|
20 Νοεμβρίου 2012 Νέα θεωρία της αθηρογένεσης με εμπλοκή του PAF Κωνσταντίνος Α. Δημόπουλος, Καθηγητής Βιοχημείας & Χημείας Τροφίμων, ΕΚΠΑ
Το παρόν τεύχος του περιοδικού επιχειρεί να παρουσιάσει τον πιο ισχυρό -μέχρι σήμερα- λιποειδικό φλεγμονώδη μεσολαβητή, τον Παράγοντα Ενεργοποίησης Αιμοπεταλίων (PAF, Platelet-Activating Factor). Ειδικότερα, τα άρθρα που ακολουθούν εστιάζονται κυρίως στην εμπλοκή/ρόλο του PAF στην αθηροσκλήρωση που αποτελεί το πιο κοινό αίτιο καρδειαγγειακών νοσημάτων. Μετά την αποδοχή της θεωρίας γνωστής ως «απόκριση στον τραυματισμό», η φλεγμονή είναι σε θέση να εξηγήσει - με τον πλέον αποδεκτό σήμερα τρόπο - μέσα από τους μηχανισμούς που διέπουν την παθολογία της αθηροσκλήρωσης. Με βάση τα δεδομένα των δικών μας πειραμάτων και εκείνων της διεθνούς βιβλιογραφίας, έχουμε επιχειρήσει μια νέα προσέγγιση στο θέμα και προτείνουμε την «νέα θεωρία της αθηρογένεσης με εμπλοκή του PAF» με συγκεκριμένο μηχανισμό, σύμφωνα με τον οποίο ο PAF φαίνεται να παίζει κεντρικό ρόλο στην πρόκληση της αθηρογένεσης. 'Eτσι, γίνεται κατ’ αρχήν μια συνοπτική ανασκόπηση για τον PAF ώστε να ενημερωθεί ο αναγνώστης και να γίνουν πιο εύκολα κατανοητά τα επόμενα άρθρα. Στη συνέχεια παρουσιάζεται ο ρόλος του PAF ως πιθανός συνδετικός κρίκος ανάμεσα στη δυσλιπιδαιμία και τη φλεγμονή μέσα από μοριακούς μηχανισμούς κατά την αθηροσκλήρωση. Ακολουθεί η πρώτη μελέτη παρατήρησης όπου παρουσιάζονται βιοχημικές παράμετροι και παράμετροι του τρόπου ζωής (όπως η διατροφή), που επηρεάζουν τον PAF και τα μεταβολικά του ένζυμα σε φαινομενικά υγιή πληθυσμό. Στο επόμενο άρθρο, παρουσιάζονται και παράλληλα σχολιάζονται, σε σχέση με τα δεδομένα της διεθνούς βιβλιογραφίας, τα ερευνητικά δεδομένα της ομάδα μας, σύμφωνα με τα οποία είναι πιθανόν να εμπλέκεται ο PAF και στην αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου που παρατηρείται σε HIV ασθενείς κατά τη θεραπεία τους με κάποιες αντιρετροϊκές θεραπείες υψηλής δραστικότητας (HAART).
Στο τελευταίο άρθρο που σχετίζεται με την εμπλοκή του PAF στους μηχανισμούς αθηρογένεσης, ανασκοπείται και σχολιάζεται η μεταγευματική ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων ως πιθανός μηχανισμός σχηματισμού της αθηρωματικής πλάκας και η εμπλοκή του PAF στην αντιαιμοπεταλιακή δράση της ινσουλίνης. Η θεωρία μας αυτή, όπως παρουσιάζεται στα προηγούμενα άρθρα, εξηγεί επίσης - με βιοχημικό τρόπο - και τη γνωστή επιδημιολογική παρατήρηση ότι η διατροφή και ειδικά η μεσογειακή δίαιτα, λόγω της ύπαρξης ανταγωνιστών του PAF σε τρόφιμα αυτής, προστατεύει από το σχηματισμό αθηρωματικών πλακών, την αρτηριοσκλήρυνση και τις καρδιαγγειακές παθήσεις. 'Eνα θέμα που αναπτύσσεται γιατί παρουσιάζει επιστημονικό ενδιαφέρον είναι η αντιφλεγμονώδης, η αντιοξειδωτική και η αντιθρομβωτική δράση της μεσογειακής δίαιτας, διότι οι μηχανισμοί αυτοί εμπλέκονται στο σχηματισμό και την εξέλιξη των αθηρωματικών πλακών και εν τέλει στις καρδιαγγειακές παθήσεις. Στα επόμενα δύο άρθρα σχολιάζεται η ύπαρξη και η πιστοποίηση ισχυρών αναστολέων του PAF - φυσικής προέλευσης - που συνήθως προσλαμβάνονται μέσω της τροφής (και κυρίως της μεσογειακής δίαιτας) και είναι καθοριστικής σημασίας βήμα για την πρόληψη της εμφάνισης και της ανάπτυξης, αλλά και της θεραπείας (υποστροφής) της αθηρωματικής νόσου. Συγχρόνως βάζουν και τις βάσεις για την ανάπτυξη νέων λειτουργικών τροφίμων με προστατευτικές ή/και θεραπευτικές ιδιότητες έναντι των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Δηλαδή, τη δημιουργία νέων λειτουργικών τροφίμων, βάσει της ισχύουσας ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε αφ΄ενός μεν να ενισχυθεί η προστατευτική δράση στα υπάρχοντα υγιεινά μεσογειακά τρόφιμα, αφ΄ετέρου δε να γίνει αξιοποίηση διαφόρων παραπροϊόντων (π.χ. ελαιουργίας) με υψηλό ρυπαντικό φορτίο, για την προστασία του περιβάλλοντος. Τέλος, συνοψίζονται και παρουσιάζονται οι μεταγευματικές μελέτες που αφορούν την επίδραση της κατανάλωσης κρασιού παράλληλα με ένα γεύμα, στους καρδιαγγειακούς δείκτες, σε μια προσπάθεια προσέγγισης -σύμφωνα με τα προηγούμενα άρθρα- του βιοχημικού μηχανισμού που αφορά τη γνωστή επιδημιολογική παρατήρηση του «Γαλλικού Παράδοξου».
<Επιστροφή στη λίστα επιστημονικών θεμάτων και ανακοινώσεων> |
