Αρχική σελίδα / Δημοσιεύσεις / Άρθρα σε επιστημονικές εκδόσεις

Ιωάννης Φούλιας, “Η διμερής και η τριμερής μορφή σονάτας στο θεωρητικό έργο του Joseph Riepel. Απόπειρα ανακατασκευής και αποτίμησης”, στο: Ιωάννης Φούλιας – Πέτρος Βούβαρης – Κώστας Καρδάμης – Κώστας Χάρδας (επιμ.), 7ο Διατμηματικό Μουσικολογικό Συνέδριο: «Μουσική, λόγος και τέχνες» (Πρακτικά διατμηματικού συνεδρίου υπό την αιγίδα της Ελληνικής Μουσικολογικής Εταιρείας, Κέρκυρα, 30 Οκτωβρίου – 1 Νοεμβρίου 2015), Ελληνική Μουσικολογική Εταιρεία, Θεσσαλονίκη 2016, σ. 11-34.

Η συμβολή του Joseph Riepel ως θεωρητικού της μουσικής στην ουσιαστική κατανόηση των συνθετικών τεχνικών που βρίσκουν εφαρμογή στο πρώιμο κλασσικό ρεπερτόριο των μέσων του 18ου αιώνος παραμένει σχετικά υποτιμημένη στις μέρες μας, αφού πολλές διαστάσεις της δεν έχουν αναδειχθεί ακόμη επαρκώς. Μία από τις πιο καίριες, κατά την γνώμη μου, αφορά την προσέγγιση των μορφών σονάτας που επιχειρείται στα τρία πρώτα “κεφάλαια” του μεγάλου θεωρητικού πονήματος του Riepel υπό τον γενικό τίτλο Anfangsgründe zur musicalischen Setzkunst (Θεμελιώδεις αρχές για την μουσική σύνθεση), τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητος μόλις κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1750. Ιδίως στο δεύτερο από αυτά, ο Riepel εξετάζει μέσα από κάμποσα παραδείγματα περιπτώσεις σονάτας της εποχής του, οι οποίες – υπό μία σύγχρονη αντίληψη – κατατάσσονται τόσο στον διμερή όσο και στον τριμερή δομικό τύπο σονάτας. Ωστόσο, η παρουσίασή τους γίνεται με έναν κάθε άλλο παρά συστηματικό τρόπο, με αποτέλεσμα πολλές σημαντικές πληροφορίες να περνούν σχεδόν απαρατήρητες από τον αναγνώστη ή να μένουν τελείως ασχολίαστες ακόμα και από τον ίδιο τον συγγραφέα! Έτσι, η παρούσα πραγμάτευση έρχεται να προτείνει μία συνολική ανακατασκευή της θεώρησης των μορφών σονάτας εκ μέρους του Riepel και να συνδράμει σε μια ριζική επαναξιολόγηση της συνεισφοράς του τελευταίου στην εν λόγω θεματική.

© Ιωάννης Φούλιας