Ιωάννης Φούλιας: Johann Caspar Vogler: Χορικό πρελούδιο «Jesu Leiden, Pein und Tod»

Johann Caspar Vogler (1696-1763): Χορικό πρελούδιο “Jesu Leiden, Pein und Tod”

Ο Johann Caspar Vogler υπήρξε μαθητής του Johann Sebastian Bach στο Arnstadt και την Βαϊμάρη και από το 1721 μέχρι τον θάνατό του κατείχε την θέση του οργανίστα της αυλής της Βαϊμάρης. Από το έργο του, ωστόσο, έχουν διασωθεί μόλις τρία χορικά πρελούδια, εκ των οποίων μάλιστα το Jesu Leiden, Pein und Tod στα τέλη του 19ου αιώνος είχε αποδοθεί εσφαλμένα στον J. S. Bach (BWV Anh. II 57 / Anh. III 172)… Πρόκειται για ένα εξαιρετικό – έως ακραίο – δείγμα πεποικιλμένης επεξεργασίας χορικού: οι οκτώ φράσεις της μελωδίας παρουσιάζονται παρηλλαγμένες σε ξεχωριστό μανουάλι, βρίθοντας καλλωπισμών και δεξιοτεχνικών περασμάτων (τριακοστών-δευτέρων, εξηκοστών-τετάρτων, ακόμη δε και εκατοστών-εικοστών-ογδόων!), σε ένα δεύτερο μανουάλι τοποθετούνται δύο συνοδευτικές φωνές με κίνηση δεκάτων-έκτων και ογδόων ως επί το πλείστον, ενώ στα ποδόπληκτρα η γραμμή του μπάσσου είναι σε γενικές γραμμές ακόμη πιο αργή (όγδοα και τέταρτα), αλλά από την πέμπτη φράση και έπειτα πυκνώνει και αυτή την ροή της με φιγούρες δεκάτων-έκτων και τριακοστών-δευτέρων. Επιπλέον, τόσο η κύρια μελωδική φωνή όσο και οι τρεις συνοδευτικές εξυφαίνονται δίχως την παραμικρή διακοπή, γεγονός που υπογραμμίζει την μοναδικότητα του χειρισμού της όγδοης και τελευταίας φράσεως του χορικού μέλους, όπου η αναμενόμενη πτωτική διαδικασία αναβάλλεται για μεγάλο χρονικό διάστημα και παράλληλα η υφή μεταβάλλεται δραστικά, με την ανάπτυξη ενός εντυπωσιακού σολιστικού περάσματος εν είδει καντέντσας και διακριτική συγχορδιακή συνοδεία!

21.12.2004