Κικὴ Δημουλᾶ - Ἐργοκριτική


Ἡ Κικὴ Δημουλᾶ, σύζυγος τοῦ ποιητῆ Ἄθω Δημουλᾶ, γεννήθηκε στὴν Ἀθήνα τὸ 1931. Ἀπὸ τὸ 1949 ὡς τὸ 1974 ἐργάστηκε στὴν Τράπεζα τῆς Ἑλλάδος καί, ἐπὶ σειρὰν ἐτῶν, ἀνῆκε στὴ σύνταξη τοῦ περιοδικοῦ τῆς Τράπεζας Ὁ Κύκλος, ὅπου δημοσίευε συχνὰ ποιήματα καὶ πεζά της. Πρωτοεμφανίστηκε στὰ γράμματα τὸ 1952 μὲ τὴν ποιητικὴ συλλογὴ Ποιήματα, τὴν ὁποία ἔπειτα ἀπὸ λίγο ἀπέσυρε ἡ ἴδια ἀπὸ τὴν κυκλοφορία.

Τιμήθηκε μὲ τὸ Β´ Κρατικὸ Βραβεῖο Ποίησης γιὰ τὴ συλλογὴ Τὸ λίγο τοῦ κόσμου (1971), μὲ τὸ Α´ Κρατικὸ Βραβεῖο Ποίησης γιὰ τὸ Χαῖρε ποτέ (1989) καὶ τὸ 1994 μὲ τὸ Βραβεῖο Κώστα καὶ Ἑλένης Οὐράνη γιὰ τὴ συλλογὴ Ἡ ἐφηβεία τῆς Λήθης (1994). Εἶναι μέλος τῆς Ἑταιρείας Συγγραφέων. Τὸ 2001 τιμήθηκε γιὰ τὸ σύνολο τοῦ ἔργου της μὲ τὸ Ἀριστεῖο τῶν Γραμμάτων τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, ἐνῷ τὸ 2002 ἐξελέγη ἀκαδημαϊκὸς στὴν ἕδρα τῆς Ποίησης.

Τὰ ποιήματα τῆς Κικῆς Δημουλᾶ ἀποτελοῦν δείγματα τῆς καλύτερης μεταπολεμικῆς ποίησης τοῦ ἐσωτερικοῦ χώρου. Ἡ ποίησή της ἀνθεῖ πάνω στὸ ἄνυδρο ἔδαφος τῆς στέρησης, τῆς ἀπώλειας, τῆς συναισθηματικῆς ματαίωσης, τῆς ἀπουσίας τοῦ ἀγαπημένου προσώπου. Αὐτὴ τὴ στέρηση κι αὐτὴ τὴν ἀπώλεια ἀναπληρώνει ἐπιτυγχάνοντας μέσα στὸ χῶρο τῆς ποίησης τὴν ἐπικοινωνία μὲ ἕνα ἐσύ, μὲ τὸν ἄλλον ποὺ λείπει, ἐπικοινωνία ποὺ ἡ πραγματικότητα ἀρνεῖται. Ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἄποψη ἡ ποίησή της, ὅσο πικρὰ συναισθηματικὰ φορτία κι ἂν κουβαλᾷ, στὴν οὐσία ἐπιτυγχάνει τὴν κάθαρση καὶ τὴ λύτρωση.

Ἐνδιαφέρον παρουσιάζει ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἡ Δημουλᾶ κινεῖται ἀπὸ τὸ τυχαῖο καὶ συμπτωματικό, ποὺ ὑποπίπτει στὴν ἀντίληψή της, καὶ ἀφήνεται στὸ ἀνοιχτὸ ἐνδεχόμενο μιᾶς προσωπικῆς περιπέτειας σὲ ἕναν χῶρο ὅπου ἡ λογικὴ καὶ τὸ συναίσθημα ἀντιπαρατίθενται. Τὸ ἴδιο ἐνδιαφέρων εἶναι ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἡ ποιήτρια κινεῖται στοὺς χώρους τοῦ παρόντος καὶ τοῦ παρελθόντος, ἀνατρέποντας τὰ ἀντικειμενικὰ χρονικὰ δεδομένα καί, κυρίως, καταργώντας μὲ τὴ γλωσσικὴ-λεκτικὴ ἄνεση ποὺ τὴ χαρακτηρίζει, τὴν ἔννοια τοῦ σταθεροῦ καὶ τοῦ αὐτονόητου: εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὴ ἡ γλωσσική της τόλμη ποὺ συχνὰ τὴν ὁδηγεῖ σὲ μία ἰδιαίτερα εὐρηματικὴ λεξιπλασία.

Ἡ ποίηση τῆς Δημουλᾶ προσφέρει φιλόξενη στέγη σὲ καθημερινὲς πληγὲς καὶ κοινὰ ἀνθρώπινα βιώματα, τολμᾷ νὰ δώσει διάσταση ποιητικὴ καὶ φιλοσοφική σε ποιήματα ποὺ ἀντλοῦν ὑλικὸ ἀπὸ τὸ περιβάλλον τοῦ οἰκιακοῦ βίου, καὶ κατορθώνει νὰ ἄρει τὴ γυναικεία καθημερινότητα στὴ σφαῖρα τῆς αὐθεντικῆς ποίησης.

Πρόσφατα ἔργα της εἶναι οἱ συλλογὲς ποιημάτων: Ποιήματα (1998), Ἑνὸς λεπτοῦ μαζί (1998), Ἦχος ἀπομακρύνσεων (2001), Χλόη θερμοκηπίου (2005).

Τὸ μεγαλύτερο μέρος τοῦ ἔργου της ἔχει μεταφραστεῖ στὰ γαλλικά, τὰ ἀγγλικά, τὰ ἱσπανικά, τὰ σουηδικά, τὰ γερμανικά, τὰ ἰταλικά, τὰ πολωνικὰ καὶ τὰ βουλγαρικά.