Ἡ Σύναξις τῶν Ἁγίων 12 Ἀποστόλων
Οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ θὰ ξεχωρίζουν μέσα στὴν Ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας σὰν οἱ ὑπέρλαμπροι ἀστέρες πρώτου μεγέθους τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Τὴν 30η Ἰουνίου, ἡ Ἐκκλησία γιορτάζει τοὺς δώδεκα Ἀποστόλους ποὺ ἀρχικὰ ἐξέλεξε ὁ Κύριος, πλὴν τοῦ Ἰούδα Ἰσκαριώτη. Αὐτοὶ εἶναι: Σίμωνας (Πέτρος), Ἀνδρέας, Ἰάκωβος, Ἰωάννης, Φίλιππος, Θωμᾶς, Βαρθολομαῖος (Ναθαναήλ), Ματθαῖος, Ἰάκωβος τοῦ Ἀλφαίου, Σίμωνας ὁ Ζηλωτής, Ἰούδας ὁ ἀδελφὸς τοῦ Ἰακώβου τοῦ μικροῦ καὶ ὁ Ματθίας, ποὺ ἐξελέγη μέσα στὸ ὑπερῷο τὶς παραμονὲς τῆς Πεντηκοστῆς, σὲ ἀντικατάσταση τοῦ Ἰούδα τοῦ Ἰσκαριώτη. Τὴ ζωὴ τοῦ καθενὸς τῶν Ἀποστόλων αὐτῶν, σκιαγραφοῦμε στὶς ἰδιαίτερες γιορτές τους. Ἐδῶ γίνεται ὑπενθύμιση τῆς ἑνότητας ποὺ εἶχαν μεταξύ τους, ἀλλὰ καὶ τῆς ἠθικῆς τους, ποὺ τόσο συνέβαλε στὴν πνευματικὴ ἐν Χριστῷ ἀναγέννηση τοῦ κόσμου. Ἔχουμε, λοιπόν, χρέος καὶ ἐμεῖς οἱ ἀγωνιζόμενοι χριστιανοί, νὰ κινούμαστε στὰ ἴχνη τους καὶ μὲ θερμὸ ζῆλο γιὰ τὴν διάδοση τοῦ σωτηριώδους μηνύματος τοῦ Εὐαγγελίου, ποὺ διέπνεε κι αὐτούς, νὰ γίνουμε μιμητές του ἔργου τους.
Ὁ Ἅγιος Φυγέλλος ἀπόστολος ἀπὸ τοὺς 70 (Ο´)
Ἀναφέρεται μόνο στὸν Συναξαριστὴ τοῦ Delehaye μεταξὺ τῶν μνημονευομένων ἀποστόλων ἀπὸ τοὺς 70 καὶ σημειώνεται, ὅτι «οὗτος φρονήσας τὰ τοῦ Σίμωνος ἐγένετο ἐπίσκοπος Ἐφέσου».
Μαρτύρησε διὰ ξίφους.
Μαρτύρησε ἀφοῦ τὸν θανάτωσαν συρόμενο ἐπάνω σὲ αἰχμηρὲς πέτρες.
Ἄγνωστοι στοὺς Συναξαριστές. Ἡ μνήμη τους, μαζὶ μὲ τοὺς μάρτυρες Φωκᾶ, Κόνωνα, Συμεὼν καὶ Ἰσαάκ, ἀναφέρεται στὸ Ἱεροσολυμιτικὸ Κανονάριο (σελ. 97).
Γεννήθηκε στὴν Ἀθήνα ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς. Ἐπειδὴ οἱ γονεῖς του ἦταν πολὺ φτωχοί, παρέμεινε ἀγράμματος καὶ ἔγινε κηπουρός. Ἔκανε τὴν ἐργασία αὐτή, μεταφέροντας κατόπιν φιλοδωρήματος μὲ τὸν γάϊδαρό του ἐμπορεύματα, γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τῶν χωρικῶν ποὺ ἦταν γύρω ἀπὸ τὴν Ἀθήνα. Κάποια μέρα ποὺ ἐπέστρεφε ἀπὸ τὰ χωριὰ αὐτά, συνελήφθη ἀπὸ τοὺς Τούρκους φύλακες καὶ συκοφαντήθηκε ἀπ᾿ αὐτούς, ὅτι δῆθεν μετέφερε μπαροῦτι γιὰ τοὺς ἐπαναστάτες Ἕλληνες. Ὁδηγήθηκε στὸν κριτὴ καὶ καταδικάστηκε σὲ θάνατο, ἐκτὸς καὶ ἂν δεχόταν τὸν ἰσλαμισμό, ὁπότε θὰ γλίτωνε τὴν ζωή του. Ὁ εὐσεβὴς αὐτὸς Ἀθηναῖος ἀπαντοῦσε συνεχῶς στοὺς φοβερισμοὺς καὶ τὶς ὑποσχέσεις τῶν Τούρκων, μὲ τὴν ἁπλὴ φράση: «Δὲν τουρκεύω». Τότε ὁδηγήθηκε στὸν τόπο τῆς ἐκτέλεσης καὶ γονάτισε μὲ χαρά, περιμένοντας τὸ μαρτυρικό του τέλος. Ὁ δήμιος χτύπησε τὸν Ἅγιο μὲ ἀντεστραμμένο ξίφος στὸ λαιμό, γιὰ νὰ τὸν ἐκφοβίσει, προσδοκώντας τὴν μεταστροφή του. Ἀλλ᾿ ὁ γενναῖος μάρτυρας τοῦ Χριστοῦ, μὲ θάῤῥος εἶπε στὸν δήμιο: «Χτύπα γιὰ τὴν πίστη». Καὶ πάλι ὁ δήμιος ἔβαλε τὸ μαχαῖρι στὸν τράχηλο τοῦ Ἁγίου καὶ ἀφοῦ τὸν πλήγωσε λίγο, ἄκουσε καὶ πάλι ἀπὸ τὸν Μιχαὴλ τὴν ἴδια φράση: «Χτύπα γιὰ τὴν πίστη». Ὁπότε ὁ δήμιος ἔκοψε τὸ κεφάλι τοῦ μάρτυρα, ποὺ δέχτηκε τὸ ἔνδοξο στεφάνι τοῦ μαρτυρίου τὸ 1771. Στὴν πρώτη κολώνα τοῦ Ὀλυμπίου Διὸς στὴν Ἀθήνα, διακρινόταν τὸ ἀκόλουθο ἐπιγραφικὸ χάραγμα: «1771 Ἰουλίου 9 ἀπεκεφαλίσθη ὁ Πακνανᾶς Μιχάλης». Ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου γίνεται τὴν 30η Ἰουνίου. (Ἄλλοι τοποθετοῦν τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγίου αὐτοῦ στὰ 1770).
Μνήμη τῶν ἀγρίως σφαγιασθέντων ὑπὸ Κουρδικῶν ὀρδῶν ἐν τῷ νομῷ Διαρβεκὶρ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν ὑπαγομένων εἰς τὸ Πατριαρχεῖον Ἀλεξανδρείας (†1896).