Ἐπιφυλλίδα τοῦ Χρήστου Γιανναρᾶ
στὴν Καθημερινή, Κυριακή, 05-04-2009
Ἐρώτημα, συχνὸ στὶς δημοσκοπήσεις, ποικιλότροπα διατυπωμένο: Ποιὸ κόμμα, ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντα στὴν Ἑλλάδα σήμερα, θὰ μποροῦσε νὰ πετύχει ἀνάκαμψη τῆς παρακμιακῆς ἀποσύνθεσης ποὺ μαστίζει τὴ χώρα; Καὶ ἕνα ποσοστὸ 75 ἕως 85% τῶν ψηφοφόρων ἀπαντάει σταθερά: κανένα.
Ὅμως, ἡ ἀπερίφραστα βεβαιωμένη ἀνυποληψία ὅλων τῶν κομμάτων παραμένει ἄγονη, δὲν παράγει τὴν παραμικρὴ κοινωνικὴ δυναμική. Ἔντεχνα οἱ «ἐπικοινωνιολόγοι» τῶν κομμάτων, συνεπικουρούμενοι ἀπὸ τοὺς κουκουλοφόρους τοῦ «ἐπαναστατικοῦ» τραμπουκισμοῦ, σπέρνουν τὸν φόβο τῆς «ἀκυβερνησίας», τοῦ χάους. Ἔτσι, οἱ ψηφοφόροι πειθαρχοῦν τὴν ψῆφο τους στὴ λογική της ἐπιλογῆς του μὴ χείρονος, λογικὴ τοῦ δικομματισμοῦ.
Αὐτὴ ἡ λογικὴ δὲν διαιωνίζει ἁπλῶς τὴν παρακμιακὴ διάλυση, τὴν ἐπιτείνει καταιγιστικά. Οἱ συντεχνίες στυγνῆς καὶ στεγανῆς ἰδιοτέλειας, οἱ ὑποδυόμενες τὰ πολιτικὰ κόμματα, ἀποθρασύνονται. Κραυγαλέα δείγματα ἀδιάντροπης ἀποθράσυνσης εἶναι ἡ συνεχῶς διευρυνόμενη οἰκογενειοκρατία στὸ κοινοβούλιο καὶ στοὺς ὑπουργικοὺς θώκους, ἡ κατάφωρη πιὰ «διαπλοκὴ» τῆς ἑκάστοτε κυβέρνησης μὲ «νταβατζῆδες» καὶ «λαμόγια», ἡ ἀδιαμαρτύρητα ἀποδεκτὴ ἐπιβασία στὶς ἀρχηγίες τῶν κομμάτων φανερὰ ἀνίκανων ἢ ἐξόφθαλμα μειονεκτικῶν ἢ προκλητικὰ ἰταμῶν ἡγητόρων. Κορύφωμα ἀποθράσυνσης καὶ ἡ ἀναίδεια τῶν σοσιαλεπώνυμων ποὺ ἐπέβαλαν μεθοδικὰ στὴν Ἑλλάδα «κοινωνικὸ μετασχηματισμὸ» ἀδίστακτου ἀμοραλισμοῦ, κομματικὸ κράτος ἰσοπεδωτικῆς ἀναξιοκρατίας. Καὶ μὲ διάλειμμα πενταετίας ἐμφανίζονται τώρα οἱ ἴδιοι νὰ ἐπαγγέλλονται «σωτηρία» τῆς χώρας καὶ «ἀνάκαμψη»!
Ἂν ἡ κοινὴ πείρα, καταγεγραμμένη στὶς δημοσκοπήσεις, ἐπιβεβαιώνει τὶς παραπάνω διαπιστώσεις, τότε εἶναι σαφὴς ἡ ἀνάγκη κάποιου δρομοδείχτη ποὺ νὰ προσανατολίσει σὲ γόνιμη κατεύθυνση τὴν ἀτελέσφορη ὡς τώρα δυσφορία γιὰ τὰ ὑπάρχοντα κόμματα. Νὰ ἐντοπίσουμε ποιὰ μπορεῖ νὰ εἶναι ἡ ἀντιπρότασή μας τῶν πολιτῶν στὴν καλοστημένη ἀπὸ τὶς κομματικὲς συντεχνίες ἐξαπάτησή μας.
Νὰ διατυπωθοῦν προτάσεις, νὰ ἀντιπαρατεθοῦν ἀπόψεις. Πολὺ συγκεκριμένα: Ποιὸ θὰ θέλαμε νὰ εἶναι τὸ πρόγραμμα ἑνὸς ὑγιοῦς πολιτικοῦ σχηματισμοῦ – ἂν ἡ λέξη «ὑγιὴς» ὁρίζει προϋποθέσεις ἀνιδιοτέλειας, ἑτοιμότητα ρήξεων, θυσιαστικὸ κοινωνιοκεντρισμὸ καὶ φιλοπατρία. Τί προτείνουμε ὡς ἐπιτελικὴ στρατηγική, ποιὰ ἱεράρχηση προτεραιοτήτων, ποιὰ τελεσφόρα σὲ ἐπιπτώσεις μέτρα ποὺ ἂν προηγηθοῦν, θὰ ἀκολουθήσει ὑποχρεωτικὰ ἡ διαρραγῆ τῶν ἑπόμενων κρίκων στὴν ἁλυσίδα τῶν δεσμῶν μας.
