Language and Learning Lab


greek version
english version
In our research, we address topics in the general domains of psycholinguistics and learning. Our recent and current research activity focuses on the following issues: Other topics we have worked on in the past include: In the following, we present briefly our main questions and findings, along with lists of corresponding theses, publications and presentations.

Lexical stress

Lexical stress refers to the property of words whereby one syllable stands out. This syllable is termed stressed and is usually longer and louder than the others, in the spoken words. In Greek, stressed syllables are noted in writing by means of a special diacritic (the “stress mark”). In our studies we have examined the role of the diacritic in word reading, specifically, the extent to which the presence of the diacritic is capitalized upon by the reader. Findings showed that readers do not always use the diacritic, suggesting that stress information in reading is derived mainly from the mental lexicon. This effect is more pronounced in younger ages. Studies also showed that stress assignment in reading is affected by letter sequences forming derivational suffixes that are associated with fixed stress patterns, and that the penultimate syllable predominates by default in the absence of specific stress assignment information. Recently we have directed our attention to the examination of stress processing in spoken word perception and processing, in comparison to reading, aiming to understand the representation of stress in the mental lexicon.

A. Andrikopoulou, A. Protopapas, & A. Arvaniti (2015). Stress is not underspecified: Evidence from fragment priming in Greek. 19th Conference of the European Society for Cognitive Psychology. Paphos, Cyprus, September 17–20.

Anastasiou, D., & Protopapas, A. (in press). Difficulties in lexical stress versus difficulties in segmental phonology among adolescents with dyslexia. Scientific Studies of Reading. doi:10.1080/10888438.2014.934452

Ε. Παναγάκη, Α. Ανδρικοπούλου, Σ. Λούη, Α. Αρβανίτη, & Α. Πρωτόπαπας (2013). Η επίδραση του τονισμού στην επεξεργασία γραπτών λέξεων. 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Αλεξανδρούπολη, 15–19 Μαΐου.

Ε. Παναγάκη (2011). Η τονική πληροφορία στο νοητικό λεξικό των ελληνόφωνων. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Grimani, A., & Protopapas, A. (2009). Derivational suffixes as cues to stress position in reading Greek. Presented at the 16th Annual Meeting of the Society for the Scientific Study of Reading. Boston, MA, 25–27 June.

Protopapas, A., & Gerakaki, S. (2009). Development of processing stress diacritics in reading Greek. Scientific Studies of Reading, 13, 453–483.

Σ. Γερακάκη & Α. Πρωτόπαπας (2008). Πηγές πληροφορίας για τον τονισμό κατά την ανάγνωση σε παιδιά και ενήλικες. 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας. Θεσσαλονίκη, 6–9 Νοεμβρίου.

Α. Πρωτόπαπας & Σ. Γερακάκη (2008). Ανάπτυξη επεξεργασίας του τονικού σημαδιού κατά την ανάγνωση στις τάξεις Β′–Δ′ Δημοτικού. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εξελικτικής Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 29 Μαΐου–1 Ιουνίου.

Α. Γριμάνη (2008). Η επίδραση της μορφολογικής πληροφορίας στον τονισμό κατά την ανάγνωση λέξεων και ψευδολέξεων. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Protopapas, A., Gerakaki, S., & Alexandri, S. (2007). Sources of information for stress assignment in reading Greek. Applied Psycholinguistics, 28, 695–720.

Protopapas, A. & Gerakaki, S. (2007). Development of processing written stress diacritics in reading Greek: A case of delayed decoding. Presented at the 14th Annual Meeting of the Society for the Scientific Study of Reading. Prague, Czech Republic, 12–14 July.

Protopapas, A., Gerakaki, S., & Alexandri, S. (2006). Lexical and default stress assignment in reading Greek. Journal of Research in Reading, 29, 418–432.

Protopapas, A. (2006). On the use and usefulness of stress diacritics in reading Greek. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 19, 171–198.

S. Gerakaki & A. Protopapas (2006). Stress assignment errors in reading and spelling as assays of reading disability. Language Disorders in Greek. Patra, Greece, 10–11 June.

Σ. Ε. Αλεξανδρή (2005). Στερεότυπα λάθη στην ανάγνωση που σχετίζονται με τα μετρικά πρόσωπα της νέας ελληνικής. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Σ. Λ. Γερακάκη (2005). Συνθήκες γνωστικού φόρτου και λάθη τονισμού στην ανάγνωση ψευδολέξεων. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Α. Πρωτόπαπας, Σ. Γερακάκη, & Σ. Αλεξανδρή (2005). Τρεις πηγές πληροφορίας για τον τονισμό στην ανάγνωση. 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Ιωάννινα, 1–4 Δεκεμβρίου.

