Spelling en de Sardijnse taalvarianten

• Cursus
  • Grammatica
  • Spelling
  • Bibliografie
  • Recensie
• Woordenboek
• Taalgidsje

Terug

1. het Sardijns geldt niet als officiële taal van het eiland, en wordt daarom ook pas de laatste tijd onderwezen.
2. het Sardijns kan in vijf hoofddialecten (Campidanees, Logudorees, Nuorees, Gallurees en Sassarees) onderverdeeld worden, die ieder weer in talloze subdialecten opgesplitst kunnen worden.

Er lijkt zo maar bitter weinig eenheid te bespeuren. Gelukkig is dat alleen op het eerste gezicht zo. Er blijken zoveel overeenkomsten tussen de dialecten onderling te bestaan dat het niet moeilijk is om de ene variant uit de andere af te leiden. Er zijn namelijk een aantal standaardverschillen tussen de dialecten onderling. Zo zijn er dialecten met een harde uitspraak, dialecten met een zachte uitspraak, dialecten die bepaalde letters weglaten, enzovoorts.

In Isco Sa Limba Mea wordt de meest gemiddelde spelling aangehouden (buiten het dichter bij het Corsicaans staande Gallurees). Dit is uiteraard niet de voorkeursspelling, immers, die bestaat eenvoudigweg nog niet. Wat wel vaststaat, is de uitspraak van iedere letter. De uitspraak is voor iedere Sardijn hetzelfde, behalve de extra x (uitspraak zj) in het Campidanese gebied, die in het Logudorese gebied niet bestaat. Een tweede uitzondering vormt de s-klank. In sommige streken wordt deze letter als een sj uitgesproken.

Hoe ziet die gemiddelde spelling eruit?

De gemiddelde spelling is

1. niet extreem hard, zoals de lettercombinatie tz. Voorbeeld: su zilleri tegenover su tzilleri (de bar)
2. niet typisch italiaans, zoals de combinaties giu en gia. Hiervoor kiezen we liever de sardijnse z en j. Voorbeeld: sa zanna tegenover sa gianna (de deur).

Woorden die behoorlijk afwijken van deze gemiddelde spelling moeten uiteraard ook opgenomen worden in het lexicon, of ze nu Campidanees, Logudorees of Nuorees zijn. Zo zal de schrijftaal noodgedwongen rijk aan synoniemen zijn, maar dat is eerder een voordeel dan een nadeel. Dit vergroot immers de onderlinge verstaanbaarheid alleen maar.

Spelling en uitspraak

De uitspraak van het Sardijns is niet zo moeilijk. Iedere letter die er staat, wordt ook uitgesproken. Hierbij worden bijna alle letters net zo uitgesproken als in het Nederlands. De uitzonderingen zijn de c, g, u, z, en de v.