Μικρή εισαγωγή σε εντολές του Unix.

To κείμενο αυτό έχει σαν σκοπό να σας βοηθήσει να μάθετε μερικές από τις βασικές εντολές του Unix. Θα πρέπει να το μελετήσετε καθησμένοι μπροστά από ένα Unix τερματικό. Διαβάστε μία παράγραφο, και στην συνέχεια δοκιμάστε την εντολή. Δούλεψε όπως θα έπρεπε? Αν όχι κυτάξτε προσεκτικά τι γράψετε. Το πιθανότερο ήταν να υπάρχει ένα λάθος στην γραφή της συγκεκριμένης εντολής.

Ας ξεκινήσουμε με μία απλή εντολή: θέλουμε ο υπολογιστής να μας πει την σημερινή μέρα. Να πως το κάνουμε:

[kontogar@Lykourgos kontogar]$ date
Sat Oct 26 17:59:16 EEST 2002

Δοκιμάστε την παραπάνω εντολή να δείτε πως δουλευεί και τι αποτελέσματα δίνει. Στο Unix είναι σημαντικό να έχετε υπόψην σας ότι παίζουν σημαντικό ρόλο αν γράφετε με κεφαλαία ή μικρά. Έτσι για παράδειγμα οι γραφές Unix,UnIx και unix δεν είναι ισοδύναμες! Δοκιμάστε να δώσετε στο τερματικό σας τiς εντολές cal, cal 2002,whoami,finger Οι πρώτες δύο δίνουν το ημερολόγιο του τρέχοντος μήνα και έτους αντίστιχα, η τρίτη επιστρέφει το login name και η τελευταία μας δείχνει τους χρήστες που είναι συνδεμένοι την στιγμή αυτή με τον υπολογιστή.

Ας δούμε τώρα την εντολή echo Αν δώσω

echo PATH
PATH

λέω στον υπολογιστή να τυπώσει το κορδόνι με όνομα PATH. Αν αντιθέτως πληκτρολογήσω

echo $PATH
/usr/bin:/bin:/usr/sbin:/sbin:/usr/local/bin:/usr/local/bin:
/usr/local/sbin:/usr/bin:/usr/ucb:/home/lectures/kontogar/bin

Λέω στον υπολογιστή να τυπώσει την μεταβλητή συστήματος PATH. Στην μεταβλητή αυτή είναι αποθηκευμένα τα μέρη του συστήματος αρχείων στα οποία βρίσκονται προγράμμτα τα οποία μπορείτε να εκτελέστε.

Aν θέλετε να προσθέσετε άλλο ένα μέρος του συστήματος αρχείων σας στην μεταβλητή PATH (για παράδειγμα το /usr/local/bin) θα πρέπει να το κάνετε δίνοντας

export PATH=$PATH:/usr/local/bin

Ας δούμε τώρα τον χειρισμό αρχείων: Το σύστημα αρχείων μιάζει με ένα μεγάλο κουτί στο οποίο βρίσκονται μεγάλα κουτιά directories μέσα στα οποία βρίσκονται μικρότερα κουτιά και αρχεία. Με την εντολή pwd μπορείτε να δείτε το όνομα του κουτιού στο οποίο βρίσκεστε

pwd
/home/kontogar

και το οποίο δεν είναι άλλο από το home directory σας στο οποίο θα γράφετε τα αρχεία σας. Προκειμενου να είναι αυτά τακτοποιημένα τα χωρίζουμε σε ((κουτιά)) τα οποία θα τα ονομάζουμε direcories. Για να δημιουργήσουμε ένα κουτί χρησιμοποιούμε την εντολή

mkdir pari-programs

Έτσι αν τώρα δώσουμε την εντολή ls η οποία μας δείχνει τα περιεχόμενα ενός κουτιού, τότε ανάμεσα στα αρχεία μας θα δούμε και το καινούριο directory με όνομα pari-programs. Με την εντολή cd pari-programs ανοίγουμε το directory αυτό, ενώ η εντολή cd .. μας ανεβάζει ένα direcory προς τα πάνω.

