Περὶ ἀληθοῦς νηστείας (Διαφόρων Ἁγίων Πατέρων)

Οἱ ὠφέλειες τῆς νηστείας - Μέγας Βασίλειος

«Ἡ νηστεία γεννᾶ τοὺς προφῆτες, δυναμώνει τοὺς δυνατούς. Ἡ νηστεία κάνει σοφοὺς τοὺς νομοθέτες· εἶναι τὸ καλὸ φυλαχτὸ τῆς ψυχῆς, ὁ πιστὸς σύντροφος τοῦ σώματος, τὸ ὅπλο γι᾿ αὐτοὺς ποὺ ἀριστεύουν, τὸ γυμναστήριο γιὰ τοὺς ἀθλητές. Αὐτὴ ἀποκρούει πειρασμούς, αὐτὴ προετοιμάζει γιὰ τὴν ἀπόκτηση εὐσέβειας· εἶναι σύντροφος τῆς νήψεως καὶ δημιουργὸς τῆς σωφροσύνης. Στοὺς πολέμους φέρεται μὲ γεναιότητα, ἐν καιρῷ εἰρήνης διδάσκει τὴν ἡσυχία. Ἁγιάζει τὸν Ναζιραῖο καὶ τελειοποιεῖ τὸν ἱερέα».«Ἡ νηστεία ἔσβησε  τὴν δύναμη τῆς φωτιᾶς κι ἔφραξε τὰ στόματα τῶν λιονταριῶν. Ἡ νηστεία ἀνεβάζει τὴν προσευχὴ στὸν οὐρανό, μὲ τὸ νὰ γίνεται τρόπον τινὰ ἡ φτερούγα στὴν πορεία πρὸς τὰ ἄνω. Ἡ νηστεία κάνει τὰ σπίτια νὰ προκόβουν, εἶναι ἡ μητέρα τῆς ὑγείας, ἡ παιδαγωγὸς τῆς νεότητας, τὸ στολίδι τῶν γερόντων, ἡ καλὴ σύντροφος τῶν ὁδοιπόρων, ὁ πιστὸς συγκάτοικος αὐτῶν ποὺ συνοικοῦν». «Ἡ νηστεία προστατεύει τὰ νήπια, σωφρονίζει τὸ νέο, κάνει σεβαστὸ τὸ γέροντα. Διότι τὰ γεράματα, στολισμένα μὲ τὴ νηστεία, γίνονται πιὸ σεβαστά.Γιὰ τὶς γυναῖκες εἶναι ὁ πιὸ κατάλληλος στολισμός, γι' αὐτοὺς ποὺ βρίσκονται στὴν ἀκμὴ τῆς ἡλικίας, τὸ χαλινάρι· εἶναι τὸ φυλακτὸ τῶν συζύγων καὶ ἡ τροφὸς αὐτῶν ποὺ παρθενεύουν. Μὲ αὐτοὺς τοὺς τρόπους ἡ νηστεία βοηθᾶ σὲ κάθε σπίτι. Ποιά, ὅμως, εἶναι ἡ σημασία τῆς γιὰ τὴ δημόσια ζωὴ μᾶς; Ὁλόκληρη τὴν πόλη καὶ ὅλο τὸν λαὸ τοὺς ἐπαναφέρει ἀμέσως στὴν τάξη, καταστέλλει τὶς κραυγές, ἀπομακρύνει τὶς κακολογίες… Ἂν ὅλοι τὴν παρελάμβαναν ὡς σύμβουλο σ᾿ αὐτὰ ποὺ ὀφείλουν νὰ πράξουν, τίποτε δὲν θὰ ἐμπόδιζε νὰ εἴχαμε βαθιὰ εἰρήνη σ᾿ ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη…Κι οὔτε πάλι ὁ βίος μᾶς θὰ ἦταν τόσο πολυστένακτος καὶ γεμάτος κατήφεια, ἂν ἡ νηστεία κυβερνοῦσε τὴ ζωή μας. Διότι εἶναι φανερὸ ὅτι θὰ δίδασκε σὲ ὅλους ὄχι μόνο τὴν ἐγκράτεια τῶν τροφῶν, ἀλλὰ τὴν πλήρη ἀποφυγὴ καὶ ἀποξένωση ἀπὸ τὴ φιλαργυρία, τὴν πλεονεξία καὶ ἀπὸ κάθε ἄλλη κακία».

