Το μάθημα "Πυρηνικής Ενέργεια - Κοινωνία" είναι ένα μάθημα επιλογής, που προτάθηκε και εγκρίθηκε στο πρόγραμμα σπουδών των φοιτητών του Φυσικού Τμήματος το 1982 με αφορμή τη συνολική αναμόρφωση. Με το μάθημα αυτό, επιχειρείται η σύνδεση της επιστημονικής γνώσης με τα κοινωνικά προβλήματα ή τις λύσεις που απορρέουν από την εφαρμογή της.

Το περιεχόμενο του μαθήματος χωρίζεται σε τρία μέρη.

Το πρώτο, περιέχει ορισμένες βασικές έννοιες της πυρηνικής φυσικής, όπως για παράδειγμα, της ραδιενέργειας, της αλληλεπίδρασης πυρηνικών ακτινοβολιών και ύλης, που είναι απαραίτητες για την κατανόηση των εφαρμογών της πυρηνικής ενέργειας και ραδιενέργειας. Η ανάπτυξη αυτού του κεφαλαίου είναι τέτοια ώστε να μην προαπαιτείται το μάθημα της γενικής πυρηνικής φυσικής που διδάσκεται στο τελευταίο εξάμηνο των σπουδών.

Το δεύτερο μέρος, περιέχει τη λειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων και τις φάσεις του πυρηνικού καυσίμου από την εξόρυξή του μέχρι τη φάση των πυρηνικών αποβλήτων. Δηλαδή, ασχολείται με τη λεγόμενη "ελεγχόμενη" πυρηνική ενέργεια. Επί πλέον, αναφέρονται οι τρόποι εμπλουτισμού του καυσίμου, η ανάλυση του κινδύνου ατυχημάτων, η επίδρασή τους στην κοινωνία και το περιβάλλον και η ασφάλεια λειτουργίας που παρέχουν.

Το τρίτο μέρος περιγράφει τις χρήσεις της "μη ελεγχόμενης" πυρηνικής ενέργειας, δηλαδή ό,τι έχει σχέση με με τους πυρηνικούς εξοπλισμούς, από το 1945 με τις δύο πυρηνικές δοκιμές στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι μέχρι σήμερα. Επειδή το 1990, με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, κάποια πυρηνικά όπλα έχουν αποσυρθεί, το σημερινό οπλοστάσιο είναι μικρότερο ποσοτικά από αυτό του 1990.

Πιστεύοντας πως η σύνδεση της Πανεπιστημιακής γνώσης με το γενικότερο κοινωνικό χώρο πρέπει να είναι και άμεση και αποτελεσματική, οργανώνονται και παρουσιάζονται από τους φοιτητές κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, θέματα που αφορούν γενικότερα ενδιαφέροντα της κοινωνίας, δηλαδή, σχετικά με τις διεθνείς συμφωνίες αφοπλισμού, την εξέλιξη των πυρηνικών εξοπλισμών, τα κινήματα ειρήνης, τον πυρηνικό χειμώνα, το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ΕΥΡΗΚΑ, τα οικονομικά θέματα των πυρηνικών αντιδραστήρων, την ασφάλεια, τη δέσμευση και την εξάρτηση που ασκούν σε μια χώρα, τις επιπτώσεις στην οικολογία, κ.α. Ειδικότερα, ομάδες φοιτητών με κατάλληλο ερωτηματολόγιο πάνω σε θέματα της πυρηνικής ενέργειας και της επίδρασής τους στην κοινωνία, πραγματοποιούν σχετικές δημοσκοπήσεις αφουγκράζοντας με αυτόν τον τρόπο τη γνώση και τη θέση της ελληνικής κοινωνίας σε πυρηνικά θέματα.

Το μάθημα πλαισιώνεται και από μια σειρά ασκήσεων στο περιεχόμενο κυρίως του πρώτου μέρους που λύνονται επί τόπου από τους φοιτητές.

Οι εξετάσεις γίνονται προφορικά και αποσκοπούν στην πιστοποίηση της ικανότητας του φοιτητή στην κριτική σκέψη με βάση την ουσιαστική κατανόηση της θεωρίας του πρώτου μέρους. Με αυτόν τον τρόπο ελαχιστοποιείται η στείρα αποστήθιση τύπων, διαγραμμάτων και κεφαλαίων. Στη διάρκεια των μαθημάτων με τις κατάλληλες ερωτήσεις και συζήτηση καλλιεργείται ο τρόπος αυτός των εξετάσεων και επομένως η παρουσία στα μαθήματα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην επιτυχία των εξετάσεων.

Τα περιεχόμενα του μαθήματος είναι:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

EΙΣAΓΩΓH

1. ΣTΟΙΧEΙA ATOMΙΚHΣ ΚAΙ ΠYΡHNΙΚHΣ ΦYΣΙΚHΣ

1.1 Στοιχειώδη σωματίδια

1.2 Ατομική και πυρηνική δομή

1.3 Ατομική και πυρηνική ακτίνα

1.4 Μάζα και ενέργεια

1.5 Διεγερμένες καταστάσεις και ακτινοβολία

1.6 Πυρηνική σταθερότητα και διασπάσεις

1.7 Ραδιενέργεια

Ραδιενεργός ισορροπία

1.8 Πυρηνικές αντιδράσεις

1.9 Ενέργεια σύνδεσης

2. ΔOΣΙΜΕΤΡΙΑ

2.1 Απορροφημένη Δόση, D

2.2 Έκθεση, Χ

2.3 Ισοδύναμη δόση, DE

2.4 Βιολογική διάσπαση

3. ANTΙΔΡAΣEΙΣ NETΡONΙΩN ME THΝ YΛH

3.1 Ενεργός διατομή

3.2 Εξασθένιση νετρονίων

3.3 Ενεργές διατομές αλληλεπίδρασης

3.3.1 Σχηματισμός σύνθετου πυρήνα.

