Καισάριος Δαπόντες - Λόγοι Πανηγυρικοί

Κανὼν Περιεκτικὸς
πολλῶν ἐξαιρέτων πραγμάτων
τῶν εἰς πολλὰς πόλεις, καὶ νήσους,
καὶ ἔθνη, καὶ ζῶα ἐγνωσμένων

ᾨδὴ α´. Ἦχος δ´. Ἀνοίξω τὸ στόμα μου.

Ἀνοίξω τὸ στόμα μου, καὶ διηγήσομαι πάμπολλα, ἐξαίρετα πράγματα, δεῦτε ἀκούσατε, δεῦτε ἄρχοντες, δεῦτε πραγματευτάδες, δεῦτε καὶ οἱ πλούσιοι, δεῦτε καὶ οἱ πένητες.

Κρασὶ σκοπελίτικο, κουμανταριὰ ἡ κυπριώτικη, μοσχάτο σαμιώτικο, καὶ μερικὰ τῆς φραγγιᾶς, Δάντζκας Βούτκαις δέ, καὶ βλαχομπογδανίας, ῥοσόλια κορφιάτικα, ἐκλεκτὰ πράγματα.

Γαρόφαλα χιώτικα, καὶ ἡ μαστίχη καὶ μύγδαλα, μῆλα τὰ μπογδάνικα, κεράσια τῶν Γραβνῶν, βλαχιᾶς βύσσινα, ἡ ῥαζακαῖς σταφίδες, καὶ σῦκα τῆς Σμύρνης δέ, ἐκλεκτὰ πράγματα.

Πόλις τὰ ῥοδάκινα, Ὄρους Σινᾶ τὰ ἀπίδια, τὰ κίτρα τὰ χιώτικα καὶ τὰ ἀξιώτικα, καὶ τα κώτικα, ἐκεῖνα τα καρπούζια, πεπόνια τὰ βόδινα, ἐκλεκτὰ πράγματα.

Τῆς Προύσας τὰ κάστανα, τοῦ χαλεπιοῦ τὰ φιστίκια, τῆς Κίου τὰ ῥόδια, τὰ καϊσιὰ Δαμασκοῦ, καὶ δαμάσκηνα, Μάλτας τὰ πορτοκάλια, καὶ τοῦ Ῥαχιτίου δέ, ἐκλεκτὰ πράγματα.

ᾨδὴ γ´. Τοὺς σοὺς ὑμνολόγους.

Παντέχεν φιδιοῦ καὶ σκαντζοχοίρου, ὁ μπάλσαμπος Μέκκας καὶ κουρμᾶς, ὁ μόσχος ὁ κινέζικος, θηριακὴ βενέτικη, χιώτικο γιασουμόλαδο, ὄντως ἐξαίρετα πράγματα.

Ἐγγλέζικη ζάχαρη καὶ στάμπα, μπαροῦτι καὶ ναύτης δὲ καὶ ναῦς, καὶ ὥρας και καθρέφτης δέ, καὶ τὰ σαλιὰ τῆς Ἄγκυρας, ὁμοῦ καὶ τὰ τεφτίκια, ὄντως ἐξαίρετα πράγματα.

Τριαντάφυλλα φράντζας καὶ ἀντζόγαις καὶ κάπαρη, καὶ μυτιληνιαῖς, μυζήθραις, καὶ κυδώνια, τῆς Ἀνδριανουπόλεως, καὶ οἱ ἐλιαῖς τῆς Κρήτης δέ, ὄντως ἐξαίρετα πράγματα.

Τὰ βόδια τὰ τῆς Μπογδανίας, τὰ πρόβατα τῆς Καραμανιᾶς, βλαχιᾶς τὰ κασκαβάλια, χαβιάρι βιδινίσιο, τζίγαις μουρούναις Δούναβη, ὄντως ἐξαίρετα πράγματα.