Σ.-Ε. Αλεξανδρή, Σ. Γερακάκη & Α. Πρωτόπαπας (2004). Τυπικά μετρικά σχήματα και ο ρόλος του νοητικού λεξικού στις υπερτεμαχιακές διεργασίες: Μελέτη λαθών τονισμού στην ανάγνωση ψευδολέξεων. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας. Αλεξανδρούπολη, 4–7 Νοεμβρίου.

Stroop interference

Stroop interference is the effect in which we find it difficult to name the color in which a word is printed when this word means a different color, for example, to say the word “green” as response to the stimulus “red”. In contrast, when we are required to read this word (that is, to say “red” in response to the same stimulus), then we face no difficulty even though the word is printed in a mismatching color. This phenomenon is one of the best known and most researched in all of cognitive psychology, yet we still do not know exactly why and how it occurs. Most existing theories are based to some extent on the notion of automatization and predict that interference will increase as reading skill improves, however our studies have shown that in fact the opposite is the case. In training studies we have found that extensive practice in color naming does not reduce interference, as might be theoretically expected, whether reading practice does reduce it, at least in elementary grade children, who have not yet maximized their reading skills. We have also discovered that the observed asymmetry in interference does not depend on the established process of reading, because it emerges even when the stimuli are not composed of letters and the responses are not real words.

Α. Σκολίδη (2015). Ασυμμετρία παρεμβολής ανάμεσα σε χρώμα και σχήμα που προκύπτει με την εξάσκηση. Πτυχιακή εργασία, Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ε. Σαμαράς (2014). Παρεμβολή στην κατονομασία ως αποτέλεσμα εξάσκησης: Υπάρχει συμμετρία σχήματος και χρώματος; Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Protopapas, A., Vlahou, E. L., Moirou, D., & Ziaka, L. (2014). Word reading practice reduces Stroop interference in children. Acta Psychologica, 148, 204–208.

Ziaka, L., Moirou, D., Vlahou, E. L., & Protopapas, A. (2013). Word reading practice reduces Stroop interference in children. In M. Knauff, M. Pauen, N. Sebanz, & I. Wachsmuth (Eds.), Proceedings of the 35th Annual Conference of the Cognitive Science Society (pp. 1659–1663). Berlin, Germany, 31 July–1 August.

Α. Πρωτόπαπας & Α. Πιόκος (2013). Η ασυμμετρία που προκύπτει έπειτα από εξάσκηση στην κατονομασία χρώματος και σχήματος. 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Αλεξανδρούπολη, 15–19 Μαΐου.

Protopapas, A., & Markatou, A. (2011). Asymmetry in interference arising from naming practice: shape beats color. In L. Carlson, C. Hölscher, & T. Shipley (Eds.), Proceedings of the 33rd Annual Conference of the Cognitive Science Society (pp. 2150–2155). Austin, TX: Cognitive Science Society.

Protopapas, A., Moirou, D., Markatou, A., & Vlahou, E. (2011). Effects of practice on the relation of reading to color naming and interference. Presented at the 18th Annual Meeting of the Society for the Scientific Study of Reading. St. Pete Beach, Florida, 13–16 July.

Ε. Βλάχου, Δ. Μοίρου, Ά. Μαρκάτου, & Α. Πρωτόπαπας (2009). Οι επιδράσεις της εξάσκησης στην ανάγνωση λέξεων και κατονομασία χρωμάτων στην παρεμβολή Stroop. 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Βόλος, 14–17 Μαΐου.

Ι. Βάγιας (2009). Υπολογιστικά μοντέλα για την μελέτη των διατομικών διαφορών στην παρεμβολή Stroop. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Δ. Μοίρου (2009). Εξάσκηση και παρεμβολή Stroop σε παιδιά και ενήλικες. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Α. Μαρκάτου, Ε. Βλάχου, & Α. Πρωτόπαπας (2008). Η επίδραση της διάστασης στην παρεμβολή Stroop. 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας. Θεσσαλονίκη, 6–9 Νοεμβρίου.

Δ. Σκοτεινού, Π. Σίμος, & Α. Πρωτόπαπας (2008). Διατομικές διαφορές στην παρεμβολή Stroop σε σχέση με την αναγνωστική ικανότητα. 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας. Θεσσαλονίκη, 6–9 Νοεμβρίου.

Ε. Βλάχου, Α. Μαρκάτου, & Α. Πρωτόπαπας (2008). Η επίδραση της εξάσκησης στην παρεμβολή Stroop. 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας. Θεσσαλονίκη, 6–9 Νοεμβρίου.

