Αρχική σελίδα / Επιλογή κειμένων

Leonard Bernstein (1918-1990): Εισαγωγή της οπερέττας Candide

Ο διάσημος – επί δεκαετίες – αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης Leonard Bernstein ασχολείτο ευδοκίμως καθ’ όλην την διάρκεια της ζωής του και με την σύνθεση, γράφοντας, μεταξύ άλλων, αρκετά έργα για ορχήστρα αλλά και για ποικίλα είδη σκηνικής μουσικής, όπως μπαλλέττα, μιούζικαλ, οπερέττες κ.ά. Το 1956, έναν περίπου χρόνο πριν την δημιουργία του πασίγνωστου μιούζικάλ του West Side Story, καταπιάσθηκε με την σύνθεση της δίπρακτης οπερέττας Candide, πάνω σε ποιητικό κείμενο της Lillian Hellman (αλλά και πολλών άλλων), το οποίο με την σειρά του βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Βολταίρου. Παραδόξως, όμως, το πρώτο ανέβασμα του έργου πραγματοποιήθηκε σε μορφή μιούζικαλ στο Broadway, την 1η Δεκεμβρίου του 1956, και απετέλεσε μια παταγώδη αποτυχία – τουλάχιστον από οικονομικής πλευράς. Έτσι, τόσο το κείμενο όσο και η μουσική της οπερέττας αυτής χρειάσθηκε να αναθεωρηθούν το 1973 και το 1989, προκειμένου το σκηνικό αυτό έργο να ξαναπαρουσιασθεί με μέτρια, πάντως, επιτυχία.

Εν αντιθέσει προς την υπόλοιπη οπερέττα, η σχετικά σύντομη εισαγωγή της έκανε την πρώτη της εμφάνιση στο συναυλιακό ρεπερτόριο ως αυτόνομο κομμάτι στις 26 Ιανουαρίου του 1957 (φυσικά από την Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης υπό την διεύθυνση του συνθέτη) και μέσα σε δύο μόλις χρόνια είχε καταστεί τόσο δημοφιλής, ώστε να περιληφθεί σε προγράμματα συναυλιών σχεδόν 100 διαφορετικών ορχηστρών! Έως σήμερα, η εν λόγω εισαγωγή παραμένει ένα από τα πλέον διαδεδομένα και αναγνωρίσιμα αμερικανικά έργα για ορχήστρα, χάρη στην ζωντάνια, το χιούμορ αλλά και τον λυρισμό των πυκνά εναλλασσόμενων θεματικών της ιδεών – αρκετές από τις οποίες, μάλιστα, προέρχονται από επιλεγμένα φωνητικά μέρη της οπερέττας. Η παρουσίαση των θεμάτων αυτών γίνεται σε δύο κύκλους, με ποικίλες τροποποιήσεις (κυρίως ενορχηστρωτικής υφής), ενώ ως επιστέγασμα του κομματιού έρχεται ένα ροσσινικού τύπου crescendo που απολήγει σε μια πολύ ζωηρή καλειδοσκοπική ανάκληση όλου σχεδόν του διαθέσιμου μοτιβικού υλικού.

29.07.2008

© Ιωάννης Φούλιας