ΜΗΝ ΑΠΡΙΛΙΟΣ
ἔχων ἡμέρας τριάκοντα
Ἡ ἡμέρα ἔχει ὥρας 13 καὶ ἡ νὺξ ὥρας 11
1. † ΚΥΡΙΑΚΗ Ε´ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ. Μαρίας ὁσίας τῆς Αἰγυπτίας (†522)· Γεροντίου καὶ Βασιλείδου μαρτύρων. Ἦχος α´, ἑωθινὸν θ´ (τυπικὸν Τριῳδίου §§54-56).
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκιον «Τὸ προσταχθέν»· κοντάκιον «Τῇ ὑπερμάχῳ».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 6, τοῦ Τριῳδίου προσόμοια 3 εἰς 4, Δόξα, «Ἐθαυματούργησε, Χριστέ,... ὅθεν τὸ ἀσθενὲς τῆς φύσεως ἀπορριψαμένη...», Καὶ νῦν, «Τὴν παγκόσμιον δόξαν».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, τοῦ Τριῳδίου «Τὰ τῆς ψυχῆς θηρεύματα», Καὶ νῦν, «Ὢ θαύματος καινοῦ».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Τοῦ λίθου σφραγισθέντος», Δόξα, «Ἐν σοί, μῆτερ, ἀκριβῶς», Καὶ νῦν, «Ὁ δι᾿ ἡμᾶς γεννηθείς».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν´ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς κανὼν τοῦ ἤχου, τὰ τριαδικὰ «Ἄξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ τὰ κατανυκτικὰ τροπάρια «Ἐλέησον ἡμᾶς, Κύριε».
Εἴδησις. Κατὰ τὴν παροῦσαν ἑβδομάδα, Ϛ´ τῶν νηστειῶν, θὰ τελεσθοῦν δύο θ. λειτουργίαι προηγιασμένων δώρων, τῇ Τετάρτῃ καὶ τῇ Παρασκευῇ.
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ Ἄμωμος.]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα τῶν δύο στιχολογιῶν (ἀλλ᾿ εἰς τὸ Καὶ νῦν τῆς α´ στιχολογίας τὸ θεοτοκίον τοῦ ἀναστασίμου ἀπολυτικίου «Τοῦ Γαβριὴλ φθεγξαμένου σοι»). Εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (θ´) μετὰ τῆς τάξεως αὐτοῦ· μετὰ τὸν ν´ ψαλμόν, τὰ ἰδιόμελα «Τῆς μετανοίας» κ.λπ., ὡς συνήθως ἐν τῷ Τριῳδίῳ.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος μετὰ τῶν εἱρμῶν καὶ οἱ δύο τοῦ Τριῳδίου (μετὰ στίχων ὁ α´ «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι», καὶ ὁ β´ «Ἁγία τοῦ Θεοῦ»)· ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὸ κοντάκιον καὶ ὁ οἶκος τῆς ὁσίας, τὸ μεσῴδιον κάθισμα καὶ τὸ θεοτοκίον· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου, τὸ συναξάριον καὶ τὸ ὑπόμνημα τοῦ Τριῳδίου.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου»· «Τὴν τιμιωτέραν», «Ἅπας γηγενής».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «Ἅγιος Κύριος», τὸ θ´ ἀναστάσιμον, τῆς ὁσίας «Ὑπόδειγμα μετανοίας» καὶ θεοτοκίον «Ὁ γλυκασμὸς τῶν ἀγγέλων».
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4 καὶ [κατ᾿ ἀπαίτησιν τοῦ Τ.Μ.Ε.] τῆς ὁσίας προσόμοια 3 (ἃ ζήτει ἐν τοῖς ἑσπερίοις) «Σὲ μὲν διεκώλυε» κ.λπ. εἰς 4, εἰς στίχους τὰ δύο τελευταῖα α) «Ὑπομένων ὑπέμεινα τὸν Κύριον καὶ προσέσχε μοι καὶ εἰσήκουσε τῆς δεήσεώς μου», β) «Καὶ ἔστησεν ἐπὶ πέτραν τοὺς πόδας μου καὶ κατηύθυνε τὰ διαβήματά μου», Δόξα, τοῦ Τριῳδίου «Οὐκ ἔστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ», Καὶ νῦν, «Ὑπερευλογημένη». Δοξολογία μεγάλη, «Σήμερον σωτηρία».
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ μετὰ μακαρισμῶν] (βλέπε ἔμπροσθεν γεν. τυπ. διατάξεις §§64-66).
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς... ὁ ἀναστάς».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Τοῦ λίθου σφραγισθέντος», «Ἐν σοί, μῆτερ», καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Προστασία».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τοῦ ἤχου· Ἀπόστολος: Κυρ. ε´ νηστ., «Χριστὸς παραγενόμενος ἀρχιερεύς» (Ἑβρ. θ´ 11-14)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «Παραλαμβάνει ὁ Ἰησοῦς τοὺς δώδεκα» (Μρ. ι´ 32-45).
Καθεξῆς ἡ λειτουργία τοῦ μεγάλου Βασιλείου· εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἐπὶ σοὶ χαίρει».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», «Πληρωθήτω», καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
Τῇ αὐτῇ Κυριακῇ ἑσπέρας. Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκια «Τοῦ λίθου σφραγισθέντος», Δόξα, «Ἐν σοί, μῆτερ»· ἀντὶ κοντακίου ἡ ὑπακοὴ τοῦ ἤχου.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα», κατανυκτικὰ τοῦ α´ ἤχου 4 «Ὅτι τὸ πέλαγος πολύ» (ζήτει ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου), τὰ 3 τῆς ἡμέρας προσόμοια τοῦ Τριῳδίου «Πτωχεύσας ὁ πλούσιος» καὶ 3 τοῦ Μηναίου (2 Ἀπριλίου) «Τίτε θεόφρον» κ.λπ., Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ἐν συνεχείᾳ θεοτοκίον «Ποίοις ὀφθαλμοῖς θεάσωμαι». Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ μέγα προκείμενον «Ἔδωκας κληρονομίαν». Ἀπόστιχα, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ· «Νῦν ἀπολύεις»· τρισάγιον κ.λπ., ὡς ἐσημειώθησαν τῇ Κυριακῇ τῆς Τυρινῆς ἑσπέρας.
2. Δευτέρα πρὸ τῶν Βαΐων. Τίτου ὁσίου (θ´ αἰ.)· Ἀμφιανοῦ καὶ Αἰδεσίου μαρτύρων (†306), Θεοδώρας παρθενομάρτυρος.
Διὰ τὰς ἀκολουθίας τῶν καθημερινῶν βλέπε 28 Φεβρ. καὶ 5 Μαρτ..
3. Τρίτη πρὸ τῶν Βαΐων. Νικήτα ὁσίου τοῦ ὁμολογητοῦ (†824). Ἰωσὴφ τοῦ ὑμνογράφου (†833).
4. Τετάρτη πρὸ τῶν Βαΐων. Γεωργίου ὁσίου τοῦ ἐν Μαλαιῷ. Πλάτωνος τοῦ Στουδίτου καὶ Ζωσιμᾶ ὁσίων (Ϛ´ αἰ.), Θεωνᾶ Θεσσαλονίκης, Νικήτα ἱερομάρτυρος τοῦ νέου τοῦ ἐν Σέρραις (†1808).
Τῇ Τετάρτῃ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.
Ὁ ἑσπερινὸς μετὰ προηγιασμένης. Μετὰ τὸ ιη´ κάθισμα («Πρὸς Κύριον»), εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» τὸ ἰδιόμελον «Πλούσιος ἐν πάθεσι» (δίς), τὸ μαρτυρικὸν ἅπαξ, τὰ 3 προσόμοια τῆς σειρᾶς τοῦ Τριῳδίου καὶ ἐκ τοῦ Μηναίου (5 Ἀπριλίου) ἕτερα 3 «Ὀφθαλμοὺς ἐκκεντούμενοι» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ θεοτοκίον «Τὴν σκηνὴν τὴν ἀμόλυντον». Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», ἀναγνώσματα τοῦ Τριῳδίου, «Κατευθυνθήτω» καὶ τὰ λοιπὰ τῆς προηγιασμένης.
5. Πέμπτη πρὸ τῶν Βαΐων. Κλαυδίου, Νικηφόρου κ.λπ. μαρτύρων· Θεοδώρας ὁσίας τῆς ἐν Θεσσαλονίκῃ.
6. Παρασκευὴ πρὸ τῶν Βαΐων. Εὐτυχίου πατριάρχου Κων/πόλεως (†582). Τῶν ἐν Περσίδι 120 μαρτύρων (†344-47).
Τῷ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.
Ὁ ἑσπερινὸς μετὰ προηγιασμένης. Ψάλλεται ἡ ἀκολουθία τοῦ ἁγίου Λαζάρου ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» –ἀπὸ τοῦ στίχου «Ἐκ βαθέων ἐκέκραξά σοι»– τὸ ἰδιόμελον «Τὴν ψυχωφελῆ πληρώσαντες τεσσαρακοστήν, καὶ τὴν ἁγίαν ἑβδομάδα» (δίς), τὸ μαρτυρικὸν (ἅπαξ) καὶ τὰ τοῦ Λαζάρου 5 ἰδιόμελα (ἀνὰ μίαν), Δόξα, «Ἐπιστὰς τῷ μνήματι Λαζάρου», Καὶ νῦν, «Τὴν ψυχωφελῆ πληρώσαντες τεσσαρακοστήν, βοήσωμεν» (τὸ μέγα). Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀναγνώσματα τοῦ Τριῳδίου, «Κατευθυνθήτω» καὶ τὰ λοιπὰ τῆς προηγιασμένης.
Τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας. Εἰς τὸ μικρὸν ἀπόδειπνον. Μετὰ τὸ «Ἄξιον ἐστὶ» ψάλλεται ὁ ἐν τῷ Τριῳδίῳ κανὼν τοῦ ἁγίου Λαζάρου μετὰ στίχου «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι»· μετὰ τὴν θ´ ᾠδὴν ἐπαναλαμβάνεται ὁ εἱρμὸς αὐτῆς «Ἐποίησε κράτος» καὶ εὐθὺς τρισάγιον κ.λπ., κοντάκιον «Ἡ πάντων χαρά», «Κύριε, ἐλέησον» (μ´), «Ὁ ἐν παντὶ καιρῷ», «Ἄσπιλε, ἀμόλυντε» καὶ τὰ λοιπὰ τοῦ ἀποδείπνου (λεγόμενα χῦμα ἀπὸ τοῦ ἀναλογίου). Ἀπόλυσις μετὰ τοῦ «Εὐξώμεθα» καὶ τὸ «Δι᾿ εὐχῶν» (τυπικὸν Τριῳδίου §60).
7. † Σάββατον τοῦ Λαζάρου. Καλλιοπίου καὶ Ἀκυλίνης μαρτύρων (†304). Γεωργίου ὁσίου ἐπισκ. Μυτιλήνης († θ´ αἰ.). Ἡ ἀκολουθία ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ (τυπ. Τριῳδ. §61).
Εἰδήσεις. 1. Ἐφεξῆς μέχρι τῆς Κυριακῆς τῶν ἁγίων Πάντων παύει ἡ χρῆσις τῆς Παρακλητικῆς.
2. Ἀπὸ σήμερον μέχρι τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ μετὰ τὸ Ἐξαιρέτως δὲν ψάλλεται τὸ «Ἄξιον ἐστίν».
3. Ἀπὸ σήμερον μέχρι τῆς Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς τὸ «Εἴδομεν τὸ φῶς» δὲν ψάλλεται.
4. Ἐπίσης ἀπὸ σήμερον μέχρι τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ μνημόσυνον δὲν τελεῖται, μνημονεύονται ὅμως τὰ ὀνόματα, ἂν δεήσῃ, τῶν τεθνεώτων, ψαλλομένων εἰς τὸ τέλος τῆς λειτουργίας τῶν τεσσάρων τροπαρίων «Μετὰ πνευμάτων δικαίων» κ.τ.λ. (βλέπε Τ.Μ.Ε., σ. 352, σημ. 35).
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸ τρισάγιον κ.λπ. τὸ ἀπολυτίκιον «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν».
Εἰς τὸν ὄρθρον. Εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὸ ἀπολυτίκιον «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν» τρίς.
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ «Κατοικτίρας τῆς Μάρθας» (δὶς) καὶ τὰ ἀναστάσιμα εὐλογητάρια, μικρὰ συναπτὴ μετ᾿ ἐκφωνήσεως «Ὅτι ηὐλόγηταί σου» καὶ τὸ κάθισμα «Ἡ πηγὴ τῆς σοφίας» (δίς). Εὐθὺς «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι» καὶ ὁ ν´ ψαλμὸς χῦμα.
ΚΑΝΟΝΕΣ καὶ τετραῴδια κατὰ τὴν ἐν τῷ Τριῳδίῳ τάξιν (τὰ τροπάρια μετὰ στίχου «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι»)· ἀπὸ γ´ καὶ Ϛ´ ᾠδῆς ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ τοῦ Τριῳδίου «Ὑγρὰν διοδεύσας»· (ἀντὶ τῆς στιχολογίας τῆς ᾠδῆς τῆς Θεοτόκου Τὴν τιμιωτέραν) ἡ θ´ ᾠδὴ ἀμφοτέρων τῶν τετραῳδίων κανόνων (μετὰ τοῦ ἀνωτέρω στίχου) καὶ εἶτα ὁ εἱρμὸς «Κυρίως Θεοτόκον».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «Ἅγιος Κύριος» [τὸ «Ὑψοῦτε Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν» δὲν ψάλλεται σήμερον] καὶ τοῦ Τριῳδίου «Λόγῳ σου, Λόγε» δίς, «Διὰ Λαζάρου σε, Χριστὸς» ἅπαξ.
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ τὰ 8 ἰδιόμελα τοῦ ἁγ. Λαζάρου κατὰ σειράν, Δόξα, «Μέγα καὶ παράδοξον θαῦμα», Καὶ νῦν, «Ὑπερευλογημένη», δοξολογία μεγάλη, «Σήμερον σωτηρία».
Εἴδησις. Ἀπὸ σήμερον μέχρι τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ εἰς τὸν ὄρθρον ἡ «Τιμιωτέρα» δὲν στιχολογεῖται, ἀλλὰ ψάλλεται ἀντ᾿ αὐτῆς ἡ θ´ ᾠδὴ τοῦ κανόνος ἑκάστης ἡμέρας.
Εἰς τὴν λειτουργίαν. [Τὰ τυπικὰ καὶ εἰς τοὺς μακαρισμοὺς ἡ γ´ ᾠδὴ τοῦ α´ καὶ ἡ Ϛ´ ᾠδὴ τοῦ β´ κανόνος.] Ἂν δὲν ψαλοῦν τυπικά, λέγονται τὰ συνήθη ἀντίφωνα τῆς λειτουργίας (τῶν «καθημερινῶν»· βλέπε εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις), ἀλλὰ μὲ ἐφύμνια εἰς μὲν τὸ δεύτερον «Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν», εἰς δὲ τὸ τρίτον «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν».
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν καὶ προσπέσωμεν Χριστῷ. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν, ψάλλοντάς σοι ἀλληλούια».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ τροπάρια μόνον τῆς ἑορτῆς, ἤ τοι ἀπολυτίκιον «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν» καὶ κοντάκιον «Ἡ πάντων χαρά». Ἀντὶ τρισαγίου «Ὅσοι εἰς Χριστόν».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον τῆς ἑορτῆς· Ἀπόστολος: Σαββάτου τοῦ Λαζάρου, «Βασιλείαν ἀσάλευτον» (Ἑβρ. ιβ´ 28-ιγ´ 8)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, «Ἦν τις ἀσθενῶν Λάζαρος» (Ἰω. ια´ 1-45).
Καθεξῆς ἡ θεία λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου. Εἰς τὸ «Ἐξαιρέτως» ὁ εἱρμὸς τῆς θ´ ᾠδῆς τοῦ α´ τετραῳδίου «Τὴν ἁγνὴν ἐνδόξως τιμήσωμεν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον· ἀλληλούια»· ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν τὸ φῶς «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν».