Δ. Σκοτεινού (2008). Διατομικές διαφορές στην παρεμβολή Stroop σε σχέση με την αναγνωστική ικανότητα. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Α. Μαρκάτου (2008). Ο ρόλος της εξάσκησης στην παρεμβολή Stroop. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Protopapas, A., Archonti, A., & Skaloumbakas, C. (2007). Reading ability is negatively related to Stroop interference. Cognitive Psychology, 54, 251–282.

Α. Αρχοντή & Α. Πρωτόπαπας (2003). Η σχέση μεταξύ αναγνωστικής ικανότητας και παρεμβολής Stroop υπό το πρίσμα του αυτοματισμού. 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Ρόδος, 21–24 Μαΐου.

Visual word recognition

The first stage in the reading process is the recognition of words. The speed and accuracy by which individual words are recognized are affected by many factors at various levels, for example by spelling transparency, length, frequency, similarity to other words etc. We first developed resources for psycholinguistic research based on text corpora to calculate word parameters. In our behavioral studies we examine the effects of lexical and sublexical properties on silent recognition and reading aloud of individual words. We apply computational models of word reading, including connectionist as well as dual route approaches including rule sets. We also examine the response of the brain to individual words, investigating the activation of the reading network by words with different properties.

Protopapas, A., Orfanidou, E., Taylor, J. S. H., Karavasilis, E., Kapnoula, E. C., Panagiotaropoulou, G., Velonakis, G., Poulou, L. S., Smyrnis, N., & Kelekis, D. (in press). Evaluating cognitive models of visual word recognition using fMRI: Effects of lexical and sublexical variables. NeuroImage.

Protopapas, A., & Kapnoula, E. C. (in press). Short-term and long-term effects on visual word recognition. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition.

Α. Πρωτόπαπας, Ν. Σμυρνής, Ε. Καραβασίλης, Ε. Ορφανίδου, Ε. Καπνουλά, Φ. Φωτιάδης, & Θ. Σολδάτος (2013). Μελέτη επεξεργασίας ελληνικών λέξεων και ψευδολέξεων στον εγκέφαλο με απεικόνιση λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας. 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Αλεξανδρούπολη, 15–19 Μαΐου.

Protopapas, A., & Kapnoula, E. C. (2013). Exploring word recognition with selected stimuli: The case for decorrelated parameters. In M. Knauff, M. Pauen, N. Sebanz, & I. Wachsmuth (Eds.), Proceedings of the 35th Annual Conference of the Cognitive Science Society (pp. 1169–1174). Berlin, Germany, 31 July–1 August.

Α. Ανδρικοπούλου (2011). Η επίδραση διαφορετικών τύπων σημασιολογικής προέγερσης σε αναγνώστες της ελληνικής γλώσσας. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Protopapas, A., Tzakosta, M., Chalamandaris, A., & Tsiakoulis, P. (υπό έκδοση). IPLR: An online resource for Greek word-level and sublexical information. Language Resources & Evaluation.

Outos, K. D., & Protopapas, A. (2009). Reading aloud multisyllabic words: A single-route connectionist model for Greek. Ανακοίνωση στo 9th International Conference on Cognitive Modeling. Manchester, Μεγάλη Βρετανία, 24–26 Ιουλίου.

Protopapas, A., & Nomikou, E. (2009). Rules vs. lexical statistics in Greek nonword reading. Ανακοίνωση στην 31st Annual Conference of the Cognitive Science Society. Amsterdam, Κάτω Χώρες, 29 Ιουλίου–1 Αυγούστου.

Protopapas, A., & Vlahou, E. L. (2009). A comparative quantitative analysis of Greek orthographic transparency. Behavior Research Methods, 41, 991–1008.

Ούτος, Κ. (2009). Υπολογιστικό μοντέλο ανάγνωσης λέξεων και ψευδολέξεων. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ε. Ε. Καπνουλά (2009). Η θεωρία της διπλής διαδρομής για την αναγνώριση λέξεων: Αξιολόγηση του DRC (dual-route cascaded model) με ελληνικά δεδομένα. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ε. Νομικού & Α. Πρωτόπαπας (2008). Ανάγνωση μη προβλέψιμων γραφοφωνημικών αντιστοιχιών: κανόνες, αναλογίες, ή στατιστική; Ανακοίνωση στo 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας. Θεσσαλονίκη, 6–9 Νοεμβρίου.

