Μαρία Παπουτσάκη - Άρθρο στην
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 19/06/2005
Είναι 48 ετών κληρικός. Ο π. Βασίλειος Θερμός πρωτοτυπεί με τις απόψεις του για την Εκκλησία και τους λειτουργούς της, τους οποίους γνωρίζει πολύ καλά αφού έχει ζήσει την εκκλησιαστική ζωή, ενώ συγχρόνως έχει σπουδάσει ψυχιατρική και ψυχοθεραπεία εφήβων την οποία και ασκεί.
Ο πατέρας Βασίλειος Θερμός |
Ο λόγος του, τολμηρός όταν αναφέρεται στην κατάσταση της Εκκλησίας, ιδιαίτερα για το κυνήγι του πλουτισμού, μέσω των ιεροπραξιών, που διακρίνει ορισμένους κληρικούς. Δεν διστάζει να μιλήσει για τη ζωή των επισκόπων που διαβιούν απόμακροι, απομονωμένοι από τα προβλήματα του κόσμου, να αναφερθεί σε φαινόμενα συντεχνίας αλλά και σε προσήλωση στο «βυζαντινό πρωτόκολλο».
* «Η κατάσταση» τονίζει «είναι πολύ άνιση: Υπάρχουν φτωχοί κληρικοί, μερικοί μάλιστα και πολύτεκνοι. Και υπάρχουν πλούσιοι κληρικοί, μερικοί μάλιστα και άγαμοι. Το πρόβλημα γιγαντώνεται α) από την άκριτη υποταγή κάποιων στη λογική της "ταρίφας" στα μυστήρια, β) από την πελατειακή σχέση που συχνά καλλιεργούμε, γ) από τον ακαθόριστο φόβο που κάποιοι (πιστοί) αισθάνονται αν δεν πληρώσουν, δ) από τη μαγική τυπολατρική θρησκευτικότητα που χαρακτηρίζει τον ακατάρτιστο κόσμο, ε) από τη «βιομηχανοποίηση των μυστηρίων στην Αθήνα. Χρειάζεται, πάντως, να βρούμε τρόπο να εξυγιανθεί η σχέση των κληρικών με το χρήμα, διότι αποτελεί την κύρια αιτία απομάκρυνσης των ανθρώπων».
* Στο ερώτημα αν υπάρχουν τυχοδιώκτες της εξουσίας, του χρήματος και της κρεβατοκάμαρας, που γυροφέρνουν την Εκκλησία, ο π. Βασίλειος Θερμός είναι σαφής: «Αυτό συνέβαινε και συμβαίνει πάντα σε όλες τις θρησκείες. Φαίνεται τους δίνουν τη δυνατότητα ταχείας ανέλιξης και συγκάλυψης της παθολογίας τους. Είναι ουτοπικό να περιμένουμε να σταματήσει. Εκείνο που πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι τι κάνει η ίδια η Εκκλησία για να προστατευθεί. Αίσθησή μου είναι ότι δεν λειτουργούν σωστά οι θαυμάσιοι μηχανισμοί τους οποίους θέσπισαν οι άγιοί μας προκειμένου να ελέγχεται ποιοι εισέρχονται στον κλήρο. Το πρόβλημα είναι ψυχολογικό και κοινωνιολογικό».
* Όσο για τους επισκόπους και τη ζωή που ζουν: «Ανεξάρτητα από την όποια προσωπική τους αρετή, οι επίσκοποί μας ζουν απομονωμένοι. Δεν μπορούν εύκολα να αντιληφθούν τη ζωή ενός συνηθισμένου ανθρώπου, γιατί: Τα οικονομικά τους είναι επαρκή, πηγαίνουν άλλοι για τα ψώνια τους, απευθύνονται σε καλούς γιατρούς όταν αρρωστήσουν. Η απόσταση μεγαλώνει από το γεγονός ότι ελάχιστοι πλέον εξομολογούν, οπότε σιγά-σιγά χάνουν τις πληροφορίες που θα τους έδινε ο μέσος άνθρωπος. Αν, επιπλέον, υποκύψουν και στον πειρασμό της πολυτέλειας και της διαπλοκής με το χρήμα, τότε πλέον περνούν σε μια ηγέτιδα τάξη, κάτι οικείο στην αριστοκρατική δύση, αλλά άγνωστο στην ορθόδοξη παράδοση του τόπου μας».
* Ο πατέρας Βασίλειος μιλάει για έλλειψη στρατηγικής που δίδει την ευκαιρία να υπεισέλθουν «στοιχεία κληρονομημένα από το βυζαντινό πρωτόκολλο του παλατίου και από την οθωμανική τυραννία, τόσο ξένα και ακατάλληλα για το σημερινό άνθρωπο».
* Μάλιστα, δεν διστάζει να τονίσει: «Η ψυχολογία της ηγεσίας είναι από τα βασικότερα θέματα που θα έπρεπε να διδάσκεται ένας υποψήφιος επίσκοπος». Και προσθέτει: «Όσο για τα φαινόμενα συντεχνίας, νομίζω είναι πασιφανή και θα εκλείψουν μόνο όταν η Εκκλησία ακούσει προσεκτικά το λαό τι γνώμη έχει για τον τρόπο εκλογής των επισκόπων, και όταν καταργήσει το προνομιακό και αντιπαραδοσιακό καθεστώς των αρχιμανδριτών».
* Όλα αυτά που επισημαίνει ο κληρικός, ίσως τώρα είναι περισσότερο χρήσιμα, αφού ο αρχιεπίσκοπος μελετά τρόπους εξυγίανσης των μηχανισμών διοίκησης της εκκλησίας. Έχει δε ιδιαίτερη σημασία ο λόγος του αφού έχει ασχοληθεί και επιστημονικά (διδακτορική διατριβή) με την ψυχολογία και την προετοιμασία του κληρικού.