Ιωάννης Φούλιας: Wolfgang Amadeus Mozart: Εκκλησιαστικές σονάτες KV 241a / 224 & KV 241b / 225

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791): Εκκλησιαστικές σονάτες KV 241a / 224 & KV 241b / 225

Η εκκλησιαστική σονάτα του κλασσικισμού, ακολουθώντας το γενικότερο πνεύμα της εποχής του διαφωτισμού και συγκεκριμένα την επιταγή για δραστική μείωση της διάρκειας τέλεσης μιας λειτουργίας (όπως διαφαίνεται άλλωστε και από την παράδοση της “Missa brevis”), μοιραία συνεπτύχθη σε ένα μόνο μέρος. Ο Mozart συνέθεσε περιστασιακώς 17 τέτοια έργα στο Salzburg, όλα για όργανο και μικρό ορχηστρικό σύνολο, στην – τυπική για την εποχή – μορφή σονάτας. Οι δύο αυτές σονάτες, σε Φα-μείζονα και Λα-μείζονα αντιστοίχως, προβλέπουν την (λιτή) σύμπραξη οργάνου (σε συνοδευτικό ρόλο), δύο ομάδων βιολιών και μπάσσου και τοποθετούνται χρονολογικώς στις αρχές του 1776.

Η πρώτη από αυτές, σε Φα-μείζονα, KV 241a / 224, χρησιμοποιεί κοινό θεματικό υλικό στις περιοχές της τονικής και της δεσπόζουσας στην έκθεση, στοιχείο που παραπέμπει στην τεχνική της “μονοθεματικότητος” που καλλιέργησε πρωτίστως ο Haydn. Η ακόλουθη ενότητα της επεξεργασίας προσλαμβάνει έναν δραματικό τόνο, ενώ στην συνέχεια οι δύο θεματικές περιοχές επανεκτίθενται με αντίστροφη σειρά.

Η εκκλησιαστική σονάτα σε Λα-μείζονα, KV 241b / 225, από την άλλη πλευρά, ξεκινά με ένα επιβλητικό κύριο θέμα και συνεχίζεται με την έκθεση δευτερευουσών θεματικών ιδεών στην δεσπόζουσα. Εντούτοις, η μεσαία μακροδομική της ενότητα είναι τόσο σύντομη, ώστε δίνει τελικά περισσότερο την εντύπωση ενός συνδετικού περάσματος προς την πλήρη επανέκθεση των θεματικών ιδεών στην αρχική τονικότητα, με την οποία και ολοκληρώνεται το κομμάτι.

17.12.2002