Ένα πρόγραμμα μπορεί να πάρει αρκετό χρόνο να μας δώσει αποτελέσμτα ανάλογα με την δυσκολία του την ταχύτητα του συστήματος και τον φόρτο του συστήματος μας. Δεν μπορούμε να κάτσουμε με τις ώρες μπροστά στο τερματικό μας ή στον υπολογιστή να το περιμένουμε. Έτσι αν θέλουμε να παραγοντοποιήσουμε τον πρώτο αριθμό $2^{100000}-1$ θα δημιουργήσουμε ένα αρχείο με όνομα factor.in που θα έχει μόνο μια γραμμή την

factor(2^(100000)-1)

και θα τρέξουμε στην γραμμή εντολών

gp < factor.in > factor.out &

Το παραπάνω έχει το εξής νόημα: τρέξε το πρόγραμμα gp αλλά μην περιμένεις να σου πληκτρολογήσει ο χρήστης εντολές. Αυτές θα τις πάρεις από το αρχείο factor.in. Επίσης δεν θα εμφανίσεις τα αποτελέσματα στην οθόνη αλλά θα τα γράψεις στο αρχείο factor.out. Τέλος ο χαρακτήρας & λέει στον υπολογιστή να τρέξει το προγραμμά στο παρασκήνιο(backround. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να βάλουμε τον υπολογιστή να υπολογίζει να κλείσουμε την σύνδεση μας με αυτόν και να πάμε την άλλη μέρα να πάρουμε τα αποτελέσματα.

Θα δούμε τώρα μερικές βασικές εντολές που αφορούν το έλεγχο των εργασιών στο unix. Ένα σύστημα unix εκτελεί πολλές εργασίες ταυτόχρονα και εξηπηρετεί πολλούς χρήστες. Έτσι για παράδειμα η εντολή ¹

 
ps -ef

θα μας δώσει ένα μακρύ κατάλογο των ενολών που το σύστημα εκτελεί. Για να δούμε τις εντολές που τρέχουμε εμείς πρέπει το αποτέλεσμα της εντολής ps να το φιλτράτουμε μέσω της εντολής grep. Έτσι δίνοντας

 
ps -ef | grep kontogar

Βλέπουμε όλες τις εντολές τις οποίες τρέχει ο χρήστης με όνομα kontogar. Στον κατάλογο των εργασιών δίπλα απο το όνομα του χρήστη βλέπουμε κάποιους αριθμούς. Ο πρώτος από αυτούς είναι ο κωδικός της εργασιάς. Αν θέλουμε να τερματίσουμε μία εργασία του συστήματος γιατί κάτι δεν πάει καλά με αυτήν, μπορούμε να το κάνουμε δίνοντας

 
kill 21479

όπου το 21479 είναι ο αριθμός της συγκεκριμένης εργασίας.

Τρέξτε μια διαδικασία στο παρασκήνιο, για παράδειγμα την προηγούμενη παραγοντοποιήση και δοκιμάστε να δείτε αν εκτελείτε κάνοντας χρήση της ps. Αυτός είναι και ο τρόπος που θα διαπιστώσετε την επόμενη μέρα αν ο μακρύς υπολογισμός που ξεκινήσατε το προηγούμενο βράδυ έχει ολοκληρωθεί ή όχι.

Θα τελείωσουμε αυτή την μικρή αναφορά σε εντολές του unix αναφέροντας την εντολή man. Με αυτή την εντολή μπορούμε να διαβάσουμε τα εγχειρίδια των εντολών του συστήματος. Δώστε λοιπόν

 
man ls

για να διαβάσετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εντολή ls ή για οποιαδήποτε άλλη εντολή αναφέραμε εδώ.