7 Οκτωβρίου 2015

 

ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΟΝ ΚΟΛΠΟ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ

 

Από το Εργαστήριο Χημείας Περιβάλλοντος

 

Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών , Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, 15784 Αθήνα

 

Τα αποτελέσματα των 20 και πλέον επιστημονικών ανακοινώσεων του Διεθνούς Συνεδρίου του προγράμματος «Αριστεία Ι» που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στην Ελευσίνα (11-12 Σεπτεμβρίου 2015) και συνδιοργανώθηκε από τον Δήμο Ελευσίνας, το Εργαστήριο Χημείας Περιβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών/Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης (UNEP/MAP), το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΑΠΕΝ) και το Μεσογειακό Γραφείο Πληροφόρησης για το Περιβάλλον τον Πολιτισμό και την Αειφόρο Ανάπτυξη (MIO-ECSDE), κατέληξε σε μια σειρά από μηνύματα που είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα. Kαλούν όμως ταυτόχρονα σε εγρήγορση.

Ο Πρόεδρος του Συνεδρίου Καθηγητής Μ. Σκούλλος συνοψίζοντας τις εργασίες μέσα από τις οποίες παρουσιάστηκε (με βάση χρονοσειρές δεδομένων του ΕΚΠΑ, του ΕΛΚΕΘΕ και άλλων φορέων) η εξέλιξη της ρύπανσης στην διάρκεια των τελευταίων 40 ετών, ανακοίνωσε ότι υπάρχει μεγάλη βελτίωση.

Η βελτίωση αυτή αφορά βασικές παραμέτρους ποιότητας του περιβάλλοντος όπως τα βαρέα μέταλλα και τα θρεπτικά συστατικά, και αποτυπώνεται όχι μόνο στην ποιότητα των υδάτων του Κόλπου αλλά και στα ιζήματα του πυθμένα και την ανάκαμψη/ επανεγκατάσταση πολλών οργανισμών κυρίως βενθικής χλωρίδας και πανίδας. Ακόμα και δελφίνια και μια χελώνα Caretta caretta εμφανίστηκαν το περασμένο καλοκαίρι στον Κόλπο της Ελευσίνας. Επίσης αφορά και στην ποιότητα των νερών κολύμβησης.

Η βελτίωση οφείλεται σε έναν συνδυασμό, (1) εφαρμογής Κοινοτικής και Ελληνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, (2) εγκατάστασης και λειτουργίας αντιρυπαντικής τεχνολογίας σε αρκετές από τις μεγάλες ρυπογόνες, στο παρελθόν, βιομηχανίες και (3) της οικονομικής ύφεσης που οδήγησε σε κλείσιμο κάποιων μονάδων.

Λεπτομερής ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι δύο πρώτοι στενά σχετιζόμενοι παράγοντες είναι οι σημαντικότεροι, πράγμα ελπιδοφόρο, που καθιστά όμως την εφαρμογή νομοθεσίας και Βέλτιστων Διαθέσιμων Πρακτικών (ΒΑΤs) απαραίτητη και επείγουσα για όλες τις μονάδες, μερικές από τις οποίες εξακολουθούν να ρυπαίνουν.

Από τις εργασίες προέκυψε ότι υφίσταται ακόμη ανάγκη να διευκρινιστούν άμεσα και αντιμετωπιστούν λίγες σημειακές εκροές στο Νεράκι, το Μπλε Λιμανάκι της Σαλαμίνας και την Λίμνη Κουμουνδούρου, λόγω της σημασίας τους για τα οστρακοτροφεία, τους λουόμενους και τον φυσικό υδροβιότοπο, αντίστοιχα. Ας σημειωθεί ότι τόσο η Λίμνη Κουμουνδούρου όσο και ο όρμος Βουρκάρι στην παραλία των Μεγάρων αποτελούν περιοχές όπου εμφανίζονται «ακραίες εποχιακές συνθήκες» και οι οποίες είναι εξαιρετικά σημαντικές για την μελέτη της βιοποικιλότητας.

Ο Δήμαρχος Ελευσίνας κ. Γ. Τσουκαλάς τόνισε την σπουδαιότητα του Συνεδρίου και της παρουσίας και της συνεργασίας των τοπικών κοινωνιών με την επιστημονική κοινότητα. Η υψηλή στάθμη των εργασιών τονίστηκε από τον Αναπληρωτή Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Θ. Σφηκόπουλο, ενώ ο Ειδικός Γραμματέας του ΥΠΑΠΕΝ κ. Ι. Γκανούλης αναφέρθηκε στο ιδιαίτερο ενδιαφέρον της Πολιτείας για την ευρύτερη περιοχή. Ο Συντονιστής του Προγράμματος Δράσης για τη Μεσόγειο του ΟΗΕ (UNEP-MAP) Δρ. Γκαετάνο Λεόνε αναφέρθηκε συνοπτικά στο έργο των 40 ετών του Οργανισμού και τόνισε την ανάγκη της συνεργικής δράσης ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα και την τοπική κοινωνία εξαίροντας το παράδειγμα της Ελευσίνας. Τόνισε μάλιστα την ανάγκη αξιοποίησης των εργαλείων που παρέχουν οι Διεθνείς Οργανισμοί όπως το Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης της Συνθήκης της Βαρκελώνης που έχει κυρώσει και η Ελλάδα.