ΑΠΟΛΥΣΙΣ «Ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεός».
8. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ. «Ἡ εἰς Ἰερουσαλὴμ εἴσοδος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ». Ἀγάβου, Ῥούφου, Φλέγοντος, Ἑρμοῦ καὶ τῶν σὺν αὐτοῖς.
Ἡ ἀκολουθία ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ (τυπικὸν Τριῳδίου §§63-65).
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκιον «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν»· κοντάκιον «Ἡ πάντων χαρά».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» τὰ ἰδιόμελα «Σήμερον ἡ χάρις» κ.λπ. εἰς 6 (δευτεροῦντες τὸ α´), Δόξα, Καὶ νῦν, «Σήμερον ἡ χάρις».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας καὶ τὰ ἀναγνώσματα τῆς ἑορτῆς.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν», Δόξα, τὸ αὐτό, Καὶ νῦν, «Συνταφέντες σοι διὰ τοῦ βαπτίσματος».
ΑΠΟΛΥΣΙΣ «Ὁ ἐπὶ πώλου ὄνου καθεσθῆναι καταδεξάμενος διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεός».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν´ ψαλμὸν τὰ στιχηρὰ τῆς λιτῆς, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ· τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἀπολυτίκιον «Συνταφέντες σοι».
Εἴδησις. Κατὰ τὴν παροῦσαν μεγάλην Ἑβδομάδα θὰ τελεσθοῦν τρεῖς θ. λειτουργίαι προηγιασμένων δώρων, τῇ μεγάλῃ Δευτέρᾳ, τῇ μεγάλῃ Τρίτῃ καὶ τῇ μεγάλῃ Τετάρτῃ.
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ πολυέλεος.]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ τοῦ Τριῳδίου κατὰ σειράν.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ. Τὸ α´ ἀντίφωνον τῶν ἀναβαθμῶν τοῦ δ´ ἤχου. Προκείμενον, ἦχος δ´, ψαλμὸς η´, «Ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον»· στίχος «Κύριε ὁ Κύριος ἡμῶν, ὡς θαυμαστὸν τὸ ὄνομά σου ἐν πάσῃ τῇ γῇ»· καὶ ἡ λοιπὴ τάξις τοῦ εὐαγγελίου τοῦ ὄρθρου, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ.
ΚΑΝΩΝ, ὁ ἐν τῷ Τριῳδίῳ μετὰ τῶν εἱρμῶν εἰς 6 «ἄνευ στίχων», πλὴν Δόξα, Καὶ νῦν, εἰς τὰ δύο τελευταῖα τροπάρια ἑκάστης ᾠδῆς· ἀπὸ γ´ ᾠδῆς ἡ ὑπακοὴ τῆς ἑορτῆς· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου τῆς ἑορτῆς καὶ τὰ συναξάρια τοῦ Μηναίου καὶ τοῦ Τριῳδίου.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ τοῦ κανόνος «Ὤφθησαν αἱ πηγαὶ τῆς ἀβύσσου»· (ἀντὶ τοῦ Τὴν τιμιωτέραν) ἡ θ´ ᾠδὴ τοῦ κανόνος τῆς ἑορτῆς καὶ εἶτα πάλιν ὁ εἱρμὸς «Θεὸς Κύριος».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΟΝ «Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν» ἐκ τρίτου, μετὰ τὸ ὁποῖον ἀναγινώσκεται παρὰ τοῦ ἱερέως ἡ εὐχὴ Εἰς τὸ εὐλογῆσαι Βαΐα «Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ καθήμενος ἐπὶ τῶν χερουβίμ».
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ, τὰ 4 ἰδιόμελα τῆς ἑορτῆς (ἀνὰ μίαν), Δόξα, Καὶ νῦν, «Πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ Πάσχα». Δοξολογία μεγάλη καὶ ἀπολυτίκιον «Συνταφέντες σοι».
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Ἀντίφωνα τῆς ἑορτῆς ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ.
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου· Θεὸς Κύριος καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἐπὶ πώλου ὄνου καθεσθείς, ψάλλοντάς σοι ἀλληλούια».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν», «Συνταφέντες σοι» καὶ κοντάκιον «Τῷ θρόνῳ ἐν οὐρανῷ». Τρισάγιον.
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον τῆς ἑορτῆς· Ἀπόστολος τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων, «Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε» (Φιλιπ. δ´ 4-9)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «Πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ Πάσχα» (Ἰω. ιβ´ 1-18).
Καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ ἱ. Χρυσοστόμου. Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως ὁ εἱρμὸς τῆς θ´ ᾠδῆς «Θεὸς Κύριος».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου· ἀλληλούια»· ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν, τὸ «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν». Ἀπόλυσις ὡς εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἶτα ὁ λαὸς προσέρχεται καὶ λαμβάνει ἐκ τοῦ ἱερέως κλάδους βαΐων.
Τῇ αὐτῇ Κυριακῇ ἑσπέρας. Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκια «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν», Δόξα, «Συνταφέντες σοι»· κοντάκιον «Τῷ θρόνῳ ἐν οὐρανῷ».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Τὰ 3 ἑσπέρια ἰδιόμελα τῆς ἑορτῆς, εἴσοδος κ.λπ. καὶ τὰ ἀπόστιχα, κατὰ τὴν ἐν τῷ Τριῳδίῳ τάξιν. Μετὰ τὸ «Νῦν ἀπολύεις» ψάλλεται ὁ διὰ τὸ ἀπόδειπνον κανὼν «Ἰωσὴφ τὴν σωφροσύνην», μετὰ στίχου «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι». Ἐν τέλει τῆς θ´ ᾠδῆς ὁ εἱρμὸς «Ἀλλότριον τῶν μητέρων ἡ παρθενία». Εὐθὺς τρισάγιον κ.λπ., τὸ «Θεοτόκε παρθένε» καὶ τὰ λοιπὰ ὡς συνήθως ἐν ταῖς Κυριακαῖς τῆς μεγ. Τεσσαρακοστῆς. Ἀπόλυσις «Ἐρχόμενος ὁ Κύριος ἐπὶ τὸ ἑκούσιον πάθος διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν, Χριστὸς ὁ ἀληθινός...», εἰς δὲ τὴν συγχώρησιν τὸ σταυροθεοτοκίον «Σφαγήν σου τὴν ἄδικον».
Σημείωσις. Ἡ ὡς ἄνω ἀπόλυσις τηρεῖται κατὰ πάσας τὰς ἱερὰς ἀκολουθίας μέχρι τῆς μεγ. Τετάρτης. Ἐπίσης εἰς τὰς ἀπολύσεις τῶν ἀκολουθιῶν τῆς μεγ. Ἑβδομάδος δὲν μνημονεύεται ὁ ἅγιος τοῦ Μηναίου, καθότι δὲν συμψάλλεται ἡ ἀκολουθία αὐτοῦ.
Ὁ ὄρθρος τῆς μεγ. Δευτέρας (ψαλλόμενος τῇ Κυριακῇ ἑσπέρας). «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς» κ.τ.λ., τὸ «Ἐπακούσαι σου» καὶ ὁ ἑξάψαλμος. Εἰς τὸ «Ἀλληλούια» τὸ τροπάριον «Ἰδοὺ ὁ νυμφίος ἔρχεται» ἐκ τρίτου, μετὰ καταλήξεων εἰς τὸ α´ «προστασίαις τῶν ἀσωμάτων σῶσον ἡμᾶς», εἰς τὸ β´ «πρεσβείαις (τοῦ ἁγίου τοῦ ναοῦ) σῶσον ἡμᾶς» καὶ εἰς τὸ γ´ «διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς». Καθίσματα τοῦ Τριῳδίου κατὰ σειρὰν καὶ εὐθὺς τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ ὄρθρου. Ὁ ν´ χῦμα καὶ τὸ τριῴδιον «Τῷ τὴν ἄβατον» εἰς 6 (μετὰ στίχου εἰς τὰ τροπάρια «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι», εἰς δὲ τὰ δύο τελευταῖα τροπάρια ἑκάστης ᾠδῆς Δόξα, Καὶ νῦν), ψάλλοντες μεθ᾿ ἑκάστην ᾠδὴν πάλιν τὸν εἱρμὸν ὡς καταβασίαν. Μετὰ τὴν α´ ᾠδήν, αἴτησις, τὸ ἐν τῷ Τριῳδίῳ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὰ συναξάρια τοῦ Μηναίου (9 Ἀπριλίου) καὶ τοῦ Τριῳδίου. Εἰς τὴν η´ ᾠδὴν ἀντὶ τοῦ Δόξα λέγομεν «Εὐλογοῦμεν Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, τὸν Κύριον», εἰς δὲ τὸν εἱρμὸν «Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν καὶ προσκυνοῦμεν τὸν Κύριον». Ἀντὶ τοῦ Τὴν τιμιωτέραν, ἡ θ´ ᾠδὴ τοῦ τριῳδίου. Αἴτησις καὶ τὸ ἐξαποστειλάριον τρίς. Οἱ αἶνοι, ἡ δοξολογία χῦμα, τὰ ἀπόστιχα κ.λπ. ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. «Ἀγαθὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι», τρισάγιον κ.λπ., τὸ κοντάκιον «Ὁ Ἰακὼβ ὠδύρετο», «Κύριε, ἐλέησον» (ιβ´), Δόξα, Καὶ νῦν, «Τὴν τιμιωτέραν», «Ὁ ὢν εὐλογητός», «Ἐπουράνιε βασιλεῦ», αἱ τρεῖς μεγ. μετάνοιαι· ἀπόλυσις «Ἐρχόμενος ὁ Κύριος».
9. † Μεγάλη Δευτέρα. «Μνείαν ποιούμεθα Ἰωσὴφ τοῦ παγκάλου καὶ τῆς ὑπὸ τοῦ Κυρίου καταραθείσης καὶ ξηρανθείσης συκῆς». Εὐψυχίου μάρτυρος (†362). Βαδίμου ἱερομάρτυρος, τῶν ἐν Περσίδι μαρτύρων (†362-4).
Τῇ μεγάλῃ Δευτέρᾳ πρωί. [Ἀναγινώσκονται τὰ πέντε καθίσματα τοῦ Ψαλτηρίου (δ´, ε´, Ϛ´, ζ´, η´).] Εἶτα αἱ ὧραι λιταὶ μετὰ τοῦ τροπαρίου «Ἰδοὺ ὁ νυμφίος» καὶ τοῦ κοντακίου «Ὁ Ἰακὼβ ὠδύρετο».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» τὰ 6 ἰδιόμελα τῶν αἴνων καὶ τῶν ἀποστίχων, Δόξα, Καὶ νῦν, «Δευτέραν Εὔαν». Εἴσοδος μετ᾿ Εὐαγγελίου, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀναγνώσματα τῆς ἡμέρας, «Κατευθυνθήτω», καὶ εὐθὺς τὸ Εὐαγγέλιον. Καθεξῆς ἡ λειτουργία τῶν προηγιασμένων· ἀπόλυσις «Ἐρχόμενος ὁ Κύριος».
Τῇ μεγ. Δευτέρᾳ ἑσπέρας. Εἰς τὸ μέγα ἀπόδειπνον, μετὰ τὴν δοξολογίαν ψάλλεται τὸ τριῴδιον «Συνέλθωμεν τῷ Χριστῷ» μετὰ τῶν εἱρμῶν αὐτοῦ, εἰς δὲ τὴν συγχώρησιν τὸ σταυροθεοτοκίον «Σφαγήν σου τὴν ἄδικον».
Τῇ μεγ. Δευτέρᾳ ἑσπέρας. Ὁ ὄρθρος τῆς μεγ. Τρίτης, ὡς ἔχει ἐν τῷ Τριῳδίῳ καὶ κατὰ τὴν τυπικὴν διάταξιν τῆς χθές. Εἰς τὸ α´ «Ἰδοὺ ὁ νυμφίος» κατάληξις «πρεσβείαις τοῦ προδρόμου σῶσον ἡμᾶς», εἰς δὲ τὰ ἄλλα δύο ὡς προεσημειώθη. Μετὰ τὸν ν´ ψαλμὸν εὐθὺς αἴτησις, διότι ὁ κανὼν δὲν ἔχει α´ ᾠδήν.
10. † Μεγάλη Τρίτη. «Ἡ παραβολὴ τοῦ Κυρίου περὶ τῶν δέκα παρθένων». Τερεντίου, Πομπηίου, Μαξίμου καὶ ἑτέρων 37 μαρτύρων (γ´ αἰ.). Γρηγορίου ε´ ΚΠόλεως ἱερομάρτυρος († Πάσχα 4 Ἀπριλίου 1821).
Τῇ μεγάλῃ Τρίτῃ πρωὶ [ἀναγινώσκονται ἕτερα πέντε καθίσματα τοῦ Ψαλτηρίου (θ´, ι´, ια´, ιβ´, ιγ´) καὶ εἶτα] αἱ ὧραι λιταί, ὡς χθές.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν,τὰ 6 ἑσπέρια ἰδιόμελα (τὰ τῶν αἴνων καὶ τῶν ἀποστίχων), Δόξα, Καὶ νῦν, «Ἰδού σοι τὸ τάλαντον». Εἴσοδος μετ᾿ Εὐαγγελίου κ.τ.λ. ὡς χθές. Μετὰ τὸ Εὐαγγέλιον καθεξῆς ἡ λειτουργία τῶν προηγιασμένων δώρων.
Τῇ μεγ. Τρίτῃ ἑσπέρας. Εἰς τὸ μέγα ἀπόδειπνον, μετὰ τὴν δοξολογίαν, ψάλλεται τὸ τριῴδιον «Συντελείας ὁ καιρὸς» μετὰ τῶν εἱρμῶν αὐτοῦ καὶ εἰς τὴν συγχώρησιν «Σφαγήν σου τὴν ἄδικον».
Τῇ μεγ. Τρίτῃ ἑσπέρας. Ὁ ὄρθρος τῆς μεγάλης Τετάρτης ὡς ἔχει ἐν τῷ Τριῳδίῳ καὶ κατὰ τὴν τυπικὴν διάταξιν τῆς προχθές. Εἰς τὸ α´ «Ἰδοὺ ὁ νυμφίος» κατάληξις «δυνάμει τοῦ σταυροῦ σου σῶσον ἡμᾶς», εἰς δὲ τὰ ἄλλα δύο ὡς προεσημειώθη.
Σημείωσις. Ἔνθα τυχὸν τιμᾶται ὁ ἅγιος Γρηγόριος Ε´, ἡ ἀκολουθία αὐτοῦ μετατίθεται τῇ Δευτέρᾳ τῆς Διακαινησίμου.
11. † Μεγάλη Τετάρτη. «Μνεία τῆς ἀλειψάσης τὸν Κύριον μύρῳ πόρνης γυναικός». Ἀντίπα ἐπισκόπου Περγάμου (†92). Τρυφαίνης ὁσίας τῆς ἐν Κυζίκῳ.
Τῇ μεγάλῃ Τετάρτῃ πρωὶ [ἀναγινώσκονται ἕτερα ε´ καθίσματα τοῦ Ψαλτηρ. (ιδ´, ιε´, ιϚ´, ιθ´, κ´) καὶ εἶτα] αἱ ὧραι λιταί, ὡς προχθές.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν, ἑσπέρια στιχηρὰ ἰδιόμελα 10 (τὰ τῶν αἴνων καὶ τῶν ἀποστίχων), Δόξα, Καὶ νῦν, «Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις». Εἴσοδος μετ᾿ Εὐαγγελίου κ.τ.λ. ὡς προχθές. Μετὰ τὸ Εὐαγγέλιον καθεξῆς ἡ λειτουργία τῶν προηγιασμένων δώρων.
Σήμερον εἴθισται εἰς τοὺς ἱ. ναοὺς ὅπως τελῆται καὶ τὸ μυστήριον τοῦ ἱεροῦ εὐχελαίου.
