Τάξη Β´
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Δ.Ε. 14. Ἡ παραβολὴ τοῦ σπλαχνικοῦ πατέρα
(Παραβολὴ τοῦ ἀσώτου υἱοῦ):
Ἡ ἀπέραντη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ ὅλους

Μεθοδολογικά – Σχεδιασμὸς τοῦ μαθήματος

- Πορεία διδασκαλίας τριμερής· μορφὴ διαλογική· μέθοδος ἐρευνητική.

Σημείωση. (Διδακτικοὶ χειρισμοί). Τὸ ΑΠΣ προβλέπει καὶ ὁρίζει δίωρο διδακτικὸ ἔργο γι᾿ αὐτὴ τὴ διδακτικὴ ἑνότητα. Πρώτη ὥρα: Εἰσαγωγικὰ -ἀνάγνωση τῆς παραβολῆς - ἑρμηνευτικὴ προσέγγιση - συστηματικὴ ἐπεξεργασία τοῦ α´ μέρους: ὁ μικρὸς γιὸς καὶ ἡ συμπεριφορὰ τοῦ πατέρα του πρὸς αὐτὸν (Ἐρωτ. 1 - 4). Δεύτερη ὥρα: Σύντομη ἀναφορὰ στὴν α´ διδακτικὴ ὥρα - ἀνάγνωση πάλι ὅλης τῆς παραβολῆς - ἐπεξεργασία μὲ ἀρχικὴ ἔμφαση στὶς Ἐρωτ. 5 καὶ 6 (ἀναγραφὴ στὸν πίνακα στοιχείων ἀπὸ τὶς ἀπαντήσεις) - σύγκριση στοιχείων μὲ ἐκεῖνα τῆς συμπεριφορᾶς πρὸς τὸν μικρότερο γιὸ καὶ συμπεράσματα - συνέχιση τῆς Ἐπεξεργασίας (Ἐρωτ. 7-10). Γιὰ πρακτικοὺς λόγους (πειραματικὴ διδασκαλία καὶ παρακολούθηση ἀπὸ φοιτητές), τὸ μάθημα ἐπανασχεδιάσθηκε καὶ διδάσκεται σὲ μία διδακτικὴ ὥρα.

Ἐπιδιώξεις διδασκαλίας - Διδακτικοὶ στόχοι

Οἱ μαθήτριες/τὲς μελετώντας σφαιρικὰ τὴν παραβολὴ ἀπὸ τὸ εὐαγγελικὸ κείμενο ὁδηγοῦνται:

α. Νὰ κατανοήσουν ὅτι ὁ Ἰησοῦς νοιάστηκε μὲ ξεχωριστὴ συμπάθεια καὶ ἀγάπη γιὰ τοὺς ἀποπροσανατολισμένους στὴ ζωὴ καὶ γιὰ τοὺς αὐτοδικαιούμενους, καὶ τοὺς κάλεσε γιὰ μεταστροφὴ φρονήματος καὶ ζωῆς.

β. Νὰ ἐκτιμήσουν ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἀγαθὸς καὶ εὔσπλαχνος, πέρα ἀπὸ ὅλα τὰ ἀνθρώπινα μέτρα. Δέχεται μὲ ἀγάπη, καὶ χαρὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο ποὺ μεταστρέφεται καὶ ποὺ θέλει νὰ κάνει μία νέα ἀρχὴ ζωῆς ἀληθινῆς.

γ. Νὰ προσπαθήσουν νὰ ἀνιχνεύσουν ἐγγύτερα καὶ εὐρύτερα τὸ νέο πρόσωπο τοῦ Θεοῦ, ποὺ ὁ Ἰησοῦς φανέρωσε μὲ αὐτὴ τὴν παραβολή.

Σύνδεση μὲ τὸ προηγούμενο μάθημα - Προπαρασκευή

Ἐρωτήσεις ἀπὸ τὴν ἐπεξεργασία τοῦ προηγουμένου μαθήματος, ὅπως:

• Μὲ ποιὸ τρόπο ἐδίδασκε ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ὁ Ἰησοῦς;
• Γιατί μιλοῦσε μὲ παραβολές;
• Τί πετύχαινε ὁ Ἰησοῦς ὡς διδάσκαλος μιλώντας μὲ παραβολές;
• Σὲ τί διαφέρει ἡ παραβολὴ ἀπὸ τὸ παραμύθι;
• Ποιὲς παραβολὲς γνωρίζετε ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο;
• Ποιὰ μεγάλη ἀλήθεια διδάσκεται στὴν παραβολὴ τοῦ Καλοῦ Ποιμένα;

Παρουσίαση τῆς νέας διδακτικῆς ἑνότητας

Ἀνάγνωση τοῦ κειμένου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ (κεφ. ιε´, στίχ. 11-32) σὲ μετάφραση, ἀπὸ τὸ βιβλίο.

