ΠΥΡΗΝΑΣ
Ο πυρήνας είναι συνήθως σφαιρικός ή ωοειδής. Η διάμετρός του κυμαίνεται στα 5 nm. Εσωτερικά ο πυρήνας περιέχει το
πυρηνόπλασμα, μια ημίρρευστη ουσία μέσα στην οποία εντοπίζεται:
1. Η
χρωματίνη, η οποία είναι ένα σύμπλεγμα όλου σχεδόν του DNA ενός ευκαρυωτικού κυττάρου με RNA και πρωτεΐνες. Η χρωματίνη είναι συνήθως με τη μορφή ενός ακανόνιστου δικτύου νημάτων και κοκκίων. Στην αρχή της διαίρεσης του κυττάρου η χρωματίνη σχηματίζει συμπαγείς μεμονωμένες δομές, τα χρωμοσώματα.
2.
Πυρηνίσκος: Κάθε πυρήνας μπορεί να έχει έναν ή και περισσότερους πυρηνίσκους. Ο πυρηνίσκος έχει σχήμα σφαιρικό και πυκνή υφή, δεν περιβάλλεται από μεμβράνη και είναι τόπος σύνθεσης του rRNA (ριβοσωμικό).
3. Διάφορες
χημικές ενώσεις όπως νουκλεοτίδια, ένζυμα άλλες πρωτεΐνες.
Ρόλος πυρήνα:
Ο πυρήνας είναι σημαντικός για το κύτταρο διότι είναι ο χώρος όπου:
1. Φυλάσσεται το γενετικό υλικό (DNA). Οι πληροφορίες οι οποίες είναι καταγραμμένες στο DNA καθορίζουν τις ιδιότητες και τις λειτουργίες του κυττάρου, συνεπώς και του οργανισμού.
2. Αντιγράφεται το γενετικό υλικό και έτσι μεταβιβάζονται αναλλοίωτες οι γενετικές πληροφορίες στα θυγατρικά κύτταρα και άτομα.
3. Συντίθενται τα διάφορα είδη RNA με καλούπι το DNA.
Αριθμός πυρήνων ενός ευκαρυωτικού κυττάρου:
• Φυσιολογικά κάθε κύτταρο περιέχει έναν μόνο πυρήνα.
• Υπάρχουν κύτταρα που περιέχουν δύο πυρήνες όπως κάποια πρωτόζωα Paramecium.
• Υπάρχουν κύτταρα που περιέχουν πολλούς πυρήνες όπως τα γραμμωτά μυϊκά κύτταρα.
• Υπάρχουν κύτταρα που δεν περιέχουν κανένα πυρήνα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια τα οποία αρχικά περιέχουν έναν πυρήνα αλλά κατά τη διαφοροποίησή τους τον χάνουν.
