Αρχική σελίδα / Επιλογή κειμένων

Αγγλικά μαδριγάλια της Αναγέννησης (John Bennet: Weepe O mine eyes· Thomas Weelkes: Cease sorrowes now· Giles Farnaby: Construe my meaning· ανώνυμος: Remember me my dear)

Το 1588 μια συλλογή ιταλικών μαδριγαλιών σε αγγλική μετάφραση, υπό τον γενικό τίτλο Musica Transalpina (δηλαδή μουσική πέρα από τις Άλπεις), δημοσιεύεται στην Αγγλία και συντελεί όσο ελάχιστες άλλες εκδόσεις εν γένει σε μια εκπληκτική δημιουργική ανάδραση εκ μέρους των ντόπιων συνθετών. Το αγγλικό μαδριγάλι, σε σχέση με το ώριμο ιταλικό του πρότυπο, είναι λιγότερο επιτηδευμένο και περισσότερο μελωδικού χαρακτήρος, ενώ στην εκτέλεσή του συνήθως οι φωνές συνοδεύονταν από ένα λαούτο. Ένας ελάχιστα γνωστός συνθέτης, ο John Bennet (1575 / 1580; - μετά το 1614), δημοσίευσε το 1599 λίγα τετράφωνα μαδριγάλια, «τους πρώτους καρπούς της απλής του δεξιότητος, […] τις προσπάθειες ενός νεαρού πνεύματος», όπως ο ίδιος αναφέρει στον πρόλογο. Από εκεί προέρχεται το μαδριγάλι Weepe O mine eyes (Δακρύστε μάτια μου) που είναι ιδιαίτερα γαλήνιου χαρακτήρος.

Περισσότερο φιλόδοξο, το τρίφωνο μαδριγάλι Cease sorrowes now (Παύσετε τώρα θλίψεις), δημοσιεύθηκε το 1597 στην συλλογή Madrigals to 3. 4. 5. & 6. Voyces του Thomas Weelkes (1576-1623), ονομαστού τόσο για την θρησκευτική (services, anthems) και κοσμική του φωνητική μουσική, όσο και για τα κομμάτια του για πληκτροφόρο αλλά και για τα τυπικά βρετανικά ενόργανα σύνολα που αποτελούνταν από βιόλες. Το παθητικό περιεχόμενο του κειμένου εκφράζεται εδώ μουσικά μέσω της χρωματικής γραφής, στοιχείο που εν πολλοίς αποτελεί μια καινοτομία στον χώρο της αγγλικής φωνητικής μουσικής.

Διάσημος (όπως και ο Weelkes) κυρίως για την μουσική του για πληκτροφόρο ήταν επίσης ο Giles Farnaby (περ. 1563-1640), δίχως ωστόσο να στερούνται ενδιαφέροντος οι ψαλμοί και οι καντσονέττες του. Παρά την εκ των προτέρων δεδομένη ελαφρότητα του είδους σε σχέση π.χ. με το μαδριγάλι, η τετράφωνη καντσονέττα Construe my meaning (Κατάλαβέ με), δημοσιευμένη το 1598, διακατέχεται από μελαγχολική διάθεση και χρωματικής τεχνοτροπίας μελωδικότητα. Χωρίς ταύτιση με το όνομα του δημιουργού του, αντιθέτως, παραδίδεται το μαδριγάλι Remember me my dear (Θυμήσου με, καλή μου), δείγμα και αυτό της εντυπωσιακής σχετικής παραγωγής της ελισσαβετιανής περιόδου, η οποία ξεκίνησε το 1594 από τον Thomas Morley και συνεχίσθηκε μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 17ου αιώνος.

15.10.2001


© Ιωάννης Φούλιας