Ἰδιαιτέρως προσεκτέα σημεῖα:

1. Δὲν διηγούμαστε τὴν παραβολή, ἀλλὰ τὴ διαβάζουμε ἀπὸ τὸ εὐαγγελικὸ κείμενο
2. Ποτὲ δὲν ἐκτρεπόμαστε σὲ ἀλληγορικὲς ἑρμηνεῖες! (βλ. μάθ. 15, Ἑρμ. - θεολ. 3)
3. Ὄχι ἱστορικοποίηση τῶν παραβολῶν (αὐτὲς δὲν εἶναι πραγματικὰ γεγονότα· μόνον γιὰ γεγονότα ἡ φαντασία μπορεῖ νὰ καλύψει τὰ κενὰ καὶ νὰ κάνει προεκτάσεις)
4. Ὄχι ἀκατάσχετη ἠθικολογία! (αὐτὴ ἀποτελεῖ τὴν πιὸ συνηθισμένη κακοποίησή τους· οἱ παραβολὲς εἶναι κείμενα Θεολογικά, Χριστολογικὰ καὶ ἀποκαλυπτικὰ τῆς νέας πραγματικότητας ζωῆς κατὰ τὸ πνεῦμα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ)
5. Ὄχι ἀναζήτηση δογματικῶν ἀληθειῶν στὶς λεπτομέρειες τῆς παραβολικῆς ἀφήγησης

Ἐπεξεργασία

Συζήτηση γύρω ἀπὸ τὰ πρόσωπα τῆς παραβολῆς

Βασικὰ ἐρωτήματα:

• Ποιὰ εἶναι τὰ πρόσωπα τῆς παραβολῆς;
• Ποιὰ περιπέτεια ἔζησε ὁ μικρότερος γιός;
• Τί σκέφτεται μέσα στὴν τραγικότητά του καὶ τί ἀποφασίζει;
• Τί πιστεύει γιὰ τὸν ἑαυτό του ὁ μεγαλύτερος γιός;
• Γιατί δὲν χαίρεται γιὰ τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ μικρότερου ἀδελφοῦ του; Διαβάζουμε τοὺς στίχους Λκ. 15,20-24.
• Πῶς ὑποδέχεται ὁ πατέρας τὸν μικρότερο γιό;
• Τί διδάσκει μὲ τὸν τρόπο του στὸν μεγαλύτερο γιό του;
• Μέσα ἀπὸ τὸ πρόσωπο τοῦ μικρότερου γιοῦ, ποιοὺς θέλει νὰ δείξει ἡ παραβολή;
• Γιατί οἱ περιθωριακοὶ ἄνθρωποι ἔτρεχαν νὰ ἀκούσουν τὸν Ἰησοῦ;
• Μόνο γιὰ τοὺς τελῶνες καὶ ἀπελπισμένους αὐτῆς τῆς ἐποχῆς εἶπε τὴν παραβολὴ ὁ Χριστός; Σὲ ποιοὺς ἄλλους ἀναφέρεται;
• Ποιοὺς χαρακτῆρες φωτογραφίζει ὁ Χριστὸς μέσα ἀπὸ τὸ πρόσωπο τοῦ μεγαλύτερου γιοῦ;
• Οἱ Φαρισαῖοι ποιοὺς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μας ἐκφράζουν;
• Τί συμβολίζει τὸ πρόσωπο τοῦ πατέρα τῆς παραβολῆς;
• Ποῦ μᾶς ὑποδέχεται ἐμᾶς ὁ Πατέρας Θεὸς καὶ μᾶς γεμίζει μὲ τὰ δῶρα Του;

Ἀναφορὰ στοὺς συμβολισμούς

Χοιροβοσκός, καλὴ στολή, δαχτυλίδι, ὑποδήματα, «μόσχος σιτευτός».

Μεγάλες ἀλήθειες

Νὰ συγκρατήσουν οἱ μαθήτριες/τὲς τὶς ἀλήθειες τῆς «Σύνοψης» τοῦ βιβλίου τους.

