Αρχική σελίδα / Συνέδρια – ημερίδες – διαλέξεις

Σόλων Ραπτάκης και Ιωάννης Φούλιας, “Όψεις της συνθετικής εξέλιξης του Carl Nielsen μέσα από τα τέσσερα κουαρτέττα εγχόρδων του”, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος), 27 Νοεμβρίου 2016.

Τα τέσσερα κουαρτέττα εγχόρδων του Δανού Carl Nielsen (1865-1931), σε αντίθεση με τις συμφωνίες του, δεν έχουν μέχρι τούδε αποτελέσει αντικείμενο συστηματικής αναλυτικής διερεύνησης. Εντούτοις, η συγκριτική μελέτη αυτών των σχετικά νεανικών έργων μουσικής δωματίου αναδεικνύει την αξιοθαύμαστη συνέχεια της σκέψης του συνθέτη καθώς και τον τρόπο με τον οποίον αυτός αφομοιώνει και εξελίσσει διαρκώς τις καθιερωμένες στην εποχή του μουσικές μορφές σε διάστημα δύο δεκαετιών (από το 1887 μέχρι το 1906). Δεδομένου του ότι και στα τέσσερα αυτά κουαρτέττα διατηρείται η ίδια πάντοτε τετραμερής διάρθρωση, οι αναλυτικές παρατηρήσεις επικεντρώνονται εδώ κατά σειράν: α) στα γρήγορα εναρκτήρια μέρη, τα οποία εκκινούν από την τριμερή μορφή σονάτας αλλά παραδόξως εξελίσσονται προς την μεικτή μορφή της σονάτας-ρόντο, β) στα αργά δεύτερα μέρη, που στο σύνολό τους βασίζονται στις (ουδόλως μονοδιάστατες) προδιαγραφές της τριμερούς μορφής, γ) στα τρίτα μέρη, όπου η παραδοσιακή da capo μορφή του scherzo σταδιακά υποχωρεί έναντι μιας συνεκτικότερης τριμερούς μορφολογικής κατασκευής, και τέλος δ) στα γοργά τελικά μέρη, στα οποία ο συνθέτης καταγίνεται κατά τρόπον προνομιακό με την μορφή της τριμερούς σονάτας, ακολουθώντας εντούτοις μιαν αξιοσημείωτη πορεία από σχετικά αποδομητικές και κυκλικά ανατρέχουσες σε προηγούμενα μέρη περιπτώσεις προς έναν τύπο δομικώς κανονιστικού και απολύτως αυτόνομου καταληκτικού μέρους.

© Ιωάννης Φούλιας