Ὁμιλία στὴν Χίο, κατὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, 30 Ἰανουαρίου 2007.
Σεβασμιώτατε, (κ. βουλευτές, κ. Νομάρχα, κ. Δήμαρχε),
κ᾿ ἐπίσημοι προσκεκλημένοι, κ. Διευθυντά, κ Συνάδελφοι, ἀγαπητοὶ μαθητές·
Ὑπάρχει ὁ κίνδυνος καὶ τούτη ἡ γιορτὴ νὰ λάβει τὴ μορφὴ μιᾶς ἀκόμη ἁπλῆς τυπικῆς ἐπετειακῆς σύναξης.
Θεωροῦμε ὅτι ἡ Γιορτὴ τῶν Γραμμάτων, τῆς Παιδείας, τὴν ἡμέρα τῆς γιορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, ἔχει πραγματικὰ πολλὴ οὐσία.
Καὶ ἡ ΠΑΙΔΕΙΑ, καταταλαιπωρημένη καὶ ἀσθμαίνουσα, νοηματοδοτεῖ καὶ νοηματοδοτεῖται τούτη τὴν ἡμέρα βρίσκοντας τὰ ἀδιάψευστα, τὰ μεγάλα, τὰ τέλεια πρότυπά της: Τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες.
Τὸ ἐρώτημα ἀδυσώπητο.
Ἔχουν ἀνάγκη σήμερα τὰ παιδιά μας ἀπὸ πρότυπα; Πρότυπα ζωῆς φυσικά. Μήπως ἡ πληροφόρηση εἶναι τέτοια μὲ τὴν τεχνολογία, ὥστε ὑπάρχει ἄνετα ἡ εὐχέρεια ἐπιλογῆς ἀξιῶν καὶ ἑπομένως τρόπου ζωῆς, ὁ ὁποῖος ὅμως μᾶλλον ἐπιβάλλεται;
Τὸ θέμα εἶναι ἡ ἐπιλογὴ ΥΓΙΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ. Γιατὶ τὸ μοντέλο ποὺ προτείνεται, εἶναι ὀφθαλμοφανὲς ὅτι ἔχει προβλήματα.
Οἱ καιροὶ δύσκολοι, πονηροὶ καὶ παραπλανητικοί. Ζοῦμε στὴν ἐποχὴ - Νέα Ἐποχὴ κατὰ παραγγελίαν - ἔλλειψης τέτοιων ΥΓΙΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ γιὰ τοῦτα τὰ παιδιά μας. Ἀντὶ αὐτῶν προβάλλουν, ὅτι πιὸ εὐτράπελο, εὐτελές, ἀνήθικο καὶ ἀνώμαλο ἔχει νὰ ἐπιδείξει ἡ ἄρρωστη φαντασία τοῦ ἀνθρώπου, ἁπλῶς γιὰ νὰ ἔχουν «παραδείγματα πρὸς μίμησιν» τὰ καημένα τὰ παιδιά.
Ἀναρωτιέμαι ποιὰ καὶ πόσα Μέσα Ἐνημέρωσης θὰ προβάλουν σήμερα, ἡμέρα Γιορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, κάτι γιὰ τὴ ζωή τους, τὶς διδαχές τους, τὶς ὁμιλίες τους, τὴ σημασία τῆς παρουσίας τους στὴν ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου;
Τί γνωρίζομε ἐμεῖς οἱ δάσκαλοι γιὰ αὐτούς; Τί οἱ γονεῖς; Τί οἱ ἄρχοντες, τί οἱ ἀρχόμενοι; Οἱ φιλόσοφοι, οἱ ἐπιστήμονες, ἀλλὰ καὶ τὰ παιδιά!
Ὅλοι ἔχουν νὰ πάρουν συμβουλὲς ζωῆς, ἀλήθειας, ἀπὸ τοὺς τρεῖς φωστῆρες τῆς Καππαδοκίας.
Καὶ νά!- Σεβασμιότατε θὰ εἶμαι ρηξικέλευθος - τὸ κεφάλαιο ποὺ ἀναφέρεται στοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες τοῦ νέου βιβλίου θρησκευτικῶν τῆς Γ´ Γυμνασίου ἔχει ἀφαιρεθεῖ. Καταγγέλλεται αὐτὴ ἡ περικοπὴ ἀπὸ τὸν Σχολικὸ Σύμβουλο τῶν Θεολόγων κ. Εὐστάθιο Γιαννῆ, ὁ ὁποῖος εἶπε: «Ἐπιχειρεῖται νὰ ἀποσυνδεθεῖ ἡ Ἑλληνικὴ παιδεία καὶ τὰ γράμματα ἀπὸ τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες καὶ τὴν παρουσία τους...»