Τῇ μεγάλῃ Τετάρτῃ ἑσπέρας. Εἰς τὸ μικρὸν ἀπόδειπνον, μετὰ τὸ «Ἄξιον ἐστί», τὸ τριῴδιον «Ἀνώγεων ἐστρωμένον» μετὰ στίχου «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι». Μετὰ τὸ τρισάγιον κ.τ.λ., τὸ κοντάκιον «Τὸν ἄρτον λαβών», κ.τ.λ. ὡς συνήθως. Ἀπόλυσις «Ἐρχόμενος ὁ Κύριος».
Εἰς τὸν ὄρθρον τῆς μεγ. Πέμπτης (ψαλλόμενον συνήθως τὴν ἑσπέραν τῆς μεγ. Τετάρτης). Εἰς τὸ «Ἀλληλούια» τὸ τροπάριον «Ὅτε οἱ ἔνδοξοι μαθηταὶ» τρίς· εὐθὺς τὸ Εὐαγγέλιον, εἶτα ὁ ν´ ψαλμὸς χῦμα καὶ ὁ κανὼν «Τμηθείσῃ τμᾶται» ἄνευ στίχων, ἀλλ᾿ εἰς τὰ δύο τελευταῖα τροπάρια ἑκάστης ᾠδῆς Δόξα (ἀντὶ τοῦ ὁποίου εἰς τὴν η´ ᾠδὴν λέγεται τὸ «Εὐλογοῦμεν Πατέρα, Υἱόν»), Καὶ νῦν, καὶ ἐν τέλει ἑκάστης ᾠδῆς πάλιν ὁ εἱρμὸς ὡς καταβασία. Ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὰ μεσῴδια καθίσματα· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὰ συναξάρια τοῦ Μηναίου (12 Ἀπριλίου) καὶ τοῦ Τριῳδίου. Ἀντὶ τοῦ Τὴν τιμιωτέραν, ἡ θ´ ᾠδὴ τοῦ κανόνος. Τὸ ἐξαποστειλάριον (τρίς), οἱ αἶνοι (εἰς 4), ἡ δοξολογία (χῦμα) καὶ τὰ ἀπόστιχα, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. Μετὰ τὸ «Ἀγαθὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι», τρισάγιον κ.λπ., [«Ὅτε οἱ ἔνδοξοι μαθηταί»,] τὸ τροπάριον τῆς προφητείας τῆς α´ ὥρας, ἡ προφητεία, ἡ ἐκτενὴς καὶ ἀπόλυσις «Ὁ δι᾿ ὑπερβάλλουσαν ἀγαθότητα ὁδὸν ἀρίστην τὴν ταπείνωσιν ὑποδείξας ἐν τῷ νίψαι τοὺς πόδας τῶν μαθητῶν καὶ μέχρι σταυροῦ καὶ ταφῆς συγκαταβὰς ἡμῖν Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεός...» καὶ τὸ «Δι᾿ εὐχῶν».
12. † Μεγάλη Πέμπτη. «Τὸν ἱερὸν νιπτῆρα ἑορτάζομεν, τὸν μυστικὸν δεῖπνον, τὴν ὑπερφυᾶ προσευχὴν καὶ τὴν προδοσίαν αὐτήν». Βασιλείου ἐπισκόπου Παρίου τοῦ ὁμολογητοῦ (η´ αἰ.)· Ἀνθούσης ὁσίας (†801).
Εἴδησις. Σήμερον κατὰ τὴν προσκομιδὴν ἐξάγεται καὶ δεύτερος ἀμνός, ὅς, μετὰ τὸν ἐν τῇ θ. λειτουργίᾳ καθαγιασμὸν καὶ τὴν μετὰ τοῦτον προσεκτικὴν ἀποξήρανσιν αὐτοῦ, φυλάσσεται διὰ τὰς καθ᾿ ὅλον τὸ ἔτος ἀνάγκας τοῦ λογικοῦ ποιμνίου.
Τῇ μεγ. Πέμπτῃ πρωί. Ὁ ἑσπερινὸς μετὰ τῆς θ. λειτουργίας τοῦ μεγ. Βασιλείου. «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία», ὁ προοιμιακός, ἑσπέρια ἰδιόμελα τὰ 5 τῶν αἴνων (δευτεροῦντες τὸ α´), Δόξα, Καὶ νῦν, «Γέννημα ἐχιδνῶν». Εἴσοδος μετ᾿ Εὐαγγελίου, «Φῶς ἱλαρὸν» καὶ τὰ ἐν συνεχείᾳ ἀναγνώσματα μετὰ τῶν προκειμένων αὐτῶν. Μικρὰ συναπτὴ μετ᾿ ἐκφωνήσεως «Ὅτι ἅγιος εἶ ὁ Θεὸς» καὶ τὸ τρισάγιον. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τῆς μεγ. Πέμπτης· Ἀπόστολος, «Ἐγὼ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου» (Α´ Κορ. ια´ 23-32)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «Οἴδατε ὅτι μετὰ δύο ἡμέρας τὸ Πάσχα γίνεται» (Μτθ. κϚ´ 2-20, Ἰω. ιγ´ 3-17, Μτθ. κϚ´ 21-39, Λκ. κβ´ 43-44, Μτθ. κϚ´ 40-κζ´ 5), καὶ καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ μεγ. Βασιλείου. Ἀντὶ χερουβικοῦ, τὸ τροπάριον «Τοῦ δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ» (μετὰ τὸ «οὐ φίλημά σοι δώσω, καθάπερ ὁ Ἰούδας», γίνεται ἡ εἴσοδος τῶν τ. δώρων, καὶ εἶτα συνεχίζει ὁ β´ χορὸς «ἀλλ᾿ ὡς ὁ λῃστής...»). Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἐπὶ σοὶ χαίρει». Κοινωνικὸν «Τοῦ δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ»· τὸ αὐτὸ ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν τὸ φῶς (καὶ τοῦ Πληρωθήτω). Ἀπόλυσις ὡς ἐν τῷ ὄρθρῳ «Ὁ δι᾿ ὑπερβάλλουσαν ἀγαθότητα ὁδὸν ἀρίστην...»
Τὴν ἑσπέραν τῆς μεγάλης Πέμπτης. Ὁ ὄρθρος τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου. Ἡ ἀκολουθία ἅπασα κατὰ τὴν ἐν τῷ Τριῳδίῳ τάξιν. [Κατὰ νεώτερον σχετικῶς ἔθος, μετὰ τὸ πέρας τοῦ ιδ´ ἀντιφώνου, ὁ ἱερεὺς ἐξέρχεται τῆς βορείας πύλης τοῦ ἱεροῦ μετὰ τοῦ Ἐσταυρωμένου ἀπαγγέλλων ἐν κατανύξει κατὰ τὸ ὕφος τοῦ Εὐαγγελίου τὸ «Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου», ὃ ἐπαναλαμβάνεται ψαλλόμενον ὑπὸ τῶν χορῶν]. Μετὰ τὸ ιβ´ Εὐαγγέλιον, «Ἀγαθὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι», τρισάγιον κ.λπ., τὸ ἀπολυτίκιον «Ἐξηγόρασας ἡμᾶς», ἡ ἐκτενὴς «Ἐλέησον ἡμᾶς» κ.τ.λ.. Ἀπόλυσις «Ὁ ἐμπτυσμοὺς καὶ μάστιγας καὶ κολαφισμοὺς καὶ σταυρὸν καὶ θάνατον ὑπομείνας διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν, Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεὸς ἡμῶν».
13. † Μεγάλη Παρασκευή. «Τὰ ἅγια καὶ φρικτὰ πάθη τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ· ἔτι δὲ μνεία τῆς τοῦ εὐγνώμονος λῃστοῦ ἐν τῷ σταυρῷ ὁμολογίας». Μαρτίνου πάπα Ῥώμης ὁμολογητοῦ (†655), Ζωίλου καὶ λοιπῶν μαρτύρων. [Ἐπέτειος τῆς ἀποφράδος ἡμέρας τῆς ὑπὸ τῶν Φράγγων γενομένης ἁλώσεως τῆς Κων/λεως (13 Ἀπριλίου 1204)].
Τῇ μεγάλῃ Παρασκευῇ πρωί. «Εὐλογητὸς ὁ Θεός», «Βασιλεῦ οὐράνιε», τρισάγιον κ.λπ. καὶ ψάλλεται ἡ ἀκολουθία τῶν μεγάλων ὡρῶν, ἑκάστη τῶν ὁποίων ἄρχεται μετὰ τοῦ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν» τρίς, κατὰ τὴν ἐν τῷ Τριῳδίῳ τάξιν. Ὅτε ψάλλονται τὰ ἰδιόμελα τῶν ὡρῶν γ´ Ϛ´ καὶ θ´, ὁ διάκονος (ἢ ὁ ἱερεὺς) ἐνδυόμενος τὸν συνήθη μέλανα μανδύαν, προπορευομένου λαμπαδούχου, θυμιᾷ τὸν λαὸν μετὰ θυμιατοῦ (κατζίου). Μετὰ τὸ ἰδιόμελον τῆς θ´ ὥρας «Ὅτε σε σταυρῷ», οἱ χοροὶ τὸ Δόξα, Καὶ νῦν, καὶ ὁ ἀναγνώστης (ἢ ὁ κανονάρχης) ἔρχεται εἰς τὸ μέσον τοῦ ναοῦ καὶ ἀπαγγέλλει κατὰ τὸ ὕφος τοῦ Ἀποστόλου τὸ ἰδιόμελον «Σήμερον κρεμᾶται» (λέγων τὸν μὲν α´ στίχον «Σήμερον κρεμᾶται» τρίς, ὡσαύτως καὶ τὸν στίχον «Προσκυνοῦμέν σου τὰ πάθη, Χριστὲ» τρίς, τοὺς δὲ λοιποὺς στίχους ἀνὰ μίαν), καὶ εἶτα ψάλλουν οἱ χοροὶ τὸ αὐτὸ ἰδιόμελον δίχορον κατὰ στίχον. Μετὰ τὴν εὐχὴν τῆς θ´ ὥρας «Δέσποτα Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ», ἡ (μικρὰ) ἀπόλυσις «Ὁ ἐμπτυσμοὺς καὶ μάστιγας».
Ὁ ἑσπερινὸς τοῦ μεγάλου Σαββάτου (τῆς ἀποκαθηλώσεως). Ἀμέσως μετὰ τὴν ἀπόλυσιν τῆς θ´ ὥρας, «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς» καὶ ἡ ἀκολουθία ψάλλεται ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. [Μετὰ τὸ Εὐαγγέλιον τελεῖται σιωπηρῶς παρὰ τοῦ ἱερέως ἡ ἀποκαθήλωσις τοῦ Ἐσταυρωμένου.] Μετὰ τὰ πληρωτικὰ καὶ τὸ «Εἴη τὸ κράτος» οἱ χοροὶ μεταβαίνουν εἰς τὴν βορείαν θύραν τοῦ ἱεροῦ καὶ ἄρχονται τῶν ἀποστίχων «Ὅτε ἐκ τοῦ ξύλου σε νεκρὸν» κ.λπ.· οἱ δὲ ἱερεῖς ἀσκεπεῖς καὶ ἐνδεδυμένοι φελώνια τελοῦν τὴν περιφορὰν τοῦ ἐπιταφίου καὶ τοῦ ἱ. Εὐαγγελίου μετὰ λιτανείας· ἔρχονται εἰς τὸ μέσον τοῦ ναοῦ, φέρουν τρεῖς κύκλους περὶ τὸ κουβούκλιον καὶ θέτουν ἐν αὐτῷ τὸν ἐπιτάφιον καὶ τὸ ἱ. Εὐαγγέλιον· οἱ ψάλται Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ἰδιόμελον «Σὲ τὸν ἀναβαλλόμενον»· εἶτα «Νῦν ἀπολύεις», τρισάγιον κ.λπ., τὰ ἀπολυτίκια «Ὁ εὐσχήμων Ἰωσήφ... κηδεύσας ἀπέθετο», Δόξα, Καὶ νῦν, «Ταῖς μυροφόροις γυναιξίν... ἐδείχθη ἀλλότριος». Ἀπόλυσις «Ὁ δι᾿ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν τὰ φρικτὰ πάθη καὶ τὸν ζωοποιὸν σταυρὸν καὶ τὴν ἑκούσιον ταφὴν σαρκὶ καταδεξάμενος Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεὸς ἡμῶν».
Ὁ ὄρθρος τοῦ μεγ. Σαββάτου «Ἐπιτάφιος Θρῆνος» (ψαλλόμενος εἴτε τὴν ἑσπέραν τῆς μεγ. Παρασκευῆς εἴτε τὴν α´ πρωινὴν τοῦ μεγ. Σαββάτου). «Εὐλογητὸς ὁ Θεός», τρισάγιον κ.λπ., «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου» κ.λπ. καὶ τὸν ἑξάψαλμον· εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὰ ἀπολυτίκια «Ὁ εὐσχήμων Ἰωσήφ... κηδεύσας, ἀπέθετο», Δόξα, «Ὅτε κατῆλθες», Καὶ νῦν, «Ταῖς μυροφόροις γυναιξίν... ἐδείχθη ἀλλότριος». Μικρὰ συναπτὴ μετ᾿ ἐκφωνήσεως «Ὅτι σὸν τὸ κράτος» καὶ εὐθὺς τὰ πρὸ τοῦ κανόνος καθίσματα «Σινδόνι καθαρᾷ», Δόξα, Καὶ νῦν, «Ἐξέστησαν χοροί». Ὁ ν´ψαλμὸς χῦμα καὶ ὁ κανὼν «Κύματι θαλάσσης» (εἰς 6) μὲ στίχον εἰς τὰ τροπάρια «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι», εἰς δὲ τὰ δύο τελευταῖα τροπάρια ἑκάστης ᾠδῆς Δόξα (ἀντὶ τοῦ ὁποίου εἰς τὴν η´ ᾠδὴν λέγεται τὸ «Εὐλογοῦμεν Πατέρα»), Καὶ νῦν, ἐνῷ εἰς τὸ τέλος ἑκάστης ᾠδῆς ψάλλεται πάλιν ὁ εἱρμὸς αὐτῆς. Ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὸ μεσῴδιον κάθισμα «Τὸν τάφον σου, σωτήρ»· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὰ συναξάρια τοῦ Μηναίου καὶ τοῦ Τριῳδίου. Ἀντὶ τοῦ Τὴν τιμιωτέραν, ἡ θ´ ᾠδὴ τοῦ κανόνος καὶ καταβασία ὁ εἱρμὸς «Μὴ ἐποδύρου μου». Εἶτα ἐξέρχεται ἀπὸ τῶν βημοθύρων ὁ ἱερεύς, καὶ προχωρῶν πρὸς τὸ κουβούκλιον τοῦ ἐπιταφίου, θυμιῶν, ἄρχεται τῶν ἐγκωμίων «Ἡ ζωὴ ἐν τάφῳ», ἅ τινα συνεχίζονται παρὰ τῶν χορῶν. Μετὰ τὴν α´ στάσιν τῶν ἐγκωμίων, μικρὰ συναπτὴ καὶ ἐκφώνησις «Ὅτι ηὐλόγηται»· εἶτα ἡ β´ στάσις «Ἄξιον ἐστί», μικρὰ συναπτὴ καὶ ἐκφώνησις «Ὅτι ἅγιος εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν»· εἶτα ἡ γ´ στάσις «Αἱ γενεαὶ πᾶσαι», μικρὰ συναπτὴ καὶ ἐκφώνησις «Σὺ γὰρ εἶ ὁ βασιλεύς». Εὐθὺς τὰ ἀναστάσιμα εὐλογητάρια, συναπτὴ μικρά, ἐκφώνησις «Ὅτι σὲ αἰνοῦσι» καὶ οἱ χοροὶ τὸ «Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν» τρίς. Οἱ αἶνοι (εἰς 4) ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. Δοξολογία μεγάλη, εἰς δὲ τὸ ᾀσματικὸν τρισάγιον γίνεται ἡ λιτάνευσις τοῦ Ἐπιταφίου καὶ τοῦ ἱ. Εὐαγγελίου. Ἅμα τῇ ἐπανόδῳ ἐν τῷ ναῷ ὁ ἱερεὺς ἐκφωνεῖ «Πρόσσχωμεν», «Εἰρήνη πᾶσι», «Σοφία», αἴρει τὸν ἐπιτάφιον ἐκ τοῦ κουβουκλίου καὶ εἰσέρχεται εἰς τὸ ἱ. βῆμα. Ἐνῷ ψάλλονται τὰ τροπάρια «Ὅτε κατῆλθες», «Ταῖς μυροφόροις γυναιξίν... ἐδείχθη ἀλλότριος», «Ὁ εὐσχήμων Ἰωσήφ... κηδεύσας ἀπέθετο», ὁ ἱερεὺς περιέρχεται τρὶς κύκλῳ τῆς ἁγίας τραπέζης, ἐφ᾿ ἧς τίθησι τὸν ἐπιτάφιον. Εἶτα λέγονται τὸ τροπάριον τῆς προφητείας «Ὁ συνέχων τὰ πέρατα», τὸ προκείμενον, ἡ προφητεία, τὸ ἕτερον προκείμενον, ὁ Ἀπόστολος (τὸ ἀλληλουιάριον ζήτει εἰς τὸ βιβλίον τοῦ «Πραξαποστόλου»), ὁ δὲ ἱερεὺς ἀπὸ τῶν βημοθύρων τὸ Εὐαγγέλιον. Εἶτα «Εἴπωμεν πάντες», τὰ πληρωτικὰ καὶ μετὰ τὴν ἐκφώνησιν τῆς εὐχῆς τῆς κεφαλοκλισίας ἡ ἀπόλυσις «Ὁ δι᾿ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν, τὰ φρικτὰ πάθη καὶ τὸν ζωοποιὸν σταυρὸν καὶ τὴν ἑκούσιον ταφὴν σαρκὶ καταδεξάμενος».
