Η επίδραση της διάστασης στην παρεμβολή Stroop

Ανακοίνωση στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας, Θεσσαλονίκη, 6–9 Νοεμβρίου 2008

Άρτεμις Μαρκάτου,1 Ελένη Βλάχου,2 & Αθανάσιος Πρωτόπαπας2
1 ΠΜΣ Βασικής και Εφαρμοσμένης Γνωσιακής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών
2 Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου / Ε.Κ. «Αθηνά»

Ο ρόλος της εξάσκησης στην παρεμβολή Stroop παραμένει διαμφισβητούμενος. Οι επικρατούσες θεωρίες προβλέπουν ότι εξάσκηση σε μια διάσταση οδηγεί σε μείωση του χρόνου απόκρισης σε αυτήν και επηρεάζει το μέγεθος και την κατεύθυνση της παρεμβολής από τη μια διάσταση στην άλλη. Εναλλακτικά, το ότι η λέξη παρεμβαίνει στην κατονομασία χρώματος πολύ περισσότερο από το αντίθετο μπορεί να αποδοθεί σε εγγενή ασυμμετρία λόγω διαφορετικής γνωστικής επεξεργασίας λέξεων και χρωμάτων, οδηγώντας στην πρόβλεψη ότι η εξάσκηση δε μπορεί να αντιστρέψει την παρεμβολή. Προκειμένου να αντιπαραβάλλουμε τις δύο θεωρίες, εξετάσαμε τις επιδράσεις της διάστασης εξάσκησης στην κατεύθυνση της παρεμβολής. Εικοσιοκτώ εθελοντές έμαθαν τρεις ψευδολέξεις που αντιστοιχούσαν σε τρία άγνωστα σχήματα (κινέζικα ιδεογράμματα) και τρία χρώματα. Οι εθελοντές εξασκήθηκαν αρχικά σε μια διάσταση (σχήμα για τη μία ομάδα και χρώμα για την άλλη) σε δύο ημερήσιες συνεδρίες και στη συνέχεια στην άλλη διάσταση σε δέκα ημερήσιες συνεδρίες. Πριν και μετά την κύρια εξάσκηση ελέγξαμε τις επιδόσεις τους στην κατονομασία χρώματος και σχήματος. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι και στις δύο ομάδες μειώθηκαν οι χρόνοι απόκρισης στις διαστάσεις που έγινε δεκαήμερη εξάσκηση. Όσον αφορά στην παρεμβολή, ενισχύεται η υπόθεση της ασυμμετρίας παρότι δεν χρησιμοποιήθηκε έργο ανάγνωσης λέξεων. Η σύγκριση προελέγχου και μεταελέγχου έδειξε ότι η παρεμβολή του χρώματος στο σχήμα αυξήθηκε μόνο για την ομάδα που εξασκήθηκε κυρίως στο χρώμα. Αντίθετα, η παρεμβολή του σχήματος στο χρώμα αυξήθηκε και για τις δύο ομάδες. Η παρατηρούμενη ασυμμετρία σχήματος και χρώματος διερευνάται υπό το πρίσμα θεωριών ταχύτητας επεξεργασίας, αυτοματοποίησης και θεμελιώδους ασυμμετρίας των σχετικών διαστάσεων.