Ανακοίνωση στο 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Αλεξανδρούπολη, 15–19 Μαΐου 2013

Στο Έργο Πρόβλεψης Καιρού (ΕΠΚ) οι συμμετέχοντες καλούνται να ταξινομήσουν συνδυασμούς τεσσάρων ερεθισμάτων σε δύο κατηγορίες. Η μάθηση στο έργο θεωρείται πως διαμεσολαβείται από ρητές γνωστικές διεργασίες Ελέγχου Υποθέσεων (ΕΥ) όπως είναι οι διεργασίες σχηματισμού, ελέγχου και εφαρμογής λεκτικών κανόνων. Υποθέσαμε πως η δυνατότητα κατονομασίας των ερεθισμάτων του ΕΠΚ θα διευκολύνει τον σχηματισμό, τον έλεγχο και την εφαρμογή λεκτικών κανόνων, και—δεδομένου ότι σε προηγούμενες έρευνες έχει παρατηρηθεί αυξημένη επίδοση όταν διευκολύνονται διεργασίες ΕΥ—προβλέψαμε πως θα οδηγήσει σε αυξημένη επίδοση. Υποθέσαμε επίσης πως η δυνατότητα κατονομασίας των ερεθισμάτων ενέχει την δυνατότητα εξατομικευμένης αναπαράστασής τους καθώς και την εξοικείωση των συμμετεχόντων με τα ερεθίσματα. Για να εξετάσουμε τις υποθέσεις αυτές εκπαιδεύσαμε επί τρεις συνεχόμενες μέρες ξεχωριστές ομάδες συμμετεχόντων να μάθουν νέα ονόματα για τέσσερεις τεχνητούς τόνους (συνθήκη ψευδολέξεων) ή να συνδέουν τους τόνους με μη κατονομάσιμα ιδεογράμματα (συνθήκη ιδεογραμμάτων). Μια τρίτη ομάδα συμμετεχόντων εκπαιδεύτηκε στο να συνδέει την ένταση των τόνων με χρώματα (συνθήκη έντασης), ενώ μια τέταρτη ομάδα δεν υποβλήθηκε σε εκπαίδευση (συνθήκη μη έκθεσης). Τα αποτελέσματα της εκπαίδευσης έδειξαν συγκρίσιμη επίδοση της ομάδας των ψευδολέξεων με αυτή των ιδεογραμμάτων, ενώ η ομάδα έντασης είχε χαμηλότερη επίδοση σε σχέση με τις προηγούμενες δύο ομάδες. Την τέταρτη μέρα χορηγήθηκε σε όλους τους συμμετέχοντες το ΕΚΠ όπου ερεθίσματα ήταν οι τέσσερεις τεχνητοί τόνοι. Σύγκριση της επίδοσης στο ΕΠΚ μεταξύ των τεσσάρων ομάδων έδειξε μια διαβάθμιση κατά την ακόλουθη σειρά: ψευδολέξεις > ιδεογράμματα > ένταση > μη έκθεση. Συνεπώς, οι λεκτικές ετικέτες, η εξατομίκευση των ερεθισμάτων και η έκθεση στα ερεθίσματα παρείχαν—κάθε παράγοντας ξεχωριστά—πλεονέκτημα στην μάθηση στο ΕΠΚ. Η παρούσα μελέτη διερευνά τους παράγοντες που επιδρούν στις διεργασίες ΕΥ και προτείνει πως οι λεκτικές ετικέτες διευκολύνουν την μάθηση κατηγοριών.