Τῆς Αἴνου καὶ τοῦ Μεσολογγίου, τὰ ψάρια οἱ τζίροι τἀριτζιοῦ, ξιφιὸς δὲ ὁ πολίτικος, ξηρίχι ἀζακίσιο, καὶ παστουρμᾶς Καισαρείας, ὄντως ἐξαίρετα πράγματα.

ᾨδὴ δ´. Ὁ καθήμενος ἐν δόξῃ.

Τὰ πετράδια Ἰνδίας, κεχριμπάρι τὸ λέχικο, ὁ ἄνθραξ ὁ λίθος, τὸ μαργαριτάρι χουρμούζιον, τὰ φαρφούρια τὰ τζάγια τὰ ῥαβέντια, καὶ μετάξια Κίνας, ἐξαίσια πράγματα.

Τὰ Βενέτικα φλωρία, χαμπεσίας τὸ μάλαμα, Ἱσπανῶν σιβίλλια, τὸ τῆς Μοσχοβίας μπαλούκτισι, τῆς Σαρδηνίας κοράλλι, καὶ τὰ μέταλλα, Τραπεζοῦντας δέ, ὄντως ἐξαίρετα πράγματα.

Ὁ καφὲς τοῦ Γεμενίου, τὸ λινάρι τὸ φιούμι δέ, Μπαρμπαριᾶς τὰ φέσια, Κίνας καὶ Σεῤῥῶν τὰ βαμπάκια, ἡ βισταλόγγαις τῆς Ῥώμης καὶ τῆς Βεῤῥοίας τὰ προσόψια, ὄντως ἐξαίρετα πράγματα.

Μολδαβίας καὶ Βλαχίας, μελλισσῶν τὸ πολύγονον, καὶ τὸ πολὺ ἅλας, τὸ ταραμπουλούσι σαπούνιον, Λαοδικείας τουτοῦνε, καὶ τοξάρια, τὰ τατάρικα, ὄντως ἐξαίρετα πράγματα.

Οἱ πολίτικαις ἀγγινάραις, τ᾿ ἁγιορείτικα Λεφτόκαρα, ταμιατιοῦ τὸ ῥύζι, τὰ τοῦ Μπρασοβοῦ παξιμάδια, καὶ τῆς Βλαχιᾶς τὰ καϊμάκια καὶ τ᾿ ἀγγούρια, τὰ τῆς βλάγγας δέ, ὄντως ἐξαίρετα πράγματα.

ᾨδὴ ε´. Ἐξέστη τὰ σύμπαντα.

Εἰκόνες μοσχόβικαις, Σταυροὶ ἁγιορείτικοι, Λάδανος τῆς Κύπρου καὶ τῆς Κρήτης, τὸ πρινοκοῦκκι τὸ μωραΐτικο, πράσινο κηρὶ τῆς Μπογδανιᾶς, καὶ γούναις μοσχόβικαις, εὐμορφώτατα πράγματα.

Λάδι τὸ κορφιάτικο, σταφίδες ζακυνθήσιαις, κρόκκος ἁγιορείτικος καὶ βρύσες, τ᾿ ἁγιοταφήτικα ῥοδοστάματα, Χίου τὰ ἀνθόνερα ὁμοῦ, Μπάστρας τὸ ἐντερσαΐ, εὐμορφώτατα πράγματα.

Ὀρτύκια μανιάτικα, σουτζοῦκι τὸ γριππιώτικο, τὸ μέλι Ἀθήνας καὶ Σπανίας, ᾑ σκοπελίτικαις ᾑ μουστόπιταις, τὸ πιαζεντὶ τῆς Βενετιᾶς, ταμανιοῦ τὸ βούτυρο, εὐμορφώτατα πράγματα.

Τουνίναις ᾑ χιώτικαις, ὄρκινοι οἱ γριππιώτικοι, Βενετιᾶς σουπιαῖς, Σμύρνης, γαρίδες καὶ καραβίδες βλαχομπογδάνικαις, οἱ μαρμαρινοὶ δὲ οἱ κολοί, καὶ χέλια γιαννιώτικα, εὐμορφώτατα πράγματα.

