ΜΗΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
ἔχων ἡμέρας τριάκοντα
Ἡ ἡμέρα ἔχει ὥρας 10 καὶ ἡ νὺξ ὥρας 14
1. Τρίτη. Κοσμᾶ καὶ Δαμιανοῦ τῶν ἀναργύρων καὶ τῆς μητρὸς αὐτῶν Θεοδότης (τῶν ἐκ Μικρᾶς Ἀσίας). Δαυὶδ ὁσίου τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ (ιϚ´ αἰ.), Ἰακώβου ἱερομάρτ. τοῦ ἐν Αἰτωλίᾳ καὶ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ.
Ἡ ἀκολουθία τῶν ἁγίων Ἀναργύρων ψάλλεται μετὰ τῆς Παρακλητικῆς «κατὰ τὴν τοῦ Μηναίου διάταξιν» (Τ.Μ.Ε. 1η Νοεμ. §1), ἤ τοι εἰς μὲν τὸν ἑσπερινὸν ἄνευ εἰσόδου, εἰς δὲ τὸν ὄρθρον ἄνευ καταβασιῶν καὶ ἄνευ δοξολογίας μεγάλης· εἰς τὴν λειτουργίαν Ἀπόστολος: τῶν ἁγίων, Νοεμ. 1ῃ, «Ὑμεῖς ἐστε σῶμα Χριστοῦ» (Α´ Κορ. ιβ´ 27-ιγ´ 8)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Πέμ. ζ´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ια´ 47-ιβ´ 1)· κοινωνικὸν «Εἰς μνημόσυνον».
Σημειώσεις. 1. Πρὸς περισσοτέραν τιμὴν τῶν ἁγίων εἴθισται εἰς ὡρισμένους ναοὺς μετὰ τοὺς αἴνους τοῦ Μηναίου νὰ ψάλλεται δοξολογία μεγάλη, ὁπότε καταλιμπάνονται τὰ ἀπόστιχα· εἰς δὲ τὴν λειτουργίαν κοντάκιον «Προστασία»· Εὐαγγέλιον: τῶν ἁγίων, 1ης Νοεμ., «Προσκαλεσάμενος ὁ Ἰησοῦς» (Μτθ. ι´ 1, 5-8).
2. Ἔνθα ἰδιαιτέρως τιμῶνται οἱ ἅγιοι, ἀλλὰ δὲν ὑπάρχει ἰδιαιτέρα ἀκολουθία αὐτῶν, εἴθισται νὰ συμπληρώνεται εἰς τὸν ὄρθρον ἡ ἀκολουθία τοῦ Μηναίου μὲ τὰ καθίσματα τῆς 1ης Ἰουλίου, ὁπότε γίνεται εἴσοδος εἰς τὸν ἑσπερινόν, ψάλλονται δὲ καὶ καταβασίαι «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου» εἰς τὸν ὄρθρον.
3. Ἔνθα τιμᾶται ὁ ὅσιος Δαυίδ (ἢ ὁ ἱερομάρτυς Ἰάκωβος), ἡ ἀκολουθία αὐτοῦ ψάλλεται ἐξ ἰδιαιτέρας φυλλάδος, ἡ δὲ τοῦ Μηναίου καταλιμπάνεται.
2. Τετάρτη. Ἀκινδύνου, Πηγασίου, Ἀφθονίου, Ἐλπιδοφόρου καὶ Ἀνεμποδίστου μαρτύρων (†341-345). Θεοδώρου, Λάμπρου καὶ ἀγνώστου, τῶν ἐν Ἀγρινίῳ νεομαρτύρων († 1786).
Διὰ τὰς ἐν καθημερινῇ ἀκολουθίας μετὰ Παρακλητικῆς βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις (§§1-32). Ἀπόστολος: ἡμέρας, Τετ. κα´ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. α´ 18-23)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τετ. ζ´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ια´ 42-46).
3. Πέμπτη. Ἀκεψιμᾶ, Ἰωσήφ, Ἀειθαλᾶ μαρτύρων (δ´ αἰ.)· ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων Γεωργίου τοῦ τροπαιοφόρου. Γεωργίου νέου ἱερομάρτυρος τοῦ Νεαπολίτου (†1797).
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Πέμ. κα´ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. α´ 24-β´ 1)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Πέμ. ζ´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ια´ 47-ιβ´ 1).
4. Παρασκευή. Ἰωαννικίου ὁσίου τοῦ μεγάλου (†846), Νικάνδρου καὶ Ἑρμαίου ἱερομαρτύρων. Ἰωάννου Βατάτζη τοῦ βασιλέως καὶ ἐλεήμονος.
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Παρ. κα´ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. β´ 1-7)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Παρ. ζ´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιβ´ 2-12).
5. Σάββατον. Γαλακτίωνος καὶ Ἐπιστήμης τῶν μαρτύρων (γ´ αἰ.). Ἑρμᾶ καὶ Λίνου ἐκ τῶν 70 (α´ αἰ.).
Ἡ ἀκολουθία τοῦ Σαββάτου μὲ ἀλληλούια εἰς τὸν ὄρθρον (βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις §§45-51) καὶ τὰ 8 νεκρώσιμα εὐλογητάρια. Ἀπόστολος: ἡμέρας, Σαβ. κα´ ἑβδ. ἐπιστ. (Β´ Κορ. γ´ 12-18)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Σαβ. ζ´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. θ´ 1-6).
6. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑ´ (Ζ´ ΛΟΥΚΑ). Παύλου ἀρχιεπισκ. Κων/πόλεως ὁμολογητοῦ (†350). Λουκᾶ ὁσίου (†800-820), Λεονάρδου ὁσίου. Ἦχος δ´· ἑωθινὸν ι´.
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκιον «Ἀπόστολοι, μάρτυρες», Δόξα, «Μνήσθητι, Κύριε»· κοντάκιον «Ὡς ἀπαρχάς».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», στιχηρὰ ἀναστάσιμα 6 καὶ τοῦ Μηναίου προσόμοια 4, Δόξα, τοῦ Μηναίου «Ἀρχιερατικὴν στολὴν ἐνδυσάμενος», Καὶ νῦν, «Ὁ διὰ σὲ θεοπάτωρ».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, τοῦ Μηναίου «Ἀσκήσεως τὸ πέλαγος», Καὶ νῦν, «Ὢ θαύματος καινοῦ» (Παρακλ., ἦχος β´, Σαββάτῳ ἑσπέρας).