Ἔκφραση

• Σχολιασμὸς κειμένων ἀπὸ φωτοαντίγραφα (Ἁγίων Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Νικολάου Καβάσιλα κλπ.)
• Σχολιασμὸς εἰκόνων (ἀξιολόγηση ἐποπτικοῦ ὑλικοῦ)

Ἐργασία γιὰ τὸ σπίτι

α) Τί εἴδους Θεὸ μᾶς ἀποκαλύπτει ἡ παραβολὴ τοῦ σπλαχνικοῦ πατέρα;

β) Σὲ κάποιες στιγμὲς τῆς ζωῆς σας ἔχετε νιώσει ὅπως ὁ μικρὸς γιός; Τι κάνατε;

γ) Ποιὸ ἦταν τὸ πρόβλημα τοῦ μεγαλύτερου γιοῦ τῆς παραβολῆς; Ποιοὶ ἄνθρωποι μοιάζουν μὲ αὐτὸ τὸ πρόσωπο;

(Σημ.: Ἂν τὰ παιδιὰ κάθονται σὲ τρεῖς σειρές, μποροῦν νὰ δοθοῦν καὶ τὰ τρία θέματα, τὸ καθένα σὲ μιὰ διαφορετικὴ σειρά...)

Συμπέρασμα

Ὁ Θεὸς-Πατέρας συγχωρεῖ πραγματικὰ ὅσους μετανοοῦν εἰλικρινὰ καὶ ἐπιστρέφουν κοντά Του· ἡ θύρα τῆς φιλανθρωπίας Του δὲν κλείνει ποτὲ καὶ γιὰ κανέναν.

(Ἐὰν ὑπάρχει χρόνος ἐνδείκνυται ἡ ἀκρόαση ἐπίκαιρου βυζαντινοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ὕμνου)

Παράρτημα

Ι. Ἡ ἀπεριόριστη φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ.

Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου (Ἑ.Π. 49, 337· De paenitentia, homiliae 19)

Πρωτότυπο. Ἂν ἔχῃς ἁμαρτήματα, μὴ ἀπογνῷς· οὐ παύομαι ταῦτα συνεχῶς λέγων· κἂν καθ᾿ ἡμέραν ἁμαρτάνῃς, καθ᾿ ἡμέραν μετανόει· καὶ ὅπερ ἐν ταῖς παλαιαῖς ποιοῦμεν οἰκίαις, ὅταν σαθρωθῶσιν, ὑπεξαιρούμεθα τὰ σεσαθρωμένα, καὶ καινὰ ἐπισκευάζομεν, καὶ οὐδέποτε συνεχοῦς ἐπιμελείας ἐπιλανθανόμεθα· τοῦτο καὶ ἐν ἡμῖν ποιῶμεν. Εἰ ἐπαλαιώθης σήμερον ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας, ἀνακαίνισον σεαυτὸν ἀπὸ τῆς μετανοίας. Καὶ ἔνι, φησὶ, μετανοήσαντα σωθῆναι; Καὶ πάνυ ἔνι. Πάντα τὸν βίον ἐν ἁμαρτίαις διέτριψα, καὶ ἐὰν μετανοήσω, σώζομαι; Πάνυ. Πόθεν δῆλον; Ἀπὸ τῆς τοῦ Δεσπότου σου φιλανθρωπίας. … Θεοῦ γὰρ φιλανθρωπίας μέτρον οὐκ ἔστιν, οὐδὲ λόγῳ ἑρμηνευθῆναι δύναται αὐτοῦ ἡ ἀγαθότης… Τὸ μὲν γὰρ πέλαγος, κἂν μέγα ᾖ, μέτρον ἔχει· ἡ δὲ τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπία ἀπεριόριστος.

Ἀπόδοση. Ἂν ἔχεις ἁμαρτήματα νὰ μὴν ἀπελπιστεῖς... κι ἂν κάθε μέρα ἁμαρτάνεις νὰ μετανοεῖς καθημερινά, κι ἐκεῖνο ποὺ κάνουμε ἀκριβῶς στὰ παλιὰ σπίτια, ὅταν φθαροῦν, ἀφαιροῦμε δηλ. τὰ χαλασμένα μέρη καὶ φτιάχνουμε καινούργια καὶ ποτὲ δὲν ξεχνᾶμε νὰ τὰ φροντίζουμε συνέχεια, αὐτὸ ἂς κάνουμε καὶ γιὰ μᾶς... Καὶ εἶναι δυνατό, μπορεῖ νὰ πεῖ κανείς, νὰ σωθῶ, ἀφοῦ μετανοήσω; Καὶ βέβαια εἶναι... Ἀπὸ ποῦ γίνεται φανερὸ αὐτό; Ἀπὸ τὴν φιλανθρωπία τοῦ Κυρίου σου... γιατὶ δὲν μετριέται ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ οὔτε μπορεῖ μὲ λόγια νὰ ἑρμηνευτεῖ ἡ ἀγαθότητά του... Γιατὶ τὸ πέλαγος, ἀκόμα κι ἂν εἶναι μεγάλο, μπορεῖ νὰ μετρηθεῖ, ἐνῶ ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ δὲν ἔχει ὅρια» (Ἰωάν. Χρυσοστόμου Ε.Π. 49,337).