14. † Μέγα Σάββατον. «Ἡ θεόσωμος ταφὴ καὶ ἡ εἰς ᾅδου κάθοδος τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ». Ἀριστάρχου, Πούδη καὶ Τροφίμου ἐκ τῶν 70.
Τῷ μεγάλῳ Σαββάτῳ πρωί. Ὁ ἑσπερινὸς μετὰ τῆς θ. λειτουργίας τοῦ μεγ. Βασιλείου. «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία», ὁ προοιμιακός, ἑσπέρια ἀναστάσιμα τοῦ α´ ἤχου 4 «Τὰς ἑσπερινὰς ἡμῶν εὐχὰς» κ.λπ. καὶ ἰδιόμελα τῆς ἡμέρας 3 «Σήμερον ὁ ᾅδης» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, «Τὴν σήμερον μυστικῶς», Καὶ νῦν, «Τὴν παγκόσμιον δόξαν». Εἴσοδος μετ᾿ Εὐαγγελίου, «Φῶς ἱλαρὸν» καὶ τὰ ἀναγνώσματα (τὸ α´ «Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός», τὸ δ´ «Ἐγένετο λόγος Κυρίου» καὶ τὸ ιε´ «Ἔτους ὀκτωκαιδεκάτου»). Εὐθὺς εἰς ἦχον α´ «Τὸν Κύριον ὑμνεῖτε», ἐπαναλαμβανόμενον εἰς τοὺς στίχους τῆς η´ βιβλικῆς ᾠδῆς, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. Εἶτα συναπτὴ μικρὰ καὶ ἐκφώνησις «Ὅτι ἅγιος εἶ». Ἀντὶ τρισαγίου, «Ὅσοι εἰς Χριστόν». Ἀπόστολος –μετὰ τοῦ προκειμένου αὐτοῦ– μεγ. Σαββάτου, «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθημεν» (Ῥωμ. Ϛ´ 3-11). Ἀντὶ ἀλληλουιαρίου ψάλλεται, παρὰ τοῦ σκορπίζοντος δάφνας ἐν τῷ ναῷ ἱερέως, εἰς ἦχον βαρὺν τὸ ψαλμικὸν «Ἀνάστα ὁ Θεός», ὃ ἐπαναλαμβάνουν οἱ χοροὶ ἐφύμνιον τῶν στίχων τοῦ πα´ (81ου) ψαλμοῦ «Ὁ Θεὸς ἔστη ἐν συναγωγῇ», κατὰ τὴν ἐν τῷ Τριῳδίῳ τάξιν. Εἶτα τὸ Εὐαγγέλιον «Ὀψὲ Σαββάτων» (Μτθ. κη´ 1-20) καὶ καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ μεγ. Βασιλείου. Ἀντὶ χερουβικοῦ ὁ ἀρχαῖος ὕμνος «Σιγήσατω πᾶσα σάρξ» (ἡ εἴσοδος γίνεται μετὰ τὴν φράσιν αὐτοῦ «πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας»). Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἐπὶ σοὶ χαίρει». Κοινωνικὸν «Ἐξηγέρθη ὡς ὁ ὑπνῶν Κύριος καὶ ἀνέστη σῴζων ἡμᾶς· ἀλληλούια». Ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν τὸ φῶς ψάλλεται εἱρμολογικῶς εἰς ἦχον β´ τὸ «Μνήσθητι εὔσπλαγχνε καὶ ἡμῶν, καθὼς ἐμνημόνευσας τοῦ λῃστοῦ, ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν». Ἀπόλυσις «Ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν».
15. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ. «Η ΖΩΗΦΟΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ». Κρήσκεντος μάρτυρος. Λεωνίδου μάρτυρος (ἐπισκόπου Ἀθηνῶν).
Τῷ μεγάλῳ Σαββάτῳ ἑσπέρας. Ἡ παννυχίς. Περὶ ὥραν 11ην μ.μ. τὸ μεσονυκτικὸν τῆς Ἀναστάσεως (τυπικὸν Πεντηκοσταρίου §1): «Εὐλογητὸς ὁ Θεός», «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι», «Βασιλεῦ οὐράνιε» κ.λπ., «Κύριε, ἐλέησον» (ιβ´), Δόξα, Καὶ νῦν, «Δεῦτε προσκυνήσωμεν» γ´, ὁ ν´ ψαλμὸς χῦμα, εἶτα ψάλλεται (ἀργῶς) ὁ κανὼν «Κύματι θαλάσσης» μὲ στίχον εἰς τὰ τροπάρια «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι», εἰς δὲ τὰ δύο τελευταῖα ἑκάστης ᾠδῆς (καὶ τῆς η´ ᾠδῆς) Δόξα, Καὶ νῦν· ἀλλ᾿ οὔτε ἐπαναλαμβάνομεν τοὺς εἱρμοὺς ἑκάστης ᾠδῆς ὡς καταβασίαν* (πλὴν τοῦ εἱρμοῦ τῆς θ´), οὔτε αἰτήσεις λέγονται οὔτε μεσῴδιον κάθισμα οὔτε κοντάκιον καὶ οἶκος οὔτε τὸ «Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν» οὔτε τὸ «Τὴν Θεοτόκον καὶ μητέρα», οὔτε θυμίασις γίνεται εἰς τὴν θ´. Μετὰ τὴν θ´ ᾠδὴν λέγεται αὖθις ὁ εἱρμὸς αὐτῆς «Μὴ ἐποδύρου μου» καὶ εὐθὺς τρισάγιον κ.λπ., τὸ ἀναστάσιμον ἀπολυτίκιον «Ὅτε κατῆλθες», ἡ ἐκτενὴς «Ἐλέησον ἡμᾶς, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου» καὶ ἡ μικρὰ ἀπόλυσις «Ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν».
Εἴδησις. Ἀπὸ τῆς σήμερον (Κυριακῆς τοῦ Πάσχα) μέχρι τῆς Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς τὸ «Βασιλεῦ οὐράνιε» δὲν λέγεται.
Ἡ τελετὴ τῆς ἀναστάσεως. Ὁ ἱερεὺς ἐνδεδυμένος ὁλόκληρον τὴν ἱερατικὴν στολὴν καὶ κρατῶν τὸ ἱ. Εὐαγγέλιον καὶ λαμπάδα ἀνημμένην ἐκ τῆς ἀκοιμήτου κανδήλας τῆς ἁγ. τραπέζης, ἐξέρχεται τοῦ ἱ. βήματος καὶ καλεῖ τὸν λαὸν ὅπως ἀνάψῃ τὰς λαμπάδας του, ψάλλων εἰς ἦχον πλ. α´ τὸν ὕμνον «Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτὸς καὶ δοξάσατε Χριστὸν τὸν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν», ὃν ἐπαναλαμβάνουν οἱ χοροὶ ἐξ ὑπαμοιβῆς, ἕως οὗ πᾶς ὁ λαὸς λάβῃ τὸ ἱ. φῶς. Εἶτα ὁ ἱερεὺς ψάλλει τὸ ἀναστάσιμον στιχηρὸν «Τὴν ἀνάστασίν σου, Χριστὲ σωτήρ», ὅ περ ἐπαναλαμβάνεται ὑπὸ τῶν χορῶν, ἕως οὗ φθάσουν εἰς προσδιωρισμένην ἐξέδραν, ἔνθα ὁ ἱερεὺς ἀποτίθησιν ἐπὶ τετραποδίου τὸ ἱ. Εὐαγγέλιον καὶ ἀναγινώσκει τὸ β´ ἑωθινὸν «Διαγενομένου τοῦ Σαββάτου» (Μρ. ιϚ´ 1-8)· οἱ χοροὶ «Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι» καὶ εὐθὺς ἄρχεται
Ὁ ὄρθρος. Ὁ ἱερεὺς ἀφοῦ θυμιάσῃ τρὶς τὸ ἱ. Εὐαγγέλιον, ἐκφωνεῖ «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καὶ ὁμοουσίῳ» καὶ ψάλλει εἰς ἦχον πλ. α´ τὸ ἀναστάσιμον τροπάριον «Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν» τρίς· εἶτα οἱ χοροὶ τὸ αὐτὸ ἑξάκις, ἐνῷ ὁ ἱερεὺς θυμιῶν κύκλῳ τὸ Εὐαγγέλιον λέγει τοὺς 4 στίχους «Ἀναστήτω ὁ Θεὸς» κ.λπ. καὶ τὰ Δόξα, Καὶ νῦν· εἶτα ὁ ἱερεὺς αὖθις «Χριστὸς ἀνέστη» καὶ οἱ χοροὶ τὸ ἀκροτελεύτιον αὐτοῦ «καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος». Εὐθὺς συναπτὴ μεγάλη, ἐκφώνησις «Ὅτι πρέπει σοι πᾶσα δόξα», καὶ εἰσέρχεται ὁ ἱερεὺς εἰς τὸν ναὸν ψάλλων τὸν εἱρμὸν τῆς α´ ᾠδῆς τοῦ κανόνος τοῦ Πάσχα «Ἀναστάσεως ἡμέρα».
ΚΑΝΩΝ ὁ τοῦ πάσχα [εἰς 6 (ἤ τοι ὁ εἱρμὸς δὶς καὶ τὰ δύο ἢ τρία τροπάρια ἑκάστης ᾠδῆς εἰς 4, δύο τροπάρια εἰς τὸ προΰμνιον «Δόξα τῇ ἁγίᾳ ἀναστάσει σου, Κύριε», εἰς τὸ Δόξα, τὸ τρίτον, καὶ εἰς τὸ Καὶ νῦν, τὸ τέταρτον)]. Ἐν ἑκάστῃ ᾠδῇ πάλιν ὁ εἱρμὸς αὐτῆς καταβασία, τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» τρὶς καὶ τὸ «Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς» ἅπαξ, καὶ γίνεται μικρὰ συναπτὴ μετὰ τῆς οἰκείας ἐκφωνήσεως ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ ἢ τῷ Ἱερατικῷ. Ἀπὸ γ´ ᾠδῆς ἡ ὑπακοὴ «Προλαβοῦσαι τὸν ὄρθρον»· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου τῆς ἑορτῆς, τὰ συναξάρια τοῦ Μηναίου καὶ τοῦ Πεντηκοσταρίου καὶ εὐθὺς «Ἀνάστασιν Χριστοῦ» τρὶς καὶ «Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς» ἐπίσης τρὶς χῦμα. Εἰς τὴν ἐκφώνησιν «Τὴν Θεοτόκον καὶ μητέρα» ψάλλεται ἡ θ´ ᾠδὴ τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν μεγαλυναρίων ὡς ἑξῆς:
Μεγάλυνον, ψυχή μου, τὸν ἐθελουσίως παθόντα καὶ ταφέντα καὶ ἐξαναστάντα τριήμερον ἐκ τάφου. «Φωτίζου, φωτίζου».
Μεγάλυνον, ψυχή μου, τὸν ἐξαναστάντα τριήμερον ἐκ τάφου Χριστὸν τὸν ζωοδότην. «Φωτίζου, φωτίζου».
Χριστὸς τὸ καινὸν Πάσχα, τὸ ζωόθυτον θῦμα, ἀμνὸς Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν κόσμου. «Ὢ θείας, ὢ φίλης».
Σήμερον πᾶσα κτίσις ἀγάλλεται καὶ χαίρει, ὅτι Χριστὸς ἀνέστη καὶ ᾅδης ἐσκυλεύθη. «Ὢ θείας, ὢ φίλης».
Δόξα. Μεγάλυνον, ψυχή μου, τῆς τρισυποστάτου καὶ ἀδιαιρέτου θεότητος τὸ κράτος. «Ὢ Πάσχα τὸ μέγα».
Καὶ νῦν. Χαῖρε, παρθένε, χαῖρε, χαῖρε, εὐλογημένη, χαῖρε, δεδοξασμένη, σὸς γὰρ υἱὸς ἀνέστη τριήμερος ἐκ τάφου. «Ὢ Πάσχα τὸ μέγα».
Ἡ καταβασία «Ὁ ἄγγελος ἐβόα τῇ κεχαριτωμένῃ, ἁγνὴ παρθένε, χαῖρε καὶ πάλιν ἐρῶ, χαῖρε, ὁ σὸς υἱὸς ἀνέστη τριήμερος ἐκ τάφου. Φωτίζου, φωτίζου», «Χριστὸς ἀνέστη» γ´ καὶ «Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς» ἅπαξ, μικρὰ συναπτὴ μετ᾿ ἐκφωνήσεως «Ὅτι σὲ αἰνοῦσιν».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΟΝ τὸ τοῦ Πάσχα μόνον «Σαρκὶ ὑπνώσας» τρίς.
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ τὰ 4 ἀναστάσιμα «Ὑμνοῦμέν σου, Χριστὲ» κ.λπ. καὶ εἰς τοὺς στίχους αὐτῶν τὰ στιχηρὰ τοῦ Πάσχα «Πάσχα ἱερὸν» κ.τ.λ., Δόξα, Καὶ νῦν, «Ἀναστάσεως ἡμέρα» μετὰ τοῦ «Χριστὸς ἀνέστη» (γ´).
ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ. Εὐθὺς* μετὰ τὸ τρίτον «Χριστὸς ἀνέστη» ὁ προεστὼς (ἢ ὁ ἱερεὺς) ἀναγινώσκει τὸν κατηχητικὸν λόγον Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου «Εἴ τις εὐσεβὴς καὶ φιλόθεος», μεθ᾿ ὃν ὁ α´ χορὸς ψάλλει τὸ ἀπολυτίκιον «Ἡ τοῦ στόματός σου καθάπερ πυρσός» **.
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» δεκάκις ὡς προδεδήλωται (τοῦ ἱερέως θυμιῶντος ὡς ἔθος). Ἀντίφωνα τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν ἐφυμνίων αὐτῶν, ὡς ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ Ἀποστόλου.
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Ἐν ἐκκλησίαις εὐλογεῖτε τὸν Θεόν, Κύριον ἐκ πηγῶν Ἰσραήλ. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν...»
