Ἀνακομιδὴ Λειψάνων Ἁγίου Ἀθανασίου
Ἡ γιορτὴ τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου εἶναι στὶς 18 Ἰανουαρίου. Σήμερα, ὅμως, γιορτάζουμε τὴν ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων αὐτοῦ τοῦ γίγαντα τῆς Ὀρθοδοξίας μας. Σύμφωνα ὅμως μὲ τὸν Κώδικα τῶν Καυσοκαλυβίων καὶ τὸ δίστιχο τοῦ Λαυριωτικοῦ Κώδικα 70, ἡ κυρίως μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, πρέπει νὰ γιορτάζεται σήμερα, ὅπου καὶ ἱστορικὰ ἀποδεδειγμένη ἡ κοίμησή του, καὶ ὄχι ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων του, γεγονὸς γιὰ τὸ ὁποῖο δὲν ἔχουμε τὴν παραμικρὴ ἱστορικὴ ἀναφορά. Ἀξιοσημείωτο εἶναι ἐπίσης, ὅτι καὶ ὅλη ἡ ἀνέκδοτη ποιητικὴ ὑμνολογία κατὰ τὴν 2α Μαΐου περιστρέφεται στὴν ἐτήσια μνήμη του καὶ ὄχι στὴν ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων του, γιὰ τὴν ὁποία οὔτε ἁπλὴ ἀναφορὰ γίνεται. Γιὰ ποιὸ λόγο ὅμως καθιερώθηκε ἡ κυρίως μνήμη του τὴν 18η Ἰανουαρίου, μ᾿ αὐτὴ τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου, δὲν γνωρίζουμε. Τὸ πιθανότερο ὅμως εἶναι, γιὰ τὸν λόγο ποὺ καθιερώθηκε καὶ ἡ γιορτὴ τῶν τριῶν ἱεραρχῶν. Ἡ Ἐκκλησία ἀπέδωσε πολλὲς τιμὲς στὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο, διότι ἀναδείχθηκε ὁ ἡρωϊκότερος τῶν Ἁγίων καὶ ὁ ἁγιότερος τῶν ἡρῴων. Νά πῶς τὸν χαιρετίζουν οἱ ἐκκλησιαστικοὶ ὕμνοι: «ὡς τὴν μεγάλην τῆς Ἐκκλησίας σάλπιγγα, τῶν ἀρετῶν κανόνα, τὸν νοῦν τὸν περίβλεπτον, τῶν Πατριαρχῶν τὴν κρηπίδα, τὴν ὀξυτάτην γλῶσσαν, τὸν διαυγῆ ὀφθαλμόν, τὸν λαμπτῆρα τὸν φαεινότατον, τὸν πέλεκυν τὸν κόπτοντα πᾶσαν ὕλην αἱρέσεων καὶ καταφλέγοντα τῷ πυρὶ τῷ τοῦ πνεύματος». Καὶ ἀκόμα «ὡς τὸν ἀπερίτρεπτον στῦλον, τὸν ἄσειστον πύργον, τὸν χρυσοῤῥόαν Νεῖλον, τῆς ἀθανασίας τὸν ἐπώνυμον, τὸν πυρσὸν τὸν μετάρσιον, τὸν ἀκατάβλητον πύργον, τὸν ταξιάρχην θεολέκτου παρατάξεως, τὸν θεοφόρον τῆς χάριτος ποταμόν, ἀρχιερέων τὸ κλέος, ἀριστέα τὸν ἀήττητον, τὸν συγκόψαντα τὰς φάλαγγας τῶν αἱρέσεων τῇ δυνάμει τοῦ Πνεύματος, τὸν στήσαντα τῆς Ὀρθοδοξίας τὰ τρόπαια καθ᾿ ὅλην τὴν οἰκουμένην». Ἂς προσέξουμε, λοιπόν, αὐτὰ τὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ Μ. Ἀθανασίου καὶ ἂς ἀγωνιστοῦμε νὰ τὸν μιμηθοῦμε.
