Στράτης Μυριβήλης - Ποιήματα

(Συκαμνιὰ Λέσβου 1890 - Ἀθήνα 1969) (ψευδ. τοῦ Στράτη Σταματόπουλου) πεζογράφος, δημοσιογράφος καὶ ἀκαδημαϊκός.


Τροία

Μικρὲς φωτιές. Ποιήματα καὶ τραγούδια, Ἀθήνα, ἔκδ. οἶκος Ἰ. καὶ Π. Ζαχαρόπουλου, 1942, σ. 25.

Σχόλιο: Ποίημα ποὺ μπορεῖ νὰ διαβαστεῖ παράλληλα μὲ τὴν «Ἑλένη» τοῦ Ἀλμπὲρ Σαμαίν. Στὸ ποίημα τοῦ Μυριβήλη, ποὺ διαλέγεται μὲ τὴν «Ἰθάκη» τοῦ Καβάφη καὶ τὰ ὁμηρικὰ ἔπη, μιλοῦν ὁ Ὀδυσσέας καὶ οἱ σύντροφοί του κατὰ τὸ ταξίδι τοῦ νόστου. Τὸ μοτίβο ἔρωτας - θάνατος, κυρίαρχο στὸ ποίημα τοῦ Σαμαίν, ἐμφανίζεται κι ἐδῶ ἤδη ἀπὸ τὸν πρῶτο στίχο («Κάψαμε τὴν Τροία μὲ τὸν πυρσὸ τῆς Ἀγάπης!»). Στὸν Σαμαὶν οἱ τραυματισμένοι Ἕλληνες καὶ Τρῶες πεθαίνουν παρηγορημένοι, ἀφοῦ ἔχουν ἀγγίξει τὰ γυμνὰ πόδια τῆς Ἑλένης. Στὸν Μυριβήλη οἱ σύντροφοι τοῦ Ὀδυσσέα, ἀβέβαιοι γιὰ τὴν ἐπιστροφή τους στὴν πατρίδα, ἔχουν ὡς παρηγοριὰ τὴν ἀνάμνηση τῆς Ἑλένης.

Κάψαμε τὴν Τροία μὲ τὸν πυρσὸ τῆς Ἀγάπης!
Πάνω στὰ τείχη χόρεψαν οἱ φλόγες τῆς Ἑλένης.
Φώτισαν τριανταφυλλιὰ τὰ νερὰ στὸ καραβοστάσι,
ἔλαμψε κόκκινα ὁ χαλκὸς στὶς περικεφαλαῖες!

Τώρα τὰ πλοῖα θαλασσοδέρνουνται ξυλάρμενα
ἀνάμεσ᾿ ἀπὸ τρόμους καὶ λαχτάρες.
Μὲ θείαν ὀργὴ τοῦ πόντου ὁ Κύριος μᾶς παιδεύει
κ᾿ ἡ θάλασσα μ᾿ ὅλα τὰ θεριακά της.

Γυρίζει ὁ κύκλος τῶν καιρῶν.
Οἱ Ἀνέμοι κυνηγοῦν τὰ κύματα,
κ᾿ ἐμεῖς γυρεύουμε στὰ πέλαα τὴν Ἰθάκη
καὶ μίαν ἄσπρη κλωνιὰ καπνὸ ἀπ᾿ τὸ παραγώνι.

Θὰ βροῦμε, δὲ θὰ βροῦμε τὴν Ἰθάκη;
Θεὸς βοηθός! Ὅμως γιὰ πάντα
στὰ ταραγμένα πέλαα θὰ μᾶς φέγγουν,
χορεύοντας πάνω ἀπὸ τὶς φουρτοῦνες,
καὶ μὲς στὰ νεκρὰ μάτια τῶν συντρόφων,
οἱ φλόγες οἱ μεγάλες ἀπὸ τὴν Τροία,
οἱ ρόδινες οἱ φλόγες τῆς Ἑλένης.