Μιὰ ὁμιλία γιὰ τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες εἶναι ἕνα βαρὺ φορτίο, γιατὶ πρέπει μέσα σὲ λίγα λεπτὰ νὰ σκιαγραφηθοῦν 16 αἰῶνες παρουσίας, παρουσίας στὶς συνειδήσεις τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων. Ἡ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τους πολυσήμαντο, ὑπόδειγμα Ἀνθρώπου (μὲ «Α» κεφαλαῖο), ἡ δραστηριότητά τους πολύπλευρη καὶ ἡ συγγραφική τους κληρονομιὰ τόσο πλούσια καὶ ὄχι ἑνός, ἀλλὰ τριῶν ἀνδρῶν, ποὺ ἀναδείχθηκαν γίγαντες τοῦ πνεύματος καὶ τῆς ἀρετῆς. Ἡ ἀρετὴ σήμερα εἶναι ζητούμενο.
Θρύλος ἡ στάση τοῦ Μ. Βασιλείου μπροστὰ στὸν αὐτοκράτορα Οὐάλεντα ποὺ ἦταν αἱρετικὸς καὶ ἡ αὐτοκρατορία ὅλη συγκλονιζόταν ἀπὸ τοὺς Ἀρειανούς:
Ζήτησε τὴν προσχώρηση τοῦ Μ. Βασιλείου στὴν αἵρεση - σημειωτέον κακοδοξίες τοῦ Ἀρειανισμοῦ φτάνουν μέχρι σήμερα - καὶ καθὼς ὁ ὕπαρχος τοῦ Αὐτοκράτορα Μόδεστος τὸν φοβερίζει μὲ δήμευση τῆς περιουσίας του, ἐξορία καὶ θάνατο μὲ βασανιστήρια, τοῦ ἀπάντησε:
Ἁρπαγὴ περιουσίας δὲν φοβᾶμαι, γιατὶ δὲν ἔχω ἄλλο ἀπὸ λίγα τριμμένα ράσα καὶ λίγα βιβλία. Ἐξορία δὲν γνωρίζω, γιατὶ στὸ κόσμο εἶμαι προσωρινὸς κάτοικος καὶ ὅλοι οἱ τόποι δὲν μὲ ἐμποδίζουν νὰ προσεύχομαι. Βασανιστήρια δὲν μποροῦν νὰ ἐπιβληθοῦν στὸ ἀσθενικὸ κορμί μου ποὺ θὰ καταρρεύσει μὲ τὸ πρῶτο κτύπημα. Ὅσο γιὰ τὸ θάνατο, αὐτὸ τὸν παρακαλῶ, γιατὶ θὰ μὲ φέρει πιὸ γρήγορα στὸ Θεό μου. Ὁ αὐτοκράτορας ὑποχώρησε.
Ο Μ. Βασίλειος χαρακτηρίζεται γιὰ τὴν καθαρότητα, σαφήνεια καὶ κυριολεξία στοὺς λόγους του. Ὑπῆρξε κήρυκας τῆς φιλανθρωπίας ποὺ ὁ ἴδιος ἔκαμε ἄξονα τῆς ζωῆς του, μὲ τὴν περίφημη Βασιλειάδα. Γνωστὸ εἶναι ὅτι εἶχε τεράστια μόρφωση τῆς τότε ἐποχῆς, ὅπως καὶ οἱ ἄλλοι δυό, ρητορική, φυσική, μετεωρολογία, γεωλογία, μαθηματικά, φιλοσοφία, ἀστρονομία, ἰατρική, μὲ σπουδὲς στὴν Ἀθήνα κυρίως. Στὶς διατριβές του παρελαύνουν ὁ Ἀριστοτέλης, ὁ Πλούταρχος, ὁ Αἰλιανὸς ἀλλὰ καὶ ὁ Πλάτωνας, Πλωτίνος, Στωϊκοί.
