Αρχική σελίδα / Δημοσιεύσεις / Άρθρα σε επιστημονικές εκδόσεις

Ιωάννης Φούλιας, “Ο μύθος του Φαέθοντος στην ενόργανη προγραμματική μουσική του κλασσικισμού και του ρομαντισμού: Dittersdorf και Saint-Saëns”, στο: Ιωάννης Φούλιας και Θεόδωρος Κίτσος (επιμ.), Αρχαίοι μύθοι και μουσική δημιουργία (Πρακτικά διατμηματικού συμποσίου, Θεσσαλονίκη, 21 & 22 Οκτωβρίου 2012), Τμήμα Μουσικών Σπουδών Ε.Κ.Π.Α., Αθήνα 2014, σ. 65-82.

Ο μύθος του Φαέθοντος, γιου του θεού Ηλίου (Φοίβου), ο οποίος ζήτησε και έλαβε ως χάρη από τον πατέρα του να οδηγήσει αυτός για μία ημέρα το άρμα του ηλίου στους αιθέρες, αλλά δεν κατάφερε να ελέγξει την πορεία του και ανάγκασε τον Δία να τον κατακρημνίσει με έναν κεραυνό του προτού η γη καταστραφεί ολοσχερώς, απετέλεσε το θέμα κάμποσων οπερατικών και άλλων σκηνικών μουσικών έργων κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, με σημαντικότερα εξ αυτών την μουσική τραγωδία Phaëton (1683) του Jean-Baptiste Lully και την opera seria Fetonte (1768) του Niccolò Jommelli. Εντούτοις, η παρούσα εργασία καταγίνεται με δύο μεταγενέστερες ενόργανες συνθέσεις – την προγραμματική συμφωνία Η πτώση του Φαέθοντος (1781) του Carl Ditters von Dittersdorf και το συμφωνικό ποίημα Phaéton (1873) του Camille Saint-Saëns – οι οποίες μάλιστα είναι και από τις πλέον αντιπροσωπευτικές της προγραμματικής μουσικής δημιουργίας στην κλασσική και την ρομαντική περίοδο, αντίστοιχα. Η αναλυτική τους παρουσίαση γίνεται με συνεχείς αναφορές τόσο στην κλασσική πηγή των Μεταμορφώσεων του λατίνου ποιητή Οβιδίου όσο και στα συνοδευτικά σχόλια των ίδιων των συνθετών για τα έργα τους, προκειμένου να επιχειρηθεί μια ενδελεχής αλλά και βάσιμη ερμηνεία του εξωμουσικού τους περιεχομένου. Τέλος, υπογραμμίζονται τα κοινά σημεία αλλά και οι διαφορές που παρατηρούνται στην προσέγγιση του μύθου από τον Dittersdorf και τον Saint-Saëns, και αντιπαραβάλλονται τα κυριότερα μέσα υλοποίησης του δεδομένου προγράμματος στην μία και στην άλλη περίπτωση.

© Ιωάννης Φούλιας