Αυτοματοποιημένη ανίχνευση μαθησιακών δυσκολιών με το λογισμικό ΛΑΜΔΑ

Ανακοίνωση στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εξελικτικής Ψυχολογίας,
Πανεπιστήμιο Αθηνών, 29 Μαΐου–1 Ιουνίου 2008.

Αθανάσιος Πρωτόπαπας1 & Χρήστος Σκαλούμπακας2

1 Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου / Ε.Κ. «Αθηνά»
2 Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Αθήνας

Στα πλαίσια έργου ΕΠΕΑΕΚ για την κατασκευή και στάθμιση ανιχνευτικών εργαλείων για μαθησιακές δυσκολίες στο λόγο, σχεδιάστηκαν, αναπτύχθηκαν σε λογισμικό και σταθμίστηκαν δύο συστοιχίες δοκιμασιών για την ανίχνευση μαθησιακών δυσκολιών στο γραπτό και προφορικό λόγο, η μία για παιδιά Β′–Δ′ Δημοτικού και η άλλη για παιδιά Ε′ Δημοτικού–Β′ Γυμνασίου. Οι δύο συστοιχίες ενσωματώθηκαν σε ένα εύχρηστο πακέτο λογισμικού που ονομάζεται ΛΑΜΔΑ («Λογισμικό Ανίχνευσης Μαθησιακών Δεξιοτήτων και Αδυναμιών»). Η χορήγηση των δοκιμασιών του ΛΑΜΔΑ διαρκεί 30–40 λεπτά και είναι εντελώς αυτοματοποιημένη, όπως και η βαθμολόγησή τους, χωρίς να απαιτεί καμία επίβλεψη ή παρέμβαση από εκπαιδευτικό προσωπικό ούτε εξειδίκευση στη χρήση της. Με το ΛΑΜΔΑ αξιολογούνται οι εξής τομείς: αναγνώριση λέξεων, ιστορική και γραμματική ορθογραφία, προφορική και γραπτή κατανόηση, χρόνος μελέτης κειμένου, μορφοσύνταξη, λεξιλόγιο, μνήμη εργασίας, μη λεκτική νοημοσύνη και αναπαραγωγή ρυθμών. Οι δύο συστοιχίες χρησιμοποιούν διαφορετικά γραφικά και θεματική σεναριακή υποστήριξη, κατάλληλα για τις διαφορετικές ηλικίες, ενώ και οι δύο περιλαμβάνουν στοιχεία σταδιακής επιβράβευσης και ενημέρωσης προόδου με στόχο τη διατήρηση του κινήτρου και της προσοχής. Το υλικό διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία ώστε να διατηρεί το ίδιο επίπεδο δυσκολίας, με ευαισθησία στην περιοχή χαμηλών επιδόσεων, ώστε να εντοπίζονται αξιόπιστα οι μαθητές με πιθανές δυσκολίες. Παρέχεται ατομικό προφίλ επίδοσης για κάθε μαθητή, στο οποίο τονίζονται επιδόσεις κάτω από το 10ο ή το 25ο εκατοστημόριο. Το ΛΑΜΔΑ σταθμίστηκε σε 1451 τυχαία επιλεγμένους μαθητές δημόσιων σχολείων της Αττικής, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας και Κρήτης. Στην εργασία παρουσιάζονται στοιχεία για την εσωτερική συνοχή και την αξιοπιστία επανεξέτασης των δοκιμασιών, καθώς και στοιχεία για την εγκυρότητα κριτηρίου αναφορικά με άλλες δοκιμασίες από κλινική συνέντευξη. Για τον έλεγχο της πρακτικής χρησιμότητας στα πλαίσια του εκπαιδευτικού συστήματος παρουσιάζονται επίσης προφίλ δεκάδων μαθητών με διαγνωσμένες μαθησιακές δυσκολίες στο γραπτό ή προφορικό λόγο, τα οποία συγκρίνονται με προφίλ μαθητών χωρίς μαθησιακές δυσκολίες.