Ιωάννης Φούλιας: Johannes Brahms: «Trost in Traenen», opus 48 αρ. 5

Johannes Brahms (1833-1897): Trost in Tränen, opus 48 αρ. 5

Ο Brahms αποτέλεσε, ως γνωστόν, το αντίπαλο δέος στις πρωτοποριακές τάσεις του ύστερου ρομαντισμού που εισήγαγαν οι Liszt και Wagner και καθιερώθηκε ως ο σημαντικότερος συνεχιστής της καθ’ εαυτής ρομαντικής παραδόσεως του πρώτου μισού του 19ου αιώνος κατά το δεύτερο ήμισύ του. Το τραγούδι Trost in Tränen αποδεικνύει, μεταξύ άλλων, του λόγου το αληθές, με την επιλογή της στροφικής δομής (οι τέσσερεις ποιητικές στροφές μελοποιούνται κατά τον ίδιο τρόπο, σύμφωνα δηλαδή με το ιδεώδες του εμπνευστή τους, Johann Wolfgang von Goethe) καθώς και της απλής πιανιστικής συνοδείας που υποστηρίζει αρμονικά την φωνητική μελωδία επιβάλλοντας μια κανονικότητα στην ρυθμική ροή. Πρότυπο για τον Brahms αποτέλεσε το λαϊκό τραγούδι, το οποίο άλλωστε εκείνη την εποχή είχε τεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος φιλολόγων και συνθετών. Η διαλογική μορφή του κειμένου αντιμετωπίζεται από τον συνθέτη με την σαφή διαφοροποίηση δύο μουσικών τμημάτων: το πρώτο είναι γραμμένο σε μείζονα τρόπο και κινείται ως επί το πλείστον με μικρά ισορροπημένα άλματα, ενώ το δεύτερο, που εκφράζει την απαρηγόρητη ψυχή, βασίζεται στον ελάσσονα τρόπο και περιλαμβάνει κυρίως βηματική διαστηματική πρόοδο καθώς και μιαν εκφραστικότατη κατιούσα χρωματική μελωδική εξέλιξη. Το τραγούδι αυτό συνετέθη το φθινόπωρο του 1858, αλλά δημοσιεύθηκε μονάχα έπειτα από δέκα χρόνια, σε μια ανθολογία επτά τραγουδιών που εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των Lieder und Gesänge opera 46-49 του 1868.

30.11.2000