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ, τὸ τροπάριον «Χριστὸς ἀνέστη», ἡ ὑπακοὴ «Προλαβοῦσαι τὸν ὄρθρον» καὶ τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον «Εἰ καὶ ἐν τάφῳ». Ἀντὶ τρισαγίου «Ὅσοι εἰς Χριστόν».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Ἀπόστολος –μετὰ τοῦ προκειμένου αὐτοῦ– Κυρ. Πάσχα, «Τὸν μὲν πρῶτον λόγον» (Πρξ. α´ 1-9)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος» (Ἰω. α´ 1-17).
Καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ ἱ. Χρυσοστόμου. Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ὁ ἄγγελος ἐβόα... Φωτίζου, φωτίζου».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Σῶμα Χριστοῦ μεταλάβετε, πηγῆς ἀθανάτου γεύσασθε» (ἄνευ ἀλληλούια)· ψάλλεται δὲ ἐκ τρίτου ἢ μετὰ τῶν ἐφεξῆς στίχων αὐτοῦ*·
Μέγα τὸ μυστήριον τῆς σῆς, Χριστέ, ἀναστάσεως. «Σῶμα Χριστοῦ μεταλάβετε».
Δείπνῳ παραγέγονας ἑκὼν πάθος ὁ ἀθάνατος. «Σῶμα Χριστοῦ μεταλάβετε».
Τότε καὶ ὁ ᾅδης συναντήσας, ἐπικράνθη λογοθετούμενος, ψυχὰς ἀπαιτούμενος. «Σῶμα Χριστοῦ μεταλάβετε».
Τότε καὶ Μαρία ἡ μυρίσασα εὐφράνθη, προσκυνήσασα Θεὸν πρὸ τοῦ μνήματος. «Σῶμα Χριστοῦ μεταλάβετε».
Εἴπατε τῷ Πέτρῳ καὶ τοῖς λοιποῖς ἀποστόλοις, ὅτι ἀνέστη ἐκ νεκρῶν ὁ ἀθάνατος. «Σῶμα Χριστοῦ μεταλάβετε».
Μετὰ τὴν θ. κοινωνίαν τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» ἅπαξ· τὸ αὐτὸ τρὶς σύντομον (εἰς ἦχον β´) ἀντὶ τοῦ Εἴη τὸ ὄνομα.
ΑΠΟΛΥΣΙΣ «Ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν», ἐν τέλει τῆς ὁποίας ὁ ἱερεὺς ἀπευθυνόμενος πρὸς τὸν λαὸν ἐκφωνεῖ «Χριστὸς ἀνέστη», καὶ ὁ λαὸς ἀποκρίνεται «Ἀληθῶς ἀνέστη» (τοῦτο ἐπαναλαμβάνεται τρίς), εἶτα ὁ ἱερεὺς «Δόξα τῇ αὐτοῦ τριημέρῳ ἐγέρσει», καὶ ὁ λαὸς «Προσκυνοῦμεν αὐτοῦ τὴν τριήμερον ἔγερσιν» (ἅπαξ)· εἶτα (ἀντὶ τοῦ Δι᾿ εὐχῶν) ὁ ἱερεὺς ψάλλει ἢ ἐκφωνεῖ ὁλόκληρον τὸ «Χριστὸς ἀνέστη».
Εἰδήσεις. 1. Ἡ τάξις αὐτὴ τῆς θ. λειτουργίας τηρεῖται καθ᾿ ἅπασαν τὴν διακαινήσιμον ἑβδομάδα, ἐναλλασσομένων τῶν ἀναγνωσμάτων.
2. Ἀπὸ τῆς Κυριακῆς μέχρι τοῦ Σαββάτου τῆς διακαινησίμου, ὡς καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῆς ἀποδόσεως τοῦ Πάσχα, ἀντὶ ὡρῶν, ἀποδείπνου καὶ μεσονυκτικοῦ λέγεται ἡ ἐναρκτήριος ἀκολουθία οὕτως· «Εὐλογητός», «Χριστὸς ἀνέστη» (τρίς), «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι» (τρίς), ἡ ὑπακοὴ «Προλαβοῦσαι τὸν ὄρθρον» (ἅπαξ), τὸ κοντάκιον «Εἰ καὶ ἐν τάφῳ κατῆλθες» (ἅπαξ), καὶ τὰ τροπάρια «Ἐν τάφῳ σωματικῶς», Δόξα Πατρί, «Ὡς ζωηφόρος, ὡς παραδείσου ὡραιότερος», Καὶ νῦν, «Τὸ τοῦ Ὑψίστου ἡγιασμένον θεῖον σκήνωμα»· τὸ «Κύριε, ἐλέησον» (μ´), Δόξα, Καὶ νῦν, «Τὴν τιμιωτέραν», «Ἐν ὀνόματι Κυρίου εὐλόγησον»· «Δι᾿ εὐχῶν». Ἡ αὐτὴ ἀκολουθία ἐπαναλαμβάνεται τρίς (ὡς ἔχει ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ ἢ τῷ Ὡρολογίῳ), καὶ εἶτα γίνεται μικρὰ ἀπόλυσις, ἐπισφραγιζομένη διὰ τοῦ «Χριστὸς ἀνέστη».
3. Ἀπὸ σήμερον μέχρι τοῦ Σαββάτου τῆς διακαινησίμου ἑβδομάδος εἰς τὸν ἑσπερινὸν τὸ Ψαλτήριον δὲν ἀναγινώσκεται καὶ τὸ «Νῦν ἀπολύεις» μετὰ τοῦ τρισαγίου καταλιμπάνεται· εἰς δὲ τὸ τέλος τοῦ ὄρθρου καταλιμπάνεται ἡ δοξολογία· εἰς τὴν θ. λειτουργίαν ἀντὶ τοῦ «Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου» ψάλλεται τρὶς τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» συνήθως εἰς ἦχον β´ στιχηραρικόν.
4. Ἐὰν γένηται ἐν τῇ διακαινησίμῳ ἑβδομάδι ἀρτοκλασία, ἀντὶ τοῦ Θεοτόκε Παρθένε ψάλλεται τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» (Τ.Μ.Ε. Προθεωρία §11).
5. Κατὰ τὴν διακαινήσιμον ἐπίσης ἑβδομάδα ἀντὶ τῆς συνήθους νεκρωσίμου ἀκολουθίας ψάλλεται ἡ ἀναστάσιμος νεκρώσιμος ἀκολουθία (ὅρα εἰς Εὐχολόγιον).
6. Τὰ ἀντίφωνα τοῦ Πάσχα καὶ τὸ εἰσοδικὸν «Ἐν Ἐκκλησίαις εὐλογεῖτε» εἴθισται νῦν νὰ «ψάλλωνται ἀπαράλλακτα καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν μέχρι τῆς ἀποδόσεως· καί τοι τὰ ἀρχαῖα τυπικὰ ἀπὸ τῆς Κυριακῆς τοῦ Ἀντιπάσχα διατάττουσιν ἔναρξιν τῶν τυπικῶν καὶ μακαρισμῶν, καὶ ἀντὶ εἰσοδικοῦ ὁρίζουσι τὸ “Δεῦτε προσκυνήσωμεν... ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν”» (Τ.Μ.Ε., Προθεωρία §37).
7. Ἐπίσης μέχρι τῆς ἀποδόσεως τοῦ Πάσχα ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν τὸ φῶς ψάλλεται εἰς πάσας τὰς θ. λειτουργίας τὸ «Χριστὸς ἀνέστη», εἰς ἁπάσας τὰς ἀκολουθίας ἀπόλυσις λέγεται «Ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν Χριστός...», ἀντὶ δὲ τοῦ Δι᾿ εὐχῶν ὁ ὕμνος «Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν».
Τῇ Κυριακῇ τοῦ Πάσχα ἑσπέρας. Ἀντὶ τῆς θ´ ὥρας ἡ ἐναρκτήριος ἀκολουθία τοῦ Πάσχα.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καὶ ὁμοουσίῳ», τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» δεκάκις, ὡς εἰς τὸν ὄρθρον, ἡ μεγ. συναπτὴ καὶ ἡ ἐκφώνησις «Ὅτι πρέπει σοι». Ἑσπέρια, εἰς στίχους 6, τὰ ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ ἀναστάσιμα, Δόξα, «Τὸν σωτήριον ὕμνον», Καὶ νῦν, «Παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ νόμου».
ΕΙΣΟΔΟΣ μετ᾿ Εὐαγγελίου, «Φῶς ἱλαρὸν» καὶ τὸ μέγα προκείμενον «Τίς θεὸς μέγας» κατὰ τὴν ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ τάξιν.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ. Εὐθὺς «Καὶ ὑπὲρ τοῦ καταξιωθῆναι ἡμᾶς» καὶ κατὰ τὴν οἰκείαν τάξιν ὁ ἱερεὺς ἀναγινώσκει ἀπὸ τῶν βημοθύρων τὸ Εὐαγγέλιον «Οὔσης ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ» (Ἰω. κ´ 19-25), τὸ ὁποῖον, ἐφόσον καθίσταται δυνατόν, ἐπαναλαμβάνεται καὶ παρ᾿ ἄλλων κατὰ τὰς ὡρισμένας περιόδους αὐτοῦ εἰς διαφόρους γλώσσας. Μετὰ τὴν πλήρωσιν τοῦ Εὐαγγελίου, ὁ α´ χορὸς «Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι», ἡ ἐκτενής, τὸ «Καταξίωσον» κ.τ.λ., ὡς συνήθως.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ. Τὸ στιχηρὸν «Ἡ ἀνάστασίς σου, Χριστὲ σωτὴρ» καὶ εἰς τοὺς στίχους αὐτῶν τὰ 4 στιχηρὰ «Πάσχα ἱερόν», Δόξα, Καὶ νῦν, «Ἀναστάσεως ἡμέρα» μετὰ τοῦ «Χριστὸς ἀνέστη» τρίς.
ΑΠΟΛΥΣΙΣ (διαλογικῶς) «Ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν Χριστός», ὡς ἐσημειώθη εἰς τὸ τέλος τῆς θ. λειτουργίας.
16. † Δευτέρα διακαινησίμου. Ἀγάπης, Εἰρήνης καὶ Χιονίας μαρτύρων. Χαρίσσης, Νίκης καὶ τῶν σὺν αὐταῖς μαρτύρων (†258). Ἦχος β´.
Εἰς τὸν ὄρθρον. «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καὶ ὁμοουσίῳ», τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» δεκάκις, ἡ μεγ. συναπτὴ καὶ ἡ ἐκφώνησις «Ὅτι πρέπει σοι»· ἡ ἀκολουθία ψάλλεται κατὰ τὴν διάταξιν τῆς χθές, ἀλλὰ ἀφ᾿ Ϛ´ ᾠδῆς τοῦ κανόνος μόνον τὸ κοντάκιον καὶ τὸ συναξάριον τῆς 16ης Ἀπριλίου· εἶτα τὸ «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι» καὶ τὰ λοιπά.
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Ἀντίφωνα κ.λπ., ὡς χθές· Ἀπόστολος τῆς ἡμέρας, «Ὑπέστρεψαν οἱ ἀπόστολοι» (Πρξ. α´ 12-17, 21-26)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε» (Ἰω. α´ 18-28) καὶ καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία, ὡς χθές.
Σημείωσις. Ἔνθα τυχὸν τιμᾶται ὁ ἅγιος Γρηγόριος Ε´, τοῦ ὁποίου τὸ ἱ. λείψανον τεθησαύρισται ἐν τῷ καθεδρικῷ ναῷ Ἀθηνῶν, ἔν τε τῷ ἑσπερινῷ τῆς ἀγάπης, τῷ ὄρθρῳ καὶ τῇ λειτουργίᾳ συμψάλλεται ἐκ μεταθέσεως καὶ ἡ ἀκολουθία αὐτοῦ (ἐξ ἰδιαιτέρας φυλλάδος ἢ ἐν τέλει τοῦ Μηναίου), κατὰ τὰς σχετικὰς διατάξεις τοῦ Τυπικοῦ (Τ.Μ.Ε. 23 Ἀπριλίου, §§1-3). Ἀπόστολος τοῦ ἁγίου (13ης Νοεμβρίου, Ἑβρ. ζ´ 26 - η´ 2) καὶ Εὐαγγέλιον τῆς ἡμέρας.
17. † Τρίτη τῆς διακαινησίμου. Συμεὼν ἱερομάρτυρος τοῦ ἐν Περσίδι (†344). Ἀγαπητοῦ Ῥώμης (†536), Ἀδριανοῦ μάρτυρος (†251), Μακαρίου ἐπισκόπου Κορίνθου († 1805). Ἦχος γ´.
Ἡ ἀκολουθία κατὰ τὴν διάταξιν τοῦ Πεντηκοσταρίου· Ἀπόστολος Τρίτης διακαιν., «Σταθεὶς ὁ Πέτρος σὺν τοῖς ἕνδεκα» (Πρξ. β´ 14-21)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «Ὁ Πέτρος ἀναστὰς ἔδραμεν» (Λκ. κδ´ 12-35).
18. † Τετάρτη τῆς διακαινησίμου. Ἰωάννου ὁσίου. Σάββα τοῦ στρατηλάτου καὶ μάρτυρος,. Ἦχος δ´.
Ἡ ἀκολουθία κατὰ τὴν διάταξιν τοῦ Πεντηκοσταρίου· Ἀπόστολος Τετ. διακαιν., «Εἶπε Πέτρος πρὸς τὸν λαόν» (Πρξ. β´ 22-38)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «Εἱστήκει ὁ Ἰωάννης» (Ἰω. α´ 35-52).
19. † Πέμπτη τῆς διακαινησίμου. Παφνουτίου ἱερομάρτυρος, Φιλίππας μάρτυρος, Γεωργίου ἐπισκ. Πισιδίας τοῦ ὁμολογητοῦ. Ἦχος πλ. α´.
Ἡ ἀκολουθία ὡς ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ· εἰς τὴν λειτουργίαν Ἀπόστολος Πέμ. διακαιν., «Εἶπε Πέτρος πρὸς τὸν λαόν» (Πρξ. β´ 38-43)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «Ἄνθρωπός τις ἦν» (Ἰω. γ´ 1-15).
20. † Παρασκευὴ τῆς διακαινησίμου. «Τὰ ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς». Θεοδώρου ὁσίου τοῦ Τριχινᾶ· Ζακχαίου ἀποστόλου, Ἀθανασίου ὁσίου κτίτορος Μεγ. Μετεώρου (†1310)· Ἀναστασίου Β´, Πατριάρχου Ἀντιοχείας, ἱερομάρτυρος (ζ´ αἰ.). Ἦχος πλ. β´.
Ἀντὶ τῆς θ´ ὥρας ἡ ἐναρκτήριος ἀκολουθία τοῦ Πάσχα.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» (εἰς στίχους 10) ἀναστάσιμα «Νίκην ἔχων, Χριστὲ» κ.λπ. 6, τῆς Θεοτόκου προσόμοια 3 εἰς 4 (δευτεροῦντες τὸ πρῶτον), Δόξα, «Τίς λαλήσει», Καὶ νῦν, «Τίς μὴ μακαρίσει σε». Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», προκείμενον «Ἀγαπήσω σε, Κύριε» μετὰ τῶν στίχων αὐτοῦ. Εἰς τὰ ἀπόστιχα (ἄρχεται ὁ β´ χορὸς) «Τὴν ἀνάστασίν σου, Χριστὲ σωτήρ», εἶτα στίχος «Τὸ πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν οἱ πλούσιοι τοῦ λαοῦ» καὶ τὰ 3 προσόμοια τῆς Θεοτόκου* (τὰ δύο τελευταῖα εἰς τοὺς στίχους αὐτῶν), Δόξα, «Σαλπίσωμεν φιλέορτοι», Καὶ νῦν, «Ἀναστάσεως ἡμέρα», μετὰ τοῦ «Χριστὸς ἀνέστη» γ´*. Ἀπόλυσις ἡ τοῦ Πάσχα διαλογικῶς.
Μεσονυκτικὸν ἡ ἐναρκτήριος ἀκολουθία τοῦ Πάσχα.