Με βάση τα ανωτέρω την δεύτερη ημέρα του Συνεδρίου παρουσιάστηκαν παραδείγματα διαχείρισης αντίστοιχων περιοχών του εξωτερικού και το Συνέδριο έκλεισε με αναγόρευση του καθηγ. Μ. Σκούλλου σε Επίτιμο Δημότη Ελευσίνας και παρουσίαση από τον Ομότιμο Καθηγητή – Ακαδημαϊκό κ. Χ. Ζερεφό του έργου του Τιμωμένου, εξήρε τη δημιουργικότητα του σαν ερευνητή και πολίτη ενώ επίσης τόνισε τη περιβαλλοντική, ιστορική και πολιτιστική σημασία της περιοχής.

Ακολούθησε η παρουσίαση από τον καθηγητή κ. Μ Σκούλλο ενός πρώτου Στρατηγικού Αναπτυξιακού Σχεδίου Προστασίας και Αειφόρου Ανάπτυξης του Κόλπου και της ευρύτερης περιοχής της Ελευσίνας.

Το σχέδιο βασίζεται σε αξιοποίηση, (1) του φυσικού κεφαλαίου της Περιοχής με πρωταρχική έμφαση στον ίδιο τον Κόλπο και την καταπληκτική του βιοποικιλότητα, (2) της υπάρχουσας βιομηχανικής υποδομής, τεχνογνωσίας και εξορθολογισμού των χρήσεων γης για υποδοχή καθαρών οικονομικών δραστηριοτήτων, (3) του μοναδικού πολιτιστικού κεφαλαίου με αιχμή του δόρατος τον Αρχαιολογικό Χώρο και την παράδοση των «Ελευσινίων Μυστηρίων» αλλά και των ιστορικών μοναστηριών και της πιο σύγχρονης βιομηχανικής αρχαιολογίας που συνδέονται τόσο με μετάδοση Γνώσης/Εκπαίδευσης όσο και με πολλές δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης ιδίως ημερήσιου εσωτερικού (αλλά και εξωτερικού) τουρισμού.

Τέλος, στο πλαίσιο του Συνεδρίου, στον ίδιο χώρο, πραγματοποιήθηκε Ενημέρωση – Επιμορφωτική Συνάντηση Εκπαιδευτικών, και λειτούργησε η Κινητή Έκθεση Ευαισθητοποίησης με θέμα τα θαλάσσια απορρίμματα (MARLISCO) του MIO-ECSDE όπου παρουσιάστηκε και το σχετικό Εκπαιδευτικό Υλικό «Μάθε Νιώσε Δράσε! Μαζί για Θάλασσες Χωρίς Σκουπίδια».

 

Πληροφορίες/ Οργανωτική Επιτροπή
Δρ. Γιώργος Κατσούρας,
gkatsouras@chem.uoa.gr (τηλ. 210 7274952)

 

Φωτογραφίες από το συνέδριο

 

Από αριστερά προς δεξιά: Καθηγητής ΕΚΠΑ κ. Σίσκος, Αναπληρωτής Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Σφηκόπουλος, Δήμαρχος Ελευσίνας κ. Τσουκαλάς, Καθηγητής ΕΚΠΑ κ. Σκούλλος με την τιμητική πλακέτα του Επίτιμου Δημότη Ελευσίνας, Ομότιμος Καθηγητής - Ακαδημαϊκός κ. Ζερεφός, Αναπληρωτής Πρύτανη Υποδομών και Αειφορίας του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Αγγελόπουλος, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Μελετών & Έργων Αστικών Αναπλάσεων του ΥΠΑΠΕΝ κα Πέππα, Καθηγητής ΕΚΠΑ κ. Δασενάκης [Μεγαλύτερη φωτογραφία].

 

 

Η ομιλία του καθηγητή Μιχαήλ Σκούλλου με θέμα τις «Προοπτικές για την Αειφόρο Διαχείριση του Κόλπου της Ελευσίνας και της ευρύτερης περιοχής του».

 

 

Η αναγόρευση του Καθηγητή Μιχαήλ Σκούλλου σε «Επίτιμο Δημότη» από τον Δήμο Ελευσίνας

 

 

Πανοραμική άποψη του χώρου που έλαβαν χώρα οι εργασίες του Συνεδρίου στον Δήμο Ελευσίνας [μεγαλύτερη φωτογραφία].

 

 

Ερευνητές του Εργαστηρίου Χημείας Περιβάλλοντος και του ΕΛΚΕΘΕ με τον καθηγητή Μιχαήλ Σκούλλο [μεγαλύτερες φωτογραφίες: ΜΦ1 και ΜΦ2].

 

Μερικά αποτελέσματα από τις μελέτες ρύπανσης του Κόλπου της Ελευσίνας

 

 

 

 

<Επιστροφή στη λίστα επιστημονικών θεμάτων και ανακοινώσεων>