Ιωάννης Φούλιας: Η σύνδεση λόγου και μουσικής στις προγραμματικές συμφωνίες του Dittersdorf κατά τις «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου (1781-1783)

Αρχική σελίδα / Δημοσιεύσεις / Άρθρα σε επιστημονικές εκδόσεις

Ιωάννης Φούλιας, “Η σύνδεση λόγου και μουσικής στις προγραμματικές συμφωνίες του Dittersdorf κατά τις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου (1781-1783)”, Μουσικολογία 22, Νήσος, Αθήνα 2015, σ. 400-412.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1780, ο Carl Ditters von Dittersdorf συνέλαβε ένα μεγαλόπνοο σχέδιο: την σύνθεση 15 προγραμματικών συμφωνιών, βασισμένων σε μύθους από τα ισάριθμα βιβλία των Μεταμορφώσεων του λατίνου ποιητή Οβιδίου. Στην παρούσα ανακοίνωση σκιαγραφούνται η πορεία υλοποίησης του φιλόδοξου και πρωτότυπου αυτού εγχειρήματος μέσα από τις διαθέσιμες πηγές, οι οποίες τεκμηριώνουν κατά τρόπον μοναδικό για τα δεδομένα της περιόδου του μουσικού κλασσικισμού τις ακριβείς προθέσεις του δημιουργού, καθώς και το ιστορικό της διάδοσης και της πρόσληψης των πρωτοποριακών αυτών έργων. Επιπλέον, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στον τρόπο με τον οποίον ο Dittersdorf προσαρμόζει το ποιητικό κείμενο στις προδιαγραφές του είδους της κλασσικής συμφωνίας, αφ’ ενός, αλλά και τα μορφολογικά δεδομένα που ισχύουν για τα επιμέρους συμφωνικά μέρη στις ανάγκες του εκάστοτε προγραμματικού περιεχομένου, αφ’ ετέρου. Τα επιλεγμένα παραδείγματα προέρχονται τόσο από τις έξι πρώτες συμφωνίες του κύκλου που σώζονται σε πλήρη ορχηστρική μορφή, όσο και από τρεις ακόμη συμφωνίες που έφθασαν μέχρι τις μέρες μας μόνο σε πιανιστικές αναγωγές του ιδίου του συνθέτη (τρεις άλλες έχουν εν τω μεταξύ χαθεί, ενώ άλλες τρεις θεωρείται βέβαιο πως δεν γράφηκαν ποτέ).