Ε. Νομικού (2007). Μελέτη ανάγνωσης ορθογραφικά προβλέψιμων και μη προβλέψιμων λέξεων. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Rapid naming and reading

The time needed to name aloud an array of letters, digits, or other visual stimuli is strongly predictive of one's reading fluency. This is largely due to the simultaneous presentation of the stimuli, because naming individually presented stimuli (displayed one by one on a computer screen) correlates much less strongly with reading performance. The development of the ability to simultaneously process successive stimuli underlies a transition from letter-by-letter reading to whole word recognition (“sight word” reading) and, subsequently, to fluent reading of word sequences. In our studies we examine the cognitive scheduling of processing successive stimuli. Our findings indicate that the relationship between rapid naming and reading is not fixed across ages but reflects the degree of automatization in stimulus processing. Our aim is to understand the development of reading fluency through behavioral, eye-movement, and neuroimaging studies.

Κ. Κατωπόδη (2015). Η αυτοματοποίηση των ψηφίων κατά την ανάπτυξη και η σχέση της με το έργο ταχείας αυτόματης κατονομασίας. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

A. Protopapas, A. Altani, & G. K. Georgiou (2014). Suppression of individual-item naming variance in the RAN-reading relationship. 21st Annual Meeting of the Society for the Scientific Study of Reading. Santa Fe, New Mexico, 16–19 Ιουλίου.

A. Altani, A. Protopapas, & G. K. Georgiou (2014). Executive control in rapid naming and reading. 21st Annual Meeting of the Society for the Scientific Study of Reading. Santa Fe, New Mexico, 16–19 Ιουλίου.

Protopapas, A., Altani, A., & Georgiou, G. K. (2013). Development of serial processing in reading and rapid naming. Journal of Experimental Child Psychology, 116, 914–929.

Protopapas, A., Altani, A., & Georgiou, G. K. (2013). RAN backward: A test of the visual scanning hypothesis. Scientific Studies of Reading, 17, 453–461.

A. Protopapas, A. Altani, & G. K. Georgiou (2013). Development of serial processing in RAN and reading. 20th Annual Meeting of the Society for the Scientific Study of Reading. Hong Kong, 10–13 Ιουλίου.

Α. Αλτάνη, Α. Πρωτόπαπας, & Γ. Γεωργίου (2013). Ανάπτυξη της σειριακής επεξεργασίας στην κατονομασία οπτικών ερεθισμάτων και την ανάγνωση λέξεων. 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Αλεξανδρούπολη, 15–19 Μαΐου.

A. Αλτάνη (2012). Ο ρόλος των επιτελικών λειτουργιών στη σχέση ανάμεσα στην ταχεία κατονομασία οπτικών ερεθισμάτων και την ανάγνωση. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Learning and memory systems

Memory is a collective term referring to the ability of organisms to adapt their behavior as a result of their experience, through learning. This ability is thought to be mediated by a multitude of distinct memory systems with different properties. A fundamental distinction is made between the “declarative” and the “procedural” system. The former supports the acquisition of conscious, explicit knowledge, whereas the latter mediates the implicit, gradual attainment of motor and cognitive skills and habits. In one line of research we exploit the availability of declarative knowledge for verbal reporting, as this renders nameable stimuli directly amenable to declarative learning, in contrast to stimuli that cannot be named. By manipulating the nameability of information, we investigate the degree of involvement of distinct memory systems in probabilistic learning and categorization tasks. In a second line of research, we study implicit acoustic and phonetic learning and the role of attention on the production of internal learning signals and explicitly accessible representations. We are particularly interested in the interplay between implicit perceptual learning and category formation as a result of reward structure and explicit task demands.

Fotiadis, F. A., & Protopapas, A. (2014). The effect of newly trained verbal and nonverbal labels for the cues in probabilistic category learning. Memory and Cognition, 42, 112–125.

F. A. Fotiadis & A. Protopapas (2013). The effect of verbal and non-verbal labels for the cues in probabilistic category learning. 18th Meeting of the European Society for Cognitive Psychology. Budapest, Hungary, 29 August–1 September.

Φ. Α. Φωτιάδης & Α. Πρωτόπαπας (2013). Η επίδραση της εκμάθησης λεκτικών και μη λεκτικών ετικετών για τα ερεθίσματα στην πιθανοκρατική μάθηση κατηγοριών. 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Αλεξανδρούπολη, 15–19 Μαΐου.

Vlahou, E., Protopapas, A., & Seitz, A. R. (2012). Implicit training of non-native speech stimuli. Journal of Experimental Psychology: General, 141, 2, 363–381.

F. Fotiadis, A. Protopapas, & A. Vatakis (2011). The effect of cue naming in probabilistic category learning. In B. Kokinov, A. Karmiloff-Smith, & N. J. Nersessian (Eds.), European Perspectives on Cognitive Science: Proceedings of the European Conference on Cognitive Science – EuroCogSci 2011. Sofia, Bulgaria: New Bulgarian University Press.