II. Μετάνοια καὶ ἐλπίδα

III. Πίνακας. Ἡ παραβολὴ τοῦ σπλαχνικοῦ πατέρα

Εὐαγγελικὴ περικοπή: Ἡ παραβολὴ τοῦ ἀσώτου υἱοῦ (Λκ. ιε´ 11-32)

Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· Ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. Καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. Καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. Καὶ μετ᾿ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. Δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. Καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους. Καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. Εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου· οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου. Καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ. Ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. Εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, καὶ ἐνέγκαντες τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. Καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. Ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ, ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν, καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἥκει καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. Ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. Ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον, σὺ πάντοτε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν· εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη.

Πέμπτη ἐντολή

Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου, ἵνα εὖ σοι γένηται καὶ ἵνα μακροχρόνιος γένῃ ἐπὶ τῆς γῆς.

Ἀπὸ τὴν ὑμνολογία τῆς Κυριακῆς τοῦ Ἀσώτου.

Δοξαστικὸν τῶν Αἴνων. Ἦχος πλ. β´.

Πάτερ ἀγαθέ, ἐμακρύνθην ἀπὸ σοῦ μὴ ἐγκαταλίπῃς με, μηδὲ ἀχρεῖον δείξῃς τῆς βασιλείας σου· ὁ ἐχθρὸς ὁ παμπόνηρος ἐγύμνωσέ με, καὶ ᾖρέ μου τὸν πλοῦτον· τῆς ψυχῆς τὰ χαρίσματα ἀσώτως διεσκόρπισα· ἀναστὰς οὖν, ἐπιστρέψας πρὸς σὲ ἐκβοῶ· Ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου, ὁ δι᾿ ἐμὲ ἐν Σταυρῷ τὰς ἀχράντους σου χεῖρας ἁπλώσας, ἵνα τοῦ δεινοῦ θηρὸς ἀφαρπάσῃς με, καὶ τὴν πρώτην καταστολὴν ἐπενδύσῃς με, ὡς μόνος πολυέλεος.

Ἐνδεικτικὴ βιβλιογραφία

• Γοντικάκης Βασ., Ἀρχιμ. (2003), Ἡ παραβολὴ τοῦ ἀσώτου υἱοῦ, ἐκδ. Ἱ. Μ. Ἰβήρων, Ἅγιον Ὄρος, σ.σ. 11-40
• Δρίτσας Δημ. (2002), Ἰησοῦς Χριστός, ὁ καινούργιος κόσμος τοῦ Θεοῦ κι ἐμεῖς, ἐκδ. Ἔννοια, Ἀθήνα, σ.σ. 73-78
• Νίκας Σωκρ. (1997), Ὁ Χριστὸς καὶ ὁ καινούργιος κόσμος τοῦ Θεοῦ, ἐκδ. τοῦ συγγραφέα, Πάτρα

URL: http://www.nektarios.gr/orthodoxy/tributes/christos/

Σύνοψη

1. Ἡ παραβολὴ τοῦ «σπλαχνικοῦ Πατέρα» ἐμπεριέχει τὴ βασικὴ χριστιανικὴ διδασκαλία γιὰ τὸν Θεό, ὁ ὁποῖος «περιγράφει» ὡς Πατέρας γεμάτος ἀγάπη γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἰδιαίτερα τοὺς ἁμαρτωλούς. Δὲν ἀπέχει πολὺ ἀπὸ τὴν ἀλήθεια τὸ λεγόμενο ὅτι ἡ παραβολὴ αὐτὴ μπορεῖ νὰ ἀντικαταστήσει ὅλα τὰ βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης σὲ περίπτωση ποὺ αὐτὰ χάνονταν.
2. Ὁ Πατέρας τῆς παραβολῆς δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὸν Θεὸ Πατέρα μας, ὁ ὁποῖος ἐκδηλώνει πλουσιοπάροχα τὴν ἀγάπη του πρὸς τὸν κόσμο καὶ ἰδιαίτερα τὸν ἄνθρωπο, οἱ «ἀγκάλες» Του εἶναι πάντοτε ἀνοιχτὲς περιμένοντας τὸν καθένα μας.
3. Ὁ μικρότερος γιὸς ἀντιπροσωπεύει ἐκείνους ποὺ ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὸν Θεὸ ἀπὸ ἐγωισμὸ καὶ μὲ τὴν ψευδαίσθηση ὅτι μακριά του θὰ ζήσουν εὐτυχισμένοι. Ἡ πραγματικότητα ὅμως βεβαιώνει ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο. Ὅσοι ὅμως μοιάζουν μ᾿ αὐτόν, καλὸ εἶναι νὰ τὸν μιμηθοῦν στὸ δεύτερο μέρος τῆς ζωῆς του· δηλαδὴ νὰ συναισθανθοῦν τὴν ἁμαρτωλότητά τους καὶ πραγματικὰ μετανοημένοι νὰ ἐπιστρέψουν στὴν πατρικὴ ἀγκαλιά.
4. Ὁ μεγαλύτερος γιὸς ἀντιπροσωπεύει ἐκείνους ποὺ εἶναι φαινομενικὰ κοντὰ στὸν Θεό, τὶς ἐντολὲς τοῦ ὁποίου γνωρίζουν καὶ ἐφαρμόζουν τυπικά. Ὁ ψυχικός τους κόσμος εἶναι φτωχός.