Οἱ Ἅγιοι Ἕσπερος, Ζωὴ καὶ τὰ τέκνα τους Κυριακὸς καὶ Θεόδουλος
ΟΙ Ἅγιοι αὐτοὶ ἔζησαν στὰ χρόνια του αὐτοκράτορα Ἀδριανοῦ, τὸν 2ο μ.Χ. αἰῶνα. Κατάγονταν ἀπὸ τὴν Παμφυλία, καὶ ἀνῆκαν σὰν δοῦλοι στὸν Κάταλλο τὸ Ῥωμαῖο καὶ τὴν γυναῖκα του Τετραδία. Αὐτοὶ λοιπόν, δὲν ἐπέτρεπαν στὴ οἰκογένεια νὰ προσεύχεται καὶ νὰ ψάλλει. Πολλὲς φορὲς μάλιστα, τοὺς ἔδιναν διαταγὲς γιὰ ἔργα ποὺ δὲν ἐπέτρεπε ὁ Νόμος τοῦ Εὐαγγελίου. Ὅταν κάποτε ἡ σύζυγος τοῦ κυρίου τους Τετραδία ἔκανε γιό, ὁ Κάταλλος θέλησε νὰ γιορτάσουν τὸ γεγονὸς ὅλοι οἱ δοῦλοι του. Διέταξε λοιπόν, σὲ κοινὸ τραπέζι, νὰ γευθοῦν ὅλοι ἀπὸ τὰ ἄφθονα εἰδωλόθυτα καὶ τὸ κρασί. Ὁ Ἕσπερος, μαζὶ μὲ τὴν Ζωὴ καὶ τὰ παιδιά τους Κυριακὸ καὶ Θεόδουλο, περιορίστηκαν σὲ ξηροφαγία. Ὁ Κάταλλος, ποὺ πρόσεξε τὴν στάση τους, διέταξε νὰ φᾶνε διὰ τῆς βίας. Ἀλλ᾿ ἡ ἁγία οἰκογένεια ἀρνήθηκε, καὶ δήλωσαν ὅτι λυποῦνται ποὺ αὐτὴ τὴν φορὰ δὲν θὰ ὑπακούσουν στὸν κύριό τους. Ἐξοργισμένος τότε ὁ Κάταλλος, ἄναψε μεγάλο κλίβανο, καὶ ἀφοῦ τὸν πύρωσε καλά, ἔριξε καὶ τοὺς τέσσερις μάρτυρες μέσα. Ὅταν ὅμως τὸ πρωὶ ἄνοιξαν τὸν κλίβανο, ἦταν μὲν νεκροὶ καὶ οἱ τέσσερις, ἀλλὰ χωρὶς τὰ λείψανά τους νὰ καοῦν. Ὁ θάνατος τοὺς βρῆκε, μέσα σὲ ἐγκάρδια δέηση πρὸς τὸν Θεό.
Ὁ Ὅσιος Ἰορδάνης ὁ Θαυματουργὸς
Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Ὁ Ὅσιος Σάββας ἐπίσκοπος Δαφνουσίας
Ἡ μνήμη τοῦ ὁσίου αὐτοῦ ἀγνοεῖται στὸ Συναξαριστὴ τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου καὶ τὰ ἔντυπα Μηναῖα. Ἀναφέρεται στὸν Συναξαριστὴ Delehaye, ἀλλὰ χωρὶς βιογραφικὸ σημείωμα. Στὸν Λαυριωτικὸ Κώδικα ὅμως, 70 φ. 2026, βρίσκεται τὸ ἑξῆς ὑπόμνημα: «Οὗτος διὰ τὴν ἐνάρετον αὐτοῦ πολιτείαν, τὴν κατὰ Θεόν, ἣν ἐκ βρέφους ἐνεδείξατο ἐν πάσῃ εὐλαβείᾳ καὶ σεμνότητι καὶ φόβῳ Θεοῦ καὶ διὰ τὴν προσοῦσαν αὐτῷ ἀρετὴν ἐπίσκοπος Δαφνουσίας ψήφῳ συνοδικῇ καθίσταται, καὶ τοὺς οἴακας τοῦ θρόνου ἀναλαβὼν πάντας ἐξεπαίδευσεν ἐμμένειν τῇ ἀληθινῇ καὶ εὐλαβεῖ πίστει καὶ πολλοὺς ἀπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν ἐπέστρεψε καὶ βάπτισε. Καὶ οὕτω καλῶς καὶ θεοφιλῶς βιώσας πρὸς Κύριον ἐξεδήμησε, Ὃν ἐκ βρέφους ἐπόθησεν».