Αρχική σελίδα / Δημοσιεύσεις / Άρθρα σε επιστημονικές εκδόσεις

Ιωάννης Φούλιας, “Το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα, opus 18, της Ρένας Κυριακού: ιστορικό, πρώτη αναλυτική προσέγγιση, κριτική επανεκτίμηση και απόπειρα ένταξης του έργου στην ελληνική έντεχνη μουσική δημιουργία”, Πολυφωνία 31, Κουλτούρα, Αθήνα 2017, σ. 9-71.

Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στο Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα, opus 18 / ΑΚΣΡΚ 74, που αποτελεί το πλέον εκτενές και φιλόδοξο έργο της επιφανούς ελληνίδας πιανίστας και συνθέτριας Ρένας Κυριακού (1917-1994), ενώ συγχρόνως σηματοδοτεί το επιστέγασμα αλλά και την (απότομη) απόληξη της – επισήμως γνωστής – δημιουργικής της πορείας. Με την βοήθεια πολυάριθμων πηγών, αποσαφηνίζεται το ιστορικό της δημιουργίας και των εκτελέσεων του έργου, προτού αυτό αναλυθεί ενδελεχώς αλλά και με αναφορά προς την υπόλοιπη εργογραφία της Κυριακού. Ακολούθως, διερευνάται συστηματικά και κριτικά η υποδοχή του κοντσέρτου αυτού από τους μουσικοκριτικούς που παρακολούθησαν την πρώτη δημόσια εκτέλεσή του, τον Δεκέμβριο του 1943 στην Αθήνα, προκειμένου να διαπιστωθεί το μέγεθος της ανεπάρκειας των κριτικών αυτών σημειωμάτων για μια σύγχρονη αντικειμενική αποτίμηση του έργου και να αναδειχθεί η σημασία της επαναπροσέγγισής του από μηδενική βάση, με την συνδρομή των αναλυτικών μεθοδολογικών εργαλείων που εφαρμόσθηκαν προηγουμένως. Επιπλέον, η ανάγκη τοποθέτησης του συγκεκριμένου έργου στο ευρύτερο πλαίσιο του είδους και της τεχνοτροπίας του, όπως αυτά καλλιεργήθηκαν στην ελληνική έντεχνη μουσική, απέφερε εν κατακλείδι μια περιεκτική επισκόπηση του συνόλου των κοντσέρτων για πιάνο που γράφηκαν και (εν μέρει) παρουσιάσθηκαν δημοσίως από έλληνες συνθέτες μέχρι το 1945 (τον Ν. Σκαλκώτα, τον Π. Πετρίδη, τον Μ. Καλομοίρη, την Ρ. Κυριακού, τον Γ. Α. Παπαϊωάννου και την Λ. Λαλαούνη), από κοινού με μια πρώτη απόπειρα συγκριτικής εξέτασης των υφολογικών καταβολών και των συνθετικών τάσεων που εκπροσωπούνται στο εν λόγω ρεπερτόριο.

© Ιωάννης Φούλιας