Τὸ μέλλον τοῦ Βασιλείου ὡς δικηγόρου - ρήτορα ἀλλὰ καὶ καθηγητὴ μὲ διδακτορικὸ τῆς ἐποχῆς θὰ λέγαμε προδιαγραφόταν λαμπρὸ καὶ ὅταν ἐκφωνοῦσε λόγους στὴν Καισάρεια, χιλιάδες κόσμος μαζευότανε νὰ τὸν ἀκούσουν.
Ὅμως προτίμησε ὄχι δόξες κοσμικές, ἀλλὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ ποὺ τόσο ἀγάπησε, γινόμενος ὁ ἴδιος ὑπηρέτης τοῦ ποιμνίου του, κατὰ μίμησιν Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ συστηματικὸς ὀργανωτὴς τοῦ μοναχικοῦ βίου. Ὁ ἱστορικὸς Παπαρηγόπουλος ἀναφέρει γιὰ τὸ Μέγα Βασίλειο: «Ὁ ἀληθὴς τοῦ Εὐαγγελίου Ἐπίσκοπος, ὁ πατὴρ τοῦ λαοῦ, ὁ φίλος τῶν δυστυχῶν, ἀδιάσειστος στὴν πίστη, ἀνεξάντλητος στὴν ἐλεημοσύνη».
Λοιπόν, παράδειγμα γιὰ τὸν φθόνο, τὴ ζήλια, ὁ Βασίλειος ἔχει κάνει ἕνα ἀληθινὸ ἀριστούργημα ψυχογραφίας τοῦ φθονεροῦ τύπου ἀνθρώπου. Συνδυάζει λεπτὴ ψυχολογικὴ παρατήρηση καὶ δυνατὴ περιγραφή. Ὁρίζεται ὁ φθόνος, ὡς πάθος καὶ ἀσθένεια τῆς ψυχῆς, ὡς λύπη γιὰ τὴν εὐτυχία τοῦ ἄλλου, τοῦ πλησίον. Ἀκόμη ὡς ἐκδήλωση ἔχθρας τοῦ ἀδυνάτου πρὸς τὸν δυνατό. Ἔτσι ἡ ἀγνωμοσύνη εἶναι καρπὸς τοῦ φθόνου. Ὁ φθονερὸς λυπᾶται γιὰ τὴ δύναμη τοῦ εὐεργέτη του, παρὰ τὸν εὐγνωμονεῖ γιὰ τὶς εὐεργεσίες του.
Ἔτος 378, Νοέμβριος μήνας καὶ φθάνει στὴν Κωνσταντινούπολη ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Συνάχτηκαν οἱ Ἀρειανοί, ἔτρεξαν καὶ οἱ Ὀρθόδοξοι, νὰ δοῦν ποιὸς εἶναι αὐτὸς ὁ μεγάλος, ὁ πιὸ ὀνομαστὸς θεολόγος τῆς ἐποχῆς. Καὶ ὅταν εἶδαν ἕνα ἀνθρωπάκι, ἕναν ἀσκητή, οἱ ἀρειανοὶ ἄρχισαν νὰ τὸν πετροβολοῦν. Οἱ Ὀρθόδοξοι ἔχασαν τὸ κουράγιο τους. Μά, αὐτὸς εἶναι ποὺ στάλθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ νὰ ἀναστήσει τὴν Ὀρθοδοξία, ρωτοῦσαν. Καὶ τὴν ἀνέστησε ὡς ὄργανο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀφοῦ ἔφαγε μερικὲς πετριές, τὸν φθγάδευσαν ἀπὸ κάποια δρομάκια σ᾿ ἕνα σπίτι, τοῦ Εὐλαβίου. Μαζεύτηκαν οἱ πρῶτοι τῶν Ὀρθοδόξων ἀπογοητευμένοι. Ἀλλὰ μόλις ὁ Γρηγόριος ἄνοιξε τὸ στόμα του καὶ ἄρχισε νὰ μιλάει, τότε ὅλα ἄλλαξαν.