Φ. Φωτιάδης, Α. Πρωτόπαπας, & Α. Βατάκη (2011). Η επίδραση της δυνατότητας κατονομασίας οπτικών ερεθισμάτων σε έργο στοχαστικής μάθησης κατηγοριοποίησης. Ανακοίνωση στο 13ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Αθήνα, 25–29 Μαΐου.

Seitz, A. R., Protopapas, A., Tsushima, Y., Vlahou, E. L., Gori, S., Grossberg, S., & Watanabe, T. (2010). Unattended exposure to components of speech sounds yields same benefits as explicit auditory training. Cognition, 115, 432–443.

Fotiadis, F. (2010). The effect of cue naming in probabilistic category learning. Unpublished MSc thesis, Graduate program in "Basic and Applied Cognitive Science", University of Athens.

Vlahou, E. L., Protopapas, A., & Seitz, A. (2009). Implicit learning of non-native stimuli. Ανακοίνωση στο Workshop on cross-language speech perception and linguistic experience, 157th Meeting of the Acoustical Society of America. Portland, OR, 18–22 Μαΐου. Περίληψη στο Journal of the Acoustical Society of America, 125, 2763–2764.

Vlahou, E. L., & Protopapas, A. (2006). Implicit learning of a nonnative speech contrast. Ανακοίνωση στην 20th Annual Meeting of the Hellenic Society for Neuroscience. Ηράκλειο Κρήτης, 28 Σεπτεμβρίου–1 Οκτωβρίου.

Ε. Βλάχου (2006). Άρρητη μάθηση ακουστικής κατηγορίας που μπορεί να υποστηρίξει φωνητική κατηγορία. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Morphology

Our knowledge of words is considered to reside in the mind in a special subsystem termed “mental lexicon” in the form of lexical representations including information about word pronunciation, meaning, and spelling. An issue of central importance concerns the internal structure of words, that is, the way in which words are formed by smaller lexical units called “morphemes”. Greek is a heavily inflected and richly derivational language, therefore content words are typically composed of a root and a grammatical suffix. Derived words additionally include derivational suffixes before the grammatical ending, while compound words include more than one root in their stem. Morphology is the branch of linguistics studying these phenomena. The fundamental question arising for psycholinguistics is whether the mental lexicon is organized according to whole word representations or whether words with common roots are overlapping or associated by rules of inflection, derivation, and compounding. In our studies we investigate the role of morphological constituency of Greek word during their perceptual processing, aiming to gain a better understanding of the structure and function of the mental lexicon.

S. Loui & A. Protopapas (2015). Morphology, Orthography, and Semantics in processing Greek words. 19th Conference of the European Society for Cognitive Psychology. Paphos, Cyprus, September 17–20.

S. Loui & A. Protopapas (2015). Letter transposition effects in processing morphologically complex Greek words. First International Quantitative Morphology Meeting (IQMM1). University of Belgrade, July 11–15.

S. Loui & A. Protopapas (2013). The role of inflectional suffixes and grammatical category in lexical processing of Greek words. 18th Meeting of the European Society for Cognitive Psychology. Budapest, Hungary, 29 August–1 September.

Σ. Λούη & Α. Πρωτόπαπας (2013). Κλιτικά επιθήματα (ή κλιτικ-ά επιθήματ-α) στη λεξική επεξεργασία της ελληνικής γλώσσας. 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Αλεξανδρούπολη, 15–19 Μαΐου.

Spelling

“Spelling” refers to the ability of producing written word forms conforming to the standard conventions, properly corresponding to the phonological identity, grammatical type, and historical spelling pattern of the words. In our studies we have systematized the classification and analysis of spelling errors and we attempt to detect and understand the main sources of difficulties faced by children learning to spell. Our findings suggest that children with dyslexia do not exhibit any special features in their spelling profiles and that their spelling performance is consistent with their level of reading and phonological development. A question or particular theoretical and practical significance concerns the extent to which orthographic knowledge is acquired and expressed more efficiently when based on explicit spelling rules or on repeated exposure to reading and writing words with common root and grammatical features. In collaboration with research groups abroad, we develop computational models of spelling development and we study the role of implicit processes in reinforcing orthographic representations in the context of specialized video "games."

Μ. Κουστουμπάρδης (2015). Άρρητη ορθογραφική μάθηση. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Σ. Μ. Τσιτσοπούλου (2014). Άρρητη ορθογραφική μάθηση. Πτυχιακή εργασία, Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Α. Μήτση, Α. Πρωτόπαπας, & A. Seitz (2013). Αντιληπτική εξοικείωση με ορθογραφικά δύσκολες λέξεις κατά την εκτέλεση άσχετου έργου. 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Αλεξανδρούπολη, 15–19 Μαΐου.

