Ἁγιολόγιον - Μάρτιος 13


Ἀνακομιδὴ Λειψάνου Ἁγίου Νικηφόρου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως

Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 2 Ἰουνίου. Χειροτονήθηκε Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης στὶς 12 Ἀπριλίου τοῦ ἔτους 802. Ἐπὶ Λέοντος τοῦ Ε´ σφοδροῦ πολεμίου τῶν ἁγίων εἰκόνων, ἀναγκάσθηκε νὰ παραιτηθεῖ, στὰ μέσα Μαρτίου τοῦ 815. Ἀφοῦ ἀποχαιρέτησε τὸ ποίμνιό του, πέρασε νύχτα τὸ Βόσπορο καὶ ἦλθε ἐξόριστος σὲ κάποια Μονή. Ὅταν πέθανε ὁ Λέων, ὁ Νικηφόρος ἐπανῆλθε στὴν Κωνσταντινούπολη, ἐπὶ Μιχαὴλ τοῦ Α´. Ὁ βασιλιὰς αὐτὸς ὑποσχέθηκε στὸ Νικηφόρο νὰ τὸν ἐπαναφέρει στὴν Πατριαρχεία, μὲ τὸν ὅρο νὰ μὴν ἀνακινήσει πλέον τὸ ζήτημα περὶ τῶν ἁγίων εἰκόνων. Ὁ Νικηφόρος δὲν συμφώνησε καὶ ἀπομακρύνεται καὶ πάλι ἀπὸ τὴν πρωτεύουσα. Πέθανε τὴν 2α Ἰουνίου τοῦ ἔτους 828. Ἀλλ᾿ ὁ ἀγῶνας ὑπὲρ τῶν εἰκόνων κάποτε θριάμβευσε. Καὶ τότε, μὲ αἴτηση τοῦ Πατριάρχη Μεθοδίου στὴ βασίλισσα Θεοδώρα, ἐνεκρίθη ἡ ἀνακομιδή του λειψάνου του στὴ βασιλεύουσα καὶ ἀναγνωρίστηκε σὰν ἕνας ἀπὸ τοὺς ἐνδοξότερους ἀθλητὲς τῆς Ὀρθοδοξίας. Μάλιστα, ἡ βασίλισσα παραχώρησε καὶ βασιλικὸ πλοῖο, μὲ τὸ ὁποῖο ὁ Πατριάρχης παρέλαβε τὸ λείψανο τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου (τὸ ὁποῖο γιὰ 19 χρόνια ἔμεινε ἀκέραιο καὶ ἄθικτο). Κατὰ τὴν ἐπιστροφή, μεγάλο πλῆθος λαοῦ καὶ ἐπισήμων κάλυπτε τὴν παραλία. Τὸ ἅγιο λείψανο κατετέθη μὲ ἱερὴ πομπὴ στὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων (13 Μαρτίου 846).


Ὁ Ἅγιος Πούπλιος ἱερομάρτυρας ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν

Πολλὲς λεπτομέρειες γιὰ τὴν ζωή του δὲν ἔχουμε. Ξέρουμε μόνο, ὅτι ἔκανε ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν (μετὰ τὸν Νάρκισσο) κατὰ τὸν δεύτερο αἰῶνα μετὰ Χριστόν. Κυβέρνησε τὸ ποίμνιό του σὰν καλὸς ποιμένας, τελευταία δὲ ἔδωσε καὶ τὴν ζωή του ὑπὲρ τῶν λογικῶν προβάτων, ἀφοῦ τελείωσε αὐτὴ μὲ μαρτυρικὸ θάνατο κατὰ τὸν ἐπὶ Μάρκου Αὐρηλίου (161-180) διωγμό.


Οἱ Ἅγιοι Ἀφρικανός, Πούπλιος καὶ Τερέντιος

Ὁ Σ. Εὐστρατιάδης στὸ Ἁγιολόγιό του ἀναφέρει: «Ἄνευ ὑπομνήματος. Τελεῖται ἡ σύναξις αὐτῶν ἐν τῷ Πετρίῳ, κατὰ δὲ τὸν Συναξαριστὴν Νικοδήμου, ἐν τῷ Παυλοπετρίῳ». Θεόδωρος ὁ Ἀναγνώστης λέγει (Ἐκκλ. Ἱστορ. Β, 62) ὅτι ἡ ἀνακομιδὴ τῶν Ἱερῶν τούτων λειψάνων ἐγένετο ἐπὶ Θεοδοσίου Α´ «εἰς τὴν ἁγίαν Εὐφημίαν ἐν τῇ Πέτρᾳ» ὅπου ἐτελεῖτο φαίνεται καὶ ἡ τούτων σύναξις. Συμμάρτυρας τρεῖς ὢν διὰ ξίφους τέλος ἴσα στεφάνοις τοῖς Ἰάμβοις χρὴ στέφειν. Ἐν τῷ Λαυριωτικῷ κώδ. 70 εἰς τοὺς ἀνωτέρω ἁγίους ἀριθμεῖται καὶ ὁ Σαβίνος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ· τὸ δὲ δίστιχον ἔχει οὕτως: Μάρτυρας πολλοὺς ὢν διὰ ξίφους στέφος ἴσα στεφάνοις τοῖς ἰάμβοις χρὴ στέφειν. Ἐν τῷ αὐτῷ κώδ. κεῖται καὶ τὸ ἑξῆς ὑπόμνημα: «Οὖτοι οἱ ἅγιοι διὰ τὴν εἰς Χριστὸν ὁμολογίαν προσήχθησαν τῷ ἄρχοντι τῆς αὐτῶν πόλεως καὶ ὁμογνωμίᾳ ψυχῆς καὶ προαιρέσει καθαρωτάτῃ ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ τυράννου καὶ τὰ εἴδωλα τὰ παρ᾿ ἐκείνου σεβόμενα καθύβρισαν καὶ ἐβδελύξαντο· ὁ δὲ ἐκπυρωθεὶς τῷ θυμῷ ἔμεινεν ἔνεος καὶ ὅλος οὐκ ἐναισθάνετο τίνας τιμωρίας αὐτοῖς προσενεγκεῖν καὶ δεινὸς μάστιγας, ὑπὲρ τῆς ἀμώμητου πίστεως, ἧς ἔλεγον ἐμμένοντες αὐτῷ καὶ ἀπειλοῦντες. Ὕστερον διανοηθεὶς ἐμηχανήσατό τι τοιοῦτον λουτρὸν ἐξανάπτει σφοδρότατον ἐπὶ τρισὶν ἡμέραις καὶ πάλους σιδηροὺς μέσον αὐτῶν καταπήξας, τοὺς ἁγίους δεδεμένους ἁλύσεσι βαρυτάταις, ἐν τῷ λουτρῷ ἀναφθέντι ἐνέβαλεν ἐν τοῖς σιδηροῖς πάλοις δεδεμένους, καὶ κατακλείσας αὐτοὺς εἴασεν ἐκεῖσε. Παρελθουσῶν δὲ ἡμερῶν τριῶν ἐκέλευσεν ἀναφραχθῆναι ἡ κάμινος καὶ εὑρόντες τοὺς ἁγίους ἀβλαβεῖς ἐκ πυρὸς ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστὸν πάντες οἱ ἀπελθόντες ἐκεῖσε· οἳ καὶ τὰς κεφαλὰς παρὰ τοῦ τυράννου ἀπετμήθησαν εἶτα ἐνέκλεισεν αὐτοὺς ἐν εἱρκτῇ ζοφώδει· καὶ ἡμέρας ποιησάντων ἐπὶ πλεῖον ἐν αὐτῇ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἔξω καὶ ἁπλοῖ αὐτοὺς ἐπάνω ἀνθρακίων καὶ ἄνωθεν μετὰ ῥάβδων τυπτομένους· εἶτα καταξένει τὰς προσληφθεῖσας σάρκας πλήκτροις σιδηροῖς καὶ τοὺς ὄνυχας αὐτῶν ἐκριζοῖ καὶ θαυματουργησάντων πάλιν συνέπεσον τὰ εἴδωλα καὶ συνετρίβησαν ἐν τῇ γῇ καὶ διελύθησαν ὡσεὶ κηρὸς ἀπὸ πυρός. Καὶ ἐκ πάντων ἐξαπορηθεὶς ὁ ἡγεμών, δειλιάσας δὲ μήπως πλέον ἀπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν ἐπιστρέψωσι πρὸς τὴν ἀληθινὴν πίστιν τὴν εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν ἀπὸ τῶν ἀπείρων θαυματουργιῶν ὧν ἔφρων γεγενημένων ὑπὸ τῶν ἁγίων, ἐκέλευσε ξίφει τὰς κεφαλὰς αὐτῶν ἀποτμηθῆναι· καὶ οὕτως ἐτελειώθη αὐτῶν ἡ μαρτυρία καὶ τῶν ἐν οὐρανοῖς ἀγαθῶν καὶ στεφάνων ἁμαραντίνων ἀπέλαβον. Τελεῖται δὲ αὐτῶν ἡ σύναξις ἐν τῷ Πετρίῳ εἰς δόξαν Θεοῦ».


Ὁ Ἅγιος Ἄβιβος ἀπὸ τὴν Ἑρμούπολη

Ἦταν ἀπὸ τὴν Ἑρμούπολη τῆς Αἰγύπτου καὶ πῆρε τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου ἀφοῦ τοῦ ἔδεσαν μεγάλη πέτρα στὸ σῶμα, καὶ κατόπιν τὸν ἔριξαν στὸ ποτάμι. (Ἴσως εἶναι τὸ ἴδιο πρόσωπο μὲ τὸν Ἅγιο Σαβίνο τὸν Αἰγύπτιο, βλ. 16 Μαρτίου).


Ἡ Ἁγία Χριστίνα ἡ ἐν Περσίᾳ

Μαρτύρησε ἀφοῦ τὴν μαστίγωσαν μέχρι θανάτου.


Ὁ Ἅγιος Μάριος ἐπίσκοπος Σεβαστείας

Ἡ μνήμη του ἀναφέρεται ἐπιγραμματικὰ στὸ «Μικρὸν Εὐχολόγιον ἢ Ἁγιασματάριον» ἔκδοση Ἀποστολικῆς Διακονίας, 1956, χωρὶς ἄλλες πληροφορίες. Πουθενὰ ἀλλοῦ δὲν ἀναφέρεται ἡ μνήμη του.


Ὁ Ἅγιος Λέανδρος (Ἰσπανός)

Λεπτομέρειες γιὰ τὴν ζωὴ αὐτοῦ τοῦ ἁγίου τῆς Ὀρθοδοξίας, μπορεῖ νὰ βρεῖ ὁ ἀναγνώστης στὸ βιβλίο «Ἡ ἐν Ὀρθοδοξίᾳ Ἡνωμένη Εὐρώπη», τοῦ Γ.Ε. Πιπεράκη, Ἐκδ. «Ἑπτάλοφος», Ἀθῆναι 1997.