ΣΧΟΛΙΑ
γιὰ βαθύτερη προσέγγιση τῆς παραβολῆς

Μὲ αὐτὴν τὴν παραβολὴ ὁ Θεὸς (πατέρας) ἀπευθύνεται στὸν κάθε ἁμαρτωλό, σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους· σ᾿ ἐκείνους ποὺ ἔφυγαν ἀπὸ κοντά Του, σ᾿ ἐκείνους ποὺ τὸν ἀρνήθηκαν, σ᾿ ἐκείνους ποὺ τὸν πολεμοῦν, τὸν ὑβρίζουν καὶ καθημερινὰ τὸν σταυρώνουν μὲ τὰ ἔργα τους. Σ᾿ ὅλους αὐτοὺς ὁ σπλαχνικὸς πατέρας ἀπευθύνει μήνυμα ἐλπίδας, δείχνοντας τὸν ὠκεανὸ τῆς ἀγάπης Του καὶ θυμίζοντας πὼς καμμιὰ ἀνθρώπινη πτώση, ἀκόμη καὶ ἡ πιὸ ἐγκληματική, δὲν εἶναι μεγαλύτερη ἀπὸ τὸ δικό Του ἔλεος, τὴν δική Του ἀγάπη καὶ στοργή.

Ὁ ἄσωτος υἱὸς εἶναι σύμβολο τοῦ κάθε ἀνθρώπου, τῆς κάθε ἐποχῆς, κυρίως ὅμως τῆς τωρινῆς. Στὸ πρόσωπό του ἀναγνωρίζουμε τὸν ἑαυτό μας, ἐνῶ στὴν φυγή του ἀπὸ τὸ πατρικὸ σπίτι βλέπουμε τὶς ἐπιλογές μας. Συχνὰ φεύγουμε ἀπὸ τὸ «σπίτι» τοῦ Πατέρα, ἀπομακρυνόμαστε ἀπὸ τὶς χριστιανικὲς ἀρχὲς καὶ φεύγουμε σὲ «μακρινὴ χώρα», γιὰ νὰ ἀναζητήσουμε τὴν εὐτυχία στὶς ἀπολαύσεις καὶ στὶς περιπέτειες. Πολλὲς φορὲς καταλήγουμε στὸν «βόρβορο τῶν χοίρων» (Μαρτίνος Κίνγκ).. Ὁ κατήφορος τῆς ἁμαρτίας εἶναι πάντα ὁ πιὸ εὔκολος δρόμος, ἡ κατάληξή του ὅμως, πάντα ὀδυνηρή.

Ὁ Πατέρας περιμένει συνεχῶς τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ παιδιοῦ Του. Κι ὅταν αὐτὸ ἐπιστρέψει τὸ ἀγκαλιάζει καὶ τὸ καταφιλεῖ. Δὲν λέει τίποτα στὸ παιδί Του, γιατὶ δὲν ὑπάρχουν λόγια γιὰ νὰ φανερώνουν τὴν ἄβυσσο τῆς ἀγάπης Του. Ἡ πρώτη καὶ καλύτερη στολὴ εἶναι τὸ ἔνδυμα τῆς ἀφθαρσίας, τὸ σιτευτὸ (καλοθρεμμένο) μοσχάρι εἶναι ἡ σωτηρία μας, ποὺ μ[ς προσφέρει ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς μὲ τὰ Μυστήρια τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας.