| (first version) Ἑρμῆς βουλόμενος γνῶναι ἐν τίνι τιμῇ παρὰ ἀνθρώποις ἐστίν, ἧκεν ἀφομοιωθεὶς ἀνθρώπῳ εἰς ἀγαλματοποιοῦ ἐργαστήριον. Καὶ θεασάμενος Διὸς ἄγαλμα ἐπυνθάνετο πόσου. Εἰπόντος δὲ αὐτοῦ ὅτι δραχμῆς, γελάσας ἠρώτα τὸ τῆς Ἥρας πόσου. Εἰπόντος δὲ ἔτι μείζονος, θεασάμενος καὶ αὑτοῦ ἄγαλμα ὑπέλαβεν ὅτι αὐτόν, ἐπειδὴ καὶ ἄγγελός ἐστι καὶ ἐπικερδής, περὶ πολλοῦ ποιοῦνται οἱ ἄνθρωποι. Διόπερ ἐπυνθάνετο ὁ Ἑρμῆς πόσου, καὶ ὁ ἀγαλματογλύφος ἔφη· Ἀλλ᾿ ἐὰν τούτους ἀγοράσῃς, τοῦτόν σοι προσθήκην δώσω. Πρὸς ἄνδρα κενόδοξον ἐν οὐδεμίᾳ μοίρᾳ παρὰ τοῖς ἄλοις ὄντα ὁ λόγος ἁρμόζει. |
Ὁ Ἑρμῆς, ἐπειδὴ ἤθελε νὰ μάθει σὲ τί (ἐκ)τίμη(ση) τὸν ἔχουν οἱ ἄνθρωποι, πῆγε, ἀφοῦ μεταμορθώθηκε σὲ ἄνθρωπο, σὲ ἐργαστήριο ἀγαλματοποιοῦ. Και βλέποντας (ἕνα) ἄγαλμα τοῦ Δία, ρώτησε: «Πόσο (κοστίζει);», (καί) ὅταν ὁ ἄλλος εἶπε «Μιὰ δραχμή» γέλασε καὶ ρώτησε: «Τὸ (ἄγαλμα) τῆς Ἥρας πόσο;» (καί) ὅταν ὁ ἄλλος εἶπε «Ἀκόμα περισσότερο», βλέποντας καὶ τὸ δικό του ἄγαλμα, νόμισε ὅτι αὐτόν, επειδὴ εἶναι ἀγγελιοφόρος καὶ (θεός) τοῦ κέρδους, θα τὸν ἔχουν περὶ πολλοῦ οἱ ἄνθρωποι. Για αὐτὸ ρώτησε: «Ὁ Ἑρμῆς πόσο;» Και ὁ ἀγαλματοποιὸς εἶπε: «Ἂν ἀγοράσεις τὰ δυὸ προηγούμενα, τοῦτον θὰ στὸν δὼσω δωρεάν». Στὴ συμβατική μας καθημερινὴ γλώσσα μιλᾶμε γιὰ γλυκό, πικρό, θερμό, ψυχρό, γιὰ χρώματα, ἐνῷ στὴν πραγματικότητα ὑπάρχουν μόνο ἄτομα καὶ κενό. (Δημόκριτος) |
| (variant version from Chambry's first edition) Ἑρμῆς γνῶναι βουλόμενος ἐν τίνι τιμῇ παρ᾿ ἀνθρώποις ἐστίν, ἧκεν εἰς ἀγαλματοποιοῦ, ἑαυτὸν εἰκάσας ἀνθρώπῳ, καὶ θεασάμενος ἄγαλμα τοῦ Διὸς ἠρώτα πόσου τις αὐτὸ πρίασθαι δύναται. Τοῦ δὲ εἰπόντος δραχμῆς, γελάσας πόσου τὸ τῆς Ἥρας ἔφη. Εἰπόντος δὲ πλείονος, ἰδὼν καὶ τὸ ἑαυτοῦ ἄγαλμα, καὶ νομίσας ὡς, ἐπειδὴ ἄγγελός ἐστι θεῶν καὶ κερδῷος, πολὺν αὐτοῦ παρὰ τοῖς ἀνθρώποις εἶναι τὸν λόγον, ἤρετο περὶ αὐτοῦ. Ὁ δ᾿ ἀγαλματοποιὸς ἔφη· Ἐὰν τούτους ὠνήσῃ, καὶ τοῦτον προσθήκην σοι δίδωμι. Ὁ μῦθος πρὸς ἄνδρα κενόδοξον οὐδεμίᾳ παρ᾿ ἄλλοις ὄντα τιμῇ. |