Ἅγιος Νεκτάριος

ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ


Σημείωση: Ὁ παρὼν κατάλογος στηρίχθηκε στὰ βιβλία:
1. Μοναχοῦ Θεοκλήτου Διονυσιάτου: Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ὁ Θαυματουργός. Ἐκδ. Ὑπακοή, 1992
2. Σοφοκλῆ Γ. Δημητρακόπουλου: Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως - Ἡ πρώτη ἁγία Μορφὴ τῶν καιρῶν μας. Ἀθήνα 1998

Α. Ἀπὸ τὸ 1885-1890. Περίοδος Αἰγύπτου

Β. Ἀπὸ τὸ 1892-1894. Περίοδος ποὺ ὁ Ἅγιος ἦταν ἱεροκήρυκας

Γ. Ἀπὸ τὸ 1894-1908. Περίοδος ποὺ ὁ Ἅγιος ἦταν Διευθυντὴς στὴ Ριζάρειο

Δημοσίευσε, ἐπίσης, περιοδικὰ τὶς παρακάτω μελέτες

Ἐπίσης ἔγραψε 136 ἐπιστολὲς στὶς μοναχὲς ποὺ ἐξεδόθησαν μὲ τὸν τίτλο «Κατηχητικαὶ Ἐπιστολαὶ πρὸς τὰς μοναχὰς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Τριάδος Αἰγίνης», 1984.

Δ. Ἀπὸ τὸ 1908-1920. Περίοδος ποὺ ὁ Ἅγιος ἦταν στὸ μοναστήρι στὴν Αἴγινα

Ε. Ἐκδόσεις μετὰ τὴν ἐκδημία τοῦ Ἁγίου

ΣΤ. Ἀνέκδοτα ἔργα τοῦ Ἁγίου


ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ

Α. Θεολογικὰ ἔργα

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος συνέγραψε μέγα ἀριθμὸ Θεολογικῶν ἔργων. Γι´ αὐτὸ τὸ λόγο ἀνεδείχθη ἐφάμιλλος τῶν μεγάλων τῆς Ἐκκλησίας Πατέρων.

Τὰ συγγράμματά του εἶναι τὰ ἀκόλουθα:

(Τὰ δι᾿ ἀστερίσκου σημειούμενα συγγράμματα τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου ἐξεδόθησαν ὡς σχολικὰ βοηθήματα πρὸς χρῆσιν τῶν μαθητῶν τῆς Ῥιζαρείου Σχολῆς. Τὰ βιβλία αὐτὰ τὰ ἔδιδε ὁ Ἅγιος πρὸς τοὺς μαθητὰς τοῦ ἐντελῶς δωρεάν).

1. *Λόγος Ἐκκλησιαστικός. Ἀθῆναι 1884.

2. *Δέκα λόγοι ἐκκλησιαστικοὶ διὰ τὴν Μεγάλη Τεσσαρακοστή, Ἀλεξάνδρεια 1885.

3. *Περὶ τῶν Ἱερῶν Συνόδων, καὶ περὶ τῶν δύο πρώτων Οἰκουμενικῶν Συνόδων, Ἀλεξάνδρεια 1888.

4. *Λόγος ἐκφωνηθεὶς ἐν τῷ Ἀχιλλοπουλείῳ Παρθεναγωγείῳ τὴν Ἑορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Ἀλεξάνδρεια 1889.

5. *Αἱ Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, Ἀθῆναι 1892.

6. *Τὰ παρ᾿ ἡμῖν τελούμενα ἱερὰ μνημόσυνα, Ἀθῆναι 1892.

7. *Περὶ τῆς ἐν τῷ κόσμῳ ἀποκαλύψεως τοῦ Θεοῦ, Ἀθῆναι 1892.

8. *Ἀποτύπωσις περὶ ἀνθρώπου, Ἀθῆναι 1893.

9. *Περὶ τῶν ἀποτελεσμάτων ἀληθοῦς καὶ ψευδοῦς μορφώσεως, Ἀθῆναι 1894.

10. *Περὶ ἐπιμελείας ψυχῆς, Ἀθῆναι 1894.

11. Ἱερῶν καὶ φιλοσοφικῶν λογίων θησαύρισμα, Τόμος α´, 1895, Τόμος Β´ 1896.

12. *Ἐπικαὶ καὶ ἐλεγειακαὶ γνῶμαι μικρῶν Ἑλλήνων ποιητῶν, Ἀθῆναι 1896.

13. *Μάθημα Χριστιανικῆς Ἠθικῆς, Ἀθῆναι 1897.