Εἰς τὸν ὄρθρον. Τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» (ι´) καὶ τὰ εἰρηνικά. Κανόνες, ὁ τοῦ Πάσχα μετὰ στίχου «Δόξα τῇ ἁγίᾳ ἀναστάσει σου, Κύριε», καὶ ὁ τῆς Θεοτόκου μετὰ στίχου «Ὑπεραγία Θεοτόκε»· εἰς τὸ τέλος ἑκάστης ᾠδῆς καταβασία ὁ εἱρμὸς αὐτῆς, τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» (γ´), «Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς», μικρὰ συναπτὴ καὶ ἡ οἰκεία ἐκφώνησις· μετὰ τὴν γ´ ᾠδήν, τὸ κοντάκιον τοῦ Πάσχα χῦμα καὶ ψάλλεται τὸ μεσῴδιον κάθισμα τῆς Θεοτόκου «Τὴν ἀέναον κρήνην»· μετὰ τὴν Ϛ´ ᾠδὴν τὸ κοντάκιον καὶ ὁ οἶκος τῆς Θεοτόκου, τὸ μηνολόγιον, τὸ ὑπόμνημα τοῦ Πεντηκοσταρίου, «Ἀνάστασιν Χριστοῦ» (γ´), «Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς» (γ´)· ἡ ζ´ καὶ ἡ η´ ᾠδὴ τῶν κανόνων· εἶτα ἡ θ´ ᾠδὴ τοῦ Πάσχα εἰς 4 μεγαλυνάρια (ἄνευ Δόξα, Καὶ νῦν) καὶ ἡ τῆς Θεοτόκου μετὰ στίχου «Ὑπεραγία Θεοτόκε» (εἰς τὰ δύο τελευταῖα Δόξα, Καὶ νῦν)· ἡ καταβασία «Ὁ ἄγγελος ἐβόα... Φωτίζου, φωτίζου», «Χριστὸς ἀνέστη» γ´ καὶ «Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς» ἅπαξ, μικρὰ συναπτὴ μετ᾿ ἐκφωνήσεως «Ὅτι σὲ αἰνοῦσιν».
Ἐξαποστειλάρια «Σαρκὶ ὑπνώσας» καὶ τὸ τῆς Θεοτόκου. Εἰς τοὺς αἴνους ἀναστάσιμα 4, τῆς Θεοτόκου 4, καὶ τὰ «Πάσχα ἱερόν», Δόξα, Καὶ νῦν, «Ἀναστάσεως ἡμέρα» μετὰ τοῦ «Χριστὸς ἀνέστη» τρίς.
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» δεκάκις. Ἀντίφωνα καὶ εἰσοδικὸν τοῦ Πάσχα. Μετὰ τὴν εἴσοδον «Χριστὸς ἀνέστη», «Προλαβοῦσαι τὸν ὄρθρον», καὶ κοντάκια τὸ τῆς Θεοτόκου «Ἐξ ἀκενώτου σου» καὶ τὸ τοῦ Πάσχα «Εἰ καὶ ἐν τάφῳ»· «Ὅσοι εἰς Χριστόν». Ἀπόστολος τῆς ἡμέρας, «Πέτρος καὶ Ἰωάννης ἀνέβαινον» (Πρξ. γ´ 1-8)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «Ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς Καπερναούμ» (Ἰω. β´ 12-22). Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ὁ ἄγγελος ἐβόα... Φωτίζου, φωτίζου». [Εἰς τὰ δίπτυχα, κατ᾿ ἀπαίτησιν τοῦ Τ.Μ.Ε., τὸ μεγαλυνάριον «Ὕδωρ τὸ ζωήρυτον» (ζήτει εἰς τὸ Πεντηκοστάριον).] Κοινωνικὸν «Σῶμα Χριστοῦ». Τὰ λοιπὰ ὡς ἐν τῇ διακαινησίμῳ ἑβδομάδι.
21. † Σάββατον τῆς διακαινησίμου. Ἰανουαρίου ἱερομάρ. (†305). Ἀναστασίου Α´ Ἀντιοχείας, ὁσίου (†599)· Μαξίμου Κων/πόλεως (†434). Ἦχος πλ. δ´.
Ἡ ἀκολουθία ψάλλεται ἀπαραλλάκτως ὡς ἔχει ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ. Εἰς τὴν λειτουργίαν Ἀπόστολος: ἡμέρας, «Κρατοῦντος τοῦ ἰαθέντος χωλοῦ» (Πρξ. γ´ 11-16)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, «Ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ» (Ἰω. γ´ 22-33).
22. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΣΧΑ (Β´ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ, ΤΟΥ ΘΩΜΑ). «Τὰ ἐγκαίνια τῆς (καθ᾿ ἑβδομάδα ἀνακυκλουμένης) ἑορτῆς τῆς τοῦ Χριστοῦ ἀναστάσεως καὶ ἡ τοῦ ἀποστόλου Θωμᾶ σωτήριος ὁμολογία». Θεοδώρου ὁσίου τοῦ Συκεώτου (†613)· Ναθαναὴλ ἀποστόλου (α´ αἰ.). Ἑωθινὸν α´.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. «Εὐλογητὸς ὁ Θεός», «Χριστὸς ἀνέστη» τρίς (ἅπαξ ἐκ τοῦ βήματος καὶ ἀνὰ μίαν ὑπὸ τῶν χορῶν)· ὁ προοιμιακὸς ἄνευ τοῦ Δεῦτε προσκυνήσωμεν (ὡς καὶ ἐφεξῆς μέχρι τῆς ἀποδόσεως τοῦ Πάσχα), τὰ εἰρηνικὰ καὶ τὸ ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» τὰ 6 ἰδιόμελα τῆς ἑορτῆς, Δόξα, Καὶ νῦν, «Τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ἐπέστης, Χριστέ».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», «Ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν».
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ 3 ἰδιόμελα τῆς ἑορτῆς, Δόξα, Καὶ νῦν, «Φιλάνθρωπε, μέγα καὶ ἀνείκαστον».
«Νῦν ἀπολύεις»· τρισάγιον (ὅ περ ἀπὸ σήμερον καὶ ἐφεξῆς λέγεται ἐν πάσαις ταῖς ἀκολουθίαις, μόνον δ᾿ ἐν ἀρχῇ τῶν ἀκολουθιῶν ἀντικαθίσταται ὑπὸ τοῦ «Χριστὸς ἀνέστη», οὐχὶ δὲ καὶ ἐν ἄλλοις σημείοις αὐτῶν) κ.λπ..
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος» (τρίς).
ΑΠΟΛΥΣΙΣ «Ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν Χριστός...»· ἀντὶ τοῦ Δι᾿ εὐχῶν ὁ ἱερεὺς τὸ «Χριστὸς ἀνέστη».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν´ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς κανὼν τοῦ α´ ἤχου «Μίαν τρισυπόστατον ἀρχήν», τὰ διὰ τὴν λιτὴν στιχηρὰ τῆς ἑορτῆς, ὡς ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ, τὰ τριαδικὰ «Ἄξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος».
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς τρίς.
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ τῆς ἑορτῆς δὶς ἕκαστον (εὐλογητάρια δὲν ψάλλονται χάριν τῆς δεσποτικῆς ἑορτῆς). Εὐθὺς οἱ ἀναβαθμοὶ «Ἐκ νεότητός μου»· προκείμενον «Ἐπαίνει, Ἰερουσαλήμ, τὸν Κύριον» (τρίς).
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ. Ἅπασα ἡ τάξις τοῦ ἑωθινοῦ (α´) Εὐαγγελίου, τὸ ὁποῖον ἀναγινώσκεται ἐντὸς τοῦ ἱ. βήματος, ὡς ὅλα τὰ ἑωθινά· ὁ ν´ ψαλμὸς ψάλλεται, καὶ γίνεται ἡ συνήθης προσκύνησις τοῦ Εὐαγγελίου.
ΚΑΝΩΝ ὁ τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν εἱρμῶν εἰς 6, «ἄνευ στίχων»· μετὰ τὴν γ´ ᾠδὴν ἡ ὑπακοὴ «Ὡς ἐν μέσῳ τῶν μαθητῶν σου»· μετὰ τὴν Ϛ´ τὸ κοντάκιον καὶ ὁ οἶκος τῆς ἑορτῆς, τὸ μηνολόγιον καὶ τὸ ὑπόμνημα τῆς ἑορτῆς.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ τοῦ κανόνος τοῦ Πάσχα «Ἀναστάσεως ἡμέρα»· (ἀντὶ τοῦ Τὴν τιμιωτέραν), ψάλλεται ἡ θ´ ᾠδὴ τοῦ κανόνος τῆς σήμερον ἑορτῆς, ἤ τοι ὁ εἱρμὸς «Σὲ τὴν φαεινὴν λαμπάδα» καὶ τὰ ἐν συνεχείᾳ τροπάρια, ἐν τέλει δὲ καταβασία ὁ εἱρμὸς «Ὁ ἄγγελος ἐβόα... Φωτίζου, φωτίζου».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «Ἅγιος Κύριος», τῆς ἑορτῆς «Ἐμῶν μελῶν χειρί σου» δίς, «Σήμερον ἔαρ μυρίζει» ἅπαξ.
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ τὰ 3 προσόμοια τῆς ἑορτῆς εἰς 4, Δόξα, Καὶ νῦν, «Μεθ᾿ ἡμέρας ὀκτώ». Δοξολογία μεγάλη καὶ τὸ ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος».
Εἰς τὴν λειτουργίαν. «Εὐλογημένη», «Χριστὸς ἀνέστη» τρίς, καὶ τὰ εἰρηνικά. Ἀντίφωνα καὶ εἰσοδικὸν τοῦ Πάσχα.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ (δὲν ψάλλεται πάλιν τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» ἀλλ᾿ εὐθὺς τὸ) ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος» καὶ κοντάκιον «Εἰ καὶ ἐν τάφῳ». Τρισάγιον.
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Ἀπόστολος τῆς Κυριακῆς, «Διὰ τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων» (Πρξ. ε´ 12-20)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, θ´ ἑωθινόν, «Οὔσης ὀψίας» (Ἰω. κ´ 19-31).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Σὲ τὴν φαεινὴν λαμπάδα».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Ἐπαίνει, Ἰερουσαλήμ, τὸν Κύριον· αἴνει τὸν Θεόν σου, Σιών· ἀλληλούια». Ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν τὸ φῶς, «Χριστὸς ἀνέστη» ἅπαξ· «Πληρωθήτω», «Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου». Ἀπόλυσις ὡς εἰς τὸν ἑσπερινόν.
Εἰδήσεις. 1. Ἀπὸ σήμερον μέχρι τῆς Τρίτης τῆς ἑβδομάδος τοῦ τυφλοῦ εἰς τὴν θ. λειτουργίαν, μετὰ τὸ «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία», ψάλλεται τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» τρίς, ἅπαξ ἀπὸ τοῦ βήματος καὶ ἀνὰ μίαν ὑφ᾿ ἑκάστου τῶν χορῶν, καὶ εἶτα ἐκφωνοῦνται τὰ εἰρηνικά.
2. Ἀπὸ αὔριον αἱ καθ᾿ ἡμέραν ἀκολουθίαι τελοῦνται κατὰ τὴν διάταξιν τοῦ Πεντηκοσταρίου, συμψάλλονται δὲ καὶ αἱ ἀκολουθίαι τοῦ Μηναίου, πλὴν Κυριακῆς καὶ ἑορτῆς τοῦ Πεντηκοσταρίου.
3. Ἀπὸ αὔριον μέχρι τῆς Τρίτης τοῦ τυφλοῦ ἐν καθημερινῇ (ἐκτὸς δηλονότι Κυριακῆς ἢ ἑορτῆς τοῦ Πεντηκοσταρίου), ἐὰν τύχῃ ἑορταζόμενος ἅγιος, μετὰ τὰ δοξαστικὰ τοῦ Μηναίου, Καὶ νῦν ψάλλονται τὰ ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ ἑόρτια ἰδιόμελα τῆς σειρᾶς, καὶ οὐχὶ τὸ «Ἀναστάσεως ἡμέρα», καθὼς καὶ τὰ ἀπολυτίκια, τὰ ἐξαποστειλάρια καὶ τὰ κοντάκια τῆς προλαβούσης Κυριακῆς ἢ ἑορτῆς, καὶ οὐχὶ τὰ τοῦ Πάσχα (Τ.Μ.Ε., Προθεωρία §33· καὶ 23 Ἀπριλίου, ὑποσημ. 4).
4. Εἰς τὸν ὄρθρον τῶν καθημερινῶν μέχρι τῆς ἀποδόσεως τοῦ Πάσχα, μετὰ τὰ καθίσματα (ἢ μετὰ τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ ὄρθρου, εἰ ἔστι), λέγεται τὸ «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι» καὶ εἶτα ὁ ν´ ψαλμός. Τῶν κανόνων τοῦ Μηναίου προτάσσεται ὁ κανὼν τῆς προλαβούσης Κυριακῆς ἢ ἑορτῆς, καὶ οὐχὶ ὁ κανὼν τοῦ Πάσχα (ἀπὸ αὔριον ἕως τοῦ Σαββάτου προτάσσεται ὁ κανὼν τοῦ Θωμᾶ)· στιχολογοῦμεν δὲ καὶ «Τὴν τιμιωτέραν». Ἐὰν προβλέπωνται καταβασίαι, ψάλλονται οἱ εἱρμοὶ «Ἀναστάσεως ἡμέρα», πλὴν τῆς περιόδου τῆς Μεσοπεντηκοστῆς καὶ πλὴν Κυριακῆς Δευτέρας καὶ Τρίτης τοῦ τυφλοῦ.
5. Ἀπὸ αὔριον εἰς τὰς λειτουργίας τῶν καθημερινῶν μετὰ τὸ «Ἐξαιρέτως» ἐπανέρχεται ψαλλόμενον τὸ «Ἄξιον ἐστίν», ἐκτὸς ἂν ὁρίζῃ ἄλλως τὸ Τυπικόν. (Μέχρι τοῦ ἑπομένου Σαββάτου κοντάκιον τῆς λειτουργίας ψάλλεται τὸ τοῦ Θωμᾶ «Τῇ φιλοπράγμονι δεξιᾷ»).
23. Δευτέρα. † Γεωργίου μεγαλομάρτυρος τοῦ τροπαιοφόρου (†303).
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος»· κοντάκιον «Τῇ φιλοπράγμονι δεξιᾷ».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς ἄνευ Ψαλτηρίου.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», εἰς στίχους 8, [κατ᾿ ἀπαίτησιν τοῦ Τ.Μ.Ε.] προσόμοια τῆς ἑορτῆς (ἃ ζήτει εἰς τοὺς αἴνους τῆς χθὲς) δύο «Μετὰ τὴν ἐκ τάφου σου», «Θωμᾶς ὁ καὶ δίδυμος», καὶ τοῦ Μηναίου 6, «Ὡς γενναῖον ἐν μάρτυσι» κ.λπ., Δόξα, τὸ ἰδιόμελον «Ἀξίως τοῦ ὀνόματος», Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς «Τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, τῶν μαθητῶν συνηθροισμένων» (Κυριακὴ Θωμᾶ ἑσπέρας).
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ μέγα προκείμενον «Τίς θεὸς μέγας» κατὰ τὴν ἐν τῇ Πεντηκοσταρίῳ τάξιν, καὶ τὰ ἐν τῷ Μηναίῳ ἀναγνώσματα τοῦ μεγαλομάρτυρος.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ 3 προσόμοια τοῦ Μηναίου «Ἀνευφημοῦσι λαοὶ» κ.λπ., εἰς τοὺς πρὸ αὐτῶν στίχους τὰ δύο τελευταῖα, Δόξα, τὸ ἰδιόμελον «Τὸν νοερὸν ἀδάμαντα», Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς «Μεθ᾿ ἡμέρας ὀκτώ» (Κυριακὴ Θωμᾶ ἑσπέρας).