Παράδειγμα: Ὁ ὑγιὴς πολιτικὸς φορέας ποὺ θὰ σκοπεύσει στὴν ἀνάκαμψη τῆς χώρας, πρέπει πρωταρχικὰ νὰ ἔχει ἐξασφαλίσει τὰ νῶτα του: Νὰ ἔχει ἑδραιώσει τὴ δυνατότητα πραγμάτωσης τοῦ δημοκρατικὰ ἐγκεκριμένου στόχου του, δυνατότητα νὰ ἐπιβάλει τοὺς ὅρους λειτουργίας τῆς δημοκρατίας. Αὐτὸ θὰ σήμαινε ἔμπρακτα: νὰ ξεκινήσει τὸ ἐγχείρημα τῆς ἀνάκαμψης μὲ θεσμικὴ ριζικὴ ἀλλαγὴ τῶν προϋποθέσεων λειτουργίας τῶν ΜΜΕ καὶ μὲ συνεπῆ ἀποκομματικοποίηση, ἐκ βάθρων ἀνασύνταξη, τῆς ἀστυνομίας.
Ἡ πρώτη κατασφάλιση θὰ ἀπαιτήσει ἐπαναδιαπραγμάτευση ἀπὸ μηδενικὴ βάση τῆς ἐκχώρησης τηλεοπτικῶν καὶ ραδιοφωνικῶν συχνοτήτων σὲ ἰδιῶτες. Οἱ συχνότητες εἶναι κοινωνικὸς πλοῦτος, ὅπως ὁ ἀέρας καὶ τὸ νερό. Δὲν μποροῦν νὰ τὶς ἰδιοποιοῦνται μεγιστάνες τοῦ πλούτου γιὰ νὰ ἐκβιάζουν τοὺς διαχειριστὲς τῆς ἐξουσίας καὶ τὰ κόμματα ἀλλοτριώνοντας τὴν πληροφόρηση σὲ προπαγάνδα καὶ τὴν ψυχαγωγία σὲ μεθοδικὴ ἐξηλιθίωση τῆς μάζας – σὲ ἠθικὸ καὶ αἰσθητικὸ ἐκβαρβαρισμό της. Ἀνάκαμψη ἀπὸ τὴν παρακμιακὴ κατρακύλα δὲν νοεῖται χωρὶς κοινωνικὸ ἔλεγχο τῆς τηλεόρασης ἀπὸ Ῥαδιοτηλεοπτικὸ Συμβούλιο συγκροτημένο μὲ τὴν ὑψηλότερη ἀνθρώπινη ποιότητα ποὺ διαθέτει ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία καὶ παντοδύναμο.
Δεύτερη προοιμιακὴ κατασφάλιση: νὰ ἀποκτήσει τὸ «ἄστυ» καὶ σύνολη ἡ χώρα «φύλακες» τῆς ἔννομης ἐλευθερίας, ἀστυνομία ἱκανὴ νὰ προστατεύει τόσο τὸν πολίτη ὅσο καὶ τοὺς θεσμοὺς ἀπὸ τὴν ἀνομία, τὸ ἔγκλημα, τὴν ψυχανώμαλη παραβατικότητα, τοὺς γκανγκστερικοὺς ἐκβιασμοὺς τῶν τάχα συνδικαλιστῶν. Νὰ μὴν ὑποχρεώνεται ἡ ἑκάστοτε κυβέρνηση νὰ διαπραγματεύεται τὸ ἐγκεκριμένο ἀπὸ τὸν λαὸ πολιτικό της πρόγραμμα ἱκετεύοντας γιὰ «διάλογο» τὶς φασιστοειδεῖς κοινοβουλευτικὲς ἢ ἐξωκοινοβουλευτικὲς μειοψηφίες. Ἀποκομματικοποίηση τῆς ἀστυνομίας σημαίνει: νὰ μὴν μπορεῖ ὁ πασοκτζὴς ἀξιωματικὸς νὰ σαμποτάρει τὶς ἐντολὲς τοῦ νεοδημοκράτη προϊσταμένου του ἢ τὸ ἀνάπαλιν, οὔτε νὰ ἐγκαταλείπεται ἕρμαιο τῆς ἐκδίκησης τῶν κακοποιῶν ὁ ἀστυνομικός, ποὺ δίχως νομικὴ προστασία, καταθέτει γιὰ τὴ δράση τους στὸ δικαστήριο.
