Ανακοίνωση στο 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας.
Ρέθυμνο, 18–22 Απριλίου 2007

Τα ορθογραφικά λάθη διακρίνονται σε κατηγορίες ανάλογα με το είδος της πληροφορίας στου οποίου την ανεπάρκεια αποδίδεται κάθε λάθος. Πέραν του βασικού διαχωρισμού σε φωνολογικά, γραμματικά και οπτικά, προτείνεται εδώ μια συστηματική ταξινόμηση ορθογραφικών λαθών σε επιμέρους υποκατηγορίες, παρέχοντας ένα πλαίσιο αναφοράς για μελέτες ορθογραφικών επιδόσεων. Για να εξεταστούν συγκριτικά οι συχνότητες διαφορετικών ειδών λαθών και να παραχθούν έγκυρα συμπεράσματα ως προς τα ελλείμματα που παρουσιάζουν οι μαθητές με δυσκολίες, δεν αρκεί να συγκριθεί το απόλυτο πλήθος λαθών ανά κατηγορία διότι κάθε λέξη ή κείμενο που υπαγορεύεται παρέχει διαφορετικές ευκαιρίες για λάθη. Για παράδειγμα, στη λέξη «φιλία» δεν μπορούν να γίνουν γραμματικά λάθη, ενώ στη λέξη «κουράζει» δεν μπορούν να γίνουν οπτικά σε φωνήεν. Για την αξιολόγηση των πιθανών λαθών, εκτός από την υπαγόρευση συγκεκριμένου λεκτικού υλικού είναι απαραίτητο να εδραιώνεται και μια ποσοτική ισοδυναμία μεταξύ των επιμέρους κατηγοριών. Αυτή επιτυγχάνεται καταμετρώντας τον αριθμό ευκαιριών που παρέχει το λεκτικό υλικό για κάθε είδος λάθους και τη διαίρεση του αριθμού λαθών με τον αριθμό ευκαιριών, υπολογίζοντας έτσι την πιθανότητα κάθε είδους λάθους. Η συγκεκριμένη μέθοδος, χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα εργασία για την ανάλυση 5207 ορθογραφικών λαθών 329 μαθητών Γ′ Δημοτικού–Α′ Γυμνασίου από το γενικό μαθητικό πληθυσμό, αναδεικνύοντας τις συχνότερες κατηγορίες λαθών. Για τα μικρότερα παιδιά αυτές είναι τα θεματικά σε περιπτώσεις κανόνα, η παράλειψη τόνου, τα γραμματικά σε κλιτές καταλήξεις, και τα οπτικά σε φωνήεν. Για τα μεγαλύτερα παιδιά η εικόνα είναι παρόμοια στις μεμονωμένες λέξεις ενώ στο κείμενο εμφανίζονται αυξημένες απλοποιήσεις διπλών συμφώνων, γραμματικά σε άκλιτες καταλήξεις και παράλειψη διαλυτικών.