Ά. Μήτση (2013). Αντιληπτική εξοικείωση με ορθογραφικά δύσκολες λέξεις κατά την εκτέλεση άσχετου έργου. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Protopapas, A., Fakou, A., Drakopoulou, S., Skaloumbakas, C., & Mouzaki, A. (2013). What do spelling errors tell us? Classification and analysis of spelling errors of Greek schoolchildren with and without dyslexia. Reading & Writing: An Interdisciplinary Journal, 26, 615–646.

Katidioti, I., Simpson, I. C., & Protopapas, A. (2012). Dual-route connectionist model of Greek spelling. Presented at the ICCM 2012 – 11th International Conference on Cognitive Modeling. Berlin, Germany, 13–15 April.

Ι. Κατιδιώτη (2012). Συνδετιστικό μοντέλο ορθογραφίας διπλής διαδρομής για την ελληνική γλώσσα. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Protopapas, A., Fakou, K., Drakopoulou, S., Skaloumbakas, C., & Mouzaki, A. (2010). Spelling errors of Greek dyslexic and nondyslexic children in Grades 3–4 and 7–8. Presented at the 17th Annual Meeting of the Society for the Scientific Study of Reading. Berlin, Germany, 7–10 July.

Α. Πρωτόπαπας (2010). Η διαφάνεια του ελληνικού ορθογραφικού συστήματος. Στο Α. Μουζάκη & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: μάθηση και διαταραχές (σελ. 67–104). Αθήνα: Gutenberg.

Α. Πρωτόπαπας & Χ. Σκαλούμπακας (2010). Κατηγοριοποίηση ορθογραφικών λαθών. Στο Α. Μουζάκη & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: μάθηση και διαταραχές (σελ. 181–197). Αθήνα: Gutenberg.

Α. Πρωτόπαπας, Σ. Δρακοπούλου, & Α. Φάκου (2010). Υπολογισμός σχετικής συχνότητας ορθογραφικών λαθών. Στο Α. Μουζάκη & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: μάθηση και διαταραχές (σελ. 198–207). Αθήνα: Gutenberg.

Σ. Δρακοπούλου, Α. Φάκου, Χ. Σκαλούμπακας, & Α. Πρωτόπαπας (2010). Σχετική συχνότητα ορθογραφικών λαθών στο γενικό μαθητικό πληθυσμό. Στο Α. Μουζάκη & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: μάθηση και διαταραχές (σελ. 208–220). Αθήνα: Gutenberg.

Α. Φάκου, Σ. Δρακοπούλου, Χ. Σκαλούμπακας, & Α. Πρωτόπαπας (2010). Σύγκριση σχετικής συχνότητας ορθογραφικών λαθών μεταξύ μαθητών με και χωρίς δυσλεξία. Στο Α. Μουζάκη & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: μάθηση και διαταραχές (σελ. 286–304). Αθήνα: Gutenberg.

Χ. Σκαλούμπακας, & Α. Πρωτόπαπας (2010). Αυτοματοποιημένη ανίχνευση ορθογραφικών δυσκολιών. Στο Α. Μουζάκη & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: μάθηση και διαταραχές (σελ. 359–374). Αθήνα: Gutenberg.

Φ. Βαλσαμίδου, Α. Μουζάκη, & Α. Πρωτόπαπας (2008). Διαχρονική διερεύνηση των λαθών ορθογραφίας μαθητών του δημοτικού σχολείου. Ανακοίνωση στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εξελικτικής Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 29 Μαΐου–1 Ιουνίου.

Σ. Δρακοπούλου, Κ. Φάκου, Α. Πρωτόπαπας & Χ. Σκαλούμπακας (2007). Κατηγοριοποίηση ορθογραφικών λαθών και ανάλυση σχετικής συχνότητάς τους στο γενικό μαθητικό πληθυσμό. Ανακοίνωση στο 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Ερευνας. Ρέθυμνο, Κρήτη, 18–22 Απριλίου.

Κ. Φάκου, Σ. Δρακοπούλου, Α. Πρωτόπαπας & Χ. Σκαλούμπακας (2007). Διαφορές στη σχετική συχνότητα ορθογραφικών λαθών μεταξύ μαθητών με και χωρίς αναγνωστική δυσκολία. Ανακοίνωση στο 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Ερευνας. Ρέθυμνο, Κρήτη, 18–22 Απριλίου.

