Ἡ θεία Λειτουργία εἶναι ἡ πεμπτουσία τῆς λειτουργικῆς καὶ μυστηριακῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας μας, καθ᾿ ὅσον ἐντὸς αὐτῆς τελεῖται τὸ ὑπέρτατον τῶν μυστηρίων, ἡ θεία Εὐχαριστία. Οἱ ἱεροὶ ὕμνοι ποὺ ψάλλονται κατὰ τὴν διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας εἶναι οἱ πλέον προσφιλεῖς εἰς τοὺς πιστούς. Ὅταν δὲ εἶναι ἐνδεδυμένοι μὲ τὸ πάντερπνον παραδοσιακὸν βυζαντινὸν μέλος, μεταφέρουν τοὺς πιστοὺς στὴν πνευματικὴ σφαίρα τοῦ Οὐρανίου Πατρὸς καὶ Θεοῦ ἡμῶν.
Εἶναι γνωστό, ὅτι ἡ βυζαντινὴ Ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ εἶναι ἡ γλῶσσα μὲ τὴν ὁποία ὁμιλοῦμε στὸν Θεὸ καὶ δι᾿ αὐτῆς κυρίως ἐκφράζεται ἡ λειτουργικὴ πράξη καὶ προσευχητική μας διάθεσις.
Τὸ νὰ συνθέσει κἄποιος ὕμνους μὲ συγκροτημένο ῥυθμὸ καὶ μέλος, ποὺ νὰ ἀποπνέει ὀσμὴ εὐωδίας πνευματικῆς, εἶναι κατόρθωμα δύσκολον: «ὕμνους ὑφαίνειν συντόνως τεθηγμένους ἐργῶδές ἐστιν».
Ὁ Θεόδωρος Σακελλαρίου, γνωστὸς πρωτοψάλτης, χοράρχης καὶ διακεκριμένος μουσικοδιδάσκαλος, προικισμένος ἀπὸ τὸν Πανάγαθον Θεόν, μὲ πολλὰ τάλαντα, μουσικά, φωνητικὰ καὶ συγγραφικά, τὰ χρησιμοποιεῖ πρὸς δόξα Ἐκείνου, ὁ Ὁποῖος τοῦ τὰ ἐχορήγησε.
Διαθέτει βαρὺ μουσικολογικὸν ὁπλισμόν, μακροχρόνια πεῖρα καὶ ἔρευνα στὴν διδασκαλία τῆς ἐθνικῆς μας μουσικῆς· διὰ τοῦτο καὶ μὲ ἄφατη χαρὰ ὑποδεχόμεθα καὶ χαιρετίζομε τὸ νέον πόνημά του, «Ἡ Θεία καὶ Ἱερὰ Λειτουργία»· ἕνα πλούσιο σύγγραμμα, ὀγκώδη καὶ ἀρκούντως ἐπιμελημένη ἐργασία, στὴν ὁποία ἀφιέρωσε χρόνον ἱκανὸν καὶ μόχθον πολὺν καὶ προπαντὸς ἔνθεον ζῆλον πρὸς ὁλοκλήρωσίν της.
Οἱ μελῳδικὲς συνθέσεις του κινοῦνται ἐντὸς τοῦ ἀμιγοῦς κλίματος τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς μας παραδόσεως, στὸ γνήσιο, ἁπλὸ καὶ σεμνὸ βυζαντινὸ μέλος, ὅπως αὐτὸ μᾶς παρέδωσαν μὲ τὴν προφορικὴ καὶ γραπτὴ παράδοση οἱ γνωστοὶ καὶ κορυφαῖοι μουσουργοὶ καὶ διδάσκαλοι τῆς βυζαντινῆς καὶ μετα-βυζαντινῆς περιόδου καὶ ὅπως αὐτὸ διετηρήθη ἀναλλοίωτον εἰς τὴν κιβωτὸν τοῦ Γένους μας, τὸν θεσμὸν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.
Ἡ ἐκκλησιαστικὴ μουσική, ὡς τέχνη λειτουργική, δὲν κατέστη ποτὲ ἀπηρχαιωμένη, μουσειακὸν εἶδος, ἀλλὰ παραμένει ζῶσα καὶ διαχρονικὴ παράδοσις. Ἔτσι δικαιολογεῖται τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ μελοποιὸς Θ. Σακελλαρίου, ταλαντοῦχος διδάσκαλος τῆς πατρῴας τέχνης, δημιουργεῖ καὶ συνθέτει νέες μελῳδίες, χωρὶς νὰ εἶναι ξένες καὶ καινοφανεῖς, ἀλλὰ προϊόντα τῆς μακραίωνης ἐθνικῆς μας παραδόσεως, καταλλήλως συντεθειμένες, οὕτως ὥστε νὰ ἀποδίδουν γνήσιον ἐκκλησιαστικὸν χρῶμα.