14. *Μάθημα Ποιμαντικῆς, Ἀθῆναι 1898.

15. *Ὀρθόδοξος Χριστιανικὴ Κατήχησις, Ἀθῆναι 1899.

16. Χριστολογία, Ἀθῆναι 1900.

17. Μελέτη περὶ τῆς ἀθανασίας τῆς ψυχῆς καὶ περὶ τῶν ἱερῶν μνημοσύνων, Ἀθῆναι 1901.

18. Ευαγγελική ἱστορία δι᾿ ἁρμονίας τῶν ἱερῶν Εὐαγγελιστῶν, Ἀθῆναι 1903*.

19. Περί τῆς Μητρὸς τοῦ Κυρίου, τῆς Ὑπεραγίας, Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας, Ἀθῆναι 1904.

20. Περί τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ, Ἀθῆναι 1904.

21. Κατανυκτικόν προσευχητάριον, Ἀθῆναι 1904. Β´ἔκδοσις 1914.

22. Γνῶθι σαυτόν, ἤτοι μελέται Θρησκευτικαὶ καὶ ἠθικαί, Ἀθῆναι 1904.

23. Μελέτη περὶ μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως, Ἀθῆναι 1904.

24. Μελέτη περὶ τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας, Ἀθῆναι 1904.

25. Θεοτοκάριον ἤτοι ᾠδαὶ καὶ ὕμνοι πρὸς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον καὶ Ἀειπάρθενον Μαρίαν, Ἀθῆναι 1905, Β´ ἔκδοσις 1907.

26. Ἱερατικόν Ἐγκόλπιον, Ἀθῆναι 1907.

27. Ψαλτήριον τοῦ Προφητάνακτος Δαβίδ, Ἀθῆναι 1908.

28. Τριαδικόν, ἤτοι ᾠδαὶ καὶ ὕμνοι πρὸς τὸν ἐν Τριάδι Θεόν, Ἀθῆναι 1909.

29. Μελέτη ἱστορικὴ περὶ τῶν αἰτίων τοῦ Σχίσματος, Τόμος Α´ 1911, Τόμος Β´ 1912.

30. Περὶ τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας καὶ περὶ τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως, Ἀθῆναι 1913.

31. Ἱστορική μελέτη περὶ τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ, Ἀθῆναι 1914.

32. Μελέτη περὶ τῶν Θείων Μυστηρίων, Ἀθῆναι 1915.

33. Περὶ Ἐκκλησίας. Ἐδημοσιεύθη τῷ 1920 εἰς τὸν πανηγυρικὸν Τόμον ἐπὶ τῇ 75 ἐτηρίδι τῆς Ῥιζαρείου Σχολῆς.

34. Μελέτη περὶ τῶν διατεταγμένων νηστειῶν. Ἐδημοσιεύθη εἰς «Θεολογίαν» Τόμος ΚΣΤ (1955) ἐπιμελείᾳ Ἀρχιμ. Τίτου Ματθαιακάκη.

35. Θεία Λειτουργία τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Μάρκου. Ἐδημοσιεύθη εἰς «Θεολογίαν» Τόμος ΚΣΤ (1955) ἐπιμελείᾳ Ἀρχιμ. Τίτου Ματθαιακάκη.

36. Περί ὅρκου, Ἀθῆναι 1955 (Ἐπιμελεῖα Ἀρχιμ. Τίτου Ματθαιακάκη).

37. Χριστιανικὴ Ἠθικὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, Ἀθῆναι 1965 (ἐπιμελείᾳ Ἀρχιμ. Τίτου Ματθαιακάκη).

38. Μελέτη περὶ τῶν Ἁγίων Εἰκόνων, Θεσσαλονίκη 1972.

Β. Ἕτεραι συγγραφαί

Ἕτεραι συγγραφαὶ τοῦ Ἁγίου τὰς πλείστας τῶν ὁποίων κατέλιπεν ἀνεκδότους εἶναι οἱ ἀκόλουθοι:

1. Μελέτη περὶ τῶν ἁγίων λειψάνων.

2. Περὶ κηροῦ μελίσσης καὶ ἐλαίου ὡς προσφορὰς καὶ περὶ θυμιάματος.

3. Περὶ τῆς ἀφιερώσεως τῷ Θεῷ ὁσίων παρθένων καὶ περὶ Μονῶν καὶ μοναχικοῦ βίου.

4. Ἑορτολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας.

5. Νέον Τριαδικόν.

