(ἀπόσπασμα)
Διὰ ποίαν γυναῖκα ὁμιλεῖ ὁ Σολομὼν εἰς τὸ ᾎσμα ᾈσμάτων; λέγων: «Τίς αὕτη ἡ ἐκκύπτουσα ὡσεὶ ὄρθρος, καλὴ ὡς σελήνη, ἐκλεκτὴ ὡς ὁ ἥλιος, θάμβος ὡς τεταγμέναι; (στ´ 10).
«Ὡς κρίνον ἐν μέσῳ ἀκανθῶν, οὕτως ἡ πλησίον μου ἀνὰ μέσον τῶν θυγατέρων» (β´ 2).
«Ἰδοὺ εἶ καλὴ ἡ πλησίον μου, ἰδοὺ εἶ καλή, οἱ ὀφθαλμοί σου περιστεραί» (α´ 15, δ´ 1).
«Ὡς σπαρτίον τὸ κόκκινον χείλη σου, καὶ ἡ λαλιά σου ὡραία, ... ὅλη καλὴ εἶ, πλησίον μου καὶ μῶμος οὔκ ἐστιν ἐν σοί» (δ´ 3, 7).
«κοιλία σου θημωνία σίτου πεφραγμένη ἐν κρίνοις... ὁ τράχηλός σου ὡς πύργος ἐλεφάντινος... κεφαλή σου ἐπὶ σὲ ὡς κάρμηλος, (ζ´ 3, 6)... Μία ἐστὶ περιστερά μου, τελεία μου, μία ἐστὶ τῇ μητρὶ αὐτῆς, ἐκλεκτή ἐστι τῇ τεκούσῃ αὐτήν. Εἴδοσαν αὐτὴν θυγατέρες καὶ μακαριοῦσιν αὐτήν, βασίλισσαι καί γε πολλὰ καὶ καὶ αἰνέσουσιν αὐτήν» (στ´ 9).
Ποία λοιπὸν εἶναι αὐτὴ ἡ πλησίον τοῦ Θεοῦ, ἡ καλὴ ὡς κρίνο μέσα σὲ ἀγκάθια; ποὺ ἔχει μάτια ἁγνὰ σὰν τὰ περιστέρια, καὶ ὁμοία της δὲν ὑπάρχει ἄλλη; ποὺ ἡ κοιλία της εἶναι θυμωνιὰ σταριοῦ περιφραγμένη μὲ κρῖνα; Ποία ἄλλη εἶναι εἰ μὴ ἡ Ὑπέραγνος Θεοτόκος;
Ἐν συνεχείᾳ λέγει καὶ διὰ τὴν μετάστασίν της. «Ἀνάστα, ἐλθὲ ἡ πλησίον μου, καλή μου, περιστερά μου, καὶ ἐλθὲ σὺ περιστερά μου, ἐν σκέπῃ τῆς πέτρας, ἐχόμενα τοῦ προτειχίσματος, δεῖξόν μοι τὴν ὄψιν σου, καὶ ἀκούτισόν με τὴν φωνήν σου, ὅτι ἡ φωνή σου ἡδεία, καὶ ἡ ὄψις σου ὡραία» (β´ 10-13)... «Τίς αὕτη ἡ ἀναβαίνουσα ἀπὸ τῆς ἐρήμου ὡς στελέχη καπνοῦ τεθυμιαμένη σμύρναν καὶ λίβανον ἀπὸ πάντων κονιορτῶν μυρεψοῦ;» (γ´ 6).
«Τὶς αὕτη ἡ ἀναβαίνουσα λελευκανθισμένη, ἐπιστηριζομένη ἐπὶ τὸν ἀδελφιδὸν αὐτῆς;» (η´ 5).
«Ἀνάστηθι Κύριε, εἰς τὴν ἀνάπαυσίν σου, σὺ καὶ ἡ ΚΙΒΩΤΟΣ τοῦ ἁγιάσματός σου» (Ψαλμ. 131ος 8).
Καὶ διὰ τὴν ἀειπαρθενία της λέγει: «Κῆπος ΚΕΚΛΕΙΣΜΕΝΟΣ ἀδελφή μου νύμφη, κῆπος ΚΕΚΛΕΙΣΜΕΝΟΣ, πηγὴ ΕΣΦΡΑΓΙΣΜΕΝΗ» (δ´ 12). Ὁ δὲ Ἰεζεκιὴλ (μδ´ 2) λέγει: «Καὶ εἶπε Κύριος πρός με: ἡ ΠΥΛΗ αὕτη ΚΕΚΛΕΙΣΜΕΝΗ ἔσται, ΟΥΚ ἀνοιχθήσεται, καὶ ΟΥΔΕΙΣ μὴ διέλθῃ δι᾿ αὐτῆς, ὅτι Κύριος ὁ ΘΕΟΣ Ἰσραὴλ ΕΙΣΕΛΕΥΣΕΤΑΙ δι᾿ αὐτῆς, καὶ ΕΣΤΑΙ ΚΕΚΛΕΙΣΜΕΝΗ».
