Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στρατηλάτης
Ἀπὸ τὰ γενναιότερα καὶ ἀθλητικότερα παραστήματα τῆς χριστιανικῆς παράταξης. Ἦταν ἀπὸ τὰ Εὐχάϊτα της Γαλατίας καὶ κατοικοῦσε στὴν Ἡράκλεια τοῦ Εὐξείνου Πόντου. Στρατιωτικὸς στὸ ἐπάγγελμα, διεκρίθη καὶ προήχθη γρήγορα στοὺς μεγαλύτερους βαθμοὺς τῆς στρατιωτικῆς Ἱεραρχίας. Ἦταν γενναῖος καὶ συγχρόνως σεμνότατος, σὰν γνήσιος χριστιανός. Ὅταν ὁ Λικίνιος (307-323) ἐπισκέφθηκε τὴν Ἡράκλεια, εἶδε καὶ θαύμασε τὸν Θεόδωρο. Τότε ζήτησε περισσότερες πληροφορίες γι᾿ αὐτόν, πού, ὅμως, τοῦ φάνηκαν δυσάρεστες. Ναὶ μὲν ἀνδρεῖος ὁ Θεόδωρος, ἀλλὰ χριστιανός. Ὁ βασιλιὰς διατάζει καὶ τὸν φέρνουν μπροστά του. Εἶσαι χριστιανός; τοῦ λέει. -Εἶμαι. -Καὶ ἐπιμένεις νὰ εἶσαι; - Μέχρι θανάτου. - Τότε δὲν μπορεῖς νὰ εἶσαι στρατιώτης. - Γιατί δὲν μπορῶ; Κανένας συνάδελφός μου δὲν μὲ κατηγόρησε γι᾿ αὐτό. - Σὲ κατηγορῶ ἐγώ, φώναξε ὀργισμένος ὁ βασιλιάς. Ἕνας πιστὸς στρατιώτης ἀκολουθεῖ τὴν θρησκεία τοῦ κράτους καὶ τοῦ στρατοῦ. Καὶ σὺ λατρεύεις τὸ Ναζωραῖο; - Δηλαδὴ τὸν ἀληθινὸ Θεό, εἶπε σεμνὰ καὶ τολμηρὰ ὁ Θεόδωρος. Ἀμέσως τότε, ἀφοῦ τὸν καθαίρεσαν ἀπ᾿ τὸ βαθμό του, τὸν μαστιγώνουν ἄγρια μὲ μαστίγια ποὺ στὶς ἄκρες εἶχαν μολυβένια σφαιρίδια. Ἔπειτα, τοῦ μπήγουν στὰ πλευρὰ σιδερένια νύχια καὶ στὶς πληγές του βάζουν ἀναμμένα δαδιά. Τελικά, τὸν σταυρώνουν, ἀλλὰ ἐπειδὴ κι ἀπὸ ἐκεῖ μὲ τὸ θεῖο λόγο κάνει πολλοὺς χριστιανούς, τὸν ἀποκεφαλίζουν. Ἀπέδειξε ἔτσι, ὅτι ἦταν ἀπ᾿ αὐτοὺς ποὺ τολμοῦν «ἀφόβως τὸν λόγον λαλεῖν», ποὺ μὲ τόλμη, δηλαδή, κηρύττουν ἄφοβα τὸ λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ ὁμολογοῦν τὴν ἁγία πίστη τους. (Σύμφωνα μὲ ἄλλες πληροφορίες, εἰκάζεται ὅτι ὁ Ἁγ. Θεόδωρος Στρατηλάτης εἶναι τὸ ἴδιο πρόσωπο μὲ αὐτὸ τοῦ Ἁγ. Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος, 17 Φεβρουαρίου).