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Ὡς τῶν αἰχμαλώτων», Δόξα, Καὶ νῦν, «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν´ ψαλμόν, τὰ διὰ τὴν λιτὴν ἰδιόμελα τοῦ ἁγίου, ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ, Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς «Τῶν μαθητῶν δισταζόντων» (Δευτέρᾳ τοῦ Θωμᾶ πρωί, εἰς τὸν στίχον τῶν αἴνων), τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος»*.
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» ἀπολυτίκια «Ὡς τῶν αἰχμαλώτων», Δόξα, τὸ αὐτό, Καὶ νῦν, «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος». [Τὸ Ψαλτήριον τῆς ἡμέρας καὶ ὁ πολυέλεος τοῦ ἁγίου.]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ εἰς τὴν α´ στιχολ., τοῦ ἁγίου «Ἀνέτειλεν ἰδού», Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ὅμοιον τῆς ἑορτῆς «Ἁψάμενος χειρί» (βλ. Δευτέρᾳ τοῦ Θωμᾶ πρωί)· εἰς τὴν β´ στιχολ., τοῦ ἁγίου «Πόθῳ ζέοντι», Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ κάτωθι τῆς ἑορτῆς, ἦχος πλ. α´, πρὸς «Τὸν συνάναρχον Λόγον»·
Τὸν ἀπόστολον πάντες καὶ μαθητὴν τοῦ Χριστοῦ ׀ εὐφημήσωμεν ὕμνοις ἐπὶ τῇ μνήμῃ αὐτοῦ· ׀ θεοπρεπῶς γὰρ τὰς ἡμῶν διανοίας αὐτὸς ׀ τύπους τῶν ἥλων ψηλαφῶν, ׀ βεβαίαν πίστιν ἐκζητῶν, ׀ ἐστήριξεν ἐν τῷ κόσμῳ, ׀ καὶ δυσωπεῖ τὸν σωτῆρα ׀ ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Διὰ τὸν πολυέλεον τὸ κάθισμα τοῦ ἁγίου «Γεωργήσας ἐμμελῶς», Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ κάτωθι τῆς ἑορτῆς, ἦχος α´, πρὸς «Τὸν τάφον σου, σωτήρ».
Ἰδών μου τὴν πλευρὰν καὶ τὰς τρήσεις τῶν ἥλων, ׀ Θωμᾶ, τί ἀπιστεῖς τῇ ἐμῇ ἀναστάσει; ׀ ὁ Κύριος ἔλεγεν ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος, ׀ ὀπτανόμενος τοῖς ἀποστόλοις ἀρρήτως, ׀ ὁ δὲ Δίδυμος πεισθεὶς ἐβόα τῷ κτίστῃ· ׀ Θεός μου εἶ καὶ Κύριος.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ τοῦ ὄρθρου, Τρίτης ιβ´ ἑβδ. Λουκᾶ, «Προσέχετε ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων» (Λκ. κα´ 12-19), μετὰ τῆς τάξεως αὐτοῦ ὡς ἀκριβῶς ἔχει εἰς τὸ Μηναῖον.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ τῆς προλαβούσης Κυριακῆς «ᾌσωμεν πάντες λαοὶ» μετὰ τῶν εἱρμῶν (στίχος εἰς τὰ τροπάρια «Δόξα τῇ ἁγίᾳ ἀναστάσει σου, Κύριε») καὶ ὁ α´ τοῦ ἁγίου «Ὑπὲρ ἥλιον ἐξήστραψεν». Ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὰ δύο μεσῴδια καθίσματα τοῦ ἁγίου, Καὶ νῦν, τὸ κάτωθι τῆς ἑορτῆς, ἦχος α´, πρὸς «Τοῦ λίθου σφραγισθέντος»·
Τῷ φόβῳ τῶν Ἑβραίων κεκρυμμένων τῶν μαθητῶν ׀ καὶ ἐν τῇ Σιὼν συνηγμένων ׀ εἰσῆλθες πρὸς αὐτούς, ἀγαθέ, ׀ καὶ ἔστης κεκλεισμένων τῶν θυρῶν ׀ ἐν μέσῳ αὐτῶν χαροποιὸς ׀ καὶ ὑπέδειξας αὐτοῖς τὰς χεῖρας ׀ καὶ τῆς ἀχράντου σου πλευρὰς τοὺς μώλωπας ׀ λέγων τῷ ἀπιστοῦντι μαθητῇ· ׀ Φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ ἐρεύνα ׀ ὅτι αὐτὸς ἐγὼ εἰμὶ ׀ ὁ διὰ σὲ παθητός.
Ἀφ᾿ Ϛ´ ᾠδῆς τὸ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου τοῦ ἁγίου καὶ τὸ συναξάριον.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «Ἀναστάσεως ἡμέρα»· «Τὴν τιμιωτέραν», «Ὁ ἄγγελος ἐβόα... Φωτίζου, φωτίζου».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ τὸ τοῦ Μηναίου «Ἔαρ ἡμῖν ἐξέλαμψε» καὶ τὸ τῆς ἑορτῆς «Σήμερον ἔαρ μυρίζει».
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ τὰ 4 προσόμοια τοῦ Μηναίου «Δεῦτε τὴν πανέορτον φαιδρὰν» κ.λπ., Δόξα, τὸ ἐν συνεχείᾳ ἰδιόμελον «Ἀνέτειλε τὸ ἔαρ», Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς «Θωμᾶς ὁ λεγόμενος Δίδυμος» (Δευτέρᾳ τοῦ Θωμᾶ πρωί, εἰς τοὺς αἴνους). Δοξολογία μεγάλη καὶ τὸ ἀπολυτίκιον.
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα καὶ τὸ εἰσοδικὸν τοῦ Πάσχα.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος», «Ὡς τῶν αἰχμαλώτων», καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον τῆς ἑορτῆς «Τῇ φιλοπράγμονι δεξιᾷ».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τῆς 23ης Ἀπριλίου. Ἀπόστολος: τοῦ ἁγίου, Σαβ. δ´ ἑβδ. Πράξ., «Κατ᾿ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ἐπέβαλεν Ἡρῴδης» (Πρξ. ιβ´ 1-11)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, Σαβ. γ´ ἑβδ. Ἰωάν., «Ταῦτα ἐντέλλομαι ὑμῖν» (Ἰω. ιε´ 17-ιϚ´ 2).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἄξιον ἐστίν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Εἰς μνημόσυνον»· εἰς τὴν μετὰ τὴν κοινωνίαν εὐλόγησιν «Χριστὸς ἀνέστη», καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
24. Τρίτη. Ἐλισάβετ τῆς ὁσίας. Δούκα νεομάρτυρος τοῦ ῥάπτου ἐκ Μυτιλήνης (†1564), Νικολάου νεομάρτυρος τοῦ ἐν Μαγνησίᾳ (†1776).
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Τρ. β´ ἑβδ. Πράξεων (Πρξ. δ´ 1-10)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τρ. β´ ἑβδ. Ἰωάννου (Ἰω. γ´ 16-21).
25. Τετάρτη. † Μάρκου τοῦ ἀποστόλου καὶ εὐαγγελιστοῦ (α´ αἰ.).
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος»· κοντάκιον «Τῇ φιλοπράγμονι δεξιᾷ».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ ἡ α´ στάσις τοῦ «Μακάριος ἀνήρ».
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», τὰ 6 προσόμοια τοῦ Μηναίου, Δόξα, τὸ ἐν συνεχείᾳ ἰδιόμελον «Σοῦ ἐξεχύθη χάρις», Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς «Κύριε, τῇ ἀστέκτῳ τῆς σῆς θεότητος» (Τρίτῃ τοῦ Θωμᾶ ἑσπέρας, εἰς τὰ κεκραγάρια).
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ 3 προσόμοια τοῦ Μηναίου «Ὦ Μᾶρκε θεόσοφε» κ.λπ., εἰς τοὺς πρὸ αὐτῶν στίχους τὰ δύο τελευταῖα, Δόξα, «Δεῦτε τῆς οὐρανίου μυσταγωγίας», Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς ὁμόηχον «Ἇψαι, Θωμᾶ, τῆς πλευρᾶς» (Τρίτῃ τοῦ Θωμᾶ ἑσπέρας, εἰς τὰ ἀπόστιχα).
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Ἀπόστολε ἅγιε», Δόξα, Καὶ νῦν, «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος».
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» ἀπολυτίκια «Ἀπόστολε ἅγιε», Δόξα, τὸ αὐτό, Καὶ νῦν, «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος».
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ τῆς ἡμέρας τοῦ Πεντηκοσταρίου κατὰ σειράν. Ὁ ν´ ψαλμὸς χῦμα.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ τῆς προλαβούσης Κυριακῆς μετὰ τῶν εἱρμῶν, καὶ ὁ τοῦ Μηναίου· ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὸ κοντάκιον τῆς ἑορτῆς «Τῇ φιλοπράγμονι δεξιᾷ», εἶτα ψάλλονται τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ ἁγίου ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ, Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς «Τῷ φόβῳ τῶν Ἑβραίων» (βλ. ἀνωτέρω εἰς τὴν 23ην τοῦ μηνός)· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου τοῦ ἁγίου καὶ τὸ συναξάριον.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «Ἀναστάσεως ἡμέρα»· «Τὴν τιμιωτέραν», «Ὁ ἄγγελος ἐβόα... Φωτίζου, φωτίζου».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ, τοῦ εὐαγγελιστοῦ καὶ τῆς ἑορτῆς.
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ τὰ 3 προσόμοια τοῦ Μηναίου «Αἰγύπτου φωστὴρ ὁ φαεινὸς» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, τὸ ἐν τοῖς ἑσπερίοις ἰδιόμελον «Σοῦ ἐξεχύθη χάρις», Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς «Τῶν θυρῶν κεκλεισμένων» (Τετάρτῃ τοῦ Θωμᾶ πρωί, εἰς τοὺς αἴνους). Δοξολογία μεγάλη καὶ ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος».
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα καὶ τὸ εἰσοδικὸν τοῦ Πάσχα.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος», «Ἀπόστολε ἅγιε», καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον τῆς ἑορτῆς «Τῇ φιλοπράγμονι δεξιᾷ».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Ἀπόστολος: τοῦ εὐαγγελιστοῦ, Ἀπρ. 25, «Ταπεινώθητε ὑπὸ τὴν κραταιὰν χεῖρα» (Α´ Πέτ. ε´ 6-14)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, Τετ. ιε´ ἑβδ. Ματθ. [κατὰ τὸ Μηναῖον], μὲ τοιαύτην ἀρχήν*· «Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς ἀποστέλλειν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ δύο δύο», τὰ δὲ ἐπίλοιπα ὡς ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ (Μρ. Ϛ´ 7-13).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἄξιον ἐστίν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν»· εἰς τὴν μετὰ τὴν κοινωνίαν εὐλόγησιν «Χριστὸς ἀνέστη», καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
26. Πέμπτη. Βασιλέως ἐπισκόπου Ἀμασείας ἱερομάρτυρος (†332), Γλαφύρας καὶ Ἰούστας ὁσίων (†322).
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Πέμ. β´ ἑβδ. Πράξεων (Πρξ. δ´ 23-31)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Πεμ. β´ ἑβδ. Ἰωάννου (Ἰω. ε´ 24-30).
27. Παρασκευή. Συμεὼν ἐπισκόπου Ἰεροσολύμων, συγγενοῦς τοῦ Κυρίου, ἱερομάρτυρος (†107).
Ἀπόστολος ἡμέρας, Παρ. β´ ἑβδ. Πράξ. (Πρξ. ε´ 1-11)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, ἡμέρας, Παρ. β´ ἑβδ. Ἰωάν. (Ἰω. ε´ 30-Ϛ´ 2).
28. Σάββατον. «Ἀπόδοσις τῆς ἑορτῆς τοῦ Θωμᾶ». Τῶν ἐν Κυζίκῳ ἐννέα μαρτύρων (γ´ αἰ.), Μέμνονος ὁσίου.
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος»· κοντάκιον «Τῇ φιλοπράγμονι δεξιᾷ».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» ἰδιόμελα τῆς ἑορτῆς 3 «Τῶν θυρῶν κεκλεισμένων» κ.λπ., καὶ τοῦ Μηναίου 3, Δόξα, «Τῶν θυρῶν κεκλεισμένων», Καὶ νῦν, «Τὴν παγκόσμιον δόξαν». Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», προκείμενον «Ὁ Θεός, ἀντιλήπτωρ μου εἶ». Ἀπόστιχα τὰ 4 ἀναστάσιμα ὡς ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ μετὰ τοῦ Δόξα, Καὶ νῦν αὐτῶν. Ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος» (τρίς).
Εἰς τὸν ὄρθρον. Εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς (τρίς)· καθίσματα ὡς ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ· «Ἀνάστασιν Χριστοῦ», ὁ ν´ ψαλμὸς χῦμα. Κανόνες, ὁ τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν εἱρμῶν αὐτοῦ καὶ ὁ τοῦ Μηναίου· ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὸ μεσῴδιον κάθισμα τοῦ Μηναίου, Δόξα, Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς «Ἰδών μου τὴν πλευράν» (ὅρα Κυρ. Θωμᾶ πρωί)· ἀφ᾿ Ϛ´ (διὰ τὴν ἀπόδοσιν τῆς ἑορτῆς) τὸ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου τῆς ἑορτῆς καὶ τὸ συναξάριον τῆς ἡμέρας. Καταβασίαι, οἱ εἱρμοὶ «Ἀναστάσεως ἡμέρα»· (ἀντὶ τοῦ Τὴν τιμιωτέραν) ἡ θ´ ᾠδὴ τοῦ κανόνος τῆς ἑορτῆς, ἤ τοι ὁ εἱρμὸς «Σὲ τὴν φαεινὴν λαμπάδα» καὶ τὰ ἐν συνεχείᾳ τροπάρια, καὶ ἐν τέλει ὁ εἱρμὸς «[Ὁ ἄγγελος ἐβόα...] Φωτίζου, φωτίζου». Ἐξαποστειλάρια, τὰ δύο τῆς ἑορτῆς ἀνὰ μίαν. Εἰς τοὺς αἴνους, εἰς στίχους 6, ἀναστάσιμα 3 καὶ στιχηρὰ προσόμοια τῆς ἑορτῆς 3 (ἃ ζήτει εἰς τὸν στίχον τῶν αἴνων) «Μετὰ τὴν ἐκ τάφου σου» κ.λπ., Δόξα, Καὶ νῦν, «Μεθ᾿ ἡμέρας ὀκτώ», δοξολογία μεγάλη, «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος».
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Ἀντίφωνα καὶ εἰσοδικὸν τοῦ Πάσχα. Μετὰ τὴν εἴσοδον, ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος» καὶ κοντάκιον «Τῇ φιλοπράγμονι δεξιᾷ». Ἀπόστολος τῆς ἡμέρας, Σαβ. β´ ἑβδ. Πράξ. (Πρξ. ε´ 21-32)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, Σαβ. β´ ἑβδ. Ἰω. (Ἰω. Ϛ´ 14-27). Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως ὁ εἱρμὸς τῆς θ´ ᾠδῆς τῆς ἑορτῆς «Σὲ τὴν φαεινὴν λαμπάδα». Κοινωνικὸν «Ἐπαίνει, Ἰερουσαλήμ, τὸν Κύριον, αἴνει τὸν Θεόν σου, Σιών· ἀλληλούια»· ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν... «Χριστὸς ἀνέστη».
29. † ΚΥΡΙΑΚΗ Γ´ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ. «Τῶν ἁγίων μυροφόρων γυναικῶν, ἔτι δὲ Ἰωσὴφ τοῦ ἐξ Ἀριμαθαίας καὶ τοῦ νυκτερινοῦ μαθητοῦ Νικοδήμου». Ἰάσωνος καὶ Σωσιπάτρου ἀποστόλων ἐκ τῶν 70· Κερκύρας μάρτυρος, Ἰωάννου (Καλοκτένους) μητροπολίτου Θηβῶν († ιβ´ αἰ.). Ἦχος β´, ἑωθινὸν δ´ (τυπικὸν Πεντηκοσταρίου §§16-18).
