Ἀναστάσιος Καρτάλος, Τράπεζα Αἰγιαλείας
Ἐπιστολὴ στὴν ἐφημερίδα Καθημερινή, περὶ τὸ 1993
Εἶναι χρήσιμο νὰ παραθέσουμε μερικὰ ἁπλὰ πράγματα γιὰ τοὺς παλαιοημερολογῖτες:
α) Τὸ ἑορτολόγιο ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ ἀνθρώπους καὶ εἶναι ἡ τάξη γιὰ τὴν ἀπόδοση τιμῆς
σὲ ἱερὰ γεγονότα καὶ ἅγιους ἀνθρώπους,
β) τὰ ἡμερολόγια εἶναι συστήματα ποὺ ἐδόμησαν οἱ ἄνθρωποι γιὰ τὴ μέτρηση τοῦ χρόνου.
Ἑπομένως καὶ τὰ δυὸ μποροῦν νὰ τροποποιοῦνται κατὰ τὴν ἀνθρώπινη βούληση, χωρὶς
νὰ διαταράσσεται καμία θεία ἐπιταγὴ ἢ ἀποκάλυψη.
Ἡ προσαρμογὴ -σύμφωνα μὲ τὶς κάθε φορὰ νεώτερες γνώσεις- τοῦ ἡμερολογίου πρὸς τὸν φυσικό-ἀστρικὸ χρόνο εἶναι ἀπόλυτα ἐπιβεβλημένη. Ἄλλως θὰ ὑπάρξουν ἀταξίες, ὅπως αὐτὲς ποὺ εἶχαν ἐμφανισθεῖ σὲ παλαιότερες ἐποχές.
Εἰδικότερα ἡ ἐγκατάλειψη τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου εἶναι ἀναγκαία, διότι μὲ αὐτὸ δημιουργεῖται κάθε τετρακόσια χρόνια διαφορὰ τριῶν ἡμερῶν πρὸς τὸ φυσικό-ἀστρικὸ χρόνο, ποὺ θὰ αὐξάνει κατὰ μία ἡμέρα στὰ ἐπαιώνια ἔτη ποὺ δὲν εἶναι διαιρετὰ διὰ 400.
Σήμερα, ἡ διαφορὰ ἔχει σωρευτεῖ σὲ δεκατρεῖς ἡμέρες. Σὲ διάστημα 3500 ἐτῶν θὰ εἶναι ὁλόκληρος μῆνας καὶ ἔπειτα ἀπὸ πολλοὺς αἰῶνες θὰ φθάσει τὸ ἑξάμηνο, κλπ.
Ἐπακόλουθο αὐτοῦ εἶναι ὅτι μετατίθεται ἰσόχρονα καὶ ἡ 21η Μαρτίου, ἡμέρα κρίσιμη γιὰ τὸν ὑπολογισμὸ τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα. Κατ᾿ ἀκολουθία τὸ Πάσχα θὰ ἑορτάζεται μὲ αὐτὸ τὸ ἡμερολόγιο, ἔπειτα ἀπὸ ἕνα ἢ δυὸ ἢ καὶ ἕξι μῆνες μετὰ τὴν ἐαρινὴ πανσέληνο. Ἡ ἀνωμαλία αὐτὴ διορθώθηκε ἀπὸ τὸ Γρηγοριανὸ Ἡμερολόγιο ποὺ μόνον τὰ διαιρούμενα διὰ 400 ἐπαιώνια ἔτη θεωρεῖ ὡς δίσεκτα καὶ τὰ ἐπαυξάνει, ὅπως καὶ τὸ Ἰουλιανό, κατὰ μία ἡμέρα. Παραλείπει, δηλαδή, τὴν εἰσαγωγὴ τριῶν ἡμερῶν σὲ κάθε τετρακόσια ἔτη. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἐξομοιώνει τὸ πολιτικὸ ἔτος πρὸς τὸ φυσικὸ μὲ ἐπακόλουθο ὁ ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα νὰ πέφτει πάντοτε σταθερὰ στὸν πρῶτο μήνα τῆς πρώτης ἐαρινῆς πανσελήνου.
Τὸ ἔτος 2000, πρόθυρο τοῦ 21ου αἰῶνος, ὡς διαιρούμενο μὲ τὸ 400, εἶναι δίσεκτο καὶ γιὰ τὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο καὶ κατ᾿ ἀκολουθία ἡ ἀπὸ 13 ἡμέρες διαφορὰ πρὸς τὸ Ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο θὰ παραμείνει ἀμετάβλητη γιὰ ὅλο τὸν 21ο αἰῶνα. Ἡ αὔξηση τῆς διαφορᾶς σὲ 14 ἡμέρες θὰ ἐπέλθει τὸ ἔτος 2100 ποὺ θὰ εἶναι δίσεκτο στὸ Ἰουλιανὸ μόνο ἡμερολόγιο καὶ ἔτσι θὰ πάρει αὐτὸ μία ἀκόμη ἡμέρα, ἐνῷ στὸ Γρηγοριανὸ δὲ θὰ προστεθεῖ ἡ δίσεκτη ἡμέρα.