(Ἆσμα δ´ 2) «Καὶ ὀσμὴ ἱματίων σου ὑπὲρ πάντα τὰ ἀρώματα, κηρίον ἀποστάζουσι χείλη σου νύμφη, μέλι καὶ γάλα ὑπὸ τὴν γλῶσσάν σου, καὶ ὀσμὴ ἱματίων σου ὡς ὀσμὴ λιβάνου».
(Ψαλμ. μδ´ 10) «Παρέστη ἡ βασίλισσα ἐκ δεξιῶν σου ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ περιβεβλημένη, πεποικιλμένη. Ἄκουσον θύγατερ καὶ ἴδε καὶ κλῖνον τὸ οὖς σου καὶ ἐπιλάθου τοῦ λαοῦ σου καὶ τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου καὶ ἐπιθυμήσει ὁ βασιλεὺς τοῦ κάλλους σου... Πᾶσα ἡ δόξα τῆς θυγατρὸς τοῦ βασιλέως ἔσωθεν. Ἐν κροσσωτοῖς χρυσοῖς περιβεβλημένη, πεποικιλμένη. Ἀπενεχθήσονται τῷ βασιλεῖ παρθένοι ὀπίσω αὐτῆς, αἱ πλησίον αὐτῆς ἀπενεχθήσονταί σοι, ἀπενεχθήσονται ἐν εὐφροσύνῃ καὶ ἀγαλλιάσει, ἀχθήσονται εἰς ναὸν βασιλέως». (Τὰ εἰσόδια τῆς Θεοτόκου).
«Πολλαὶ θυγατέρες ἐκτήσαντο πλοῦτον, πολλαὶ ἐποίησαν δύναμιν, σὺ δὲ ὑπέρκεισαι πάσας» (Παροιμ. ΚΘ´ 29).
«Ἰδοὺ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαί» (Λουκ. α´ 48).
Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε!
Ὅταν ὁ ἀρχάγγελος Γαβριὴλ εἶπε στην Παναγία πὼς ἡ συγγενής της Ἐλισάβετ (ἡ ὁποία ἧτο στεῖρα) εἶναι ἔγκυος ἕξι μηνῶν, ἔσπευσε νὰ τὴν συγχαρεῖ «καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκο Ζαχαρίου καὶ ἠσπάσατο τὴν Ἐλισάβετ .... καὶ ἐπλήσθη Πνεύματος Ἁγίου ἡ Ἐλισάβετ καὶ ἀνεφώνησεν φωνὴν μεγάλην καὶ εἶπεν ... καὶ πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με;» Δηλαδή, πῶς ἦταν αὐτὸ νὰ ἔλθῃ ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ μου σὲ μένα; (Κύριόν της ἡ Ἐλισάβετ ἐννοεῖ τὸν Θεόν). Ὁ Θεὸς τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἀποκαλεῖ τὴν Παναγίαν μὲ τὸ στόμα τῆς Ἐλισάβετ Μητέρα τοῦ Θεοῦ, Θεομήτορα, Θεοτόκον.
«Θεοτόκον κυρίως καὶ ἀληθῶς τὴν Ἁγίαν Παρθένον κηρύττομεν, ὡς γὰρ Θεὸς ἀληθῶς ὁ ἐξ αὐτῆς γεννηθείς, οὕτως ἀληθὴς Θεοτόκος ἡ τὸν ἀληθινὸν Θεὸν ἐξ αὐτῆς γεννήσασα» (Ἰωάν. ὁ Δαμασκηνός).
