Η επίδραση της εξάσκησης στην παρεμβολή Stroop

Ανακοίνωση στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας, Θεσσαλονίκη, 6–9 Νοεμβρίου 2008

Ελένη Βλάχου,1 Άρτεμις Μαρκάτου,2 & Αθανάσιος Πρωτόπαπας1
1 Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου / Ε.Κ. «Αθηνά»
2 ΠΜΣ Βασικής και Εφαρμοσμένης Γνωσιακής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Στα πλαίσια θεωριών αυτοματοποίησης και ανταγωνισμού των διαστάσεων ανάγνωσης λέξεων και κατονομασίας χρωμάτων, η παρεμβολή Stroop χαρακτηρίζεται ως μια διαδικασία αποτελούμενη από τρία στάδια: α) αρχικά επικρατεί η ισχυρότερη διάσταση, η ανάγνωση της λέξης, β) αμέσως καταστέλλεται εφόσον οι απαιτήσεις του έργου είναι διαφορετικές και γ), τέλος, επικρατεί η κατάλληλη απάντηση, η κατονομασία του χρώματος. Με βάση αυτό το μηχανισμό υποθέτουμε ότι α) μπορούμε να επιφέρουμε μείωση της παρεμβολής μόνο με εξάσκηση στη διάσταση της ανάγνωσης και πλήρως απούσα τη διάσταση του χρώματος, εφόσον η ταχύτερη επεξεργασία στο πρώτο στάδιο ως αποτέλεσμα της εξάσκησης θα μειώσει το συνολικό χρόνο αντίδρασης στην ασύμφωνη συνθήκη και, β), δεν μπορούμε να πετύχουμε το αντίστροφο, μείωση της παρεμβολής μόνο με εξάσκηση στο χρώμα και πλήρως απούσα τη διάσταση της ανάγνωσης, εφόσον η ταχύτερη επεξεργασία στο τρίτο στάδιο θα είναι ισοδύναμη και για την ασύμφωνη και για την ουδέτερη συνθήκη, επομένως η διαφορά τους (η παρεμβολή) θα είναι σταθερή. Προκειμένου να ελέγξουμε τις διαφορετικές επιδράσεις της εξάσκησης στην παρεμβολή, τρεις ομάδες εθελοντών εξασκήθηκαν επί δέκα ημέρες α) στην κατονομασία χρώματος ασύμφωνων λέξεων, β) στην κατονομασία χρώματος μη λεκτικών ερεθισμάτων και γ), στην ανάγνωση άσπρων λέξεων. Πριν και μετά την εξάσκηση εξετάσαμε τις επιδόσεις τους στην κατονομασία χρώματος και στην ανάγνωση σε σύμφωνες, ασύμφωνες και ουδέτερες συνθήκες. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τις υποθέσεις μας για τις διαφορετικές επιδράσεις της εκπαίδευσης στην παρεμβολή και εξετάζονται υπό το πρίσμα πρόσφατων μελετών σε φυσιολογικούς και δυσλεξικούς αναγνώστες που δείχνουν αρνητική συνάφεια αναγνωστικής επίδοσης και παρεμβολής.