Αρχική σελίδα / Δημοσιεύσεις / Άρθρα σε επιστημονικές εκδόσεις

Ιωάννης Φούλιας, “Οι μορφές σονάτας και η θεωρητική τους εξέλιξη: Ο τέταρτος τύπος σονάτας (“σονάτα-ρόντο”) και άλλες συναφείς με αυτόν μορφές”, Πολυφωνία 17, Κουλτούρα, Αθήνα 2010, σ. 96-131.

Το δέκατο τμήμα της παρούσας εκτενούς επισκόπησης της θεωρητικής εξέλιξης των μορφών σονάτας από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα αναφέρεται στον τέταρτο τύπο σονάτας, την λεγόμενη μορφή “σονάτας-ρόντο”, καθ’ ότι συνιστά μια μείξη αρχών της σονάτας και του ρόντο. Η πραγμάτευση του εν λόγω ζητήματος αποδεικνύεται ιδιαίτερα απαιτητική, στον βαθμό που στην μουσική θεωρία από τα μέσα του 19ου αιώνος και έπειτα συναντώνται πολλές διαφορετικές δομικές περιπτώσεις που θα μπορούσαν (ή δεν θα έπρεπε) να εκληφθούν ως εκδοχές της “σονάτας-ρόντο”. Ως εκ τούτου, στο παρόν κείμενο εξετάζονται διάφορες μουσικές μορφές, από το ροντώ μέχρι το ρόντο και από το “ρόντο-σονάτα” μέχρι την “σονάτα-ρόντο”, συμπεριλαμβανομένων δομικών τύπων που αποτελούν πιθανές διασταυρώσεις μεταξύ αυτών αλλά και προϊόντα εσφαλμένων θεωρητικών προσεγγίσεων. Τελικός στόχος της διερεύνησης αυτής είναι η σαφής διάκριση της “σονάτας-ρόντο” καθ’ εαυτήν (μιας τριμερούς μορφής σονάτας με επιπρόσθετη επαναφορά του κυρίου θέματος ακριβώς πριν την κεντρική επεξεργασία) απ’ όλες τις άλλες περιπτώσεις, στις οποίες μια επταμερής – ενίοτε όμως και πενταμερής – μορφή ρόντο, είτε (πολύ πιο σπάνια) μια μορφή ροντώ, εμπλουτίζεται με στοιχεία σονάτας.

© Ιωάννης Φούλιας