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Τὸ φαιδρὸν τῆς ἀναστάσεως», Δόξα, «Θείας πίστεως ὁμολογία», Καὶ νῦν, «Σὲ τὴν μεσιτεύσασαν».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν´ ψαλμὸν ὁ τριαδικὸς κανὼν τοῦ ἤχου, τὰ τριαδικὰ «Ἄξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἡ ὑπακοὴ τοῦ ἤχου.
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια ὡς προεγράφησαν.
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα τῶν δύο στιχολογιῶν (ἀλλ᾿ εἰς τὸ Καὶ νῦν τῆς α´ στιχολογίας τὸ θεοτοκίον τοῦ ἀναστασίμου ἀπολυτικίου «Τὸ ἀπ᾿ αἰῶνος»). Εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (ι´) μετὰ πάσης τῆς συνήθους τάξεως αὐτοῦ.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος μετὰ τῶν εἱρμῶν καὶ ὁ τοῦ Μηναίου· ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ Μηναίου μετὰ τοῦ θεοτοκίου· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὸ συναξάριον τῆς ἡμέρας.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου»· «Τὴν τιμιωτέραν», «Ἅπας γηγενής».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «Ἅγιος Κύριος», τὸ ι´ ἀναστάσιμον «Τιβεριάδος θάλασσα», τοῦ Μηναίου «Τὸν Παῦλον ἐκμιμούμενος» καὶ θεοτοκίον ὅμοιον «Θεὸν σαρκὶ ὃν ἔτεκες».
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 8, Δόξα, τὸ ι´ ἑωθινὸν «Μετὰ τὴν εἰς ᾅδου κάθοδον», Καὶ νῦν, «Ὑπερευλογημένη». Δοξολογία μεγάλη, «Σήμερον σωτηρία».
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ μετὰ μακαρισμῶν] (βλέπε ἔμπροσθεν γεν. τυπ. διατάξεις §§64-66).
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Τὸ φαιδρὸν τῆς ἀναστάσεως», «Θείας πίστεως ὁμολογία», καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Προστασία».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τοῦ ἤχου. Ἀπόστολος: Κυρ. κα´ ἐπιστ., «Εἰδότες ὅτι οὐ δικαιοῦται» (Γαλ. β´ 16-20)· Εὐαγγέλιον: Κυρ. ζ´ Λουκᾶ, «Ἄνθρωπός τις προσῆλθε τῷ Ἰησοῦ, ᾧ ὄνομα Ἰάιρος» (Λκ. η´ 41-56).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἄξιον ἐστίν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», «Πληρωθήτω» καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
7. Δευτέρα. Τῶν ἐν Μελιτινῇ 33 μαρτύρων (γ´ αἰ.), Λαζάρου ὁσίου τοῦ ἐν τῷ Γαλησίῳ ὄρει (†1053).
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Δευτ. κβ´ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. β´ 13-20)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Δευτ. η´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιβ´ 13-15, 22-31).
8. Τρίτη. † Σύναξις τῶν ἀρχιστρατήγων Μιχαὴλ καὶ Γαβριὴλ καὶ τῶν λοιπῶν ἀσωμάτων δυνάμεων.
Ἡ ἀκολουθία ψάλλεται ἄνευ Παρακλητικῆς, κατὰ τὴν διάταξιν τοῦ Μηναίου (τυπικὸν 8ης Νοεμβρίου §§1-3). Τὰ διὰ τὴν λιτὴν ἰδιόμελα εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Οἱ στίχοι τῶν ἀποστίχων τοῦ ἑσπερινοῦ· «Ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ πυρὸς φλόγα» καὶ «Εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον· Κύριε ὁ Θεός μου, ἐμεγαλύνθης σφόδρα». Τὸ ἀπολυτίκιον τῶν ἀρχαγγέλων εἰς μὲν τὸν ἑσπερινὸν καὶ μετὰ τὴν μεγ. δοξολογίαν ἅπαξ, εἰς δὲ τὸ «Θεὸς Κύριος» δίς (μετὰ τοῦ Δόξα), καὶ τὸ θεοτοκίον.
Εἰς τὸν ὄρθρον Εὐαγγέλιον τῶν ἀγγέλων, Δευτ. α´ ἑβδ. Ματθ., «Ὁρᾶτε μὴ καταφρονήσητε» (Μτθ. ιη´ 10-20). Κανόνες, ὁ μικρὸς παρακλητικὸς τῆς Θεοτόκου μετὰ τῶν εἱρμῶν καὶ οἱ δύο τῶν ταξιαρχῶν μετὰ στίχου «Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν». Καταβασίαι οἱ εἱρμοὶ «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου».
Εἴδησις. Οἱ εἱρμοὶ τοῦ κανόνος τῆς ἑορτῆς τῶν εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου», ψαλλόμενοι μέχρι τῆς 20ῆς τοῦ μηνὸς ὡς καταβασίαι, διαφέρουν τῶν συνήθων κατὰ τὰ ἑξῆς σημεῖα:
ᾨδὴ α´ «...καὶ ᾄσω γηθόμενος ταύτης τὴν εἴσοδον».
ᾨδὴ γ´ «...πνευματικόν, στερέωσον· κἂν τῇ σεπτῇ εἰσόδῳ σου στεφάνων δόξης ἀξίωσον».
ᾨδὴ ε´ «Ἐξέστη τὰ σύμπαντα ἐν τῇ σεπτῇ εἰσόδῳ σου· σὺ γάρ, ἀπειρόγαμε παρθένε, ἔνδον εἰσῆλθες ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, ὥς περ καθαρώτατος ναός, πᾶσι τοῖς ὑμνοῦσί σε τὴν εἰρήνην βραβεύουσα».
ᾨδὴ θ´ «...φύσις γεραίρουσα τὰ ἱερὰ εἰσόδια τῆς θεομήτορος...»
Εἰς τὴν λειτουργίαν, κοντάκιον «Ὁ καθαρώτατος ναός». Ἀπόστολος: τῶν ἀσωμάτων, 8 Νοεμ., «Εἰ ὁ δι᾿ ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος» (Ἑβρ. β´ 2-10)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, «Ὁ ἀκούων ὑμῶν ἐμοῦ ἀκούει» (Λκ. ι´ 16-21). Κοινωνικὸν «Ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ πυρὸς φλόγα· ἀλληλούια».