Εἶναι ὁ ἑνδέκατος τῆς σειρᾶς τῶν μικρῶν λεγομένων προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἦταν γιὸς τοῦ Βαραχίου καὶ ἐγγονὸς τοῦ Ἄδδη. Γεννήθηκε (στὴ Γαλαάδ) στὰ χρόνια τῆς Βαβυλωνιακῆς αἰχμαλωσίας τῶν Ἰουδαίων. Ὁ Ζαχαρίας ἦταν αὐτὸς ποὺ μὲ τὸν προφήτη Ἀγγαῖο, διήγειραν τοὺς Ἰουδαίους, ὅταν αὐτοὶ τὸ 537 μὲ 536 ἐπέστρεψαν στὴν Ἰουδαία, νὰ ἀνοικοδομήσουν τὸ ναὸ τῆς Ἱερουσαλήμ. Ὑπάρχει ἡ ἄποψη, ὅτι ὁ προφήτης Ζαχαρίας ἀνῆκε σὲ Ἱερατικὸ γένος καὶ ἦταν ἱερεὺς καὶ ὁ ἴδιος. Κατὰ τὴν Ἰουδαϊκὴ παράδοση, ὁ Ζαχαρίας καὶ ὁ Ἀγγαῖος ἦταν μέλη τῆς Μεγάλης Συναγωγῆς, ἡ ὁποία ὤρισε τὸν Κανόνα τῶν βιβλίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἀσχολήθηκαν δὲ καὶ μὲ τὴν τακτοποίηση τῆς ἱερᾶς λειτουργίας, καὶ συνέθεσαν ἢ ἀναθεώρησαν ψαλμούς. Ὁ Ζαχαρίας προφήτευσε τὴν εἴσοδο τοῦ Ἰησοῦ στὴν Ἱερουσαλὴμ γιὰ τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων, καὶ γιὰ τὸ ποσὸ ποὺ πλήρωσαν οἱ Ἀρχιερεῖς στὸν Ἰούδα σὰν τίμημα γιὰ τὴν προδοσία τοῦ Διδασκάλου.
Οἱ Ἁγίες Μάρθα, Μαρία καὶ Λυκαρίων
Δὲν πρόκειται, βέβαια, γιὰ τὶς ὁμώνυμες ἀδελφὲς τοῦ Λαζάρου τῶν χρόνων τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Πρόκειται γιὰ ἄλλες χριστιανὲς ἀδελφὲς τῆς χρονικῆς περιόδου, ποὺ οἱ χριστιανοὶ καταδιώκονταν ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες γιὰ τὴν πίστη τους στὸν Χριστό. Οἱ ἀδελφὲς λοιπὸν Μάρθα καὶ Μαρία κρίθηκαν ἔνοχες, διότι εἶχαν ἀφιερώσει τὴν ζωή τους στὴ διάδοση τῆς χριστιανικῆς πίστης μεταξὺ τοῦ γυναικείου κόσμου. Ὁ ἔπαρχος προσποιήθηκε ὅτι τὶς εὐσπλαχνίζεται κατὰ τὴν δίκη τους καὶ τὶς ἐξόρκιζε νὰ λυπηθοῦν τὴν νεότητά τους. Ἐκεῖνες τοῦ ἀπάντησαν ὅτι τὴν ζωή τους θὰ τὴν χάσουν ὅλοι, ἀλοίμονο ὅμως, σ᾿ ὅποιον χάσει τὴν ψυχή του. Διότι, κατὰ τὸν Ἰωάννη «ὁ πιστεύων εἰς τὸν υἱὸν ἔχει ζωὴν αἰώνιον. Ὁ δὲ ἀπειθὼν τῷ υἱῷ οὐκ ὄψεται ζωήν, ἀλλ᾿ ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ μένει ἐπ᾿ αὐτόν». Καὶ οἱ δυὸ παρθένες, μαρτυρικὲς ἡρωΐδες τῆς πίστης, ἐπισφράγισαν τὴν ὁμολογία τους μὲ τὸ αἷμα τους. (Σὲ μερικοὺς Συναξαριστὲς ἀναφέρεται τὴν ἡμέρα αὐτή, μαζὶ μὲ τὶς δυὸ προαναφερθεῖσες παρθένες καὶ ὁ ἅγιος Λυκαρίων. Ὁ Ἅγιος αὐτός, φέρεται ὅτι ἦταν παιδὶ ποὺ μόναζε μαζὶ μὲ τὶς ἀδελφὲς Μαρία καὶ Μάρθα. Σταυρώθηκε μαζὶ μ᾿ αὐτὲς καὶ κατόπιν ἀποκεφαλίστηκε).
Οἱ Ἅγιοι Νικηφόρος καὶ Στέφανος
Μαρτύρησαν ἀφοῦ τοὺς ἔγδαραν ζωντανούς.
Οἱ Ὅσιοι Φιλάδελφος καὶ Πολύκαρπος
Ἀπεβίωσαν εἰρηνικά.
Ὁ Ὅσιος Μακάριος ἐπίσκοπος Πάφου.