Η σχέση της αναγνωστικής ικανότητας με τη μη λεκτική ακουστική αντίληψη στο γενικό πληθυσμό: στοιχεία από μαθητές Α' Γυμνασίου

Ανακοίνωση στο 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας (Ρόδος, 22-24 Μαΐου 2003)

Αθανάσιος Πρωτόπαπας1, Χρήστος Σκαλούμπακας2, Δημήτριος Νικολόπουλος3
1 Τμήμα Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου
2 Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Ραφήνας, Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής
3 Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Στα πλαίσια της δοκιμαστικής εφαρμογής και αξιολόγησης ενός λογισμικού αυτόματης ανίχνευσης μαθησιακών δυσκολιών (μ.δ.), χορηγήθηκαν δοκιμασίες αναγνωστικής και ορθογραφικής ικανότητας και ακουστικής αντίληψης σε 88 αγόρια και 69 κορίτσια, μέσης ηλικίας 150±6 μηνών. Το δείγμα χωρίστηκε σε τέσσερις συνθήκες μ.δ.: διαγνωσμένες, ισχυρή υποψία, πιθανές και απουσία. Η αναγνωστική ικανότητα εκτιμήθηκε βάσει ταχύτητας και ακρίβειας ανάγνωσης λέξεων, ψευδολέξεων και κειμένου. Η ορθογραφική ικανότητα εκτιμήθηκε βάσει αριθμού λαθών ορθογραφίας λέξεων και κειμένου. Η ακουστική αντίληψη περιέλαβε (α) μετρήσεις διάκρισης συχνοτήτων, με ψυχοακουστική εκτίμηση της μόλις αντιληπτής διαφοράς συχνότητας ζεύγους απλών τόνων, και (β) μετρήσεις αναπαραγωγής ζευγών και τριάδων απλών τόνων, με ψυχοακουστική εκτίμηση του ελάχιστου χρονικού διαστήματος μεταξύ ερεθισμάτων για την ορθή αναπαραγωγή. Η συνάφεια μεταξύ διάκρισης συχνοτήτων και μετρήσεων αναγνωστικής και ορθογραφικής ικανότητας δεν ήταν σημαντική. Η συνάφεια μεταξύ αναπαραγωγής αλληλουχιών και ακρίβειας στην ανάγνωση και την ορθογραφία ήταν στατιστικά σημαντική αλλά πολύ μικρή, οφειλόμενη κυρίως στην κοινή διακύμανση με τη μη λεκτική νοημοσύνη. Δεν υπήρξε συνάφεια μεταξύ ταχύτητας ανάγνωσης και αναπαραγωγής αλληλουχιών. Ο ουδός διάκρισης συχνοτήτων δε διέφερε σημαντικά μεταξύ συνθηκών μ.δ. ενώ για την αναπαραγωγή ακολουθιών η διαφορά ήταν οριακά σημαντική. Τα ευρήματα δεν υποστηρίζουν τη θεωρία μη λεκτικής ακουστικής επεξεργασίας για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων γραπτού λόγου, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί συνεισφορά ανεπαρκούς μη λεκτικής επεξεργασίας σε βαριές περιπτώσεις δυσλεξίας.