ΜΕΙΩΣΗ
Τα φυλετικά κύτταρα (γαμέτες), δηλαδή τα σπερµατοζωάρια και τα ωάρια, διαφέρουν από τα σωµατικά κύτταρα.
Κάθε ανθρώπινο φυλετικό κύτταρο φέρει 22 αυτοσωµατικά και ένα φυλετικό χρωµόσωµα, που µπορεί να είναι το Χ ή το Y.
Απλοειδές κύτταρο είναι εκείνο που έχει µόνο 23 χρωµoσώµατα (n=23).
Με τη γονιµοποίηση, το απλοειδές σπερµατοζωάριο ενώνεται µε το απλοειδές ωάριο και δηµιουργείται το ζυγωτό που
είναι πλέον ένα διπλοειδές κύτταρο (2n=46).
Καθώς αναπτύσσεται το ζυγωτό σε άτοµο µε τρισεκατοµµύρια κύτταρα, τα γονίδιά του µεταβιβάζονται µε θαυµαστή ακρίβεια σε όλα τα κύτταρα,
µε τη διαδικασία της µίτωσης.
Τα σωµατικά κύτταρα, όπως και το ζυγωτό, είναι διπλοειδή κύτταρα.
Τα µοναδικά κύτταρα που δεν παράγονται µε µίτωση είναι τα φυλετικά.
Τα κύτταρα αυτά παράγονται στις γονάδες, στους όρχεις και στις ωοθήκες και διαθέτουν από 23 χρωµoσώµατα το καθένα.
Αυτό είναι πολύ σηµαντικό γιατί η συνένωση δύο γαµέτων θα δηµιουργήσει ζυγωτό µε 46 χρωµατοσώµατα.
Ο τρόπος µε τον οποίο παράγονται τα φυλετικά κύτταρα (γαµέτες) ονοµάζεται µείωση.
ΣΤΑΔΙΑ ΜΕΙΩΣΗΣ
1. Τα χρωµοσώµατα διπλασιάζονται µόνο µια φορά αλλά το διπλοειδές µητρικό κύτταρο διαιρείται δύο φορές.
2. Η πρώτη µειωτική διαίρεση διαχωρίζει τα οµόλογα χρωµοσώµατα (που είναι ήδη διπλασιασµένα από τη µεσόφαση),
µεταφέροντάς τα σε διαφορετικά κύτταρα.
(Πρόφαση-Μετάφαση-Ανάφαση-Τελόφαση)
3. Η δεύτερη µειωτική διαίρεση διαχωρίζει τις αδελφές χρωµατίδες.
4. Δηµιουργούνται έτσι τέσσερα συνολικά νέα κύτταρα, το καθένα από τα οποία έχει το µισό αριθµό χρωµοσωµάτων σε σύγκριση µε το µητρικό.
Τα κύτταρα που προκύπτουν από τη µείωση είναι γαµέτες, τα φυλετικά κύτταρα που χρησιµεύουν στην αναπαραγωγή.
5. Η συνένωση των δύο γαµετών δίνει διπλοειδές κύτταρο.
Σηµασία της µείωσης
1. Μείωση του αριθµού των χρωµατοσωµάτων στο µισό στα θυγατρικά κύτταρα (γαµέτες)
2. Δηµιουργία ποικιλοµορφίας µεταξύ των οργανισµών του ιδίου είδους λόγω ανάµειξης του
γενετικού υλικού (DNA) των γαµετών των γονιών.
3. Δηµιουργία γενετικής ποικιλότητας λόγω της τυχαίας κατανοµής των χρωµατοσωµάτων κατά
τη µετάφαση I. Αυτό οδηγεί στη δηµιουργία νέων γενετικών συνδυασµών στους γαµέτες.
4. Δηµιουργία γενετικής ποικιλότητας µεταξύ των οµολόγων χρωµοσωµάτων, που ανταλλάσσουν DNA. Η ποικιλοµορφία που δηµιουργεί η µείωση είναι πολύ σηµαντική για την εξέλιξη των οργανισµών και τη δυνατότητα προσαρµογής και επιβίωσής τους στις µεταβαλλόµενες συνθήκες του περιβάλλοντος. Αυτή είναι η κύρια σηµασία της µείωσης.