3.3.2 Ελαστική σκέδαση

3.3.3 Μη ελαστική σκέδαση

3.3.4. Ραδιενεργή σύλληψη

3.3.5 Αντιδράσεις με φορτισμένα σωματίδια

3.3.6 Ολική ενεργός διατομή

3.3.7 Υδρογόνο και δευτέριο

3.4 Σχάση

3.4.1 Ενεργός διατομή σχάσης

3.4.2 Προϊόντα σχάσης

3.4.3 Νετρόνια σχάσης.

3.4.4 Ενέργεια που εκλύεται στη σχάση

4. AΛΛHΛEΠΙΔΡAΣH AΚTΙNOBOΛΙAΣ-γ ME THΝ YΛH.

4.1 Φωτοηλεκτρικό φαινόμενο

4.2 Δίδυμη γένεση

4.3 Φαινόμενο Compton

4.4 Συντελεστές απορρόφησης

4.5 Θραύσματα σχάσης

4.6 Σημειακή πηγή

4.7 Γραμμική πηγή

5. EΙΣAΓΩΓH ΣTH ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΔΡAΣTHΡΩN

5.1 H αλυσιδωτή αντίδραση σχάσης

5.2 Μετατροπή και αναμόρφωση

5.3 Απόδοση και καύση πυρηνικού καυσίμου

5.4 To μη-πυρηνικό τμήμα των αντιδραστήρων

5.5 To πυρηνικό τμήμα των αντιδραστήρων

5.6 Περιγραφή των πυρηνικών αντιδραστήρων

5.7 Αντιδραστήρες με ψύκτη νερό

5.7.1 Αντιδραστήρες με βαρύ νερό (CANDU)

5.8 Αντιδραστήρες αναμόρφωσης

6. ΚAYΣΙMO ANTΙΔΡAΣTHΡΩN

6.1 Oρια διάθεσης της πρώτης ύλης

6.2 Εμπλουτισμός ουρανίου

6.3 Ιδιότητες του μετάλλου του ουράνιου και του UF6

6.4 Αέρια διάχυση

6.5 Αέρια Φυγοκέντριση

6.6 Αλλοι τρόποι εμπλουτισμού

6.7 Πυρηνικά Απόβλητα

6.8 Σύμφωνo Mή Πυρηνικής Aνάπτυξης (Non Proliferation Τreaty).

7. Πυρηνικoi αντιδραστήρες - Κoινωνικό Περιβάλλoν. Δέσμευση- Εξάρτηση

8. Oικoνoμικά

9. Ασφάλεια αντιδραστήρων

9.1 Ατυxήματα πυρηνικών αντιδραστήρων

9.2 To ατύχημα στo σταθμό Three Mile Island

9.3 Το πυρηνικό ατύχημα στο Chernobyl

9.4 Διδάγματα από το Chernobyl

9.5 Πιθανότητα μεγάλου ατυχήματος στο μέλλον

10. Aνάλυση κινδύνων

10.1 Πρoσδιoρισμός τoυ κινδύνoυ

11. Eταιρείες πoυ ελέγχoυν τη διεθνή αγoρά

11.1. Προοπτικές εγκατάστασης πυρηνικών αντιδραστήρων στη χώρα μας

12. Eνέργεια από πυρηνική σύντηξη

12.1 Eλεγχόμενη θερμoπυρηνική σύντηξη

13. MH EΛEΓΧOMENH ΠYΡHNΙΚH ENEΡΓEΙA

13.1 Ιστoρικό των πυρηνικών εξoπλισμών

13.2 Σύγχρoνα oπλικά συστήματα με πυρηνικές κεφαλές

13.3 Πυρηνικoί πύραυλοι με μέσo βεληνεκές

13.4 Pershing II - Cruise

13.5 Πιθανότητα καταστροφής στόχων από τους πυρηνικούς πυραύλους Pershing και SS-20

14. ΠυρηνικέΣ δοκιμέΣ

14.1 Σεισμικός τρόπος για την ανίχνευση πυρηνικών εκρήξεων

15. Πυρηνικές βόμβες - βόμβες σχάσης

15.1 Βόμβες σύντηξης.

15.2 Ενισχυμένες βόμβες

15.3 Βόμβες Σχάσης-Σύντηξης-Σχάσης (F-F-F)

15.5 Βόμβα νετρονίων

15.7 Πυρηνικός πόλεμος από πρόθεση ή από λάθος

16. Αποτελέσματα της πυρηνικής έκρηξης στον άνθρωπο

17. Πολεμική βιομηχανία και οικονομία

18. Πυρηνικός Χειμώνας

19. Στρατηγική Αμυντική Πρωτοβουλία (SDI)

19.2 Ακτίνες LASER

20. Το πρόγραμμα ΕΥΡΗΚΑ

21. Κινήματα Ειρήνης

22. Δημοσκοπήσεις

BΙBΛΙOΓΡAΦΙA

πίσω