9. Τετάρτη. Ὀνησιφόρου μάρτυρος (γ´-δ´ αἰ.), Ματρώνης ὁσίας. Θεοκτίστης τῆς Λεσβίας (†889), Νεκταρίου Πενταπόλεως τοῦ ἐν Αἰγίνῃ (†1920).
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Τετ. κβ´ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. γ´ 17-δ´ 1)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τετ. η´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιβ´ 48-59).
Σημείωσις. Ἔνθα τιμᾶται ἡ ἁγία Θεοκτίστη ἢ ὁ ἅγιος Νεκτάριος, ἡ ἀκολουθία τοῦ τιμωμένου ἁγίου θὰ ψαλῇ ἐξ ἰδιαιτέρας φυλλάδος συμφώνως μὲ τὴν τυπικὴν διάταξιν αὐτῆς.
Εἰδήσεις. 1. Ἀπὸ σήμερον μέχρι τῆς 20ῆς Νοεμβρίου, ἐὰν ἑορτάζεται ἅγιος, ψάλλονται καταβασίαι «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου» μὲ τὴν χαρακτηριστικὴν κατάληξιν «ταύτης τὴν εἴσοδον» (βλέπε εἴδησιν εἰς τὴν 8ην Νοεμβρίου).
2. Εἰς τὴν λειτουργίαν ἀπὸ σήμερον μέχρι τῆς 25ης Νοεμβρίου ψάλλεται ὡς ἐπισφραγιστικὸν τὸ κοντάκιον «Ὁ καθαρώτατος ναός».
10. Πέμπτη. Ὀλυμπᾶ, Τερτίου κ.λπ. ἐκ τῶν 70 (α´ αἰ.)· Ὀρέστου μάρτ. τοῦ Τυανέως (†304). Ἀρσενίου ὁσίου τοῦ Καππαδόκου (†1924).
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Πέμ. κβ´ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. δ´ 2-9)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Πέμ. η´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιγ´ 1-9).
11. Παρασκευή. Μηνᾶ (†304), Βίκτωρος (β´ αἰ.) καὶ Βικεντίου διακόνου (†304) μαρτύρων, Θεοδώρου ὁσ. τοῦ Στουδίτου.
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Παρ. κβ´ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. δ´ 10-18)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Παρ. η´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιγ´ 31-35).
12. Σάββατον. Ἰωάννου τοῦ ἐλεήμονος, πατριάρχου Ἀλεξανδρείας (†616-620)· Νείλου ὁσίου τοῦ μυροβλύτου (ε´ αἰ.).
Ἡ ἀκολουθία τοῦ Σαββάτου ψάλλεται μὲ «Θεὸς Κύριος» (βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις §§31-44). Ἀπόστολος: ἡμέρας, Σαβ. κβ´ ἑβδ. ἐπιστ. (Β´ Κορ. ε´ 1-10)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Σαβ. η´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. θ´ 37-43).
13. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΒ´ (Η´ ΛΟΥΚΑ). † Ἰωάννου ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου (†407). Ἦχος πλ. α´, ἑωθινὸν ια´.
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκια «Ἐν τῇ ὑπομονῇ σου», Δόξα, «Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς»· κοντάκιον «Τὸν πλοῦτον τὸν σόν».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 6* καὶ τοῦ Μηναίου προσόμοια 3 «Τὴν χρυσήλατον σάλπιγγα» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, τοῦ ἁγίου «Ὅσιε τρισμάκαρ», Καὶ νῦν, «Ἐν τῇ Ἐρυθρᾷ θαλάσσῃ».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας καὶ τὰ ἀναγνώσματα.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, τοῦ ἱεράρχου «Σάλπιγξ χρυσόφωνος», Καὶ νῦν, «Ὁ ποιητὴς καὶ λυτρωτής μου».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Τὸν συνάναρχον Λόγον», Δόξα, «Ἡ τοῦ στόματός σου», Καὶ νῦν, «Ὁ δι᾿ ἡμᾶς γεννηθείς».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν´ ψαλμὸν ὁ τριαδικὸς κανὼν τοῦ ἤχου, τὰ διὰ τὴν λιτὴν στιχηρὰ τοῦ ἁγίου ὡς ἐν τῷ μηναίῳ, τὰ τριαδικὰ «Ἄξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ τὸ ἀπολυτίκιον «Ἡ τοῦ στόματός σου».
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια ὡς προεγράφησαν. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ ἄμωμος.]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα τῆς α´ στιχολογίας (ἀλλ᾿ εἰς τὸ Καὶ νῦν τὸ θεοτοκίον τοῦ ἀναστασίμου ἀπολυτικίου «Χαῖρε, πύλη Κυρίου»), τὰ ἀναστάσιμα τῆς β´ στιχολογίας μετὰ τοῦ θεοτοκίου αὐτῶν, καὶ τὰ διὰ τὸν πολυέλεον καθίσματα τοῦ ἁγίου «Τοῖς χρυσέοις λόγοις σου», Δόξα, «Οὔτε ἔχθρα συνόδου», Καὶ νῦν, τὸ θεοτοκίον «Τὴν ταχεῖάν σου σκέπην». Εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (ια´) μετὰ πάσης τῆς συνήθους τάξεως αὐτοῦ.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος μετὰ τῶν εἱρμῶν, καὶ ὁ τοῦ ἱεράρχου «Τῆς μετανοίας γεγονὼς θερμότατος» μετὰ στίχου «Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπὲρ ἡμῶν»· ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὸ μεσῴδιον κάθισμα τοῦ ἱεράρχου μετὰ τοῦ θεοτοκίου αὐτοῦ· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ κοντάκιον καὶ ὁ οἶκος τοῦ ἱεράρχου καὶ τὸ συναξάριον τῆς ἡμέρας.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου... ταύτης τὴν εἴσοδον» (βλέπε εἴδησιν 8ης Νοεμ.)· «Τὴν τιμιωτέραν», «Ἅπας γηγενής... τὰ ἱερὰ εἰσόδια».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «Ἅγιος Κύριος», τὸ ια´ ἀναστάσιμον «Μετὰ τὴν θείαν ἔγερσιν», τοῦ ἱεράρχου «Τὸν μεγαλοφωνότατον» καὶ θεοτοκίον ὅμοιον «Παρθένε παναμώμητε».