Aphasia

The term “aphasia” refers to difficulties in the production and/or comprehension of language due to brain damage, for example following a stroke. The study of aphasia constitutes the main object of neurolinguistics and provides information about the nature and function of the cognitive systems of language. Our studies have focused on the processing of verbs, and in particular the various functional categories of verbs such as tense, aspect, and subject-verb agreement. These verb features are of particular theoretical interest because certain dominant linguistic theories predict that they will be differentially sensitive to damage, some being more robust and resistant than others. Our studies show that there is indeed a difference between these categories, which however can be attributed to surface characteristics such as the length of sentences used to examine the patients. When the effects of such factors are eliminated through proper balancing of materials, the differences disappear, suggesting that processing capacity and not structural asymmetries is the most likely cause of difficulties in aphasia. In other studies we examine the ability of patients with aphasia to produce narratives, which seems to be largely spared in its structural components even when speech production ability is severely compromised.

Protopapas, A., Cheimariou, S., Economou, A., Kakavoulia, M., & Varlokosta, S. (in press). Functional categories related to verb inflection are not differentially impaired in Greek aphasia. Language and Cognition. doi:10.1017/langcog.2014.46

Μ. Κακαβούλια, Α. Οικονόμου, Σ. Σταμούλη, Α. Πρωτόπαπας, Γ. Φωκά-Καβαλιεράκη, & Σ. Βαρλοκώστα (2014). Πρωτόκολλο εκμαίευσης αφηγηματικού λόγου στην Ελληνική από άτομα με αφασία: Αρχές, μεθοδολογικά ζητήματα και προκαταρκτικά αποτελέσματα. ΓΛωΣΣοΛοΓία, 22, 41–60.

Cheimariou, S. Varlokosta, A. Economou, M. Kakavoulia, & A. Protopapas (2010). Error patterns of Greek aphasic speakers in sentence completion and grammaticality judgment. Ανακοίνωση στη 48th Annual Meeting of the Academy of Aphasia. Αθήνα, 24–26 Οκτωβρίου.

Kasselimis, D., Potagas. C., Protopapas, A., & Evdokimidis, I. (2010). Memory deficits in aphasia. Ανακοίνωση στη 48th Annual Meeting of the Academy of Aphasia. Αθήνα, 24–26 Οκτωβρίου.

Cheimariou, S., Varlokosta, S., Economou, A., Kakavoulia, M., & Protopapas, A. (2010). Verb morphology in aphasic speech: Evidence from Greek. Ανακοίνωση στην 11th International Science of Aphasia Conference. Potsdam, Γερμανία, 27 Αυγούστου–1 Σεπτεμβρίου.

Σ. Χειμαριού (2009). Η μορφολογία του ρήματος σε ασθενείς με αφασία. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Foka-Kavalieraki, P., Kakavoulia. M., Economou, A., Varlokosta, S., Routsis. C., Kasselimis, D. S., Potagas, C., Evdokimidis, E., & Protopapas. A. (2008). A comprehensive approach to the analysis of narrative discourse production by Greek speakers with aphasia. Ανακοίνωση στo The Science of Aphasia IX, Χαλκιδική, 20–25 Σεπτεμβρίου.

Π. Φωκά-Καβαλιεράκη, Μ. Κακαβούλια, Α. Οικονόμου, Σ. Βαρλοκώστα, Χ. Ρούτσης, Δ. Κασσελίμης, Κ. Πόταγας, Ι. Ευδοκιμίδης, & Α. Πρωτόπαπας (2008). Ανάλυση αφηγηματικού λόγου στην αφασία. Ανακοίνωση στo 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας. Θεσσαλονίκη, 6–9 Νοεμβρίου.

Π. Φωκά-Καβαλλιεράκη (2008). Μελέτη παραγωγής αφηγηματικού λόγου σε ασθενείς με αφασία. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Economou, A., Varlokosta, S., Protopapas, A., & Kakavoulia, M. (2007). Factors affecting the production of verb inflections in Greek aphasia. Ανακοίνωση στην Annual Meeting of the Academy of Aphasia, Washington, ΗΠΑ, 21–23 Οκτωβρίου. Άρθρο στο Brain and Language, 103, 53–54.

Protopapas, A., Varlokosta, S., Economou, A., & Kakavoulia, M. (2006). Towards empirical dimensions for the classification of aphasic performance. Ανακοίνωση στo ISCA Tutorial and Research Workshop on Experimental Linguistics, Αθήνα 28–30 Αυγούστου.

Varlokosta, S., Valeonti, N., Kakavoulia, M., Lazaridou, M., Economou, A., & Protopapas, A. (2006). The breakdown of functional categories in Greek aphasia: Evidence from agreement, tense and aspect. Aphasiology, 20, 723–743.