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκιον «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος»· κοντάκιον «Τῇ φιλοπράγμονι».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. «Εὐλογητὸς ὁ Θεός», «Χριστὸς ἀνέστη» τρίς, ὁ προοιμιακὸς (ἄνευ τοῦ Δεῦτε προσκυνήσωμεν) καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», τὰ ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ 7 ἀναστάσιμα στιχηρὰ καὶ τὰ 3 ἰδιόμελα τῶν μυροφόρων, Δόξα, «Αἱ μυροφόροι γυναῖκες», Καὶ νῦν, «Παρῆλθεν ἡ σκιά».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὸ ἀναστάσιμον «Ἡ ἀνάστασίς σου, Χριστὲ σωτὴρ» καὶ τὰ «Πάσχα ἱερόν», Δόξα, Καὶ νῦν, «Σὲ τὸν ἀναβαλλόμενον».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Ὅτε κατῆλθες»,* Δόξα, «Ὁ εὐσχήμων Ἰωσήφ», Καὶ νῦν, «Ταῖς μυροφόροις».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν´ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς κανὼν τοῦ ἤχου, τὰ διὰ τὴν λιτὴν ἰδιόμελα ὡς ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ, τὰ τριαδικὰ «Ἄξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ., «Ὁ εὐσχήμων Ἰωσήφ».
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ Ἄμωμος.]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ ὡς ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ, καὶ τὰ εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (δ´) μετὰ πάσης τῆς τάξεως αὐτοῦ.
ΚΑΝΩΝ ὁ τοῦ Πάσχα μετὰ τῶν εἱρμῶν καὶ τῶν δύο θεοτοκίων, καταλιμπανομένου τοῦ κανόνος τῶν μυροφόρων· μετὰ τὴν γ´ ᾠδὴν τὰ δύο μεσῴδια καθίσματα τῶν μυροφόρων· μετὰ τὴν Ϛ´ τὸ κοντάκιον καὶ ὁ οἶκος τῶν μυροφόρων, τὸ μηνολόγιον καὶ τὸ ὑπόμνημα τῆς Κυριακῆς.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ τοῦ Πάσχα· ἀντὶ τῆς στιχολογίας τῆς ᾠδῆς τῆς Θεοτόκου, ἡ θ´ ᾠδὴ τοῦ Πάσχα μετὰ τῶν δύο θεοτοκίων καὶ τῶν μεγαλυναρίων ψαλλομένων ὡς ἑξῆς·
Μεγάλυνον, ψυχή μου, τὸν ἐθελουσίως παθόντα καὶ ταφέντα καὶ ἐξαναστάντα τριήμερον ἐκ τάφου. «Φωτίζου, φωτίζου...»
Μεγάλυνον, ψυχή μου, τὸν ἐξαναστάντα τριήμερον ἐκ τάφου Χριστὸν τὸν ζωοδότην. «Φωτίζου, φωτίζου...»
Χριστὸς τὸ καινὸν Πάσχα, τὸ ζωόθυτον θῦμα, ἀμνὸς Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν κόσμου. «Ὢ θείας, ὢ φίλης...»
Σήμερον πᾶσα κτίσις ἀγάλλεται καὶ χαίρει, ὅτι Χριστὸς ἀνέστη καὶ ᾅδης ἐσκυλεύθη. «Ὢ Πάσχα τὸ μέγα...»
Δόξα. Μεγάλυνον, ψυχή μου, τῆς τρισυποστάτου καὶ ἀδιαιρέτου θεότητος τὸ κράτος. «Συμφώνως, παρθένε...»
Καὶ νῦν. Χαῖρε, παρθένε, χαῖρε, χαῖρε, εὐλογημένη, χαῖρε, δεδοξασμένη, σὸς γὰρ υἱὸς ἀνέστη τριήμερος ἐκ τάφου. «Εὐφραίνου, ἀγάλλου...»
Εἶτα «Ὁ ἄγγελος ἐβόα τῇ κεχαριτωμένῃ, ἁγνὴ παρθένε, χαῖρε καὶ πάλιν ἐρῶ, χαῖρε, ὁ σὸς υἱὸς ἀνέστη τριήμερος ἐκ τάφου. Φωτίζου, φωτίζου».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ, «Ἅγιος Κύριος», τοῦ πάσχα «Σαρκὶ ὑπνώσας» (ἅπαξ) καὶ τῶν μυροφόρων «Γυναῖκες, ἀκουτίσθητε» (ἅπαξ).
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ ἀναστάσιμα 4 καὶ τὰ 4 στιχηρὰ «Πάσχα ἱερὸν» κ.λπ. μετὰ τῶν στίχων αὐτῶν, Δόξα, τὸ β´ ἑωθινὸν «Μετὰ μύρων», Καὶ νῦν, «Ἀναστάσεως ἡμέρα» μετὰ τοῦ «Χριστὸς ἀνέστη» ἅπαξ. Δοξολογία μεγάλη, «Σήμερον σωτηρία».
Εἰς τὴν λειτουργίαν. «Εὐλογημένη», «Χριστὸς ἀνέστη» τρίς. Ἀντίφωνα καὶ εἰσοδικὸν τοῦ Πάσχα.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ (δὲν ψάλλεται πάλιν τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» ἀλλ᾿ εὐθὺς τὰ) ἀπολυτίκια «Ὅτε κατῆλθες», «Ὁ εὐσχήμων Ἰωσήφ», «Ταῖς μυροφόροις» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Εἰ καὶ ἐν τάφῳ».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Ἀπόστολος: Κυρ. γ´ Πράξ., «Πληθυνόντων τῶν μαθητῶν» (Πρξ. Ϛ´ 1-7)· Εὐαγγέλιον: τῶν μυροφόρων, «Ἐλθὼν Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας» (Μρ. ιε´ 43-ιϚ´ 8).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ὁ ἄγγελος ἐβόα... Φωτίζου, φωτίζου».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Σῶμα Χριστοῦ»· ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν τὸ φῶς «Χριστὸς ἀνέστη» ἅπαξ.
Εἰδήσεις. 1. Αἱ καθημεριναὶ ἀκολουθίαι διεξάγονται κατὰ τὴν διάταξιν τοῦ Πεντηκοσταρίου. Εἴς τε τὸν ἑσπερινὸν καὶ τὸ «Θεὸς Κύριος» τὰ 3 ἀπολυτίκια τῆς ἑορτῆς ψάλλονται ὡς ἑξῆς· «Ὁ εὐσχήμων», «Ὅτε κατῆλθες», «Ταῖς μυροφόροις» (Δόξα, Καὶ νῦν, εἰς τὰ δύο τελευταῖα), ἀλλ᾿ εἰς τὸ τέλος τοῦ μεσονυκτικοῦ καὶ τοῦ ὄρθρου μόνον τὸ «Ταῖς μυροφόροις».
2. Ἕως τοῦ Σαββάτου τῶν μυροφόρων τῶν κανόνων τοῦ Μηναίου προτάσσεται ὁ κανὼν τῶν μυροφόρων «Τὴν Μωσέως ᾠδήν» (μετὰ στίχου εἰς τὰ τροπάρια «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι»)· ἐνῷ εἰς τὴν λειτουργίαν ψάλλεται ἐπισφραγιστικὸν κοντάκιον τὸ ἑξῆς· ἦχος β´·
«Τὸ χαῖρε ταῖς μυροφόροις φθεγξάμενος, τὸν θρῆνον τῆς προμήτορος Εὔας κατέπαυσας, τῇ ἀναστάσει σου Χριστὲ ὁ Θεός· τοῖς ἀποστόλοις δὲ τοῖς σοῖς κηρύττειν ἐπέταξας· ὁ σωτὴρ ἐξανέστη τοῦ μνήματος».
30. Δευτέρα. Ἰακώβου ἀποστόλου, ἀδελφοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου (†44). Κλήμεντος ὁσίου, Δονάτου ἐπισκόπου Εὐροίας, Ἀργυρῆς νεομάρτυρος τῆς ἐν Πικριδίῳ (†1725).
Ἡ ἀκολουθία ψάλλεται κατὰ τὴν διάταξιν τοῦ Μηναίου μετὰ τῶν ὕμνων τοῦ Πεντηκοσταρίου (Δευτέρᾳ τῶν μυροφ.), εἰς μὲν τὸν ἑσπερινὸν ἄνευ εἰσόδου, εἰς δὲ τὸν ὄρθρον ἄνευ καταβασιῶν, ἀλλὰ μετὰ μεγάλης δοξολογίας. Ἀπολυτίκια εἰς τὸν ἑσπερινὸν καὶ εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὰ ἑξῆς· «Ὁ εὐσχήμων», «Ὅτε κατῆλθες», Δόξα, «Ἀπόστολε ἅγιε Ἰάκωβε, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν», Καὶ νῦν, «Ταῖς μυροφόροις». Καθίσματα εἰς τὸν ὄρθρον ὡς ἐν τῷ πεντηκοσταρίῳ (Δευτέρας τῶν μυροφ.)· κανόνες, ὁ τῶν μυροφόρων καὶ ὁ τοῦ Μηναίου· ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὸ κοντάκιον τῶν μυροφόρων, τὸ μεσῴδιον κάθισμα τοῦ Μηναίου, Δόξα, Καὶ νῦν, κάθισμα τῆς ἑορτῆς οἷον βούλει· ἀφ᾿ Ϛ´ κοντάκιον καὶ οἶκος τοῦ ἀποστόλου. Ἀντὶ καταβασιῶν οἱ 4 εἱρμοὶ τοῦ κανόνος τοῦ Μηναίου εἰς τὴν τάξιν αὐτῶν, στιχολογοῦμεν δὲ καὶ «Τὴν τιμιωτέραν». Ἐξαποστειλάρια τοῦ Μηναίου καὶ τῶν μυροφόρων· εἰς τοὺς αἴνους τὰ προσόμοια τοῦ Μηναίου, Δόξα, τὸ ἰδιόμελον αὐτῶν, Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς· δοξολογία μεγάλη, «Ταῖς μυροφόροις».
Εἰς τὴν θ. λειτουργίαν, μετὰ τὴν εἴσοδον, τὰ 3 ἀπολυτίκια τῆς ἑορτῆς, εἶτα τὸ τοῦ ἁγίου, κοντάκιον τῆς ἑορτῆς «Τὸ χαῖρε ταῖς μυροφόροις». Προκείμενον 30ῆς Ἀπριλίου· Ἀπόστολος τοῦ ἁγίου, Σαβ. δ´ ἑβδ. Πράξ., «Ἐπέβαλεν Ἡρῴδης ὁ βασιλεύς» (Πρξ. ιβ´ 1-11)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, Σαβ. ζ´ ἑβδ. Λουκᾶ, «Συγκαλεσάμενος ὁ Ἰησοῦς τοὺς δώδεκα» (Λκ. θ´ 1-6)· «Ἄξιον ἐστί»· κοινωνικὸν «Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν»· ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν τὸ φῶς «Χριστὸς ἀνέστη» ἅπαξ.
****
* Οἱ εἱρμοὶ δὲν ἐπαναλαμβάνονται, διότι καταβασίαι ψάλλονται κανονικῶς μόνον εἰς τὸν ὄρθρον.
* Εἰς τὴν θέσιν ταύτην ἔχουν τὸν παρόντα κατηχητικὸν λόγον τὸ Πεντηκοστάριον καὶ τὰ ἀρχαῖα Τυπικά (βλέπε καὶ εἰς τὸ ἐγκρίσει τῆς Ἱερᾶς Συνόδου «Ἱερατικὸν» τῆς Ἀποστ. Διακονίας τοῦ ἔτους 2002, ἐπιμελείᾳ π. Κων. Παπαγιάννη).
** Ὁ κατηχητικὸς λόγος καὶ τὸ ἀπολυτίκιον τοῦ ἱ. Χρυσοστόμου λέγονται μόνον σήμερον.
* Οἱ παρόντες στίχοι εὕρηνται εἰς τὸν σιναϊτικὸν κώδικα 150, τοῦ 9ου-10ου αἰῶνος (Τυπικὰ Δημητριεύσκη 1,174).
* Καταχωρίζομεν ὧδε τὸ γ´ προσόμοιον ληφθὲν ἐκ χειρογράφων κωδίκων, καθόσον τὸ εἰς τὰ ἔντυπα Πεντηκοστάρια κατακεχωρημένον εἶναι ἐλλιπές (ὅρα Π. Β. Πάσχου, «Λειτουργικῶν κενῶν συμπλήρωσις», Ἐκκλησία, ΝΗ´, 1981, σελ. 408-410).
Χαίροις ἡ Ζωοδόχος Πηγή, ἡ ἀενάως ἀναβλύζουσα χάριτας, ἡ βρύσις τῶν ἰαμάτων, ἡ πᾶσαν νόσων ἰσχύν, ἀσθενῆ καὶ φαύλην ἀπελέγχουσα· τυφλῶν ἡ ἀνάβλεψις, καὶ λεπρῶν θεία κάθαρσις· σθένος ἀρρώστων, παρειμένων ἀνόρθωσις, ἡ πηγάζουσα νοσημάτων πᾶν φάρμακον, ἅπασι τοῖς προστρέχουσι πιστῶς τῷ τεμένει σου, μέγα κοινὸν ἰατρεῖον, ἄμισθον ὄντως καὶ ἕτοιμον, Χριστοῦ μῆτερ Λόγου, τοῦ πηγάζοντος τῷ κόσμῳ τὸ μέγα ἔλεος.
* Παραθέτομεν τὸ γνωστότερον σήμερον καὶ εὐρέως χρησιμοποιούμενον ἀπολυτίκιον τῆς Θεοτόκου Ζωοδόχου Πηγῆς. Ἦχος α´.
Ὁ ναός σου, Θεοτόκε, ἀνεδείχθη παράδεισος, ὡς ποταμοὺς ἀειζώους ἀναβλύζων ἰάματα· ᾧ προσερχόμενοι πιστῶς, ὡς Ζωοδόχου ἐκ Πηγῆς, ῥῶσιν ἀντλοῦμεν, καὶ ζωὴν τὴν αἰώνιον· πρεσβεύεις γὰρ σὺ τῷ ἐκ σοῦ τεχθέντι σωτῆρι Χριστῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
* Κατὰ τὴν ὀρθὴν διάταξιν τοῦ Τ.Μ.Ε. Ἀπρ. 23, §14 καὶ §31.
* Τὸ Μηναῖον μεταβάλλει τὴν ἔναρξιν τῆς περικοπῆς καὶ παραλείπει τὴν φράσιν «προσκαλεῖται ὁ Ἰησοῦς τοὺς δώδεκα μαθητὰς αὐτοῦ», διότι ὁ εὐαγγελιστὴς Μᾶρκος δὲν ἀνήκει εἰς τὸν στενὸν κύκλον τῶν δώδεκα, ὅπως ἄλλωστε δὲν ἀνήκουν εἰς αὐτὸν καὶ οἱ ἀπόστολοι Παῦλος, Λουκᾶς, Βαρνάβας, Τιμόθεος, Τίτος, οἱ ἀδελφόθεοι Ἰάκωβος καὶ Ἰούδας, καὶ ἄλλοι.
* Ἀπολυτίκιον τοῦ σήμερον συνεορταζομένου ἁγίου Νικοδήμου, ψαλλόμενον, εἰ δόξοι τῷ προεστῶτι, μετὰ τὸ ἀναστάσιμον ἀπολυτίκιον.
Ἦχος δ´. Κανόνα πίστεως.
Χριστὸν τὸν Κύριον ἐν νυκτὶ ἐπεσκέψατο· ἀναγέννησιν ἄνωθεν ἐκδιδαχθεὶς ἐμαθήτευσεν, ὡς κεκρυμμένος ἀπόστολος· εὐθαρσῶς διεφώνει πρὸς φαρισαίους καὶ γραμματεῖς, τὸν σωτῆρα διώκοντας· ὃν νεκρὸν καθεῖλεν ἐκ τοῦ σταυροῦ, μύρα τῇ ταφῇ ἐνεγκών, Νικόδημος ὁ ἔνθερμος.