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4 καὶ τοῦ ἱεράρχου προσόμοια 4 «Χρυσοῦ τηλαυγέστερον» κ.λπ., μετὰ στίχων εἰς τὰ δύο τελευταῖα α) «Τὸ στόμα μου λαλήσει σοφίαν, καὶ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου σύνεσιν», β) «Στόμα δικαίου μελετήσει σοφίαν, καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ λαλήσει κρίσιν», Δόξα, τὸ ἰδιόμελον τοῦ ἱεράρχου «Χρυσέοις ἔπεσι», Καὶ νῦν, «Ὑπερευλογημένη». Δοξολογία μεγάλη, «Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος» (ἢ «Σήμερον σωτηρία»).
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ καὶ οἱ μακαρισμοὶ τοῦ ἤχου εἰς 4 καὶ 4 ἐκ τῆς Ϛ´ ᾠδῆς τοῦ κανόνος τοῦ ἱεράρχου].
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς... ὁ ἀναστάς».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Τὸν συνάναρχον Λόγον», «Ἡ τοῦ στόματός σου», καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Ὁ καθαρώτατος ναός».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Ἀπόστολος: τοῦ ἱεράρχου –μετὰ τοῦ προκειμένου αὐτοῦ–, Νοεμ. 13, «Τοιοῦτος ἡμῖν ἔπρεπεν ἀρχιερεύς» (Ἑβρ. ζ´ 2-η´ 2)· ἀλληλουιάριον τοῦ ἤχου· Εὐαγγέλιον: Κυρ. η´ Λουκᾶ, «Νομικός τις προσῆλθε τῷ Ἰησοῦ» (Λκ. ι´ 25-37).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἄξιον ἐστίν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», «Πληρωθήτω» καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
14. Δευτέρα. † Φιλίππου τοῦ ἀποστόλου ἐκ τῶν ιβ´ (α´ αἰ.). Γρηγορίου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης τοῦ Παλαμᾶ (†1340), Κωνσταντίνου νεομάρτυρος τοῦ Ὑδραίου (†1800).
Ἡ ἀκολουθία ψάλλεται μετὰ Παρακλητικῆς κατὰ τὴν ἐν τῷ Μηναίῳ διάταξιν (Τ.Μ.Ε. 14 Νοεμ. §1), ἤ τοι ἄνευ εἰσόδου εἰς τὸν ἑσπερινὸν καὶ ἄνευ καταβασιῶν εἰς τὸν ὄρθρον, ἀλλὰ μετὰ δοξολογίας μεγάλης. Τὸ ἀπολυτίκιον «Ἀπόστολε ἅγιε Φίλιππε» ἐν τῷ ἑσπερινῷ καὶ ἐν τέλει τοῦ ὄρθρου ἅπαξ (ἀλλ᾿ εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» δὶς μετὰ τοῦ Δόξα), Δόξα, Καὶ νῦν, «Σὲ τὴν μεσιτεύσασαν». Εἰς τὴν λειτουργίαν, μετὰ τὴν εἴσοδον ἀπολυτίκια τοῦ ἀποστόλου καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Ὁ καθαρώτατος ναός». Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον ἀποστολικά· Ἀπόστολος τοῦ ἀποστόλου, Κυρ. ι´ ἐπιστ., «Ὁ Θεὸς ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους» (Α´ Κορ. δ´ 9-16)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, Κυρ. α´ νηστ., «Ἠθέλησεν ὁ Ἰησοῦς ἐξελθεῖν» (Ἰω. α´ 44-52). Κοινωνικὸν «Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν».
15. Τρίτη. Γουρία, Σαμωνᾶ (†299-306) καὶ Ἀβίβου (†222) μαρτύρων καὶ ὁμολογητῶν.
Ἄρχεται ἡ νηστεία τῶν Χριστουγέννων.
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Τρ. κγ´ ἑβδ. ἐπιστ. (Α´ Θεσ. α´ 6-10)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τρ. θ´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιδ´ 25-35).
Εἴδησις. Ἀπὸ σήμερον ἄρχεται ἡ τεσσαρακοστὴ πρὸ τῶν Χριστουγέννων, εἰς ἣν ἐπιτρέπεται, ἐκτὸς Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς, μέχρι μὲν τῆς 17ης Δεκεμβρίου κατάλυσις ἰχθύος, ἀπὸ δὲ τῆς 18ης ἕως τῆς 24ης Δεκεμβρίου κατάλυσις οἴνου καὶ ἐλαίου· βλέπε σχετικῶς καὶ Πηδάλιον, Ἀθῆναι 1982, ὑποσ. εἰς ἑρμηνείαν ξθ´ κανόνος τῶν ἁγ. ἀποστόλων, σελ. 93-94, περὶ τὸ τέλος τῆς ὁποίας σημειοῦται: «Πρέπει δὲ νὰ φυλάττουν ταύτας (τὰς νηστείας) ὄχι μὲ ξηροφαγίαν καθὼς τὴν μεγάλην μ´, ἀλλὰ μὲ οἰνέλαιον καὶ ἰχθυοφαγίαν, ἔξω μόνον τῶν Τετράδων καὶ Παρασκευῶν, ὅπου τυγχάνουν ἀναμεταξὺ εἰς τὰς νηστείας αὐτάς, καὶ ἔξω τῆς νηστείας τοῦ Αὐγούστου, κατὰ τὴν ὁποίαν ἅπαξ μόνον, ἐν τῇ ἑορτῇ τῆς Μεταμορφώσεως ἰχθύος μεταλαμβάνομεν».
16. Τετάρτη. Ἀποστόλου καὶ εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου.
