Αρχική σελίδα / Επιλογή κειμένων

Félix Alexandre Guilmant (1837-1911): Introduction (Largo e maestoso) et Allegro [πρώτο μέρος] από την Σονάτα για όργανο αρ. 1 σε ρε-ελάσσονα, opus 42

Η πρώτη από τις 8 συνολικά σονάτες για όργανο του Guilmant γράφηκε το 1875 και υπάρχει και σε μεταγραφή του ιδίου ως Συμφωνία για όργανο και ορχήστρα αρ. 1 που πραγματοποιήθηκε το 1879. Το εξαίρετο αυτό έργο είναι αντιπροσωπευτικό του ύφους όχι μόνο του Guilmant αλλά και γενικότερα της γαλλικής μουσικής για όργανο του ύστερου ρομαντισμού, όπου πραγματώνεται ένας συγκερασμός του ενδόξου παρελθόντος με την σύγχρονη μουσική γλώσσα.

Το πρώτο μέρος της σονάτας αρ. 1 ανοίγει με μια αργή εισαγωγή, ο επιβλητικός παρεστιγμένος ρυθμός της οποίας παραπέμπει εμφανώς στην περίοδο του μπαρόκ. Ανάλογης αισθητικής είναι και το ορμητικό κύριο θέμα της εκθέσεως που παρουσιάζεται κατ’ αρχάς μόνο στα ποδόπληκτρα (σαν να επρόκειτο για ένα εκτενές θέμα φούγκας σε ρε-ελάσσονα) και στην συνέχεια εμπλουτίζεται αρμονικώς. Σε αντίθεση με αυτό, το πλάγιο θέμα στην σχετική Φα-μείζονα είναι λυρικού χαρακτήρος, αντιπροσωπεύοντας έτσι το ρομαντικό ιδεώδες μιας τρυφερής μελωδικότητος με ενδιαφέρουσα – σχετικώς προχωρημένη – εναρμόνιση. Έπειτα από την αντιπαράθεση των δύο εκτιθέμενων θεμάτων, στην επεξεργασία λαμβάνει χώραν μια διαδικασία σταδιακής προσέγγισής τους (με την εναλλαγή του πρώτου θέματος, σε αντιστικτική ύφανση, και του δευτέρου, σε ήπια ομοφωνική γραφή) που απολήγει σε μια τελική “σύνθεσή” τους, υπό την μορφή ενός συνδυασμού χαρακτηριστικών μοτιβικών τους στοιχείων. Ο μεγαλεπήβολος χαρακτήρας της πλούσια εναρμονισμένης επανεκθέσεως του κυρίου θέματος, εξ άλλου, μεταδίδεται αρχικώς και στο επανεκτιθέμενο πλάγιο θέμα (σε μεταφορά στην Ρε-μείζονα πλέον), το οποίο όμως αργότερα καταλαγιάζει και τελικά καθίσταται εξαιρετικά γαλήνιο. Η coda ανήκει αποκλειστικώς στο κύριο θέμα, το οποίο επιβάλλει πλήρως την παθητική του διάθεση στο κλείσιμο του κομματιού.

17.12.2002

---

© Ιωάννης Φούλιας