Ὁ Γρηγόριος, ὁ θεολογικώτερος καὶ Ἑλληνικότερος ὅλων, προστάτευε τὸ λαὸ ἀπὸ τὴν αὐταρχικὴ συμπεριφορὰ τῶν ἐπιτρόπων τοῦ Αὐτοκράτορα, καὶ δὲν σταματοῦσε νὰ ζητᾶ δικαιοσύνη καὶ ἐπιείκεια. Ἀποδέχτηκε, ὄχι χωρὶς δισταγμούς, τὴν πρόσκλησή του στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου ὁ Θεοδόσιος τὸν ἐγκατέστησε πανηγυρικὰ στὸν ἀρχιεπισκοπικὸ θρόνο. Ὅμως ὅταν δημιουργήθηκε ζήτημα στὴν σύνοδο καὶ διαμάχη ξέσπασε στὴν Ἐκκλησία, ὁ Γρηγόριος δείχνοντας στὴν πράξη τὴν ταπεινότητα, ἀποσύρθηκε ἀπὸ τὸ θρόνο γιὰ τὴν εἰρήνευση, δυὸ χρόνια ἀπὸ τότε ποὺ ἀνέλαβε.
Σούρουπο μὲς τὸ καταχείμωνο, παγωνιὰ στοὺς δρόμους τῆς Ἀντιόχειας. Οἱ ἄνθρωποι κρύοι καὶ ἄρρωστοι κλεισμένοι στὰ σπίτια τους. Ἕνας ρασοφόρος μόνος τριγυρίζει στὰ σκοτεινὰ σοκάκια. Ἐπισκέπτεται, παρηγορεῖ καὶ πολλὲς φορὲς χωρὶς νὰ τὸν ἀντιληφθοῦν, μοιράζει χρήματα. Ἔπειτα ἐξαφανίζεται γιὰ νὰ συνεχίσει τὸ μυστηριῶδες ἔργο του. Εἶναι ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.
Καταφύγιο φτωχῶν, πασχόντων, κυνηγημένων ἦταν ὁ Ἰωάννης.
Ὡς ἀδυσώπητος ἐλεγκτὴς κάθε παρανομίας καὶ κακίας, δημιούργησε φοβεροὺς ἐχθρούς, ἕνας ἐκ τῶν ὁποίων ἡ αὐτοκράτειρα Εὐδοξία, ἡ ὁποία κατάφερε, ἐκείνη ἡ ἀσεβής, νὰ τὸν ἐξορίσει στὴν Ἀρμενία. Μετὰ ἀπὸ πολλὲς κακουχίες καὶ ταλαιπωρίες, πέθανε τὸ 407 μ.Χ.
Ἐκτὸς τῶν ἀτέλειωτων βασάνων ποὺ ὑπέστη στὴν ἐποχή του, σήμερα φαίνεται ὅτι «ἐνοχλεῖ» ἀκόμα, 1600 τόσα χρόνια μετά, ἀφοῦ τοῦ προσγράφουν πολλά, θεωρώντας τον σὲ Εὐρώπη καὶ Ἀμερικὴ ὡς τὸ μεγαλύτερο ἀντισημίτη τῶν αἰώνων λόγω τῶν ἐπιστολῶν του «κατὰ Ἰουδαίων». Ὅμως, ὁ Ἰωάννης Χρυσόστομος ἦταν ἁπλῶς ἕνας μεγάλος θεολόγος ποὺ προσπάθησε νὰ προστατεύσει τοὺς πιστοὺς ἀπὸ τὶς κακοδοξίες καὶ τὴν ἐσφαλμένη ἑρμηνεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους, τοὺς ὁποίους ἀκολουθοῦσαν σὲ πολλὰ οἱ τότε Χριστιανοί.
Ψυχολόγος καταπληκτικός, κοινωνιολόγος, μέγας παιδαγωγός. Ἀνάλυσε καὶ διατύπωσε ἀξεπέραστες ἀλήθειες, γιὰ τὸ δάσκαλο, τὴ συμπεριφορὰ τοῦ πρὸς τὸ μαθητή, τὴν ἀξία τῆς παιδαγωγίας. Ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ μαθητή, τὸ παιδί, νουθεσίες γιὰ τὴ συμπεριφορὰ πρὸς τοὺς γονεῖς, τοὺς δασκάλους. Γιὰ τὴν οἰκογένεια, ὁδηγίες ζωῆς γιὰ τὴ σχέση μεταξὺ τῶν συζύγων, τῶν γονέων πρὸς τὰ παιδιά. Τὰ διαζύγια καὶ ἡ σημερινὴ διάλυση τῆς οἰκογένειας θὰ ἐλαττώνονταν ἐὰν ἐφαρμόζαμε λίγα ἀπὸ ὅσα ὁ πατὴρ μᾶς παραγγέλλει.