Ἡ ἐν τῷ Μηναίῳ ἀκολουθία τοῦ ἀποστόλου, ὡς στερουμένη καθισμάτων τῶν στιχολογιῶν τοῦ ὄρθρου, εἶναι ἡμιεορτάσιμος καὶ ψάλλεται κατὰ τὴν διάταξιν τοῦ Μηναίου, ἤ τοι ἄνευ εἰσόδου εἰς τὸν ἑσπερινὸν καὶ ἄνευ καταβασιῶν εἰς τὸν ὄρθρον, ἀλλὰ μετὰ τῶν στιχηρῶν τοῦ ἀποστόλου εἰς τοὺς αἴνους καὶ δοξολογίας μεγάλης. Εἰς τὴν λειτουργίαν κοντάκιον «Ὁ καθαρώτατος ναός». Ἀπόστολος: εὐαγγελιστοῦ, Τρ. δ´ ἑβδ. ἐπιστ., «Λέγει ἡ γραφή· πᾶς ὁ πιστεύων» (Ῥωμ. ι´ 11-ια´ 2)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, Σαβ. ε´ ἑβδ. Ματθ., «Παράγων ὁ Ἰησοῦς εἶδεν ἄνθρωπον καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον» (Μτθ. θ´ 9-13). Κοινωνικὸν «Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν».
17. Πέμπτη. Γρηγορίου ἐπισκόπου Νεοκαισαρείας (†270). Γενναδίου ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως (†471).
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Πέμ. κγ´ ἑβδ. ἐπ. (Α´ Θεσ. β´ 9-14)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Πέμ. θ´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιϚ´ 1-9).
18. Παρασκευή. Πλάτωνος μεγαλομάρτ. (†306). Ῥωμανοῦ μάρτυρος (†308), Ζακχαίου διακόνου (†307), Ἀναστασίου νεομάρτ. ἐκ Παραμυθίας (†1743).
Τὰ προσόμοια καὶ τὸ κοντάκιον τοῦ ἁγίου Ῥωμανοῦ καταλιμπάνονται ἐν οἱᾳδήποτε ἡμέρᾳ καὶ ἂν τύχῃ σήμερον, διότι ἐν τῷ Μηναίῳ δὲν ὑπάρχει κανὼν αὐτοῦ. Ἀπολυτίκιον τοῦ ἁγίου Πλάτωνος «Ὁ μάρτυς σου, Κύριε». Ἀπόστολος: ἡμέρας, Παρ. κγ´ ἑβδ. ἐπιστ. (Α´ Θεσ. β´ 14-20)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Παρ. θ´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιϚ´ 15-18, ιζ´ 1-4).
19. Σάββατον. Ἀβδιοὺ προφήτου (θ´ π.Χ. αἰ.), Βαρλαὰμ μάρτυρος (†304). Ἡλιοδώρου (†272) καὶ Εὐφημίας μαρτύρων.
Ἡ ἀκολουθία τοῦ Σαββάτου μὲ ἀλληλούια εἰς τὸν ὄρθρον (βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις §§45-51) καὶ τὰ 8 νεκρώσιμα εὐλογητάρια. Ἀπόστολος: ἡμέρας, Σαβ. κγ´ ἑβδ. ἐπιστ. (Β´ Κορ. η´ 1-5)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Σαβ. θ´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. θ´ 57-62).
20. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΓ´ (Θ´ ΛΟΥΚΑ). Προεόρτια τῶν εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου· Γρηγορίου Δεκαπολίτου (†816) ὁσίου, Πρόκλου Κων/πόλεως (†447). Ἦχος πλ. β´, ἑωθινὸν α´.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», στιχηρὰ ἀναστάσιμα 6 καὶ προεόρτια 3 «Λαμπαδηφόροι παρθένοι» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, τοῦ Μηναίου «Σήμερον ὁ θεοχώρητος», Καὶ νῦν, τὸ α´ θεοτοκίον τοῦ ἤχου «Τίς μὴ μακαρίσει σε».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ προεόρτιον ἰδιόμελον τοῦ Μηναίου «Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Ἀγγελικαὶ δυνάμεις», Δόξα, Καὶ νῦν, «Χαρὰν προμνηστεύεται».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν´ ψαλμὸν ὁ τριαδικὸς κανὼν τοῦ ἤχου, τὰ τριαδικὰ «Ἄξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἡ ὑπακοὴ τοῦ ἤχου.
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» ἀπολυτίκια «Ἀγγελικαὶ δυνάμεις», Δόξα, τὸ αὐτό, Καὶ νῦν, «Χαρὰν προμνηστεύεται». [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ ἄμωμος.]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα τῶν δύο στιχολογιῶν, ἀλλ᾿ ἀντὶ θεοτοκίων τὰ προεόρτια (20 Νοεμ.). Εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (α´) μετὰ πάσης τῆς συνήθους τάξεως αὐτοῦ.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος μετὰ τῶν εἱρμῶν καὶ ὁ προεόρτιος τοῦ Μηναίου «Ἁγίων εἰς ἅγια»· ἀπὸ γ´ ᾠδῆς μόνον τὸ προεόρτιον μεσῴδιον κάθισμα τοῦ Μηναίου «Ὁ ναὸς ὁ τοῦ Θεοῦ»· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὸ συναξάριον τῆς ἡμέρας.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ προεόρτιοι εἱρμοὶ «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου... ταύτης τὴν εἴσοδον» (βλέπε εἴδησιν 8ης Νοεμ.)· «Τὴν τιμιωτέραν», «Ἅπας γηγενής... τὰ ἱερὰ εἰσόδια».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «Ἅγιος Κύριος», τὸ α´ ἀναστάσιμον «Τοῖς μαθηταῖς συνέλθωμεν» καὶ τὸ προεόρτιον «Θεοῦ σοφίας τέμενος».
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4 καὶ προσόμοια προεόρτια (τὰ εἰς τὸν στίχον τῶν αἴνων) 3 «Δεῦτε πιστοὶ συνελθόντες» κ.λπ. εἰς 4, εἰς στίχους τὰ δύο τελευταῖα α) «Ἀπενεχθήσονται τῷ βασιλεῖ παρθένοι ὀπίσω αὐτῆς, αἱ πλησίον αὐτῆς ἀπενεχθήσονταί σοι», β) «Ἀπενεχθήσονται ἐν εὐφροσύνῃ καὶ ἀγαλλιάσει, ἀχθήσονται εἰς ναὸν βασιλέως», Δόξα, τὸ α´ ἑωθινὸν «Εἰς τὸ ὄρος», Καὶ νῦν, «Ὑπερευλογημένη». Δοξολογία μεγάλη, «Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος» (ἢ «Σήμερον σωτηρία»).
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ καὶ οἱ μακαρισμοὶ τοῦ ἤχου εἰς 4 καὶ 4 ἐκ τῆς Ϛ´ ᾠδῆς τοῦ προεορτίου κανόνος].