Ῥώσσων μοσχοπέντικα, νήσων τὰ μοσχοχτάποδα, Κούταλης καβούρια καὶ τῆς Πόλης, στρείδια καὶ χτένια καὶ αὐγοτάραχα, χιοβάδες στὰ τούσλα κ᾿ ἐρυθρᾶς, θαλάσσης σεδέφια, εὐμορφώτατα πράγματα.

ᾨδὴ Ϛ´. Τὴν θείαν ταύτην.

Νήσων τινῶν πετροκόσσυφοι, κανάρια ὁμοῦ τὰ Βενέτικα, τὰ γραφοφόρα δέ, τοῦ Μπαγδατιοῦ περιστέρια, τῇ ἀληθείᾳ πράγματα ἀξιόλογα.

Σκυλιὰ Σαμψώνια τὰ νέμτζικα, σκυλιὰ δὲ καὶ γεράκια τὰ βλάχικα, καὶ τὰ μπογδάνικα, διὰ κυνῆγι τὰ χρήσιμα, τῇ ἀληθείᾳ πράγματα ἀξιόλογα.

Τὰ πορφυρᾶ Χίου μάρμαρα, τῆς Κίνας καὶ Περσίας ὑφάσματα, καὶ τῆς Ἰνδίας δέ, καὶ Μαδαγάσκαρ τ᾿ ἀρώματα, τῇ ἀληθείᾳ πράγματα ἀξιόλογα.

Κῶς καὶ Βοστίτζας ὁ πλάτανος, τῆς Θάσου ἐλαιὼν ὁ θαλάσσιος, τὰ περιβόλια τοῦ Παρισιοῦ καὶ παλάτια, τῇ ἀληθείᾳ πράγματα ἀξιόλογα.

Ὀλύμπων ὕψος καὶ Ἄθωνος, ὁ κάμπος Θετταλίας καὶ Τόμπριζας, καὶ ἡ τῆς Βύζαντος τοποθεσία καὶ αὔξησις, τῇ ἀληθείᾳ πράγματα ἀξιόλογα.

ᾨδὴ ζ´. Οὐκ ἐλάτρευσαν.

Ὁ Παράδεισος, ὁ τάφος τοῦ Κυρίου μου, χιτὼν μανδήλιον, Ξηροποτάμου Μονῆς, τὸ Ξύλον τὸ τίμιον, Ἐσθὴς καὶ Ζώνη τε, τῆς Κυρίας μου, τὸ σῶμα τοῦ Σπυρίδωνος, θέας ἄξια τῷ ὄντι.

Τὸ Ποτήριον, μεθ᾿ οὗ ὁ Χριστὸς ἔπιε, στὸν Δεῖπνον τὸν μυστικόν, μετὰ καὶ τῶν Μαθητῶν, τὸ κολοκυθένιον, ὅπερ εἰς τὸ τζαούς, Μοναστήριον, Θεσσαλονίκης σώζεται, θέας ἄξια τῷ ὄντι.

Τὰ τοῦ Ἄθωνος, εἴκοσι Μοναστήρια, καὶ ᾑ Εἰκόνες ᾑ τρεῖς, τοῦ Ἀποστόλου Λουκᾶ, Ἁγία Σοφία τε, κι ἡ αὐτῆς τράπεζα, καὶ ἡ παρ᾿ ἐμοί, Εἰκὼν τῆς Παναγίας μου, θέας ἄξια τῷ ὄντι.

Τὰ Μετέωρα, ἐκεῖνα Μοναστήρια, τὸ ἐν τῷ Στήρει δέ, τῷ τῆς Φωκίδος Λουκᾶ, Ναὸς ὁ τῆς Πάρου δὲ ὁ ἑκατόπυλος, κι ὁ μπογδάνικος, κι ὁ βλάχικος οἱ σκαλιστοί, θέας ἄξια τῷ ὄντι.