Συμβουλεύει σὲ ὅλα, τὴν ὄντως ζωή, μὲ τὸν τέλειο προσανατολισμό, πρὸς τὴν ἀγάπη, ποὺ εἶναι ὁ Θεός.
Συμβουλὲς καὶ πρὸς τοὺς ἄρχοντες καὶ τὴν κοσμικὴ ἐξουσία:
Λέει: Νὰ φοβούμεθα καὶ νὰ τρέμουμε καὶ ἐξ αἰτίας τῆς συνειδήσεώς μας καὶ ἐξ αἰτίας τοῦ βάρους τῆς ἐξουσίας, καὶ οὔτε νὰ παραπονούμεθα, ὅταν ἡ ἐξουσία κάποτέ μας ἀνατεθεῖ, οὔτε, ἐὰν δὲν μᾶς ἀνατεθεῖ νὰ τὴν ἐπιδιώκουμε. Φυσικά, ὁ ἄρχοντας ὀφείλει τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πολίτη, ὁ ὁποῖος πολίτης, ὀφείλει ὑπακοή. Ἐξάλλου ὑπουργὸς σημαίνει ὑπηρέτης.
Ὁ ἄρχοντας, συνεχίζει ὁ Ἱω. Χρυσόστομος, δὲν πρέπει νὰ ὑπερέχει ἀπὸ τοὺς ἀρχόμενους στὶς τιμές, ἀλλὰ στὶς ἀρετές. Ὅσο μεγαλύτερο εἶναι ἕνα πολιτικὸ ἀξίωμα, τόσο μεγαλύτερη εἶναι οἱ κίνδυνοι γιὰ ἐκεῖνον. Διότι, ἀρκεῖ ἕνα μόνο κατόρθωμα νὰ τὸν ἀνεβάσει στὸν οὐρανὸ τῆς ἀλαζονείας. Ἡ κενοδοξία τότε ἐπιτίθεται σφοδρότατα καὶ ἡ φιλαργυρία καὶ ἡ αὐθάδεια, ἐπειδὴ ἡ ἐξουσία παρέχει τέτοια δυνατότητα, ὥστε τέλος γεννᾶ καὶ δυσαρέσκειες στὸ φτωχὸ λαό.
Ἡ παιδαγωγική, τόνιζε, εἶναι ἀνώτερη ἀπὸ κάθε ἄλλη τέχνη, γιατὶ διαπλάθει ψυχές. Ὁ δάσκαλος, δὲν πρέπει νὰ παραμένει ἕνας ἁπλὸς ἀναμεταδότης γνώσεων, ἀλλὰ νὰ εἶναι ἀξιόπιστος, ἔχοντας πάντα ὡς κίνητρό του τὴν ἀγάπη. Ἀποτέλεσμα τῆς ἀγάπης εἶναι ὁ σεβασμὸς πρὸς τὸν μαθητή, καὶ ἡ ἀναγνώριση τῆς ἰδιαιτερότητας τοῦ καθενός, ὥστε νὰ ὑπάρχουν διδακτικὲς μέθοδοι προσαρμοσμένες στὸν κάθε διδασκόμενο (ἀρχὴ ἐξατομίκευσης τῆς διδασκαλίας κατὰ Yung).
Ὅμως, ἐπιμένει στὸ χαρακτήρα τοῦ δασκάλου. Πρέπει νὰ ἔχει φιλοστοργία, αὐταπάρνηση καὶ διάθεση θυσίας, νὰ εἶναι ἀπαλλαγμένος ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια καὶ τὴν ἀλαζονεία. Νὰ διαπαιδαγωγεῖ ἐπιβεβαιώνοντας τὰ ὅσα διδάσκει, μὲ τὸ προσωπικό του παράδειγμα. Ἄραγε;;;
Λάθος χαρακτηρίζεται καὶ ἡ σήμερα ἐφαρμοζόμενη ὑπερβολικὴ παροχὴ γνώσεων συγκρίνοντάς την μὲ τὸ ὑπερβολικὸ φαγητὸ ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ χωνευτεῖ καὶ ἀποβάλλεται.
