Ιωάννης Φούλιας: Johann Sebastian Bach: Φούγκα σε σι-ελάσσονα, BWV 579

Johann Sebastian Bach (1685-1750): Φούγκα σε σι-ελάσσονα (πάνω σε ένα θέμα του Corelli), BWV 579

Η φούγκα σε σι-ελάσσονα (πάνω σε ένα θέμα του Corelli), BWV 579, συνιστά τεκμήριο των ιταλικών επιρροών που δέχθηκε ο νεαρός Bach κατά την πρώτη δεκαετία του 18ου αιώνος, όπου τοποθετείται και η σύνθεση του έργου. Το διπλό θέμα του Arcangelo Corelli προέρχεται συγκεκριμένα από το δεύτερο μέρος της εκκλησιαστικής σονάτας για τρεις φωνές opus 3 αρ. 4. Ο Bach αναπτύσσει από τον δίφωνο αυτό σκελετό μια αρκετά εκτενή διπλή φούγκα, στην οποία οι ιταλικές επιδράσεις είναι ακόμη εμφανείς: έτσι, οι παρουσιάσεις του θεματικού συμπλέγματος πραγματοποιούνται ως επί το πλείστον στην αρχική τονικότητα, ενώ γενικότερα οι αποκλίσεις από την σι-ελάσσονα προς συγγενικές τονικότητες είναι ολιγάριθμες και σχετικά σύντομες· σε πολλά σημεία του έργου, επίσης, η υφή που δημιουργούν δύο αλληλομιμούμενες φωνές (με ή χωρίς την υποστήριξη του μπάσσου) ανάγεται σαφέστατα στο ιταλικό πρότυπο της τρίο-σονάτας· τέλος, η ολοκλήρωση του κομματιού σε αργή χρονική αγωγή (Adagio) – εν προκειμένω με την προσθήκη μιας πλάγιας πτώσεως μετά την αναμενόμενη τέλεια πτώση – συνιστά τυπικό γνώρισμα και των καταλήξεων αρκετών γρήγορων μερών στα έργα του Corelli.

22.09.2003