Συνέλεξε ἀπὸ τὸν πλούσιον λειμῶνα τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς τὰ μυρίπνοα ἐκεῖνα ἄνθη, τὶς γλυκύτατες μελῳδίες, τὶς ἀνέπτυξε, προκειμένου νὰ συνθέσει μία πολύχρωμη καὶ εὐώδη μουσικὴν ἀνθοδέσμην, τὸ νέον μουσικὸν ἔργον του, «Ἡ Θεία καὶ Ἱερὰ Λειτουργία», τὸ ὁποῖον προσφέρει εὐγενῶς καὶ ἀφιερώνει ταπεινῶς πρὸς ὅλους τοὺς ἐνασχολουμένους μὲ τὴν ἱερὰν τέχνην τοῦ Ἱεροῦ Δαμασκηνοῦ.
Σ᾿ αὐτὸ συνετέλεσε καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι ὅλες οἱ συνθέσεις αὐτοῦ τοῦ πονήματος τοῦ κ. Θ. Σακελλαρίου, πρὶν ἀκόμη ἐκδοθοῦν, ἐδοκιμάσθησαν στὸ ἱερὸν ἀναλόγιον, τὸ ὁποῖον διακονεῖ μὲ ὑπευθυνότητα καὶ ἱερὸν ζῆλον ἐπὶ σειρὰν ἐτῶν. Ἔτσι, ὅλα τὰ μελῳδήματα ἑρμηνεύθησαν ἀπὸ τὸν ἴδιον, πρῶτα δηλαδὴ κατέστησαν ἐμμελὴς προσευχὴ καὶ κατόπιν ἔτυχαν καταλλήλου ἐπεξεργασίας, ὥσπου νὰ φθάσουν στὴν δημοσίευσή τους.
Καλὸς ψαλμῳδὸς ἀποδεικνύεται ἐκεῖνος ποὺ κατορθώνει νὰ ψάλλει προσευχόμενος καὶ νὰ προσεύχεται ψάλλων. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο συμμετέχουν ἐνεργῶς οἱ πιστοὶ στὴν θεία λατρεία καὶ μεταφέρονται νοερῶς μαζὶ μὲ τὴν ψαλμῳδίαν στὸν οὐρανό· ὁ Θ. Σακελλαρίου τὸ θεωρεῖ ὡς τὸ πλέον βασικόν, διὰ τοῦτο καὶ τὸ ἐπιτυγχάνει ὁ ἴδιος, ἀφοῦ ψαλμῳδία, ἑρμηνεία καὶ προσευχή, ἀποτελοῦν προσωπικὸ βίωμα καὶ θεμελιώδη ἐπιδίωξη.
Ἡ λιτότης τῶν, παρουσιαζομένων ἐδῶ, μουσικῶν θέσεων καὶ μελῳδικῶν γραμμῶν, συνδυασμένων μὲ τὴν ἀκρίβεια ῥυθμοῦ καὶ μέτρου, εἶναι ὅ,τι καλύτερον διὰ τὴν ἀπὸ χοροῦ ψαλμῳδίαν· ὁ τρόπος αὐτός, προσδίδει κατάνυξιν, μεγαλοπρέπειαν, ἐπιβλητικότητα καὶ περιορίζει τὶς αὐθαίρετες ἑρμηνεῖες καὶ τοὺς τυχὸν πρὸς ἐπίδειξιν αὐτοσχεδιασμούς, μὲ τοὺς ὁποίους ἐνδέχεται νὰ παρασυρθεῖ ὁ ψάλτης κατὰ τὴν μονῳδίαν.
Ἀξίζουν θερμὰ συγχαρητήρια καὶ ἔπαινοι στὸν ἀκαταπόνητο σκαπανέα τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς, Θεόδωρον Σακελλαρίου, διότι ἀξιοποίησε τά, δοθέντα παρὰ Θεοῦ, μουσικὰ τάλαντα, καὶ μᾶς παρέδωκε μία ἀξιοσημείωτη συγγραφικὴ συμβολή, ἕνα χρηστικὸ καὶ ὠφέλιμο βιβλίο, πρὸς αἶνον καὶ δόξαν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν Ἁγίων.
Ἔγραφον ἐν Κηφισιᾷ,
τῇ 9ῃ Μαρτίου 2009,
ἑορτὴ τῶν Ἁγίων
Τεσσαράκοντα Μαρτύρων
π. Χρῖστος Κυριακόπουλος
ἐφημέριος Ἱεροῦ Ναοῦ
Ἁγίου Δημητρίου Κηφισιᾶς