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς... ὁ ἀναστάς».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Ἀγγελικαὶ δυνάμεις», «Χαρὰν προνηστεύεται», καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον τὸ προεόρτιον «Εὐφροσύνης σήμερον».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Ἀπόστολος Κυρ. κγ´ ἐπιστ., «Ὁ Θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει» (Ἐφεσ. β´ 4-10)· Εὐαγγέλιον: Κυρ. θ´ Λουκᾶ, «Ἀνθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα» (Λκ. ιβ´ 16-21).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἄξιον ἐστίν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
21. Δευτέρα. † ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΜΑΡΙΑΣ (τυπικὸν 21ης Νοεμβρίου §§ 8-10).
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκια «Ἀγγελικαὶ δυνάμεις», Δόξα, «Χαρὰν προμνηστεύεται»· κοντάκιον «Εὐφροσύνης σήμερον ἡ οἰκουμένη».
Ἡ ἀκολουθία ψάλλεται κατὰ τὴν διάταξιν τοῦ Μηναίου.
Εἰς τὸν ἑσπερινὸν ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ· τὰ διὰ τὴν λιτὴν στιχηρὰ εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Ἀπόλυσις «Χριστὸς ὁ ἀληθινός... ταῖς πρεσβείαις τῆς παναχράντου καὶ παναμώμου αὐτοῦ μητρός, ἧς τὰ Εἰσόδια ἑορτάζομεν...»
Εἰς τὸν ὄρθρον. Εἰς τὸν ὄρθρον [τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ πολύελεος «Ἐξηρεύξατο ἡ καρδία μου»], καταβασίαι «Χριστὸς γεννᾶται». Ἡ θ´ ᾠδὴ ἀμφοτέρων τῶν κανόνων μετὰ τῶν μεγαλυναρίων καὶ ὁ εἱρμὸς «[Μεγάλυνον, ψυχή μου...] Μυστήριον ξένον». Μετὰ τὴν μεγ. δοξολογίαν «Σήμερον τῆς εὐδοκίας» ἅπαξ.
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα τῆς ἑορτῆς ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ.
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... ὁ ἐν ἁγίοις θαυμαστός».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ μόνον τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς καὶ τὸ κοντάκιον «Ὁ καθαρώτατος ναός». Τρισάγιον.
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Ἀπόστολος: τῆς ἑορτῆς, 21 Νοεμ., «Εἶχεν ἡ πρώτη σκηνή» (Ἑβρ. θ´ 1-7)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, 8 Σεπτ., «Εἰσῆλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς κώμην τινά» (Λκ. ι´ 38-42, ια´ 27-28).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἄγγελοι τὴν εἴσοδον... Ὡς ἐμψύχῳ Θεοῦ».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Ποτήριον σωτηρίου»· «Εἴδομεν τὸ φῶς».
Ἐν τῇ τραπέζῃ κατάλυσις ἰχθύος.
Εἰδήσεις. 1. Ἀπὸ σήμερον ἕως τῆς 24ης Δεκεμβρίου, ἐὰν ἑορτάζεται ἅγιος, ψάλλονται καταβασίαι «Χριστὸς γεννᾶται».
2. Τῇ 22ᾳ καὶ τῇ 24ῃ Νοεμβρίου τῶν κανόνων τοῦ Μηναίου εἰς τὸν ὄρθρον προτάσσεται ὁ α´ κανὼν τῆς ἑορτῆς, τῇ δὲ 23ῃ ὁ β´ κανών.
3. Ἀπὸ σήμερον μέχρι τῆς 25ης Νοεμβρίου σχολάζει ἡ παρακλητική (πλὴν Κυριακῆς), εἰς δὲ τὴν θ. λειτουργίαν ἀντίφωνα τὰ τῆς ἑορτῆς.
22. Τρίτη. Ἀρχίππου, Φιλήμονος, Ὀνησίμου ἀποστόλων· Κικιλίας μάρτυρος καὶ τῶν σὺν αὐτῇ (†230). Κλήμεντος καὶ Σισινίου ἱερομαρτύρων.
Εἰς πάσας τὰς μεθεόρτους καθημερινὰς ἡ ἀκολουθία ψάλλεται μόνον ἐκ τοῦ Μηναίου (ὅρα ἔμπροσθεν γεν. τυπικὰς διατάξεις §§52-63). Ἀπόστολος: ἀποστόλων, 22 Νοεμ. (Φιλήμ. 1-25)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τρ. ι´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιζ´ 26-37, ιη´ 8).
23. Τετάρτη. Ἀμφιλοχίου ἐπισκόπου Ἰκονίου (†394), Γρηγορίου Ἀκραγαντίνων. Σισινίου ὁμολογητοῦ (γ´ αἰ.).
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Τετ. κδ´ ἑβδ. ἐπ. (Α´ Θεσ. δ´ 1-12)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τετ. ι´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιη´ 15-17, 26-30).
24. Πέμπτη. Κλήμεντος ἐπισκόπου Ῥώμης (†101), Πέτρου ἐπισκόπου Ἀλεξανδρείας (†311).
Ἀπόστολος: ἱερομαρτύρων (Φιλιπ. γ´ 20-δ´ 3)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Πέμ. ι´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιη´ 31-34).
25. Παρασκευή. † Ἀπόδοσις τῶν Εἰσοδίων, Αἰκατερίνης τῆς μεγαλομάρτυρος καὶ πανσόφου (†313)· Μερκουρίου μεγαλομάρτυρος. (Τυπικὸν 25ης Νοεμβρίου §§14-16.)
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκια «Σήμερον τῆς εὐδοκίας», Δόξα, «Ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν»· κοντάκιον «Ὁ καθαρώτατος ναός».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ «Μακάριος ἀνήρ».
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» τὰ 6 ἑσπέρια ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ, Δόξα, τὸ τῆς ἁγίας «Χαρμονικῶς τῇ πανηγύρει»*, Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς.
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ 3 προσόμοια τῆς ἑορτῆς (21ης Νοεμβρίου) «Χαίρει ὁ οὐρανὸς» κ.λπ., εἰς τοὺς πρὸ αὐτῶν στίχους τὰ δύο τελευταῖα, Δόξα, τῆς ἁγίας «Βίον ἄυλον», Καὶ νῦν, «Σήμερον τὰ στίφη».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Σήμερον τῆς εὐδοκίας», Δόξα, «Τὴν πανεύφημον νύμφην», Καὶ νῦν, «Σήμερον τῆς εὐδοκίας».