Μὲ ἐξασφαλισμένα τὰ νῶτα του ἕνας ὑγιὴς πολιτικὸς σχηματισμὸς θὰ μπορέσει νὰ τολμήσει τὴν ἐπανοικοδόμηση κοινωνικοῦ κράτους: νὰ ἀποκαταστήσει ἰεαρχικῆ ἀξιοκρατία στὸν δημόσιο τομέα. Ἔστω καὶ μόνο γιὰ τὸ ἔγκλημα τῆς κατάργησης κάθε ἐλέγχου, κάθε ἀξιολογικῆς κρίσης, κάθε πειθαρχικῆς δικαιοκρισίας σὲ ὁποιαδήποτε πτυχὴ τοῦ κρατικοῦ ὀργανισμοῦ καὶ τοῦ κοινωνικοῦ βίου, τὸ ΠΑΣΟΚ θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχε καταδικαστεῖ ἀπὸ τοὺς πολίτες σὲ ὁριστικὴ ἐξαφάνιση ἀπὸ τὴν πολιτικὴ σκηνή. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ Νέα Δημοκρατία γιὰ τὴν ἐσκεμμένη ἀποδοχὴ (καὶ ἀξιοποίηση) προϊόντων του στυγεροῦ αὐτοῦ ἐγκλήματος.
Ἡ ἀποκατάσταση ἱεραρχικῆς ἀξιοκρατίας, ἀξιολογικοῦ καὶ πειθαρχικοῦ ἐλέγχου τῶν λειτουργῶν του κράτους, θὰ συνδεθεῖ μὲ κοινωνιοκεντρικὲς προτεραιότητες ποιότητας τῆς προσφορᾶς, ἂν κατατείνει στὸν συνεπῆ χωρισμὸ τοῦ κράτους ἀπὸ τὴν ἑκάστοτε κομματικὴ κυβέρνηση. Οἱ ὑπηρεσίες τοῦ κράτους νὰ ὑπηρετοῦν τὸ πολιτικὸ πρόγραμμα τῆς κυβέρνησης, ἀλλὰ ἡ κομματικὴ καμαρίλα νὰ μὴν μπορεῖ νὰ ὑποκαταστήσει τὸ κράτος. Καὶ ἂν οἱ κρατικοὶ λειτουργοὶ ἀποκατασταθοῦν στὴ διαχείριση τῶν κοινωνικῶν (ὑπερκομματικῶν) εὐθυνῶν τους, θὰ εἶναι αὐτονόητο νὰ ἐπιβληθεῖ μὲ αὐστηρότατη νομοθεσία ἡ ἀπεξάρτηση τοῦ δημοσιοϋπαλληλικοῦ συνδικαλισμοῦ ἀπὸ τὰ κόμματα. Εἶναι καὶ στοιχειώδης ὅρος δημοκρατίας αὐτὴ ἡ ἀπεξάρτηση. Ὅπως καὶ ἡ ἐφαρμογὴ τῶν συνταγματικῶν περιορισμῶν τοῦ δημοσιοϋπαλληλικοῦ συνδικαλισμοῦ, τοῦ δικαιώματος ἀπεργίας τῶν κρατικῶν λειτουργῶν.
Μετὰ ἀπὸ ὅλα αὐτὰ θὰ εἶναι ἡ ὥρα γιὰ νὰ προχωρήσει ὁ ὑγιὴς πολιτικὸς σχηματισμὸς σὲ μία ριζοσπαστικὴ ἐκπαιδευτικὴ μεταρρύθμιση. Βασικοὶ ἄξονες δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι, ἐδῶ ποὺ ἔχουμε φτάσει, ἡ ἐπανακρίση τοῦ διδακτικοῦ προσωπικοῦ ὅλων τῶν βαθμίδων στὰ πανεπιστήμια ἀπὸ σώματα ἀξιολογητῶν, ἐντόπιων καὶ ἀλλοδαπῶν, ἄκρας ἀμεροληψίας. Ἐπανακρίση, ἐπίσης, μὲ σύστημα πολλαπλῶν, γενικῶν καὶ κατὰ εἰδικότητα ἐξετάσεων, ὅλων τῶν διδασκόντων τῆς πρωτοβάθμιας καὶ δευτεροβάθμιας ἐκπαίδευσης καὶ ἱεράρχησή τους σὲ βαθμίδες εὐθύνης.
Θὰ ἔρθει ὕστερα ἡ σειρὰ γιὰ ἀνάλογες ἐκ θεμελίων ἀνακατατάξεις στὸν τομέα τῆς οἰκονομίας, τῆς ὑγείας, τῆς διπλωματίας, τῆς αὐτοδιοίκησης, τῆς ἀγροτικῆς πολιτικῆς, τομέα κάθε ὑπουργείου. Μὲ μέτρο πάντοτε τὴν ἀξιολόγηση τῆς ἀνθρώπινης ποιότητας καὶ τῆς δημιουργικῆς ἀποτελεσματικότητας στὴ λειτουργία τοῦ κράτους. Ὅσοι πολίτες ἔχουν συγκεκριμένες προτάσεις, ἐξειδικευμένες, νὰ ἀντιτάξουν στὴ σημερινὴ παρακμιακὴ ἀποσύνθεση, ἂς τὸ κάνουν.
Ἴσως μὲ μόνη τὴν ἀπαίτηση τοῦ ἀληθινοῦ, ἡ ψεύτικη χαρτοκοπτικὴ νὰ καταρρέει ἀπὸ μόνη της.