Τί σε καλέσωμεν, ὦ Κεχαριτωμένη; Οὐρανόν, ὅτι ἀνέτειλας τὸν Ἥλιον τῆς Δικαιοσύνης. Παράδεισον, ὅτι ἐβλάστησας τὸ ἄνθος τῆς ἀφθαρσίας. Παρθένον, ὅτι ἔμεινας ἄφθορος. Ἁγνὴ Μητέρα, ὅτι ἔσχες σαῖς ἁγίαις ἀγκάλαις Υἱόν, τὸν πάντων Θεόν, Αὐτὸν ἱκέτευε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Τὴν ὑπερένδοξον τοῦ Θεοῦ Μητέρα, καὶ τῶν ἁγίων Ἀγγέλων ἁγιωτέραν, ἀσιγήτως ὑμνήσωμεν καρδία καὶ στόματι, ΘΕΟΤΟΚΟΝ αὐτὴν ὁμολογοῦντες, ὡς κυρίως γεννήσασαν ΘΕΟΝ σεσαρκωμένον, καὶ πρεσβεύουσαν ἀπαύστως ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Ὁ γὰρ Ἐμμανουὴλ φύσεως μὲν πύλας ἤνοιξεν ὡς φιλάνθρωπος, παρθενίας δὲ κλεῖθρα οὐ διέρρηξεν ὡς Θεός, ἀλλ᾿ οὕτως ἐκ μήτρας προῆλθεν ὡς δι᾿ ἀκοῆς εἰσῆλθεν, οὕτως ἐσαρκώθη ὡς συνελήφθη, ἀπαθῶς εἰσῆλθεν ἀφράστως ἐξῆλθε, κατὰ τὸν Προφήτην λέγοντα· Αὕτη ἡ πύλη κεκλεισμένη ἔσται, οὐδείς οὐ μὴ διέλθῃ δι᾿ αὐτῆς εἰμὴ μόνος Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ, ὁ ἔχων τὸ μέγα ἔλεος.
Ὡς γὰρ ἡ βάτος οὐκ ἐκαίετο καταφλεγομένη, οὕτω παρθένος ἔτεκες καὶ παρθένος ἔμεινας.
Ἀπὸ βιβλίο Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου ἐκδοθὲν ἐν Σμύρνῃ τὸ 1910.
Εἶναι καὶ λέγεται ἡ ἁγιωτάτη Παρθένος Μήτηρ κατὰ δυὸ τρόπους. Πρῶτον Μήτηρ Θεοῦ, καὶ δεύτερον Μήτηρ πάντων τῶν χριστιανῶν. Καὶ τοῦ Θεοῦ μὲν εἶναι Μήτηρ φυσική, τῶν δὲ Χριστιανῶν εἶναι Μήτηρ θετή. Εἶναι Μήτηρ Θεοῦ φυσική, ἀληθῶς Θεοτόκος, διότι ἀληθῶς ἐγέννησε αὐτὸν τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴν ἀδιάφθορον αὐτῆς μήτραν, ὅπου ὁ θεῖος Λόγος ἐνυμφεύσατο τὴν σάρκαν καὶ ἥνωσεν εἰς ἀδιαίρετον ὑπόστασιν τὴν θείαν του μὲ τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν. Ὑπὲρ φύσιν καὶ λόγον καὶ ἔννοιαν εἶναι Μήτηρ θετὴ πάντων τῶν Χριστιανῶν, διότι ἂν ἐμεῖς διὰ τὴν χάριν τῆς υἱοθεσίας, εἴμεθα ἀδελφοὶ θετοὶ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁποῖον ἐγέννησε ἡ Παρθένος, καὶ αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς καθὼς λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος, εἶναι ἀνάμεσά μας ὡς πρωτότοκος ἐν πολλοῖς ἀδελφοῖς, ἕπεται ὅτι ἐμεῖς εἴμεθα υἱοὶ θετοὶ τῆς Θεομήτορος.
Τώρα ὡς Μήτηρ Θεοῦ, διὰ τὸ μητρικὸ ἀξίωμα πρέπει νὰ ἔχει ἀπὸ τὸν Θεὸ τόση χάρη, ὅση πρέπει νὰ ἔχει ἡ Μήτηρ ἀπὸ τὸν Υἱόν, καὶ πάλιν ὡς Μήτηρ τῶν Χριστιανῶν, διὰ τὴν μητρικὴν ἀγάπη πρέπει νὰ δίδει τόση χάρη εἰς τοὺς Χριστιανούς, ὅση πρέπει νὰ δίδει ἡ μητέρα πρὸς τὰ παιδιά. Ἀλλ᾿ ἡ χάρη τὴν ὁποία ἔχει ἡ Παναγία Παρθένος ἀπὸ τὸν Θεό, πρέπει νὰ συμμετρῆται μὲ τὸ ἀξίωμα τῆς Μητρὸς τοῦ Θεοῦ, τοῦτο δὲ τὸ ἀξίωμα εἶναι ἄπειρον, λοιπὸν καὶ ἡ χάρη τὴν ὁποία λαμβάνει, εἶναι ἄπειρος, ὁμοίως καὶ ἡ χάρη ποὺ δίδει εἰς τοὺς χριστιανούς, πρέπει νὰ συμμετρῆται μὲ τὴν ἀγάπη τῆς Μητρὸς πρὸς τὰ τέκνα, τούτη δὲ ἡ ἀγάπη εἶναι ἄπειρος, λοιπὸν καὶ ἡ χάρη τὴν ὁποία δίδει εἶναι ἄπειρος.