Σαραντάριον, Σινᾶ Θαβὼρ καὶ Ἀραράτ, τὸ μέγα Σπήλαιον, Μωρέως τὸ Ἱερόν, κι ἐκεῖνο τῆς Πάτμου δὲ τὸ Εὐαγγέλιον, ἔνθα ἔγραψεν, ὁ φίλος καὶ Ἀπόστολος, θέας ἄξια τῷ ὄντι.

ᾨδὴ η´. Παῖδας εὐαγεῖς.

Ἡ Κόλτζα ἡ ἐν Βουκουρεστίῳ, Σὰν Μάρκου τῆς Βενετίας τὸ καμπαναριό, καὶ τὸ ὡρολόγιον, καὶ τοῦ κατὰ Κίοβον, Πετζέρσκη, καὶ τὰ λείψανα τὰ διακόσια, ἀλλὰ καὶ ἡ ἐν τῇ Πετρουπόλει, ἐκείνη καμπάνα, ἄξια θεωρίας.

Τοῦ Πέτρου Ναὸς ὁ ἐν τῇ Ῥώμῃ, Τριάδος δὲ τὸ Πετζέρσκη ὅπερ εἴπομεν, καὶ ὁ εἰς Πετρούπολιν, ἐν ᾧ ἐστὶ λέγουσι, τὸ τοῦ Λουκᾶ εἰκόνισμα τῆς Παναγίας μου, πρὸς τούτοις ἐκείνου, ἐν ᾧ τάφοι, οἱ τῶν βασιλέων, ἄξια θεωρίας.

Μωάμεθ τὸ μνῆμα καὶ οἱ Μαῦροι, Λιβύης καὶ ἡ ἀμμώδης της ἡ ἔρημος, Κυζίκου Κασσάνδρας τε, οἱ λαιμοὶ καὶ Ἄθωνος, ἡ τῆς Εὐρώπης γέφυρα ἐπὶ τὴν Εὔριπον, τῆς Κίνας τὸ τεῖχος καὶ Τρῳάδος, τὰ λουτρὰ τῆς Προύσας, ἄξια θεωρίας.

Τῆς Πόλις τζαμιὰ καὶ ἡ κολώνα, ὁ πύργος ὁ φαρφουρένιος ὁ κινέζικος, καὶ ὁ ἐν Κρεμώνῃ δέ, τῆς Ἄντρου τὰ σπήλαια, τῆς Κίνας τὰ γεφύρια καὶ τὸ βενέτικο, τῆς Ἀνδριανουπόλεως ἔτι, καὶ τῶν τζεκμετζέδων, ἄξια θεωρίας.

Ἡ Αἴτνη ἡ χάρυβδις ἡ σκύλλα, τοῦ Νείλου πλημμύρα καὶ καταῤῥάκται καὶ πηγαί, Εὐρίπου Εὐφράτου τε, Τίγριδος παλίῤῥοιαι, τοῦ Ἀμστερδὰμ ἡ θάλασσα, τὸ Κιλμπουράνιον, ὁ λιμὴν ἐκεῖνος τῆς Ἀγκῶνος, Μοίριδος ἡ λίμνη, ἄξια θεωρίας.

Τὸ ἄπουν πουλὶ τὸ τῆς Ἰνδίας, ὁ φοῖνιξ τῆς Ἀραβίας ὁ μονογενής, ταὼς παπαγάλος τε, λέων στρουθοκάμηλος, πάνθηρ κακοῦμι πάρδαλις, τίγρις μονόκερως, ἐλέφας κροκόδειλος, φοράδες ᾑ τῆς Ἀραβίας, ἄξια θεωρίας.

ᾨδὴ θ´. Ἅπας γηγενής,

Ἡ πίστις ἡμῶν, Τουρκῶν τὸ φιλόξενον, κούρτη (βουλή) φραντζέζικη, Ἐνετῶν εὐγένεια, τῶν Ἰουδαίων δὲ ἡ ὁμόνοια, τὰ μπρουσικὰ στρατεύματα, ἡ τῶν Σκυθῶν τοξική, τῶν Ἰγκλέζων δὲ τὸ ναυτιλώτατον, Ἰσπανῶν τὸ εὐθὲς ἀξιάγαστα.