Εἰς τὸν ὄρθρον. Εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» ἀπολυτίκια ὡς εἰς τὸν ἑσπερινόν. Καθίσματα μόνον τὰ τῶν δύο πρώτων στιχολογιῶν**, καὶ ὁ ν´ ψαλμὸς χῦμα.
ΚΑΝΟΝΕΣ, οἱ δύο τῆς ἑορτῆς καὶ ὁ τῆς ἁγίας· ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὸ μεσῴδιον κάθισμα τῆς ἁγίας, Δόξα, Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου τῆς ἁγίας καὶ τὸ συναξάριον.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «Χριστὸς γεννᾶται»· (ἀντὶ τῆς στιχολογίας τῆς ᾠδῆς τῆς Θεοτόκου Τὴν τιμιωτέραν) ψάλλεται ἡ θ´ ᾠδὴ τῶν δύο κανόνων τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν ἀντιστοίχων μεγαλυναρίων· εἶτα «Μεγάλυνον, ψυχή μου... Μυστήριον ξένον».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ τὸ τῆς ἁγίας καὶ τὸ τῆς ἑορτῆς.
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ, εἰς στίχους 6 (ἤτοι ἀπὸ τοῦ στίχου «Τοῦ ποιῆσαι ἐν αὐτοῖς κρῖμα...»), προσόμοια τῆς ἑορτῆς (21 Νοεμ.) 3 «Λαμπαδηφόροι παρθένοι» κ.λπ. (καταλιμπανομένου τοῦ 4ου), καὶ τῆς ἁγίας ἕτερα 3 «Μνήμην τὴν πανίερον» κ.λπ., Δόξα, τῆς ἁγίας «Βίον ἄυλον», Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς «Σήμερον τῷ ναῷ προσάγεται». Δοξολογία μεγάλη, «Σήμερον τῆς εὐδοκίας».
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Ἀντίφωνα τὰ τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν ἐφυμνίων αὐτῶν.
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἐν ἁγίοις θαυμαστός».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Σήμερον τῆς εὐδοκίας», «Τὴν πανεύφημον νύμφην» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Ὁ καθαρώτατος ναός».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Ἀπόστολος: τῆς ἁγίας, Πέμ. ιε´ ἑβδ. ἐπιστ., «Πρὸ τοῦ ἐλθεῖν τὴν πίστιν» (Γαλ. γ´ 23-δ´ 5)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, Δευτ. ιε´ ἑβδ. Ματθ., «Ἠκολούθει τῷ Ἰησοῦ ὄχλος πολύς» (Μρ. ε´ 24-34).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἄγγελοι τὴν εἴσοδον... Ὡς ἐμψύχῳ Θεοῦ».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Ποτήριον σωτηρίου»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
Εἴδησις. Ἀπὸ αὔριον ἐπανέρχεται ἡ χρῆσις τῆς Παρακλητικῆς μέχρι τῆς 19ης Δεκεμβρίου, εἰς δὲ τὴν θ. λειτουργίαν μέχρι τῆς 24ης Δεκεμβρίου ψάλλεται ἐπισφραγιστικὸν κοντάκιον τὸ «Ἡ παρθένος σήμερον τὸν προαιώνιον Λόγον».
26. Σάββατον. Ἀλυπίου ὁσίου († ζ´ αἰ.), Νίκωνος τοῦ μετανοεῖτε. Στυλιανοῦ Παφλαγόνος, Γεωργίου νεομάρτυρος τοῦ Χιοπολίτου (†1807).
Ἡ ἀκολουθία τοῦ Σαββάτου ψάλλεται μὲ «Θεὸς Κύριος» (βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις §§31-44). Εἰς τὰ κεκραγάρια τοῦ ἑσπερινοῦ καὶ πρὸς ἀναπλήρωσιν τοῦ ἐλλείποντος δοξαστικοῦ τοῦ ὁσίου Νίκωνος, λέγε εἰς τὸ Δόξα τὸ κοινὸν δι᾿ ὁσίους ἰδιόμελον «Ὅσιε πάτερ, οὐκ ἔδωκας ὕπνον σοῖς ὀφθαλμοῖς» (ζήτει τῇ 7ῃ Νοεμ. εἰς τὸν ἑσπερινόν). Ἀπολυτίκιον λέγεται μόνον τὸ τοῦ ὁσίου Νίκωνος, καὶ θεοτοκίον ὁμόηχον. Ἀπόστολος: ἡμέρας, Σαβ. κδ´ ἑβδ. ἐπ. (Β´ Κορ. ια´ 1-6)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Σαβ. ι´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ι´ 19-21).
27. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΔ´ (ΙΓ´ ΛΟΥΚΑ). Ἰακώβου μεγαλομάρτυρος τοῦ Πέρσου (†421). Ἦχος βαρύς· ἑωθινὸν β´.
Εἰς τὴν θ´. Ἀπολυτίκιον καὶ κοντάκιον τοῦ ὁσίου Νικωνος.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 6, τοῦ Μηναίου προσόμοια 3 «Κόσμου τὰ τερπνὰ καταλιπὼν» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, τοῦ Μηναίου «Καρτερῶν ἐν ἀθλήσει», Καὶ νῦν, «Μήτηρ μὲν ἐγνώσθης».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, τοῦ Μηναίου «Ἐθαυμαστώθης, Ἰάκωβε», Καὶ νῦν, «Ναὸς καὶ πύλη» (Παρακλ., Σαβ. ἑσπέρας, ἦχ. πλ. α´).
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Κατέλυσας τῷ σταυρῷ σου», Δόξα, «Ὁ μάρτυς σου, Κύριε», Καὶ νῦν, «Τὸ ἀπ᾿ αἰῶνος ἀπόκρυφον».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν´ ψαλμὸν ὁ τριαδικὸς κανὼν τοῦ ἤχου, τὰ τριαδικὰ «Ἄξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἡ ὑπακοὴ τοῦ ἤχου.