6. Περὶ Μεσαίωνος καὶ τοῦ Βυζαντινοῦ Ἑλληνισμοῦ.

7. Περὶ Ἑλληνισμοῦ.

8. Ἑρμηνεία τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων.

9. Περὶ τῆς ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ λατρείας.

10. Ἱερὰ Λειτουργική.

11. Κεφάλαια πέντε περὶ τῶν λειτουργικῶν βιβλίων.

12. Ἱστορίας Ἐκκλησιαστικῆς μυστικὴ θεωρία.

13. Ἐγκυκλοπαίδεια τῆς Φιλοσοφίας.

14. Χριστομάθεια.

15. Νέον Πασχάλιον αἰώνιον.

Ἐπιμέλεια ἐκδόσεων

Πέραν τῶν ἀνωτέρω ἰδίων αὐτοῦ ἔργων ὁ Ἅγιος ἐπεμελήθη τῆς ἐκδόσεως τῶν κάτωθι συγγραμμάτων:

1. Εὐγενίου Βουλγάρεως: Σχεδίασμα περὶ ἀνεξιθρησκείας, Ἀλεξάνδρεια 1890.

2. Νεοφύτου Βάμβα: Φυσικὴ Θεολογία, Ἀλεξάνδρεια 1893.

3. τοῦ αὐτοῦ: Χριστιανικὴ Ἠθική, Ἀθῆναι 1893.

4. Ἀντιόχου μοναχοῦ τῆς Λαύρας τοῦ Ἁγίου Σάββα: Πανδέκτης τῶν θεοπνεύστων Ἁγίων Γραφῶν (ἐκ τῆς Πατρολογίας τοῦ Migne), Ἀθῆναι 1906.

5. Ἁγίου Αὐγουστίνου: Κεκραγάριον, Τόμοι 2, Ἀθῆναι 1910.

Ἐπιστολαί

Ἐκτὸς τῶν συγγραφῶν διεσώθησαν καὶ ὡρισμέναι ἰδιωτικῆς φύσεως ἐπιστολαὶ τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, οἱ ὁποῖες περιλαμβάνονται στὴν βιογραφία του, τὴν συγγραφεῖσαν ὑπὸ τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου πρῴην Παραμυθίας κ. Τίτου. Αἱ ἐπιστολαὶ εἶναι οἱ ἑξῆς:

Α) Ἐπιστολὴ πρὸς τὸν Μητροπολίτην Ἀθηνῶν Γερμανὸν Καλλιγᾶν.

Β) Ἐπιστολὴ πρὸς τὸ Μητροπολίτην πρῴην Κεφαλληνίας Σπυρίδωνα.

Γ) Τεσσαράκοντα πέντε ἐπιστολὲς πρὸς τὴν πρώτην Ἡγουμένην τῆς ἱερᾶς αὐτοῦ Μονῆς Ξένην μοναχὴν καὶ τὰς λοιπὰς μοναχὰς τῆς Μονῆς ταύτης.

Δ) Δέκα ἐπιστολὲς πρὸς τὸν πιστόν του ἀκόλουθον Κωνσταντίνον Σακκόπουλον καὶ

Ε) Ἐπιστολὴ πρὸς τίνα μοναχὸν Ἰωάσαφ.

Ἐπίσης στὸ βιβλίο τοῦ (†1987) Ἀρχιμ. Χερουβεὶμ (Καράμπελα): Δανιὴλ ὁ Κατουνακιώτης, Ἀθῆναι 1979, καὶ εἰς τὰς σελ. 85-89 περιλαμβάνεται ἐπιστολὴ τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου πρὸς τὸ βιογραφούμενο ἁγιορείτη μοναχό.

Τέλος, ὁ Ἅγιος συνεκέντρωσε ἀκολουθίας τινας καὶ ὕμνους τῆς Ἐκκλησίας καὶ συνέταξε Προσευχητάριον πρὸς χρῆσιν τοῦ ἰδίου καὶ παντὸς Χριστιανοῦ, περιέχον τὰς ἀκολουθίας: Προοιμιακὴ Προσευχή, Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου, Ἀκολουθία τῆς Ἐνάτης Ὥρας, Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ, Ἀκολουθία τοῦ Ἀποδείπνου, Ἀκολουθία τοῦ Μικροῦ Παρακλητικοῦ Κανόνος εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον, Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Παρακλητικοῦ Κανόνος εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον, καὶ τινὰ Στιχηρά, Καθίσματα, Ἀπολυτίκια δι᾿ ἑκάστην ἡμέραν τῆς ἑβδομάδος.