Μ. Λαζαρίδου (2005). Οι γραμματικές κατηγορίες του χρόνου, της άποψης και της συμφωνίας του ρήματος, στην παραγωγή του φυσιολογικού λόγου ελληνόφωνων ομιλητών. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Valeonti, N., Economou, A., Kakavoulia. M., Protopapas, A., & Varlokosta. S. (2004). The breakdown of functional categories in Greek aphasia. Ανακοίνωση στο The Science of Aphasia V, Potsdam, Γερμανία, 16–21 Σεπτεμβρίου.

Vocabulary and reading comprehension

The role of vocabulary in reading comprehension is obvious, because access to word meanings is a prerequisite to understanding text composed of these words. It is therefore unsurprising that the development of reading comprehension in school years is strongly dependent on the level of lexical development. In fact, after Grade 2, the ability to recognize words rapidly and accurately becomes less strongly associated with reading comprehension than vocabulary, which gradually emerges as a primary predictive factor. In our studies we have documented this developmental relationship in the Greek language through cross-sectional and longitudinal studies involving hundreds of schoolchildren. We have highlighted the advantages and potential drawbacks of the dominant theoretical proposals concerning reading comprehension and we have demonstrated that the study of vocabulary development is necessary beyond the study of written word recognition and oral language comprehension. Furthermore, analysis of longitudinal data indicates that the reading development of children initially lagging behind follows about the same rate as that of children with an initial advantage. This finding has important educational implications, as it shows that children with an initial difficulty do not manage to cover the lost ground.

Protopapas, A., Mouzaki, A., Sideridis, G. D., Kotsolakou, A., & Simos, P. G. (2013). The role of vocabulary in the context of the simple view of reading. Reading & Writing Quarterly, 9, 168–202.

Protopapas, A., Simos. P. G., Sideridis, G. D., & Mouzaki, A. (2012). The components of the simple view of reading: A confirmatory factor analysis. Reading Psychology, 33, 3, 217–240.

Protopapas, A., Sideridis, G. D., Mouzaki, A., & Simos, P.G. (2011) Matthew effects in reading comprehension: myth or reality? Journal of Learning Disabilities, 44, 402–420.

Simos, P. G., Sideridis, G. D., Protopapas, A., & Mouzaki, A. (2011). Psychometric evaluation of a receptive vocabulary test for Greek elementary students. Assessment for Effective Intervention, 37, 1, 34–49.

Protopapas, A., Simos, P. G., Sideridis, G. D., & Mouzaki, A. (2009). Vocabulary measures in concurrent and longitudinal prediction of reading comprehension. Ανακοίνωση στη 16th Annual Meeting of the Society for the Scientific Study of Reading. Βοστώνη, 25–27 Ιουνίου.

Α. Κοτσολάκου (2009). Ο ρόλος του λεξιλογίου στη διατομική διακύμανση και τη διαχρονική ανάπτυξη της κατανόησης κειμένου. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη», Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Γ. Σιδερίδης, Π. Σίμος, Α. Μουζάκη, & Α. Πρωτόπαπας (2008). Εξέλιξη της αναγνωστικής κατανόησης από αλλοδαπούς μαθητές/-τριες με χαμηλή ικανότητα λεξιλογίου: Παρουσία του «φαινομένου Ματθαίου». Ανακοίνωση στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εξελικτικής Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 29 Μαΐου–1 Ιουνίου.

Protopapas, A., Sideridis, G. D., Simos, P. G., & Mouzaki, A. (2007). Development of lexical mediation in the relation between reading comprehension and word reading skills in Greek. Scientific Studies of Reading, 11, 165–197.

Mouzaki, A., Sideridis, G. D., Simos. P. G., & Protopapas, A. (2007). The importance of vocabulary in longitudinal prediction of reading comprehension by word-level skills. Ανακοίνωση στη 14th Annual Meeting of the Society for the Scientific Study of Reading. Πράγα, Τσεχία, 12–14 Ιουλίου.

Mouzaki, A., Protopapas, A., & Spantidakis, I. (2005). The role of oral language development in reading comprehension: Evidence from Greek elementary school students. Ανακοίνωση στη 14th Annual World Congress on Learning Disabilities, Βοστώνη, ΗΠΑ, 28–29 Οκτωβρίου.

Α. Πρωτόπαπας, Π. Σίμος, Α. Μουζάκη, Γ. Σιδερίδης, & Χ. Σκαλούμπακας (2005). Αναγνωστικές δεξιότητες και κατανόηση κειμένου. Ανακοίνωση στο 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Ιωάννινα, 1–4 Δεκεμβρίου.

Protopapas, A., Mouzaki, A., Simos, P. G., Nikologianni, A., Spanou, E., & Xanthi, S. (2005). Development of text comprehension in elementary grades: Component processes. Ανακοίνωση στο 27th International School Psychology Association Colloquium. Αθήνα, 13–17 Ιουλίου.


Last Updated: September 2015