Νηστεία δεκτὴ καὶ ἀληθινή - Κύριλλος Ἀλεξανδρείας

Νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτὴν εὐάρεστον τῷ Κυρίῳ· ἀληθὴς νηστεία, ἡ τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσις, ἐγκράτεια γλώσσης, θυμοῦ ἀποχή, ἐπιθυμιῶν χωρισμός, καταλαλιᾶς, ψεύδους, καὶ ἐπιορκίας· ἡ τούτων ἔνδεια, νηστεία ἐστίν, ἀληθὴς καὶ εὐπρόσδεκτος. (Ἰδιόμελον α΄  ἑβδομάδος νηστειῶν)

‘Νηστεία καθαρὴ καὶ ἀμόλυντη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ Πατέρα εἶναι αὐτὴ: νὰ ἐπισκέπτεται κανεὶς ὀρφανὰ καὶ χῆρες στὴ θλίψη τους καὶ νὰ τηρεῖ τὸν ἑαυτό του ἀμόλυντο ἀπὸ τὸν κόσμο. Πῶς ὅμως καὶ μὲ ποιὸ τρόπο θὰ ἐπιτύχουμε αὐτὰ ποὺ ἐλέχθησαν, εἶναι εὔκολο νὰ ἀνεύρουμε. Διότι ἀρκεῖ, νομίζω, γι᾿ αὐτοὺς ποὺ σκέπτονται σωστὰ καὶ αὐτὸς ὁ φυσικὸς νόμος, ποὺ ἀφ᾿ ἑνὸς μᾶς διδάσκει νὰ μισοῦμε ὅσα φαίνεται νὰ εἶναι ἀντίθετα στὶς θεῖες ἐντολὲς καὶ ἀφ᾿ ἑτέρου μᾶς παρακινεῖ νὰ κρατοῦμε μέσα μᾶς τὸ θέλημα τοῦ Νομοθέτου. Ἂν τώρα κάποιος νομίζει ὅτι γι᾿ αὐτὸ χρειαζόμαστε ἀκόμη πιὸ σαφῆ παραγγέλματα, ἂς ἀκούσει τὸν Παῦλο ποὺ λέει: ‘Νεκρώσατε ό,τί γήινο εἶναι μέσα σας, δηλαδὴ τὴν πορνεία, τὴν ἀκαθαρσία, τὸ πάθος, τὴν κακὴ ἐπιθυμία. Διότι, βέβαια, δὲν θὰ ἐπιτύχουμε τὴ χάρη ποὺ παρέχει ἡ ἀληθὴς νηστεία ἁπλῶς μὲ τὴν ἀσιτία καὶ μὲ τὴν ἀπόρριψη μόνο τῶν τροφῶν. Οὔτε πάλι, ἔχοντας ἀπόσχει ἀπὸ αὐτὰ καὶ μόνο, θὰ γίνουμε ἐξάπαντος καθαροὶ καὶ ἅγιοι, ἀλλὰ ἀποδιώκοντας ἀπὸ τὴ διάνοιά μας ἐκεῖνα, γιὰ τὰ ὁποῖα βρέθηκε καὶ τὸ φάρμακο τῆς νηστείας».

Ὁ τρόπος τῆς νηστείας - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

«Νηστεύεις; Ἀπόδειξέ μού το διὰ μέσου τῶν ἴδιων ἔργων. Ποιὰ ἔργα ἐννοεῖ; Ἂν δεῖς φτωχό, νὰ τὸν ἐλεήσεις. Ἂν δεῖς ἐχθρό, νὰ συμφιλιωθεῖς μαζί του. Ἂν δεῖς μιὰ ὄμορφη γυναίκα, νὰ τὴν ἀντιπαρέλθεις. Ἂς μὴ νηστεύει λοιπὸν μόνο τὸ στόμα, ἀλλὰ καὶ τὸ μάτι καὶ ἡ ἀκοή, καὶ τὰ πόδια καὶ τὰ χέρια καὶ ὅλα τὰ μέλη τοῦ σώματός μας. Νὰ νηστεύουν τὰ χέρια, παραμένοντας καθαρὰ ἀπὸ τὴν ἁρπαγὴ καὶ τὴν πλεονεξία. Νὰ νηστεύουν τὰ πόδια, ξεκόβοντας ἀπὸ τοὺς δρόμους ποὺ ὁδηγοῦν σὲ ἁμαρτωλὰ θεάματα. Νὰ νηστεύουν τὰ μάτια, ἐξασκούμενα νὰ μὴν πέφτουν ποτὲ λάγνα πάνω σὲ ὄμορφα πρόσωπα, οὔτε νὰ περιεργάζονται τὰ κάλλη τῶν ἄλλων… Δὲν τρῶς κρέας; Νὰ μὴ φᾶς καὶ τὴν ἀκολασία διὰ μέσου τῶν ματιῶν. Ἂς νηστεύει καὶ ἡ ἀκοή. Καὶ νηστεία τῆς ἀκοῆς εἶναι νὰ μὴ δέχεται κακολογίες καὶ διαβολὲς… Ἂς νηστεύει καὶ τὸ στόμα ἀπὸ αἰσχρὰ λόγια καὶ λοιδορίες. Διότι τί ὄφελος ἔχουμε, ὅταν ἀπέχουμε ἀπὸ πουλερικὰ καὶ ψάρια, δαγκώνουμε ὅμως καὶ κατατρῶμε τοὺς ἀδελφούς μας;».