Ῥωμαίων ὁ νοῦς, φραγγῶν τὸ καλλίτεχνον καὶ πολυμήχανον, Ἀλβανῶν τὸ εὔψυχον, Ἠπειρωτῶν τε τὸ σωφρονέστατον, τῶν Ῥώσσων ἡ εὐσέβεια, καὶ ὁ νῦν πόλεμος, τῶν Ἰβήρων τὸ ἐλευθερόβιον, καὶ Ἰνδῶν τὸ ἁπλοῦν, ἀξιάγαστα.

Ζῆλος Ἠλιού, Ἄβραμ τὸ φιλόθεον καὶ τὸ φιλόξενον, Ἰὼβ τὸ μακρόθυμον, τοῦ Ἰωσὴφ δὲ τὸ φιλοπάρθενον, Μελχισεδὲκ τὸ Ἅγιον, ἡ ἡμερότης Μωσῆ, ἡ σοφία ἡ τοῦ Σολομῶντος δέ, κἡ ἀνδρεία Σαμψὼν ἀξιάγαστα.

Ῥόδου κολοσσός, τείχη βαβυλώνια, ὁ κῆπος ὁ κρεμαστός, ὁ ναὸς Ἀρτέμιδος, Μαυσώλου μνῆμα, Ζεὺς ἐλεφάντινος, ἡ Πυραμίς, Λαβύρινθος, Πύργος ὁ φάρειος, Ἡρακλείας δὲ τὸ μονόλιθον, γῆς τὰ θεάματα.

Λέοντος ἰσχύς, μελίσσης τὸ φίλεργον, ὁμοῦ καὶ μύρμηκος, ὄφεως τὸ φρόνιμον, περιστερᾶς τε τὸ καθαρώτατον, τὸ τοῦ ἀρνίου ἄκακον, καὶ τὸ κελάδημα ἀηδόνος, κἡ πολλὴ ἡ ὅρασις ἀετοῦ, ἀληθῶς ἀξιάγαστα.

Χριστὲ Βασιλεῦ, ῥητῶν καὶ ἀῤῥήτων τε πραγμάτων παροχεῦ, πλήθυνον εὐλόγησον, πόλεις καὶ νήσους καὶ τὰ γινόμενα, καὶ τοὺς χρωμένους τούτοις δὲ ὅλους ἐλέησον, βροτοὺς κτήνη, λογικὰ καὶ ἄλογα, τῆς φιλτάτης Μητρός σου δεήσεσι.

Ἐξαποστειλάρια. Τοῖς Μαθηταῖς συνέλθωμεν.

Ὡς ἑκατὸν εὑρίσκονται, πόλεις νῆσοι καὶ ὄρη, καὶ ἕως διακόσια πράγματα καὶ πενῆντα, ἐδῶ σαὐτὸν τὸν κανόνα, κρασιὰ ῥακιὰ καρποὶ κι ἄλλα. Εὐφραίνεσθε καὶ χαίρεσθε ἀδελφοί, ταῦτα πάντα, καὶ τὰς καλάς, συμβουλίας ὅμως τὰς ἐν τῇ βίβλῳ ταύτῃ ἀναγινώσκετε, καὶ ζῆτε ἐν Κυρίῳ.

Χριστιανῶν Βασίλισσα, καὶ ἀγάπη Μαρία, Σοὶ τὸ μικρὸ βιβλίον μου ἀνατίθημι τοῦτο, τὰ λογικὰ ταῦτα δῶρα, Σὺ δὲ σκέπε καὶ σῷζε, τοὺς τοῦτο ἀντιγράφοντας ἀψευδῶς καὶ ἀσφάλτως, καὶ συνεχῶς, ἀγαπῶντας τοῦτο ἀναγινώσκειν, εἰς ψυχικὴν ὠφέλειαν, καὶ χαρὰν τῆς καρδίας.

Τέλος τῷ δὲ Θεῷ ἀτελεύτητος δόξα.