20/3/2015

Αστικά Στερεά Απόβλητα και Ρύπανση του Περιβάλλοντος:

Τάσεις στη Διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων

στις Ευρωπαϊκές Χώρες και στην Ελλάδα

 

Αθανάσιος Βαλαβανίδης, Θωμαΐς Βλαχογιάννη

Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών,

Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, 15784 Αθήνα

 

Περίληψη: Η δραματική αύξηση των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) τις τελευταίες δεκαετίες  είναι αποτέλεσμα της ταχύτατης αστικοποίησης του πληθυσμού, της καταναλωτικής και της τεχνολογικής εξέλιξης των ανθρώπινων κοινωνιών του πλανήτη μας. Τα αστικά στερεά απόβλητα , μαζί με τα υγρά απόβλητα, αποτελούν σήμερα ένα από τα πλέον επείγοντα περιβαλλοντικά προβλήματα σε όλες τις χώρες λόγω της εκτεταμένης ρύπανσης που προκαλούν στο έδαφος και στα υδατικά συστήματα με τη διαρροή τοξικών και επικίνδυνων χημικών ρύπων. Επίσης, τα στερεά απόβλητα μπορούν να καταστούν αιτίες πυρκαγιών, μεταφοράς μολυσματικών παραγόντων στα υπόγεια νερά και ρύπανσης καλλιεργειών με βαρέα μέταλλα και άλλες χημικές ουσίες.

 

Τα στατιστικά δεδομένα πιστοποιούν ότι τα στερεά αστικά απόβλητα αυξήθηκαν δραματικά στον 21ο αιώνα και υπολογίζονται ότι σήμερα παράγονται 1,3 δισεκατομμύρια τόνοι σε παγκόσμια κλίμακα. Σύμφωνα με υπολογισμούς θα αυξηθούν σε 2,2 δισεκ. τόνους το 2025. Τις μεγαλύτερες ποσότητες αποβλήτων παράγουν οι ανεπτυγμένες βιομηχανικές χώρες λόγω του σημαντικού ποσοστού αστικού πληθυσμού τους και τον υπέρμετρα καταναλωτικό τρόπο ζωής. Οι μοντέρνες ανθρώπινες κοινωνίες  καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες τροφίμων, υλικών συσκευασίας, πλαστικών, και άλλων υλικών μίας χρήσης. Οι 34 ανεπτυγμένες χώρες του ΟΟΣΑ σήμερα παράγουν, περίπου, το 50% των αστικών αποβλήτων, ενώ στην άλλη πλευρά η Κίνα παράγει το 70% των στερεών αποβλήτων των χωρών της ΝΑ Ασίας. Οι ΗΠΑ κατέχουν την πρώτη θέση ως χώρα στην παραγωγή στερεών αποβλήτων με 621.000 τόνους κάθε ημέρα. Στην Ελλάδα παράγονταν 4 εκατομ. τόνοι (1997) αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) και ξεπέρασαν τα 6 εκατομ. τόνοι ΑΣΑ το 2011. Στην περιφέρεια Αττικής παράγεται, περίπου, το 40% της ετήσιας ποσότητας και εκτιμάται ότι σήμερα η παραγόμενη ποσότητα των αστικών αποβλήτων ξεπερνά τους 6.000 τόνους  την ημέρα.

Το νέο ευρωπαϊκό και εθνικό θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων θέτει διαρκώς αυστηρότερες προδιαγραφές που πρέπει να εφαρμοσθούν από τις τοπικές κοινωνίες. Η εμπειρία των Ευρωπαϊκών χωρών με ανεπτυγμένα προγράμματα διαχείρισης ΑΣΑ δείχνει ότι μπορεί να επιτευχθεί περιβαλλοντικά καλύτερη διαχείριση με μείγμα διαφόρων μεθόδων, ανάλογα με τα ιδιαίτερα γεωγραφικά, δημογραφικά, χωροταξικά και κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά κάθε χώρας. (α) προγράμματα πρόληψης και ελαχιστοποίησης των αποβλήτων (περιορισμό πλαστικών συσκευασιών, κ.λπ.), (β) πρόγραμμα χωριστής διαλογής αποβλήτων στην πηγή και ανακύκλωση χρήσιμων υλικών (χαρτί, μέταλλα, πλαστικά, δοχεία αλουμίνας, γυαλί) (γ) μηχανικής- βιολογικής επεξεργασίας (Mechanical Biological Treatment) του χαμηλότερης καθαρότητας, οργανικού κλάσματος (κομποστοποίηση και διάθεση λιπάσματος στη γεωργία, καθώς και εξουδετέρωση υγρών τοξικών αποβλήτων, συλλογή μεθανίου, κ.λπ.) και (δ) θερμικής επεξεργασίας (καύση, αεριοποίηση, πυρόλυση) των σύμμεικτων στερεών αποβλήτων με αντίστοιχη παραγωγή ενέργειας.

 

Πλήρες κείμενο της εργασίας στα αγγλικά [36 σελίδες]: αρχείο PDF, 2,89 MB

 

<Επιστροφή στη λίστα επιστημονικών θεμάτων και ανακοινώσεων>