Ἐπιστέγασμα τοῦ μεγάλου ἀνδρὸς ἡ ρήση:
Ἡ ἄγρια διαμάχη γύρω ἀπὸ τὸ δικό μου καὶ τὸ δικό σου ἀποτελεῖ τὴ ρίζα ὅλων τῶν κοινωνικῶν κακῶν (ὄχι ἐγὼ ἀλλὰ ἐμεῖς, ποὺ ἔλεγε ὁ Μακρυγιάννης) ποὺ ἀναστατώνουν καὶ δηλητηριάζουν τὴ ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας: «Ὅπου γὰρ χρήματα, ἐκεῖ ἔχθρας ὑπόθεσις καὶ μυρίων πολέμων».
Ἀγαπητοί·
Τί θὰ ἔλεγαν σήμερα οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες γιὰ τὰ τεκταινόμενα; Γιὰ τὴ ἐποχή τους ἀποτέλεσαν τὴν dream team τῆς Ὀρθοδοξίας. Σήμερα, ποὺ ἀπὸ τὰ ΜΜΠ παραδίδονται καθημερινὰ μαθήματα τοῦ «πορνεύειν», τοῦ «μοιχεύειν», «ἁρπάζειν», «κλέπτειν», μαθήματα ἀσέβειας πρὸς τοὺς Γονεῖς, τοὺς Δασκάλους, τὸ Θεό, ἀμφιβάλλω καὶ ἂν θὰ λάβαιναν μέρος στοὺς μαραθώνιους ἀγάπης, μὲ τὴν τόση προβολή, στοὺς πλειστηριασμοὺς ἀνθρωπιᾶς, ἢ στὶς φιλανθρωπικὲς βραδιὲς τῶν πολυεθνικῶν. Στὴ συναυλία ἀγάπης γιὰ τὰ παιδιὰ τῆς Ν.Α. Ἀσίας στὶς 26/01/2005, ἡ δημοσιογράφος Μαρία Χούκλη ἐπεσήμανε: «ὅταν σταματήσει τὸ κύμα τῆς συμπόνιας, ὀφείλουμε νὰ ἐξετάσουμε τὸν τρόπο ἀντιμετώπισης τοῦ τρίτου κόσμου».
Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες διδάσκουν ὅτι ἡ κοινωνικὴ εὐαισθησία δὲν ἔχει ὅρια χρονικά, ἐθνικά, θρησκευτικὰ ἢ φυλετικὰ καὶ ἀγγίζει τὰ ὅρια τῆς ΘΥΣΙΑΣ. Ἡ ἐξάλειψη τῆς διαφθορᾶς δὲ διασφαλίζεται μόνο μὲ τὴ διαμόρφωση ἑνὸς ὑγιοῦς πολιτικοῦ ἢ νομικοῦ πλαισίου καὶ μὲ τὴν ἐξασφάλιση ἰσορροπιῶν σὲ πολιτικοοινομικὸ ἐπίπεδο.
Προϋποθέτει ἀνθρώπους μὲ πνευματικότητα καὶ ἀληθινὸ ἦθος, δηλαδὴ ἀκέραιους ἀνθρώπους μὲ τὴν ἓν Χριστῷ Θεία πνοὴ μέσα τους. Δυστυχῶς, τὰ βαυαροκρατικὰ πρότυπα παιδείας ποὺ υἱοθετήθηκαν στὸ νεοελληνικὸ κράτος, ἂν καὶ ὁρίζουν ἐν μέρει ὡς σκοπὸ τῆς παιδείας, τὴν πνευματικὴ καὶ ἠθικὴ ἀγωγὴ τοῦ νέου, αὐτὸ δὲν ἀρκεῖ, ὅπως σημειώνει ὁ πατὴρ Γ. Μεταλληνός, γιατὶ δὲν εἶναι μόνο ἡ πατερικὴ παράδοση ποὺ παραγνωρίζεται καὶ ἐξοβελίζεται, ἀλλὰ συμπιέζεται καὶ ὁ κλασσικὸς ἀνθρωπισμὸς (μὲ τὴν ἀρχαιοελληνικὴ ἔννοια) στὶς ἀδυσώπητες ἀπαιτήσεις τῆς τεχνολογίας.
Τὸ μεγάλο νόημα τῆς σημερινῆς γιορτῆς:
Τὰ παντοτινὰ πρότυπα, οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες μας φωνάζουν:
Η ΑΓΑΠΗ ΘΕΛΕΙ ΘΥΣΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΘΥΣΙΑ...
Ἐκφωνήθηκε ὑπὸ τοῦ κ. Γεωργίου Κλούβα, διευθυντοῦ τοῦ 2ου ΤΕΕ Χίου.