Καὶ συμμετρῶντες πάλι τὴν ἄπειρον χάρη, τὴν ὁποία λαμβάνει ἀπὸ τὸν Θεό, ὡς Μήτηρ Θεοῦ, καὶ τὴν ἄπειρον χάρη τὴν ὁποία δίδει εἰς τοὺς Χριστιανοὺς ὡς Μήτηρ τῶν Χριστιανῶν, ἡ Παρθένος εἶναι πέλαγος χαρίτων. Ὡς Μήτηρ Θεοῦ, ἔχει περισσότερη ἀπὸ ὅλους τοὺς ἁγίους καὶ Ἀγγέλους τὴν παῤῥησία ἔμπροσθεν εἰς τὸν Θεὸν τὸν Υἱόν της, καὶ ὡς Μήτηρ τῶν Χριστιανῶν περισσότερες ἀπὸ ὅλους τοὺς ἁγίους καὶ Ἀγγέλους, χαρίζει τὰς εὐεργεσίας πρὸς ἡμᾶς τὰ παιδιά της.
Οἱ ἄλλοι ἅγιοι παρακαλοῦν ὡς δοῦλοι Θεοῦ, ἡ Παναγία Παρθένος παρακαλεῖ ὡς μήτηρ Θεοῦ. Ποίον παρακαλεῖ; Ἕναν Υἱὸν Θεόν, τὸν ὁποῖον συνέλαβε, ἐγέννησε, ἔθρεψε, τὸν ὁποῖο ἀγάπησε μὲ ὅση ἀγάπη ὅλοι μαζὶ οἱ μακάριοι ἀγαποῦν τὸν Θεό, καὶ ἀπὸ τὸν ὁποῖον ἠγαπήθη μὲ ὅση ἀγάπη ἔχει ὁ Θεὸς πρὸς ὅλους μαζὶ τοὺς μακαρίους. Ὅλοι οἱ ἅγιοι παρακαλοῦν τὸν Θεὸ ὡς αὐθέντη, ἡ Παναγία Παρθένος τὸν παρακαλεῖ ὡς Υἱόν. Διὰ ποιὸν παρακαλεῖ; Διὰ τοὺς χριστιανοὺς οἱ ὁποῖοι εἶναι παιδιά της κατὰ φύσιν ἀπόγονοι τοῦ αὐτοῦ γένους, τοῦ αὐτοῦ αἵματος, ἐξ οὗ καὶ αὐτὴ ἐγεννήθη καὶ κατὰ χάρη ἀδελφοὶ ἐκείνου τοῦ Υἱοῦ τὸν ὁποῖον ἐγέννησε. Οἱ ἄλλοι ἅγιοι παρακαλοῦν δι᾿ ἡμᾶς ὡς ἀδελφούς, ἡ Παναγία Παρθένος παρακαλεῖ δι᾿ ἡμᾶς ὡς διὰ παιδία.
Ὅποιος δὲν τιμᾷ καὶ δὲν εὐλαβεῖται τὴν μητέρα του, δὲν εἶναι ἄξιος νὰ λέγεται ἄνθρωπος, ὅποιος δὲν τιμᾷ καὶ δὲν εὐλαβεῖται τὴν Μητέρα τοῦ Θεοῦ, δὲν εἶναι ἄξιος νὰ ὀνομάζεται χριστιανός. Τίς δύναται νὰ καυχηθεῖ ὅτι εἶναι πιστὸς δοῦλος τοῦ Ἰησοῦ, ἂν δὲν εἶναι πιστὸς δοῦλος καὶ τῆς Μητρός Του; ἢ ὅτι εἶναι εὐλαβὴς τοῦ Υἱοῦ, χωρὶς νὰ εἶναι καὶ τῆς Μητρός; Χριστιανοί, μικροὶ καὶ μεγάλοι, ὅσοι λατρεύετε καὶ προσκυνεῖτε τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ, τιμᾶτε καὶ εὐλαβεῖσθε καὶ τὸ ὄνομα τῆς Παρθένου Μαρίας, τῆς Μητρὸς τοῦ Ἰησοῦ καὶ μητρὸς ἡμῶν.