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια ὡς προεγράφησαν. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ ἄμωμος.]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα τῶν δύο στιχολογιῶν (ἀλλ᾿ εἰς τὸ Καὶ νῦν τῆς α´ στιχολογίας τὸ θεοτοκίον τοῦ ἀναστασίμου ἀπολυτικίου «Ὡς τῆς ἡμῶν ἀναστάσεως»). Εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (β´) μετὰ πάσης τῆς συνήθους τάξεως αὐτοῦ.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος μετὰ τῶν εἱρμῶν καὶ ὁ τοῦ Μηναίου· ἀπὸ γ´ ᾠδῆς τὰ μεσῴδια τοῦ Μηναίου καθίσματα· ἀφ᾿ Ϛ´ τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὸ συναξάριον.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «Χριστὸς γεννᾶται»· «Τὴν τιμιωτέραν», «[Μεγάλυνον, ψυχή μου...] Μυστήριον ξένον».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «Ἅγιος Κύριος», τὸ β´ ἀναστάσιμον «Τὸν λίθον θεωρήσασαι», τοῦ Μηναίου «Περσῶν τὴν πλάνην ἔφλεξας» καὶ θεοτοκίον ὅμοιον «Μαρία καθαρώτατον».
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 8, Δόξα, τὸ β´ ἑωθινὸν «Μετὰ μύρων προσελθούσαις», Καὶ νῦν, «Ὑπερευλογημένη». Δοξολογία μεγάλη, «Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος» (ἢ «Σήμερον σωτηρία»).
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ μετὰ μακαρισμῶν] (βλέπε ἔμπροσθεν γεν. τυπ. διατάξεις §§64-66).
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Κατέλυσας τῷ σταυρῷ σου», «Ὁ μάρτυς σου, Κύριε» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Ἡ παρθένος σήμερον».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τοῦ ἤχου. Ἀπόστολος Κυρ. κδ´ ἐπιστ., «Χριστός ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν» (Ἐφεσ. β´ 14-22)· Εὐαγγέλιον Κυρ. ιγ´ Λουκᾶ, «Ἄρχων τις προσῆλθε τῷ Ἰησοῦ» (Λκ. ιη´ 18-27).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «Ἄξιον ἐστίν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
28. Δευτέρα. Στεφάνου ὁσίου τοῦ νέου ὁμολογητοῦ (†767), Εἰρηνάρχου μάρτυρος (†303). Τῶν πεντεκαίδεκα μαρτύρων τῶν ἐν Τιβεριουπόλει μαρτυρησάντων (πολιούχων Κιλκίς).
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Δευτ. κε´ ἑβδ. ἐπιστ. (Β´ Θεσ. α´ 1-10)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Δευτ. ια´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιθ´ 37-44).
29. Τρίτη. Παραμόνου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ 370 μαρτύρων (†250)· Διονυσίου ἐπισκόπου Κορίνθου ἱερομάρτυρος.
Ἀπόστολος: ἡμέρας, Τρ. κε´ ἑβδ. ἐπιστ. (Β´ Θεσ. α´ 10-β´ 2)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τρ. ια´ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιθ´ 45-48).
30. Τετάρτη. Ἀνδρέου ἀποστόλου τοῦ Πρωτοκλήτου (†62), πολιούχου Πατρῶν. Φρουμεντίου ἐπισκόπου Ἰνδίας (Αἰθιοπίας) (†380), Ἀλεξάνδρου Μηθύμνης. (Τυπικὸν 30ῆς Νοεμ. §§1-3.)
Ἡ ἀκολουθία τοῦ ἀποστόλου ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ, ἀλλὰ τὰ διὰ τὴν λιτὴν ἰδιόμελα εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Τὸ ἀπολυτίκιον εἰς μὲν τὸν ἑσπερινὸν καὶ μετὰ τὴν μεγ. δοξολογίαν ἅπαξ, εἰς δὲ τὸ «Θεὸς Κύριος» δίς (μετὰ τοῦ Δόξα), καὶ θεοτοκίον «Τὸ ἀπ᾿ αἰῶνος ἀπόκρυφον». Κανόνες οἱ ἐν τῷ Μηναίῳ. Καταβασίαι «Χριστὸς γεννᾶται»· «Τὴν τιμιωτέραν» καὶ ὁ εἱρμὸς «[Μεγάλυνον, ψυχή μου...] Μυστήριον ξένον». Τὰ λοιπὰ ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ.
Εἰς τὴν λειτουργίαν, μετὰ τὴν εἴσοδον ἀπολυτίκια «Ὡς τῶν ἀποστόλων» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Ἡ παρθένος σήμερον τὸν προαιώνιον Λόγον». Ἀπόστολος: τοῦ Πρωτοκλήτου, Κυρ. ι´ ἐπιστ., «Ὁ Θεὸς ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους» (Α´ Κορ. δ´ 9-16)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, 30 Νοεμ., «Εἱστήκει ὁ Ἰωάννης καὶ ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ δύο» (Ἰω. α´ 35-52). Κοινωνικὸν «Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν».
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* Εἰς τοὺς ἐπ᾿ ὀνόματι τοῦ ἁγίου ναοὺς ψάλλονται στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4 καὶ τοῦ ἱεράρχου προσόμοια 6, ἤ τοι τὰ 3 ἑσπέρια «Τὴν χρυσήλατον σάλπιγγα» κ.λπ. καὶ τὰ 3 τῶν ἀποστίχων «Χαίροις τὸ χρυσαυγές».
* Ἡ ἐν τῷ παρόντι δοξαστικῷ φράσις «ἄκμων ἀνάλωτος» (= ἀμόνι ἀκυρίευτον) πρέπει νὰ διορθωθῇ εἰς «ἄκμων ἀνήλατος» (= ἀμόνι ἄκαμπτον).
** Αἱ σύγχρονοι ἐκδόσεις τῶν Μηναίων εἰς μὲν τὸν ἑσπερινὸν προβλέπουν ἀναγνώσματα τῆς ἁγίας, εἰς δὲ τὸν ὄρθρον παραθέτουν καθίσματα διὰ τὸν πολυέλεον καὶ ὁρίζουν τὴν τάξιν τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ ὄρθρου (Σαβ. ιζ´ ἑβδ. Ματθ., «Ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν»· Μτθ. κε´ 1-13). Ταῦτα δὲν προβλέπονται ὑπὸ τοῦ Τυπικοῦ τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἔχει ἐπικρατήσει ὅμως νὰ λέγωνται εἰς τοὺς ἐπ᾿ ὀνόματι τῆς ἁγίας ναούς.